Bu məqalənin sonunda mənbə siyahısı var, lakin mətndaxili mənbələr heç və ya kifayət qədər istifadə edilmədiyi üçün bəzi məlumatların mənbəsi bilinmir. |
Diplomatik əlaqələr haqqında Vyana Konvensiyası — diplomatik nümayəndəliklərin statusunu və funksiyalarını müəyyən edən əsas beynəlxalq hüquqi sənəddir. O, giriş hissədən və 53 maddədən ibarətdir.
Diplomatik əlaqələr haqqında Vyana Konvensiyası | |
---|---|
Diplomatik əlaqələr haqqında 1961-ci il Vyana Konvensiyası | |
İmzalanma tarixi | 18 aprel 1961 |
İmzalanma yeri | Vyana |
Qüvvəyə minməsi | 24 aprel 1964 |
İmzalayanlar | 48 |
Tərəflər | 179 (fevral 2017) |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
BMT-nin Beynəlxalq Hüquq Komissiyası onun vəzifəsinin "beynəlxalq hüququn proqressiv inkişafı və məcəllələşdirilməsi" olduğunu əsas götürərək 1949-cu ildə özünün birinci sessiyasında məcəllələşdirilməsi lazım olan məsələlər arasında diplomatiya və konsulluq əlaqələrinə aid məsələlərin adını çəkdi. 1958-ci ildə isə komissiya diplomatik əlaqələr və immunitetlər haqqında da konvensiya layihəsini hazırladı və üzv dövlətlərin irad və təklifləri üçün onlara təqdim etdi.
Diplomatik əlaqələr haqqında Konvensiya 18 aprel 1961-ci ildə Vyana konqresində qəbul olundu.
Azərbaycan Respublikası Milli Məclisin 228 N-li qərarına əsasən 1992-ci il 21 iyul tarixində Vyana Konvensiyasına qoşulmuşdur.
Müqavilənin müddəaları
Konvensiyanın giriş hissəsində BMT Nizamnaməsinin prinsip və məqsədlərinə uyğun olaraq dövlətlər arasında dostluq münasibətlərini inkişaf etdirmək məqsədləri qeyd olunur, həmin sazişdə nəzərdə tutulan üstünlüklərin və immunitetlərin ayrı-ayrı şəxslərin faydalanması üçün deyil, dövləti təmsil edən orqan kimi diplomatik nümayəndəliklərin funksiyalarının səmərəli həyata keçirilməsini təmin etmək üçün verildiyi göstərilir. Preambula funksional zərurət nəzəriyyəsini və qismən də təmsilçilik nəzəriyyəsini təsdiqləyir.
Konvensiyanın 1-ci maddəsi konvensiyada rast gəlinən terminlər və onların açıqlanmasına həsr olunmuşdur. Belə ki, "nümayəndəliyin başçısı" dedikdə, akkreditiv dövlət tərəfindən bu keyfiyyətdə fəaliyyət göstərməyə öhdələndirilmiş şəxs başa düşülür. "Nümayəndəliyin əməkdaşları" adı altında isə nümayəndəliyin başçısı və diplomatik personalın üzvlərindən, inzibati-texniki və xidmətçi personaldan ibarət nümayəndəlik personal nəzərdə tutulur. Həmçinin qeyd olunur ki, diplomatik personalın üzvləri nümayəndəliyin diplomatik rütbələrə malik üzvləridir, diplomatik agent isə nümayəndəliyin başçısı və ya diplomatik personalın üzvüdür. İnzibati-texniki personal diplomatik nümayəndəliyin inzibati texniki xidmətini həyata keçirən heyətdir. Nümayəndəliyin xidməti vəzifələrini həyata keçirən şəxslər xidmətçi personalın üzvləridir. Nəhayət, şəxsi ev qulluqçuları dedikdə, nümayəndəliyin əməkdaşı yanında ev qulluqçusu vəzifəsini həyata keçirən və akkreditiv dövlətin əməkdaşı olmayan şəxslər başa düşülür.
Konvensiyanın 2-ci maddəsində diplomatiya hüququnun mühüm prinsiplərindən biri təsbit olunmuşdur. Burada qeyd olunur ki, diplomatik münasibətlərin qurulması və daimi diplomatik nümayəndəliklərin təsis edilməsi dövlətlərin qarşılıqlı razılığı əsasında həyata keçirilir. Diplomatik nümayəndəliyin əsas beş funksiyası konvensiyanın 3-cü maddəsində sadalanır. Maddənin 2-ci bəndində diplomatik nümayəndəliklər tərəfindən konsul funksiyalarının da həyata keçirilməsinin mümkünlüyü bir daha təsdiq edilir.
1815-ci il Vyana Reqlamenti ilə müəyyən olunmuş nümayəndəliklərin başçılarının dərəcələri konvensiyanın 14-cü maddəsi ilə bir daha təsdiqlənmişdir.
Fakultativ protokollar
Konvensiya, həmçinin iki fakultativ protokolu da özündə birləşdirir. Fakultativ protokollardan biri diplomatik missiyanın üzvləri tərəfindən yerləşmə dövlətinin vətəndaşlığının alınmasının qeyri-mümkünlüyünü nəzərdə tutur. Bu protokolun məzmununa əsasən, yerləşmə dövlətinin vətəndaşı olmayan diplomatik nümayəndəliyin əməkdaşları və onlarla bir yerdə yaşayan ailə üzvləri yerləşmə dövlətinin vətəndaşlığını ala bilməzlər.
Mübahisələrin məcburi həll edilməsi haqqında 2-ci Fakultativ Protokola əsasən, konvensiyanın tətbiqi və şərhi üzrə mübahisələr onun iştirakçılarının birinin ərizəsi əsasında Beynəlxalq Məhkəməyə ötürülür.
Ədəbiyyat
- H. A. Qasımova. Xarici əlaqələr hüququ. Dərslik. Bakı: "Bakı Universiteti" nəşriyyatı, 2008, 480 səh.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalenin sonunda menbe siyahisi var lakin metndaxili menbeler hec ve ya kifayet qeder istifade edilmediyi ucun bezi melumatlarin menbesi bilinmir Lutfen menbeleri uygun sekilde metnin daxilinde yerlesdirerek meqalenin tekmillesdirilmesine komek edin Diplomatik elaqeler haqqinda Vyana Konvensiyasi diplomatik numayendeliklerin statusunu ve funksiyalarini mueyyen eden esas beynelxalq huquqi seneddir O giris hisseden ve 53 maddeden ibaretdir Diplomatik elaqeler haqqinda Vyana KonvensiyasiDiplomatik elaqeler haqqinda 1961 ci il Vyana KonvensiyasiImzalanma tarixi 18 aprel 1961Imzalanma yeri VyanaQuvveye minmesi 24 aprel 1964Imzalayanlar 48Terefler 179 fevral 2017 Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiBMT nin Beynelxalq Huquq Komissiyasi onun vezifesinin beynelxalq huququn proqressiv inkisafi ve mecellelesdirilmesi oldugunu esas goturerek 1949 cu ilde ozunun birinci sessiyasinda mecellelesdirilmesi lazim olan meseleler arasinda diplomatiya ve konsulluq elaqelerine aid meselelerin adini cekdi 1958 ci ilde ise komissiya diplomatik elaqeler ve immunitetler haqqinda da konvensiya layihesini hazirladi ve uzv dovletlerin irad ve teklifleri ucun onlara teqdim etdi Diplomatik elaqeler haqqinda Konvensiya 18 aprel 1961 ci ilde Vyana konqresinde qebul olundu Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisin 228 N li qerarina esasen 1992 ci il 21 iyul tarixinde Vyana Konvensiyasina qosulmusdur Muqavilenin muddealariKonvensiyanin giris hissesinde BMT Nizamnamesinin prinsip ve meqsedlerine uygun olaraq dovletler arasinda dostluq munasibetlerini inkisaf etdirmek meqsedleri qeyd olunur hemin sazisde nezerde tutulan ustunluklerin ve immunitetlerin ayri ayri sexslerin faydalanmasi ucun deyil dovleti temsil eden orqan kimi diplomatik numayendeliklerin funksiyalarinin semereli heyata kecirilmesini temin etmek ucun verildiyi gosterilir Preambula funksional zeruret nezeriyyesini ve qismen de temsilcilik nezeriyyesini tesdiqleyir Konvensiyanin 1 ci maddesi konvensiyada rast gelinen terminler ve onlarin aciqlanmasina hesr olunmusdur Bele ki numayendeliyin bascisi dedikde akkreditiv dovlet terefinden bu keyfiyyetde fealiyyet gostermeye ohdelendirilmis sexs basa dusulur Numayendeliyin emekdaslari adi altinda ise numayendeliyin bascisi ve diplomatik personalin uzvlerinden inzibati texniki ve xidmetci personaldan ibaret numayendelik personal nezerde tutulur Hemcinin qeyd olunur ki diplomatik personalin uzvleri numayendeliyin diplomatik rutbelere malik uzvleridir diplomatik agent ise numayendeliyin bascisi ve ya diplomatik personalin uzvudur Inzibati texniki personal diplomatik numayendeliyin inzibati texniki xidmetini heyata keciren heyetdir Numayendeliyin xidmeti vezifelerini heyata keciren sexsler xidmetci personalin uzvleridir Nehayet sexsi ev qulluqculari dedikde numayendeliyin emekdasi yaninda ev qulluqcusu vezifesini heyata keciren ve akkreditiv dovletin emekdasi olmayan sexsler basa dusulur Konvensiyanin 2 ci maddesinde diplomatiya huququnun muhum prinsiplerinden biri tesbit olunmusdur Burada qeyd olunur ki diplomatik munasibetlerin qurulmasi ve daimi diplomatik numayendeliklerin tesis edilmesi dovletlerin qarsiliqli raziligi esasinda heyata kecirilir Diplomatik numayendeliyin esas bes funksiyasi konvensiyanin 3 cu maddesinde sadalanir Maddenin 2 ci bendinde diplomatik numayendelikler terefinden konsul funksiyalarinin da heyata kecirilmesinin mumkunluyu bir daha tesdiq edilir 1815 ci il Vyana Reqlamenti ile mueyyen olunmus numayendeliklerin bascilarinin dereceleri konvensiyanin 14 cu maddesi ile bir daha tesdiqlenmisdir Fakultativ protokollarKonvensiya hemcinin iki fakultativ protokolu da ozunde birlesdirir Fakultativ protokollardan biri diplomatik missiyanin uzvleri terefinden yerlesme dovletinin vetendasliginin alinmasinin qeyri mumkunluyunu nezerde tutur Bu protokolun mezmununa esasen yerlesme dovletinin vetendasi olmayan diplomatik numayendeliyin emekdaslari ve onlarla bir yerde yasayan aile uzvleri yerlesme dovletinin vetendasligini ala bilmezler Mubahiselerin mecburi hell edilmesi haqqinda 2 ci Fakultativ Protokola esasen konvensiyanin tetbiqi ve serhi uzre mubahiseler onun istirakcilarinin birinin erizesi esasinda Beynelxalq Mehkemeye oturulur EdebiyyatH A Qasimova Xarici elaqeler huququ Derslik Baki Baki Universiteti nesriyyati 2008 480 seh