Xəzərin Azərbaycan sektoru — Xəzər dənizinin Azərbaycan Respublikasına aid olan ərazisi.
Tarixi
20 sentyabr 1994-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Dövlət Neft Şirkəti ilə dünyanın tanınmış neft şirkətləri arasında Xəzərin Azərbaycan sektorunda yerləşən neft yataqlarının birgə işlənməsi barədə sazişin bağlanması bu regiona iqtisadi marağı daha da artırmış, qısa müddət ərzində dünyanın 12 ölkəsindən 20 neft şirkəti burada aparılan işlərə cəlb edilmiş və bu Xəzər dənizinin digər sektorlarında da işlərin canlanmasına səbəb olmuşdur.
Xəzərin Azərbaycan sahilərinin morfodinamikası
Xəzər dənizinin Azərbaycan sahillərinin geomorfoloji quruluşu öz müxtəlifliyi ilə xarakterizə olunur, belə ki geoloji quruluş, tektonik rejim və hidrometeoroloji şəraitdən aslıdır və sahillərin formalaşmasında mühüm rol oynayır. Görkəmli alimlər O.K.Leontyev və A.S.Xəlilov Xəzər dənizinin qərb sahillərini üç əsas əraziyə bölür:
- Qərb sahilləri Terek çayı mənsəbindən Sumqayıt çayına qədər.
- Abşeron ərazisi Sumqayıt çayından Buta burnuna qədər.
- Cənubi-Qərb ərazisinin cənub hissələrinə qədər.
Qərb sahilləri abrazion akkumlyativ, alçaq dağlıq relyefə malik olub, dənizdən ensiz sahə ilə ayrılır. Abşeron ərazisinin sahil zonası Xəzər dənizi sahillərinin, ən mürəkkəb quruluşa malik olanıdır. Abşeron zonası N.N.Mehdiyev tərəfindən dörd yarımrayona ayrılır bunlar:
- Şimali Abşeron
- Şimali Şərq
- Şah Dili
- Cənubi Abşeron yarımrayonu.
Bu rayonlar sahillərin müasir inkişaf şəraitinə görə bir-birindən fərqlənirlər və köklü süxurlardan təşkil olunmuş akkumlyativ buxtaların abrazion burunlarla növbələşməsi ilə xarakterizə olunur.
Şimali-Şərq rayonu Amburan burnundan Girdan burnuna qədər olan sahil zonasını əhatə edir. Şah Dili rayonu Abşeron yarımadasının Cənubi-Şərq qurtaracağında yerləşir və düz akkumlyativ sahilə malikdir. Cənubi-Abşeron rayonu Şah Dili burnundan Buta burnuna qədər, qərbə doğru uzanan sahilləri əhatə edir.
Cənubi-Qərb ərazisi isə Qobustan sahil zolağı ilə, Cənubi-Şərqi Şirvanın allüzial dəniz düzənliyini əhatə edir. Rayon morfogenetik tipləri fərqli olan iki yarımrayona bölünür. Ceyrankeçməz yarımrayonu, Aşağıkür yarımrayonu. Cənub Qərb rayonuna Kür deltası, Kür dili, Qızılağac körfəzi daxildir..
İstinadlar
- "Azərbaycan dəniz neft sənayesinin 50 illik yubileyinin keçirilməsi tədbirləri haqqında" 2018-09-01 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 7 noyabr 1997-ci il tarixli, 686 nömrəli Sərəncamı. e-qanun.az (az.)
- N.Şirinov, N.N.Mehdiyev. 1964
- Şirinov N.Ş., Mehdiyev N.N. Xəzərin Azərbaycan sahillərinin geomorfoloji rayonlaşdırılması. 1964.
- Mehdiyev.N.N. Xəzərin qərb sahillərinin dinamikası və morfologiyası. Bakı, 1966.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xezerin Azerbaycan sektoru Xezer denizinin Azerbaycan Respublikasina aid olan erazisi Tarixi20 sentyabr 1994 cu ilde Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Neft Sirketi ile dunyanin taninmis neft sirketleri arasinda Xezerin Azerbaycan sektorunda yerlesen neft yataqlarinin birge islenmesi barede sazisin baglanmasi bu regiona iqtisadi maragi daha da artirmis qisa muddet erzinde dunyanin 12 olkesinden 20 neft sirketi burada aparilan islere celb edilmis ve bu Xezer denizinin diger sektorlarinda da islerin canlanmasina sebeb olmusdur Xezerin Azerbaycan sahilerinin morfodinamikasiXezer denizinin Azerbaycan sahillerinin geomorfoloji qurulusu oz muxtelifliyi ile xarakterize olunur bele ki geoloji qurulus tektonik rejim ve hidrometeoroloji seraitden aslidir ve sahillerin formalasmasinda muhum rol oynayir Gorkemli alimler O K Leontyev ve A S Xelilov Xezer denizinin qerb sahillerini uc esas eraziye bolur Qerb sahilleri Terek cayi mensebinden Sumqayit cayina qeder Abseron erazisi Sumqayit cayindan Buta burnuna qeder Cenubi Qerb erazisinin cenub hisselerine qeder Qerb sahilleri abrazion akkumlyativ alcaq dagliq relyefe malik olub denizden ensiz sahe ile ayrilir Abseron erazisinin sahil zonasi Xezer denizi sahillerinin en murekkeb qurulusa malik olanidir Abseron zonasi N N Mehdiyev terefinden dord yarimrayona ayrilir bunlar Simali Abseron Simali Serq Sah Dili Cenubi Abseron yarimrayonu Bu rayonlar sahillerin muasir inkisaf seraitine gore bir birinden ferqlenirler ve koklu suxurlardan teskil olunmus akkumlyativ buxtalarin abrazion burunlarla novbelesmesi ile xarakterize olunur Simali Serq rayonu Amburan burnundan Girdan burnuna qeder olan sahil zonasini ehate edir Sah Dili rayonu Abseron yarimadasinin Cenubi Serq qurtaracaginda yerlesir ve duz akkumlyativ sahile malikdir Cenubi Abseron rayonu Sah Dili burnundan Buta burnuna qeder qerbe dogru uzanan sahilleri ehate edir Cenubi Qerb erazisi ise Qobustan sahil zolagi ile Cenubi Serqi Sirvanin alluzial deniz duzenliyini ehate edir Rayon morfogenetik tipleri ferqli olan iki yarimrayona bolunur Ceyrankecmez yarimrayonu Asagikur yarimrayonu Cenub Qerb rayonuna Kur deltasi Kur dili Qizilagac korfezi daxildir Istinadlar Azerbaycan deniz neft senayesinin 50 illik yubileyinin kecirilmesi tedbirleri haqqinda 2018 09 01 at the Wayback Machine Azerbaycan Respublikasinin Prezidentinin 7 noyabr 1997 ci il tarixli 686 nomreli Serencami e qanun az az N Sirinov N N Mehdiyev 1964 Sirinov N S Mehdiyev N N Xezerin Azerbaycan sahillerinin geomorfoloji rayonlasdirilmasi 1964 Mehdiyev N N Xezerin qerb sahillerinin dinamikasi ve morfologiyasi Baki 1966