Bu məqaləni lazımdır. |
Bəyazid Bəstami ərəb. أبو يزيد البسطامي Əbu Yəzid əl-Bəstami), (fars. بایزید بسطامی) — IX əsrdə yaşamış sufi.
Bəyazid Bəstami | |
---|---|
fars. بایزید بسطامی | |
Doğum tarixi | təq. 804 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 848 |
Fəaliyyəti | Şeyx, maarifçi, müəllim |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
İranın Simnan ostanında olan Bəstam şəhərinde 804-cü ildə doğulmuşdur. Künyəsi, Əbu Yeziddir. Adı Tayfur, atasının adı Isadır. Qəbri yenə Bəstamdadır. Babası İslamiyəti sonradan qəbul etmiş olan bir Zərdüşt idi. Babasının Adam, Tayfur ve Ali isminde üç oğlu vardı. Hamısı da zöhd (zahid) həyatı yaşamağı seçmiş adamlar olaraq tanınıyorlardı. Bayezid, Tayfurun oğlu olarak dünyaya geldi. Çocukluğunun çoğunu evde ve camiide tek başına geçirmekteydi. Yalnız bir yaşantısı olmasına rağmen evine sık sık Sufilik üzerinde tartışmak maksadıyle ziyaretçileri kabul etmekteydi. Allah ile başbaşa kalmak amacıyle tüm Dünyevi arzularını terk etmiş (-) bir şekilde zühd hayatı sürdürmekteydi.
Bəyazid Bəstami IX əsrdə yaşayıb. Onun ideyası bu idi ki, mən Allaha qovuşa bilirəm, məqamım yüksəkdir, ona görə mənə səcdə qılın. Əgər Allaha qovuşa bilirəmsə, mən Allahın bir parçasıyam.
Onun məşhur bir sözü var: "Mən əbamı açıram, içində Allahdan başqa heç nə görmürəm". Təbii ki, Bəstaminin bu sözləri о dövrdə İslam aləmində yaxşı qarşılanmırdı. Hətta peyğəmbər belə Allahla birbaşa ünsiyyətdə ola bilmədiyi halda (bu ünsiyyət mələklər vasitəsilə həyata keçirilirdi) о deyirdi ki, mən Allahla birbaşa ünsiyyətə girirəm. Ona görə də əl-Bəstami böyük təzyiqlərə məruz qalmışdı. Əl-Bəstaminin nəzəriyyəyə daxil etdiyi mühüm bir anlayış isə "fəna" anlayışıdır. Əgər insan sevirsə, özünü sevgilisində tapırsa, öz kimliyi yoxa çıxır, yəni fəna olur. Ona görə biz Allahı seviriksə, ilahi sevgiyə gediriksə, Allahla birləşirik. Bizim kimliyimiz yoxa çıxır. Bu məqama о "fəna" deyirdi. Bəstami sufi yolunun, sufi təriqətinin məqsədini fənada görürdü. Yəni sufinin özünün kimliyi qeyb olur və Allahda özünü yenidən tapır.
İstinadlar
- Ṭayfūr ibn ʿIsā al-Bisṭāmī // AlKindi.
- https://books.openedition.org/editionscnrs/25287.
- https://www.jstor.org/stable/4055905.
- Abul-Qasim Al-Qushayri, "Al-qushayris Epistle on Sufism: Al-risala Al-qushayriyya Fi ilm Al-tasawwuf", Translated by Alexander D. Knysh, Garnet & Ithaca Press, 2007. pg 32
Ədəbiyyat
- Könül Bünyadzadə, Təsəvvüf fəlsəfəsinin ilk mənbələri. Sərrac Tusinin "əl-Lümə‘" əsəri, Bakı: "Qamma servis", 2002.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Beyazid Bestami ereb أبو يزيد البسطامي Ebu Yezid el Bestami fars بایزید بسطامی IX esrde yasamis sufi Beyazid Bestamifars بایزید بسطامی Dogum tarixi teq 804Dogum yeri Bestam Sahrud sehristani Simnan ostani IranVefat tarixi 848Fealiyyeti Seyx maarifci muellim Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiIranin Simnan ostaninda olan Bestam seherinde 804 cu ilde dogulmusdur Kunyesi Ebu Yeziddir Adi Tayfur atasinin adi Isadir Qebri yene Bestamdadir Babasi Islamiyeti sonradan qebul etmis olan bir Zerdust idi Babasinin Adam Tayfur ve Ali isminde uc oglu vardi Hamisi da zohd zahid heyati yasamagi secmis adamlar olaraq taniniyorlardi Bayezid Tayfurun oglu olarak dunyaya geldi Cocuklugunun cogunu evde ve camiide tek basina gecirmekteydi Yalniz bir yasantisi olmasina ragmen evine sik sik Sufilik uzerinde tartismak maksadiyle ziyaretcileri kabul etmekteydi Allah ile basbasa kalmak amaciyle tum Dunyevi arzularini terk etmis bir sekilde zuhd hayati surdurmekteydi Beyazid Bestami IX esrde yasayib Onun ideyasi bu idi ki men Allaha qovusa bilirem meqamim yuksekdir ona gore mene secde qilin Eger Allaha qovusa biliremse men Allahin bir parcasiyam Onun meshur bir sozu var Men ebami aciram icinde Allahdan basqa hec ne gormurem Tebii ki Bestaminin bu sozleri o dovrde Islam aleminde yaxsi qarsilanmirdi Hetta peygember bele Allahla birbasa unsiyyetde ola bilmediyi halda bu unsiyyet melekler vasitesile heyata kecirilirdi o deyirdi ki men Allahla birbasa unsiyyete girirem Ona gore de el Bestami boyuk tezyiqlere meruz qalmisdi El Bestaminin nezeriyyeye daxil etdiyi muhum bir anlayis ise fena anlayisidir Eger insan sevirse ozunu sevgilisinde tapirsa oz kimliyi yoxa cixir yeni fena olur Ona gore biz Allahi sevirikse ilahi sevgiye gedirikse Allahla birlesirik Bizim kimliyimiz yoxa cixir Bu meqama o fena deyirdi Bestami sufi yolunun sufi teriqetinin meqsedini fenada gorurdu Yeni sufinin ozunun kimliyi qeyb olur ve Allahda ozunu yeniden tapir IstinadlarṬayfur ibn ʿIsa al Bisṭami AlKindi https books openedition org editionscnrs 25287 https www jstor org stable 4055905 Abul Qasim Al Qushayri Al qushayris Epistle on Sufism Al risala Al qushayriyya Fi ilm Al tasawwuf Translated by Alexander D Knysh Garnet amp Ithaca Press 2007 pg 32EdebiyyatKonul Bunyadzade Tesevvuf felsefesinin ilk menbeleri Serrac Tusinin el Lume eseri Baki Qamma servis 2002