Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şidli — İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında, Vedibasar mahalında, indiki (Ararat) Vedi rayonunda kənd.
| Şidli | |
|---|---|
| Ölkə |  Ermənistan |
| Rayon | Vedi rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Əsası qoyulub | 1831 |
| Sahəsi |
|
| Mərkəzin hündürlüyü | 820 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəsmi dili | |
| | |
Tarixi
Şidli rayon mərkəzindən 10 km cənub-qərbdə, Araz çayının sol sahilində yerləşir. Kəndin adı Qafqazır 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir
M. Kalankatuklu "Alban tarixi" əsərində Xosrov şahın hökmdarlığının otuz yeddinci ilinin əvvəlində Şimal çarı Xəzərlərin arasında, knyazlıq rütbəsinə görə Şad adlanan qardaşı oğlu olduğu qeyd edilir və Şadın öz düşərgəsini Araz çayının sahilində saldığı göstərilir. Bu əsərin "Qeydlər və şərhlər" hissəsində Z. Bünyadov qeyd edir ki, xəzərlər arasında IX əsrədək Şad Xaqandan sonra ikinci hökmran sayılırdı. L. Qumilyev qeyd edir ki, İl-xan Bumın vaxtında "İxtiyarında bölgələrin hakimiyyəti olan və xana qan qohumluqları çatan şahzadələr "şad" çağrılırdılar və şad titulunu "şimal hökmdarı" Cabqu xanın qardaşları daşımışlar. "Şad" sözü qədim türk dilində "hərbi rütbə" mənasında işlənmişdir.
Bu deyilənlərdən belə qənaətə gəlirik ki, Şidli toponimi türklərdə, daha doğrusu xəzərlərdə hərbi titul mənasında işlənən şad sözünə mənsubluq bildirən -lı şəkilçisinin artırılması yolu ilə əmələ gələn şadlı sözü əsasında formalaşıb "Şidli" kimi sabitləşmiş və etnonimə çevrilmişdir. Etnotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir.
Ermənistan prezidentinin 19. IV.1991-ci il fərmanı ilə kəndin adı dəyişdirilib Yexeqnavan qoyulmuşdur.
Toponimi
Mənbədə Şidlu kimidir. Yerli tələffüz forması: Şidli. 1728-ci ilə aid mənbədə İrəvan əyalətinin Vedi nahiyəsində Qarauca=Şetli, Haranlı=Şetli və Kunsulu=Şetli adlı üç Şetli kəndi vardı. XIX əsrdə Tiflis quberniyasının Şorapan qəzasında Çidili kəndi [133, 281] və Azərbaycanda Çidibaş (Zaqatala r-nunda dağ adı) toponimləri ilə mə’naca eynidir. Qədim türk dillərində çit-"böyür", "hüdud" sözündəndir.
Əhalisi
Kənddə 1831-ci ildə 263 nəfər, 1873-cü ildə 806 nəfər 1886-cı ildə 823 nəfər, 1897-ci ildə 992 nəfər, 1904-cü ildə 77 nəfər, 1914-cü ildə 855 nəfər, 1916-cı ildə 842 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. 1918-ci ildə azərbaycanlılar qırğınlarla qovulmuşlar. İndiki Ermənistande Sovet hökuməti qurulandan sonra kəndin sakinləri doğma yurdlarına dönmüşdür. 1922-ci ildə 571 nəfər, 1926-cı ildə 60 nəfər, 1931-ci ildə 470 nəfər, 1972-ci ildə 1357 nəfər, 1987-ci ildə 2000 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. 1988-ci ilin noyabr-dekabr aylarında azərbaycanlılar Ermənistan dövləti tərəfindən tamamilə öz kəndlərindən qovulmuşdur. İndi burada təkcə ermənilər yaşayır.
Tanınmışları
- Zöhrab Mirzəyev —
- Zahid Əliyev — 20 Yanvar şəhidi.
- Əyyub Abdullayev — 20 Yanvar şəhidi. Əbülfət Hüseynov Şəhid . Etibar Fərəcov şəhid . Elmar Etibarin dayisi Məhərrəmov şəhid. Ajdər Hüseynov şəhid.
Mənbə
- Əziz Ələkbərli, "Qədim türk-oğuz yurdu "Ermənistan"", Bakı, "Sabah", 1994.
- İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri", Bakı, "Elm", 2002.
- Həbib Rəhimoğlu. "Silinməz adlar, sağalmaz yaralar", Bakı, "Azərnəşr", 1997.
- B. Ə. Budaqov, Q. Ə. Qeybullayev. "Ermənistanda Azərbaycan mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti". Bakı, "Oğuz eli", 1998.
- Ermənistan azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası, Bakı, "Gənclik", 1995.
İstinadlar
- Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
- Будагов, Б. Ә.; Гејбуллајев, Г. Ә. Шидли // Ермәнистанда Азәрбајҹан мәншәли топонимләрин изаһлы лүғәти. Бакы: Оғуз ели. 1998. 452 с.
- Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карте Кавказа. Тифлис. 1913. səh. 295.
- Kalankatuklu M. Albaniya tarixi, Bakı, "Elm", 1993. s.96
- Kalankatuklu M. Albaniya tarixi, Bakı, "Elm", 1993. s.218
- Qumilyev L. N. Qədim türklər (tərcümə edənlər: V. Quliyev, V. Həbiboğlu), Bakı, "Gənclik", 1993. s.67
- Qumilyev L. N. Qədim türklər (tərcümə edənlər: V. Quliyev, V. Həbiboğlu), Bakı, "Gənclik", 1993. s.188 189
- Древнетюркский словарь, Л., "Наука", 1969. s.519
- . 2010-12-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-01-21.
- Basbakanlik Arsivi. Qapu tahrir defterleri. № 808. 1728-ye tarihi. Revan eyaleti Defteri. .
- Budaqov B.Ə. , . Еrmənistanın Azərbaycan mənşəli coğrafi adları. “Didərginlər” məcmuəsi. Bakı. 1990.
- erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831–1931) 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931) 2016-02-29 at the Wayback Machine. Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.86–87, 156–157
- Ermənistan azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası, Bakı, "Gənclik", 1995. s.238–239
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sidli Irevan quberniyasinin Irevan qezasinda Vedibasar mahalinda indiki Ararat Vedi rayonunda kend Sidli39 49 40 sm e 44 38 14 s u Olke ErmenistanRayon Vedi rayonuTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1831Sahesi 18 51 km Merkezin hundurluyu 820 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 1 420 nef 2011 Resmi dili ermeni diliXeriteni goster gizle SidliTarixiSidli rayon merkezinden 10 km cenub qerbde Araz cayinin sol sahilinde yerlesir Kendin adi Qafqazir 5 verstlik xeritesinde qeyd edilmisdir M Kalankatuklu Alban tarixi eserinde Xosrov sahin hokmdarliginin otuz yeddinci ilinin evvelinde Simal cari Xezerlerin arasinda knyazliq rutbesine gore Sad adlanan qardasi oglu oldugu qeyd edilir ve Sadin oz dusergesini Araz cayinin sahilinde saldigi gosterilir Bu eserin Qeydler ve serhler hissesinde Z Bunyadov qeyd edir ki xezerler arasinda IX esredek Sad Xaqandan sonra ikinci hokmran sayilirdi L Qumilyev qeyd edir ki Il xan Bumin vaxtinda Ixtiyarinda bolgelerin hakimiyyeti olan ve xana qan qohumluqlari catan sahzadeler sad cagrilirdilar ve sad titulunu simal hokmdari Cabqu xanin qardaslari dasimislar Sad sozu qedim turk dilinde herbi rutbe menasinda islenmisdir Bu deyilenlerden bele qenaete gelirik ki Sidli toponimi turklerde daha dogrusu xezerlerde herbi titul menasinda islenen sad sozune mensubluq bildiren li sekilcisinin artirilmasi yolu ile emele gelen sadli sozu esasinda formalasib Sidli kimi sabitlesmis ve etnonime cevrilmisdir Etnotoponimdir Qurulusca sade toponimdir Ermenistan prezidentinin 19 IV 1991 ci il fermani ile kendin adi deyisdirilib Yexeqnavan qoyulmusdur ToponimiMenbede Sidlu kimidir Yerli teleffuz formasi Sidli 1728 ci ile aid menbede Irevan eyaletinin Vedi nahiyesinde Qarauca Setli Haranli Setli ve Kunsulu Setli adli uc Setli kendi vardi XIX esrde Tiflis quberniyasinin Sorapan qezasinda Cidili kendi 133 281 ve Azerbaycanda Cidibas Zaqatala r nunda dag adi toponimleri ile me naca eynidir Qedim turk dillerinde cit boyur hudud sozundendir EhalisiKendde 1831 ci ilde 263 nefer 1873 cu ilde 806 nefer 1886 ci ilde 823 nefer 1897 ci ilde 992 nefer 1904 cu ilde 77 nefer 1914 cu ilde 855 nefer 1916 ci ilde 842 nefer azerbaycanli yasamisdir 1918 ci ilde azerbaycanlilar qirginlarla qovulmuslar Indiki Ermenistande Sovet hokumeti qurulandan sonra kendin sakinleri dogma yurdlarina donmusdur 1922 ci ilde 571 nefer 1926 ci ilde 60 nefer 1931 ci ilde 470 nefer 1972 ci ilde 1357 nefer 1987 ci ilde 2000 nefer azerbaycanli yasamisdir 1988 ci ilin noyabr dekabr aylarinda azerbaycanlilar Ermenistan dovleti terefinden tamamile oz kendlerinden qovulmusdur Indi burada tekce ermeniler yasayir Taninmislari Zohrab Mirzeyev Zahid Eliyev 20 Yanvar sehidi Eyyub Abdullayev 20 Yanvar sehidi Ebulfet Huseynov Sehid Etibar Ferecov sehid Elmar Etibarin dayisi Meherremov sehid Ajder Huseynov sehid MenbeEziz Elekberli Qedim turk oguz yurdu Ermenistan Baki Sabah 1994 Ibrahim Bayramov Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri Baki Elm 2002 Hebib Rehimoglu Silinmez adlar sagalmaz yaralar Baki Azernesr 1997 B E Budaqov Q E Qeybullayev Ermenistanda Azerbaycan menseli toponimlerin izahli lugeti Baki Oguz eli 1998 Ermenistan azerbaycanlilarinin tarixi cografiyasi Baki Genclik 1995 IstinadlarՀայաստանի 2011 թ մարդահամարի արդյունքները erm Budagov B Ә Geјbullaјev G Ә Shidli Ermәnistanda Azәrbaјҹan mәnshәli toponimlәrin izaһly lүgәti Baky Oguz eli 1998 452 s Pagirev D D Alfavitnyj ukazatel k pyativerstnoj karte Kavkaza Tiflis 1913 seh 295 Kalankatuklu M Albaniya tarixi Baki Elm 1993 s 96 Kalankatuklu M Albaniya tarixi Baki Elm 1993 s 218 Qumilyev L N Qedim turkler tercume edenler V Quliyev V Hebiboglu Baki Genclik 1993 s 67 Qumilyev L N Qedim turkler tercume edenler V Quliyev V Hebiboglu Baki Genclik 1993 s 188 189 Drevnetyurkskij slovar L Nauka 1969 s 519 2010 12 16 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 01 21 Basbakanlik Arsivi Qapu tahrir defterleri 808 1728 ye tarihi Revan eyaleti Defteri Budaqov B E Ermenistanin Azerbaycan menseli cografi adlari Diderginler mecmuesi Baki 1990 erm Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում 1831 1931 2020 09 24 at the Wayback Machine Հեղինակ Զավեն Կորկոտյան Յերեվան Մելքոնյան ֆոնդի հրատ 1932 rus Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 2016 02 29 at the Wayback Machine Avtor Zaven Korkotyan Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 86 87 156 157 Ermenistan azerbaycanlilarinin tarixi cografiyasi Baki Genclik 1995 ISBN 5 8020 0852 0 s 238 239