Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gözün hərəki siniri (lat. nervus oculomotorius) bir başlanğıc nüvəyə malikdir. Onun nüvəsi — lat. nucleus nervi oculomotorii böyük beyin ayaqcıqları qapağında, yuxarı təpəciklər səviyyəsində yerləşmişdir. Bu nüvənin altında kirpik əzələsini və göz bəbəyini daraldıcı əzələni innervasiya edən lat. nucleus accessorius (vegetativus) nervi oculomotorii (Vestfal-Edinger və ya Yakuboviç nüvəsi) və tən orta tək parasimpatik nüvə vardır. Gözün hərəki siniri böyük beyin ayaqcığının içəri tərəfində ayaqcıqlararası çuxurda — lat. sulcus medialis cruris cerebri deyilən şırımdan beyin əsasına çıxır. Buradan önə və bayır tərəfə dönərək, dal maili çıxıntının və mağaralı cibin bayır kənarı ilə göz yuvasının yuxarı yarığına çatır və bunun içəri bucağından (vətər halqasından) göz yuvasına daxil olub iki şaxəyə — lat. rami superior et inferior bölünür.
| Gözün hərəki siniri | |
|---|---|
 | |
 | |
| Latınca | n. oculomotorius |
| Qrey | subyekt 198 882 |
| Başlanır | , |
| MeSH | Oculomotor+Nerve |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Gözün hərəki sinirinin tərkibində: 1) göz əzələlərini (yuxarı çəp və bayır düz əzələdən başqa) və yuxarı göz qapağını qaldıran əzələni innervasiya edən efferent (hərəki) liflər; 2) gözün əksər əzələlərindən proprioseptiv qıcıqları daşıyan afferent (hissi) liflər; 3) göz bəbəyini daraldıcı əzələni və kirpik əzələsini innervasiyaedici (gözün hərəki sinirinin əlavə — vegetativ nüvəsindən çıxan) qanqliondan qabaqki (preqanqlionar) parasimpatikliflər vardır. Bundan əlavə gözün hərəki siniri mağaralı cibi keçərkən mağaralı kələfdən göz alması damarlarına məxsus simpatik liflər, nəhayət göz yuvasının yuxarı yarığını keçdikdə göz sinirindən (lat. n. ophtalmicus) hissi liflər qəbul edir.
Beləliklə gözün hərəki siniri gözün yuxarı, içəri və aşağı düz, aşağı çəp əzələlərini, yuxarı göz qapağını qaldıran əzələni, göz bəbəyini daraldan əzələni, akkomodasiyanı tənzim edən kirpik əzələni innervasiya edir və qeyd olunan göz əzələlərindən proprioseptiv qıcıqları (əzələ-oynaq hissini) beyinə daşıyır.
Gözün hərəki sinirinin şaxələri
1. lat. ramus superior — yuxarı şaxə görmə sinirindən bayır tərəfə çəp istiqamətdə yuxarı və önə doğru gedərək gözün yuxarı düz əzələsinə və yuxarı göz qapağını qaldıran əzələyə şaxələr verir.
2.lat. Ramus inferior — aşağı şaxə görmə sinirinin altında yerləşərək üç şaxəyə bölünür: biri — gözün aşağı düz əzələsinə, digəri — gözün içəri düz əzələsinə və üçüncüsü — gözün aşağı çəp əzələsinə daxil olur. Bunlardan başqa aşağı şaxə kirpik qanqlionuna məxsus gözün hərəki sinirindən gələn kök — lat. radix oculomotoria (radix brevis ganglii ciliaris – BNA) adlı şaxəcik verir; bu şaxəciyin tərkibi ilə gözün hərəki sinirində olan parasimpatik preqanqlionar sinir lifləri kirpik qanqlionuna gedir.
Kirpik qanqlionu
Kirpik qanqlionu — lat. ganglion ciliare parasimpatik qanqliondur. Gğz yuvasının dal hissəsində görmə sinirinin bayır tərəfində yerləşmişdir, özü də çoxqütblü qanqlioz hüceyrələrdən təşkil olunmuşdur. Bu üç kık (şaxə) alır; Hərəki kök — lat. radix oculomotoria, hissi kök — lat. ramus communicans cum nervo naso çiliari (radix longa ganglii ciliaris – BNA) və simpatik kök — lat. ramus sympaticus ad ganglion ciliare.
Kirpik qanqlionu hərəki kökünü — gözün hərəki sinirinin aşağı şaxəsindən, hissi kökünü — göz sinirinin lat. n. nasociliaris adlanan şaxəsindən və simpatik kökünü — simpatik mağaralı kələfdən alır. Hərəki kökü — göz bəbyini daraldıcı əzələyə və akkomodasiyanı tənzim edən kirpik əaələsinə məxsus parasimpatik (preqanqlionar) liflər, hissi kökü — göz almasına məxsus liflər (ağrı, hərarət və təzyiq qıcıqlarını daşıyan liflər) və simpatik kökü — göz bəbəyini genəldici əzələyə məxsus hərəki və göz alması damarlarına məxsus vazomotor liflər daşıyır. Kirpik qanqlionundan qısa kirpik sinirləri — lat. nn. ciliares breves adlanan kiçik şaxələr xaric olur; bunlar göz almasının dal tərəfində göz ağını dələrək onun özündə damarlı qişada, buynuz qişasında, kirpikli cisimdə və güzehli qişada şaxələnir və yuxarıda göstərilən törəmələri innervasiya edir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gozun hereki siniri lat nervus oculomotorius bir baslangic nuveye malikdir Onun nuvesi lat nucleus nervi oculomotorii boyuk beyin ayaqciqlari qapaginda yuxari tepecikler seviyyesinde yerlesmisdir Bu nuvenin altinda kirpik ezelesini ve goz bebeyini daraldici ezeleni innervasiya eden lat nucleus accessorius vegetativus nervi oculomotorii Vestfal Edinger ve ya Yakubovic nuvesi ve ten orta tek parasimpatik nuve vardir Gozun hereki siniri boyuk beyin ayaqciginin iceri terefinde ayaqciqlararasi cuxurda lat sulcus medialis cruris cerebri deyilen sirimdan beyin esasina cixir Buradan one ve bayir terefe donerek dal maili cixintinin ve magarali cibin bayir kenari ile goz yuvasinin yuxari yarigina catir ve bunun iceri bucagindan veter halqasindan goz yuvasina daxil olub iki saxeye lat rami superior et inferior bolunur Gozun hereki siniriKelle sinirlerinin diaqrammiLatinca n oculomotoriusQrey subyekt 198 882Baslanir MeSH Oculomotor Nerve Vikianbarda elaqeli mediafayllar Gozun hereki sinirinin terkibinde 1 goz ezelelerini yuxari cep ve bayir duz ezeleden basqa ve yuxari goz qapagini qaldiran ezeleni innervasiya eden efferent hereki lifler 2 gozun ekser ezelelerinden proprioseptiv qiciqlari dasiyan afferent hissi lifler 3 goz bebeyini daraldici ezeleni ve kirpik ezelesini innervasiyaedici gozun hereki sinirinin elave vegetativ nuvesinden cixan qanqliondan qabaqki preqanqlionar parasimpatiklifler vardir Bundan elave gozun hereki siniri magarali cibi kecerken magarali kelefden goz almasi damarlarina mexsus simpatik lifler nehayet goz yuvasinin yuxari yarigini kecdikde goz sinirinden lat n ophtalmicus hissi lifler qebul edir Belelikle gozun hereki siniri gozun yuxari iceri ve asagi duz asagi cep ezelelerini yuxari goz qapagini qaldiran ezeleni goz bebeyini daraldan ezeleni akkomodasiyani tenzim eden kirpik ezeleni innervasiya edir ve qeyd olunan goz ezelelerinden proprioseptiv qiciqlari ezele oynaq hissini beyine dasiyir Gozun hereki sinirinin saxeleri1 lat ramus superior yuxari saxe gorme sinirinden bayir terefe cep istiqametde yuxari ve one dogru gederek gozun yuxari duz ezelesine ve yuxari goz qapagini qaldiran ezeleye saxeler verir 2 lat Ramus inferior asagi saxe gorme sinirinin altinda yerleserek uc saxeye bolunur biri gozun asagi duz ezelesine digeri gozun iceri duz ezelesine ve ucuncusu gozun asagi cep ezelesine daxil olur Bunlardan basqa asagi saxe kirpik qanqlionuna mexsus gozun hereki sinirinden gelen kok lat radix oculomotoria radix brevis ganglii ciliaris BNA adli saxecik verir bu saxeciyin terkibi ile gozun hereki sinirinde olan parasimpatik preqanqlionar sinir lifleri kirpik qanqlionuna gedir Kirpik qanqlionuKirpik qanqlionu lat ganglion ciliare parasimpatik qanqliondur Ggz yuvasinin dal hissesinde gorme sinirinin bayir terefinde yerlesmisdir ozu de coxqutblu qanqlioz huceyrelerden teskil olunmusdur Bu uc kik saxe alir Hereki kok lat radix oculomotoria hissi kok lat ramus communicans cum nervo naso ciliari radix longa ganglii ciliaris BNA ve simpatik kok lat ramus sympaticus ad ganglion ciliare Kirpik qanqlionu hereki kokunu gozun hereki sinirinin asagi saxesinden hissi kokunu goz sinirinin lat n nasociliaris adlanan saxesinden ve simpatik kokunu simpatik magarali kelefden alir Hereki koku goz bebyini daraldici ezeleye ve akkomodasiyani tenzim eden kirpik eaelesine mexsus parasimpatik preqanqlionar lifler hissi koku goz almasina mexsus lifler agri heraret ve tezyiq qiciqlarini dasiyan lifler ve simpatik koku goz bebeyini geneldici ezeleye mexsus hereki ve goz almasi damarlarina mexsus vazomotor lifler dasiyir Kirpik qanqlionundan qisa kirpik sinirleri lat nn ciliares breves adlanan kicik saxeler xaric olur bunlar goz almasinin dal terefinde goz agini delerek onun ozunde damarli qisada buynuz qisasinda kirpikli cisimde ve guzehli qisada saxelenir ve yuxarida gosterilen toremeleri innervasiya edir IstinadlarHemcinin bax