Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Məhəmməd ibn Bəis ibn Halbas (fars. محمدبنبعیث; IX əsr, Mərənd) — Abbasilər dövründə Mərəndin hakimi, Babəkin müttəfiqi, şair.
| Məhəmməd ibn Bəis | |
|---|---|
| Doğum tarixi | IX əsr |
| Doğum yeri | |
| Fəaliyyəti | şair |
Həyatı
Məhəmməd ibn Bəis şeybanilərin Azərbaycanda yerləşmiş olan Rəbiə qoluna mənsubdur. Babası Halbas xilafət dönəmində Mərənd şəhərində məskunlaşmışdı. Atası Bəis ibn Halbas şəhərin məşhur şəxslərindən idi. Məhəmməd də bu şəhərdə doğulmuşdu. Mükəmməl dini təhsil almışdı.
Babək və onun başçiliq etdiyi xürrəmilər ərəblərə qarşi Məhəmməd ibn Bəisin göstərdiyi maddi və hərbi yardimdan istifadə edirdilər. Məhəmməd ibn Bəis xürrəmilərə ərzaq, pul, silah yardımlarıyla bərabər, özünə məxsus Təbriz və Şahi qalalarını onların ixtiyarina vermişdi.
Məhəmməd ibn Bəis Babəkin cəsur sərkərdəsi qaynatası idi. İsma əl-Kurdi tez-tez Bəisin mülkünə gedərdi.Belə görüşlərin birində ibn Bəis kürəkəni İsma əl-Kurdini sərxoş etdikdən sonra, onu və yoldaşlarını tutdu. İsmanı xəlifənin sarayına göndərdi.Onunla gələn əsgərləri isə öldürtdürdü. Ağir işgəncələr verilən İsma əl-Kurdi Babəkin bütün hərbi sirrlərini və planlarını açıb-tökdü. Bu xürrəmilərə vurulan ən ağir zərbələrdən biri idi.
Babəklə iş birliyi qurduğu üçün Samərrada həbs edilən Rəbiə qəbiləsinə mənsub Məhəmməd bin Bəis 848-ci ildən həbsdən qaçıb Mərənd qalasına sığınınca Mütəvəkkil-billah onu yaxalamaq üçün əvvəlcə Zirək ət-Türkün, sonra Əmr ibn Seysel bin Kalın, daha sonra Buğa əs-Səğirin (Kiçik Buğanın) başçılığında bir ordunu Mərəndə göndərdi. Abbasi sərkərdəsi İsa ibn Şeyx də bu orduda vardı. Buğa əş-Şərabi, İbn Bəis ilə eyni qəbiləyə mənsub İsanı ona elçi olaraq göndərdi. İsa ibn Şeyx, İbn Bəisin adamlarının bir çoxunun onlara aman verilməsi qarşısında təslim olmasına şərait yaratdı. Təslim olmayıb qaçan İbn Bəis yaxalanaraq Samərraya götürüldü.
850-ci ildə əl-Mütəvəkkilin əmri ilə edama məhkum edildi.Məhəmməd ibn Bəis bu fərmanı eşidən kimi bəlağətlə ərəb dilində xəlifəyə bir qəsidə söylədi. əl-Mütəvəkkil bu qəsidədən vəcdə gəlib, Məhəmməd ibn Bəisi bağışladı.
ət-Təbərinin məlumatına görə Məhəmməd ibn Bəis bütün yerli xüsusiyyətləri əxz edib, ərəblikdən uzaqlaşmışdı. Marağa şeyxləri onun şərəfinə mədhiyyələr yağdırırdılar.
Məhəmməd ibn Bəis şair idi. Ərəb və Fars dillərində klassik üslubda şeirlər yazırdı.
Məhəmməd qardaşı Hüseyn ibn Bəis Ərməniyyə valisinin müavini vəzifəsində çalışmışdı.
Ədəbiyyat
- Minorsky, “Marand” in Encyclopaedia of Islam. Edited by: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Vol. 6, (1991)
Həmçinin bax
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mehemmed ibn Beis ibn Halbas fars محمدبن بعیث IX esr Merend Abbasiler dovrunde Merendin hakimi Babekin muttefiqi sair Mehemmed ibn BeisDogum tarixi IX esrDogum yeri Merend IranFealiyyeti sairHeyatiMehemmed ibn Beis seybanilerin Azerbaycanda yerlesmis olan Rebie qoluna mensubdur Babasi Halbas xilafet doneminde Merend seherinde meskunlasmisdi Atasi Beis ibn Halbas seherin meshur sexslerinden idi Mehemmed de bu seherde dogulmusdu Mukemmel dini tehsil almisdi Babek ve onun basciliq etdiyi xurremiler ereblere qarsi Mehemmed ibn Beisin gosterdiyi maddi ve herbi yardimdan istifade edirdiler Mehemmed ibn Beis xurremilere erzaq pul silah yardimlariyla beraber ozune mexsus Tebriz ve Sahi qalalarini onlarin ixtiyarina vermisdi Mehemmed ibn Beis Babekin cesur serkerdesi qaynatasi idi Isma el Kurdi tez tez Beisin mulkune gederdi Bele goruslerin birinde ibn Beis kurekeni Isma el Kurdini serxos etdikden sonra onu ve yoldaslarini tutdu Ismani xelifenin sarayina gonderdi Onunla gelen esgerleri ise oldurtdurdu Agir isgenceler verilen Isma el Kurdi Babekin butun herbi sirrlerini ve planlarini acib tokdu Bu xurremilere vurulan en agir zerbelerden biri idi Babekle is birliyi qurdugu ucun Samerrada hebs edilen Rebie qebilesine mensub Mehemmed bin Beis 848 ci ilden hebsden qacib Merend qalasina sigininca Mutevekkil billah onu yaxalamaq ucun evvelce Zirek et Turkun sonra Emr ibn Seysel bin Kalin daha sonra Buga es Segirin Kicik Buganin basciliginda bir ordunu Merende gonderdi Abbasi serkerdesi Isa ibn Seyx de bu orduda vardi Buga es Serabi Ibn Beis ile eyni qebileye mensub Isani ona elci olaraq gonderdi Isa ibn Seyx Ibn Beisin adamlarinin bir coxunun onlara aman verilmesi qarsisinda teslim olmasina serait yaratdi Teslim olmayib qacan Ibn Beis yaxalanaraq Samerraya goturuldu 850 ci ilde el Mutevekkilin emri ile edama mehkum edildi Mehemmed ibn Beis bu fermani esiden kimi belagetle ereb dilinde xelifeye bir qeside soyledi el Mutevekkil bu qesideden vecde gelib Mehemmed ibn Beisi bagisladi et Teberinin melumatina gore Mehemmed ibn Beis butun yerli xususiyyetleri exz edib ereblikden uzaqlasmisdi Maraga seyxleri onun serefine medhiyyeler yagdirirdilar Mehemmed ibn Beis sair idi Ereb ve Fars dillerinde klassik uslubda seirler yazirdi Mehemmed qardasi Huseyn ibn Beis Ermeniyye valisinin muavini vezifesinde calismisdi EdebiyyatMinorsky Marand in Encyclopaedia of Islam Edited by P Bearman Th Bianquis C E Bosworth E van Donzel and W P Heinrichs Vol 6 1991 Hemcinin baxAbbasiler Xurremiler herekatiIstinadlar