Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Hüseyn sultan Kəngərlinski (1836-1896) — Ordubad bəyi, maarifpərvər.
| Hüseyn sultan Kəngərli | |
|---|---|
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Dəstə, Ordubad |
| Vəfat tarixi | |
| Dəfn yeri | |
Həyatı
M.T.Sidqinin oğlu Məmmədəli Sidqinin xatirələri öz məzmun və mündəricəsi etibarilə digərlərindən fərqlənir. Xatirələrdə M.T.Sidqinin pedoqoji və maarifçilik fəaliyyətindən, "Əxtər" məktəbini, "Məktəbitərbiyə"ni açmasından, bununla əlaqədar qarşıya çıxan çətinliklərdən bəhs edilir. M.Ə.Sidqi yazır ki, "o zaman atamın çayçı dükanı Ordubad ziyalılarının yığıncaq yeri olur. Atamın təbi oldu¬ğuna görə, xüsusən Şərq ədəbiyyatına yaxşı bələd olduğuna görə haman çayçı dükanında Sədi, Hafiz, Firdovsi, Nizami kimi şairlərin şeirləri oxunur və təhlil olunarmış. Eyni zamanda atam o zaman İrandan, Rusiyadan və Türkiyədən qəzetələr də alıb oxuyarmış. Məsələn, İrandan "Nasiri", Bağçasaraydan İsmayıl bəy Qaspirinskinin nəşr etdiyi "Tərcüman", İstanbulda çıxan "Əxtər" qəzetələrini alırmış. Bu qəzetələr çox vaxt atamın həmməsləkləri arasında gizlincə oxunarmış. "Tərcüman" qəzetəsinin atama böyük təsiri olmuşdur. Çünki o zaman "Tərcüman" qəzetəsinin müdiri Qaspirinski Rusiyada yaşayan müsəlmanlar üçün yeni üsulla məktəblər açılması yolunda uzun müddət mübarizə aparırmış… "Tərcüman" qəzetəsinin təsiri altında atam və ona bu yolda ən birinci və yaxından kömək edən Hüseyn sultan Kəngərlinski nəhayət Ordubadda yeni üsulla bir məktəb təşkil etmək fikrinə düşürlər"
Məmməd Səid Ordubadi yazır: "Üsuli-cədid" deyilən təzə üsullu məktəb açılmasına başlamışdı. Ordubad tərəqqipərvər ziyalıları, xüsusən varlılardan bəziləri Ordubadda bu məktəbin açılmasına çalışırdılar. İşin başında Hüseyn sultan Kəngərlinski idi. Dizə kəndi və Dəstə kəndinin çox hissəsi Hüseyn sultanın əlində idi. Bundan əlavə ticarət edər və pul müamiləyə verərdi. Hüseyn sultan ətrafına ziyalılardan və xırda varlılardan bir çoxunu toplamışdı".
Hüseyn sultan Kəngərlinski 1896-cı ildə vəba xəstəliyindən vəfat edib. Ordubad şəhərində dəfn edilib.
İstinadlar
- Sidqi M.Ə. Tərcümeyi-halım. AMEA Əİ, f. 20, s.v. 4, 11 v.
- Məmməd Səid Ordubadi, Həyatım və mühitim, Bakı, Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, 1996, səh. 23.
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu, Vəkilov-Kəngərlinskilər, "Soy" еlmi-kütləvi dərgi, 2007, №1, səh.46-53.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Huseyn sultan Kengerlinski 1836 1896 Ordubad beyi maarifperver Huseyn sultan KengerliDogum tarixi 1836Dogum yeri Deste OrdubadVefat tarixi 1896Defn yeri OrdubadHeyatiM T Sidqinin oglu Memmedeli Sidqinin xatireleri oz mezmun ve mundericesi etibarile digerlerinden ferqlenir Xatirelerde M T Sidqinin pedoqoji ve maarifcilik fealiyyetinden Exter mektebini Mektebiterbiye ni acmasindan bununla elaqedar qarsiya cixan cetinliklerden behs edilir M E Sidqi yazir ki o zaman atamin cayci dukani Ordubad ziyalilarinin yigincaq yeri olur Atamin tebi oldu guna gore xususen Serq edebiyyatina yaxsi beled olduguna gore haman cayci dukaninda Sedi Hafiz Firdovsi Nizami kimi sairlerin seirleri oxunur ve tehlil olunarmis Eyni zamanda atam o zaman Irandan Rusiyadan ve Turkiyeden qezeteler de alib oxuyarmis Meselen Irandan Nasiri Bagcasaraydan Ismayil bey Qaspirinskinin nesr etdiyi Tercuman Istanbulda cixan Exter qezetelerini alirmis Bu qezeteler cox vaxt atamin hemmeslekleri arasinda gizlince oxunarmis Tercuman qezetesinin atama boyuk tesiri olmusdur Cunki o zaman Tercuman qezetesinin mudiri Qaspirinski Rusiyada yasayan muselmanlar ucun yeni usulla mektebler acilmasi yolunda uzun muddet mubarize aparirmis Tercuman qezetesinin tesiri altinda atam ve ona bu yolda en birinci ve yaxindan komek eden Huseyn sultan Kengerlinski nehayet Ordubadda yeni usulla bir mekteb teskil etmek fikrine dusurler Memmed Seid Ordubadi yazir Usuli cedid deyilen teze usullu mekteb acilmasina baslamisdi Ordubad tereqqiperver ziyalilari xususen varlilardan bezileri Ordubadda bu mektebin acilmasina calisirdilar Isin basinda Huseyn sultan Kengerlinski idi Dize kendi ve Deste kendinin cox hissesi Huseyn sultanin elinde idi Bundan elave ticaret eder ve pul muamileye vererdi Huseyn sultan etrafina ziyalilardan ve xirda varlilardan bir coxunu toplamisdi Huseyn sultan Kengerlinski 1896 ci ilde veba xesteliyinden vefat edib Ordubad seherinde defn edilib IstinadlarSidqi M E Tercumeyi halim AMEA EI f 20 s v 4 11 v Memmed Seid Ordubadi Heyatim ve muhitim Baki Azerbaycan Dovlet Nesriyyati 1996 seh 23 MenbeEnver Cingizoglu Vekilov Kengerlinskiler Soy elmi kutlevi dergi 2007 1 seh 46 53