EDVAC (ing. Electronic Discrete Variable Automatic Computer) — ilk elektronik kompüterlərdən biridir. EDVAC-ı ENIAC-dan ayıran xüsusiyyət, onlu sistem deyil ikili say sistemindən istifadə etməsidir.
Layihənin Qaynağı və Planları
EDVAC-ın layihəsi ENIAC-in istifadəyə hazırlanmasından əvvəl hazırlanmışdı. EDVAC'ın layihəsi, ENIAC-in layihəsi əsnasında ortaya çıxan problemlərin çoxunu həll etməyə istiqamətli idi. ENIAC kimi EDVAC da tərəfindən Aberdeen İsbat Mərkəzinin (Aberdeen PROVING GROUND) Amerikan Hərbi Balistik Araşdırma Laboratoriyası (US Army'S BALLISTICS Research Laboratory) üçün istehsal edilmişdir. ENIAC-in layihəsi , , John von Neumann və digər bir neçə elm adamı tərəfindən hazırlanmışdır və yeni layihə isə John von Neumann tərəfindən 1945-ci ildə EDVAC-ın üzərinə tətbiq edilmişdir.
Yeni kompüterin istehsalı üçün olan müqavilə, 1946-cı ilin Aprel ayında 100.000 dollarlıq başlanğıc büdcəsiylə imzalanmışdır və müqavilədə cihazın adı Electronic Discrete Variable Automatic Computer (EDVAC) olaraq qeyd edilmişdir. İstehsalda əsas problem etibarlılığı və xərci arasındakı tarazlıq idi. EDVAC-ın büdcəsi, ENIAC-a bənzər olaraq təxminən 500.000 dollar idi. İlk xərc qiymətləndirilməsinin beş qatı.
Texniki göstəriciləri
Emal edilən bu kompüter, ikili say sitemi ilə avtomatik toplama, çıxarma, vurma, proqramlaşdırılmış bölmə əməliyyatı və bu əməliyyatları avtomatik olaraq təmin edən 1000 ədəd 44-bit sözlük yaddaşa (Daha sonra yaddaşı 1024 sözə yəni 5,5 kilobayta çıxarılmışdır) sahib bir cihaz idi.
Təchizat olaraq kompüter aşağıdakı komponentlərdən meydana gəlməkdə idi:
- Oxucu və yazıcı bir maqnetik maqnitofon,
- Titrəyiş ölçen bir modul,
- İdarəetmə hissəsi və yaddaşdan əmrləri alan və onları digər hissələrin modullarına istiqamətləndirən, bir göndərici,
- Hər dəfə rəqəmlər üzərində aritmetik əməliyyatları edən və nəticələri eyni əməliyyatı edən başqa bir modul üzərində nəzarət etdikdən sonra yaddaşa göndərən, bir hesablama modulu,
- Bir vaxtölçən,
- Hər bir xətt üzərində səkkiz söz saxlamağa malik 64 civəli səsli gecikmə xəttli, iki dəstdən ibarət, bir cüt yaddaş modulu,
- Hər biri tək bir sözü tutan, üç müvəqqəti anbar
EDVAC-ın toplama müddəti 864 və Vurma müddəti 2900 idi. Kompüter təxminən 6000 vakum balonu, 12000 diyoda sahib idi və 56-lıq güc istehlakına sahib idi. Cihaz 7850 kg ağırlığa sahib və 45.5 ²-lik sahəni əhatə edirdi. Müəssisə işçilərinin tam heyəti hər 8 saatlıq növbə üçün 30 nəfər idi.
Təchizat və əməliyyat
EDVAC 1949-cu ilin ayında Balistik Araşdırma Laboratoriyasına təhvil verildi. Bəzi problemlərin fərqinə varılmasından və həll edilməsinən sonra kompüter, 1951-ci ildə işə başladı. Cihazın tamamlanması Eckert və Mauchly ilə Pennsylvania Universiteti arasındakı patent hüquqları üzərindəki anlaşılmazlıqlar səbəbiylə gecikdi. Bu vəziyyət, Eckert və Mauchly-nin Eckert-Mauchly Computer Corporation şirkətini qurmaq üçün şirkətdən ayrılmaları və peşəkar mühəndislərinin çoxunu özləri ilə yeni qurduqları şirkətə aparmaları ilə nəticələndi.
1960-cı ilə qədər EDVAC ortalama səkkiz saatlıq səhvsiz işləyərək gündə 20 saatdan çox davamlı işləyirdi. EDVAC 1961-ci ildə ilə dəyiştirilənə qədər çalışdı. İş ömürünü tamamlayana qədər öz dövrü müddətincə etibarlılığını və məhsuldarlığını sübut etdi.
Xarici keçidlər
- EDVAC
- EDVAC
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
EDVAC ing Electronic Discrete Variable Automatic Computer ilk elektronik komputerlerden biridir EDVAC i ENIAC dan ayiran xususiyyet onlu sistem deyil ikili say sisteminden istifade etmesidir EDVAC komputeriLayihenin Qaynagi ve PlanlariEDVAC in layihesi ENIAC in istifadeye hazirlanmasindan evvel hazirlanmisdi EDVAC in layihesi ENIAC in layihesi esnasinda ortaya cixan problemlerin coxunu hell etmeye istiqametli idi ENIAC kimi EDVAC da terefinden Aberdeen Isbat Merkezinin Aberdeen PROVING GROUND Amerikan Herbi Balistik Arasdirma Laboratoriyasi US Army S BALLISTICS Research Laboratory ucun istehsal edilmisdir ENIAC in layihesi John von Neumann ve diger bir nece elm adami terefinden hazirlanmisdir ve yeni layihe ise John von Neumann terefinden 1945 ci ilde EDVAC in uzerine tetbiq edilmisdir Yeni komputerin istehsali ucun olan muqavile 1946 ci ilin Aprel ayinda 100 000 dollarliq baslangic budcesiyle imzalanmisdir ve muqavilede cihazin adi Electronic Discrete Variable Automatic Computer EDVAC olaraq qeyd edilmisdir Istehsalda esas problem etibarliligi ve xerci arasindaki tarazliq idi EDVAC in budcesi ENIAC a benzer olaraq texminen 500 000 dollar idi Ilk xerc qiymetlendirilmesinin bes qati Texniki gostericileriEmal edilen bu komputer ikili say sitemi ile avtomatik toplama cixarma vurma proqramlasdirilmis bolme emeliyyati ve bu emeliyyatlari avtomatik olaraq temin eden 1000 eded 44 bit sozluk yaddasa Daha sonra yaddasi 1024 soze yeni 5 5 kilobayta cixarilmisdir sahib bir cihaz idi Techizat olaraq komputer asagidaki komponentlerden meydana gelmekde idi Oxucu ve yazici bir maqnetik maqnitofon Titreyis olcen bir modul Idareetme hissesi ve yaddasdan emrleri alan ve onlari diger hisselerin modullarina istiqametlendiren bir gonderici Her defe reqemler uzerinde aritmetik emeliyyatlari eden ve neticeleri eyni emeliyyati eden basqa bir modul uzerinde nezaret etdikden sonra yaddasa gonderen bir hesablama modulu Bir vaxtolcen Her bir xett uzerinde sekkiz soz saxlamaga malik 64 civeli sesli gecikme xettli iki destden ibaret bir cut yaddas modulu Her biri tek bir sozu tutan uc muveqqeti anbar EDVAC in toplama muddeti 864 ve Vurma muddeti 2900 idi Komputer texminen 6000 vakum balonu 12000 diyoda sahib idi ve 56 liq guc istehlakina sahib idi Cihaz 7850 kg agirliga sahib ve 45 5 lik saheni ehate edirdi Muessise iscilerinin tam heyeti her 8 saatliq novbe ucun 30 nefer idi Techizat ve emeliyyatEDVAC 1949 cu ilin ayinda Balistik Arasdirma Laboratoriyasina tehvil verildi Bezi problemlerin ferqine varilmasindan ve hell edilmesinen sonra komputer 1951 ci ilde ise basladi Cihazin tamamlanmasi Eckert ve Mauchly ile Pennsylvania Universiteti arasindaki patent huquqlari uzerindeki anlasilmazliqlar sebebiyle gecikdi Bu veziyyet Eckert ve Mauchly nin Eckert Mauchly Computer Corporation sirketini qurmaq ucun sirketden ayrilmalari ve pesekar muhendislerinin coxunu ozleri ile yeni qurduqlari sirkete aparmalari ile neticelendi 1960 ci ile qeder EDVAC ortalama sekkiz saatliq sehvsiz isleyerek gunde 20 saatdan cox davamli isleyirdi EDVAC 1961 ci ilde ile deyistirilene qeder calisdi Is omurunu tamamlayana qeder oz dovru muddetince etibarliligini ve mehsuldarligini subut etdi Xarici kecidlerEDVAC EDVAC