Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ağdaban — Azərbaycan Respublikasının Kəlbəcər rayonunun Ağdaban kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
| Ağdaban | |
|---|---|
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Region | Kəlbəcər rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ağdaban kəndi Ağdaban çayının sağ sahilində, Murovdağ silsiləsinin cənub ətəyində, Ağdaban dağının yamacındadır. Adını eyni-adlı dağdan almışdır. XIX əsrin sonunadək kəndin ərazisi Dəmirçidam kəndinin binəsi olmuşdur. 1905-ci ildə həmin kəndin dəlikli, məmmədli, məhərrəmli, feyzalılar adlı nəsillərindən bir qrup ailələr bu binəyə köçərək burada məskunlaşmışlar.
1993-ci ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. Kənd Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin uğurlu əməliyyatı nəticəsində Azərbaycana qaytarılıb.
Coğrafi mövqeyi
Ağdaban kəndi Kəlbəcər rayonunda, sağ silsiləsində, Ağdaban dağının yamacında, Murov dağ silsiləsinin cənub ətəyində,rayon mərkəzindən 56 km şimal-şərqdə yerləşir.Kəndin 460 nəfər əhalisi vardı. Tütünçülük, heyvandarlıq kənd əhalisinin əsas məşğuliyyəti sayılırdı. Kənddə orta məktəb, klub, kitabxana, tibb məntəqəsi var idi.
Tarixi
Kəndin indiki ərazisində Dəmirçidam kəndinin binəsi olmuşdur. 1905-ci ildə həmin kənddən dəlləkli, məmmədli, məhərrəmli, feyzalılar adlı nəsillərə mənsub olan ailələr buraya daimi məskən salmışdır. Kənd də Ağdaban dağının adı ilə əlaqədar olaraq belə adlandırılmışdır. Daban türk dillərində "dağ keçidi" ,"aşırım" mənası daşıyır. Toponim "ağ rəngli aşırım", "ağımtıl dağ keçidi" mənasındadır. Daban sözü geniş arealda yayılmışdır. Azərbaycanda (Ağdərə,Şərur rayonları) Ağdaban adlı dağlar da mövcuddur.
Yaşlı adamların dediyinə görə Ağdabanın adı təhrif olunub. Kənd çox dumanlı olub. Özü də bəmbəyəz, ağappaq. "Ağ duman " sözü illər getdikcə təhrif olunaraq " Ağdaban" şəklində qalıb. Kəndin adı repressiyaya uğrayıb. İndi bunun bir o qədər vərqinə varılmasa da, hər halda, tarix saxtalıq sevmir. Həmin bu Ağdaban kəndi Usaçıq kəndi ilə (Caparla) uzun illər qonşu olub. Başqa bir variantda Ağdaban sözünün yaranmasını monqol-tatarların Azərbayana gəlməsi ilə əlaqələndirirlər.Deyilənlərə görə monqol-tatar qoşunları səfər zamanı Murovdağ silsiləsindən aşarkən indiki Ağdaban kəndinin yerləşdiyi ərazidə dincəlməli olurlar.Bu ərazidə dağ ağ rəngə çalır.Daban monqol-tatar ləhcəsində dağ deməkdir. Ağdaban yəni, Ağ rəngli dağın ətəyində yerləşən kənd deməkdir. Kəndin bünövrəsini XIX əsrin sonlarında Kəlbəcərin Dəmirçidam kəndindən gələn Məşədi Məmmədalı, Məşədi Hümbət, Kərim, Qasım və bir neçə nəfər başqa qohum-əqraba qoymuşlar.
1992-ci il aprelin 7-dən 8-nə keçən gecə Kəlbəcər rayonunun 130 evdən ibarət Ağdaban kəndi erməni seperatçıları tərəfindən hücuma məruz qalmışdır. Kənd bir gecədə tamamilə yandırılmış, kəndin 779 sakininə işgəncələr verilmişdir. İşğal zamanı ermənilər tərəfindən 67 nəfər qətlə yetirilib, 90-100 yaşlı 8 qoca, 2 azyaşlı uşaq, 7 qadın diri-diri odda yandırılıb, 9 nəfərə ağır bədən xəsarəti yetirilib.
Yaylaqlar
Turun yalı yurd, Qaraqaya yurdu, Salmanın yurdu, Cəmilli yurdu, Daşarası yurdu, Alxanın yurdu, Həmzəçimən yurd, Dərə yurdu, Buruc yurd, Qoyun yurdu, Qönçənin yurdu, Yalaq yurd, Buzluğun başı yurd, Daş ağılı yurdu, Çiçəkli yurdu, Töməlin yurdu.
Bulaqlar
Aşağı turş sular, Yuxarı Çayqovuşan Turş suyu (Qurban bulağı), Böyrək bulaq, Çayqovuşan bulağı, Salehin bulağı, Novlu bulaq, Ağ bulaq, Qara bulaq, Xaşa Hüseynin bulağı, Adam bulağı, Ədil bəyin bulağı, Qızlar bulağı, Gur bulaq, İsmayılın bulağı, Fatma bulağı, Buz bulaq, Qönçə bulaq, Çilli bulaq, Onğöz bulaq, Rza bulağı, Daş arasının bulağı, Suçıxan bulaq, Qönçə bulaq, Əsgər dərəsi bulağı, İnjener(mühəndis) bulağı, Gülgəz bulağı, Daş nov bulağı, Zimli bulaq.
Məşhur yerlər
Böyükdüz, Şirin oğlunun yalı, Atqoruğu, Sarı dağ, Ağdabanın yalı, Turun yalı, Daşagıl, Daş yeri, Talanın başı, Dovudlu, Qurqanın yalı, Sarıdərə, Çöplü dağı, Çöplü göl, Buzluğun yalı, Misirin kolavatı, Qaraşiş, Boyun, Ardışlı boyun, Ələm ağacı, Turş suyun talası, Təkalma, Şəkər talası, Sarıxır, Seyid Məmməd biçən boyun, Kalafalıq, Quşdəfi, Bayramın dəyirmanı, Əmrahın dəyirmanı, Şırşırın başı, Taxtadüz, Qarmaqitən, Rzabulağı, İsmayılın düzü, Daşarasının çayı, Çayqovuşanın çayı, Ağdaban çayı, Şabanın meşəsi, Sadığın meşəsi, Dəlləyin yeri, Yuxarıki çüxur, Aşağıki çüxur, Qəddərənin calağı, Şəmşirin biçənəyi, Kərəm arı odlayan, Şabanın qılıcı, Kilsənin meşəsi, Xaçın tili, Yolayrıcı, Qəbirstanlığın təpəsi, Tozluğun meşəsi, Təkgöl, Qara, Palıdlıq, Buzluğun boynu, Otaqqaya, Qara zağalar, Çilik yalı, Alışan yurdu, Kilsəlisu, Sandıqqaya, Quşyuvası, Seyid Məmməd qayası, Ədil bəyin zağasi, Əhəng qayası, Namaz qayası, Kəkilmeşə, Keçikeçi dərəsi, Asdanqazan, Sarıgüney, Mirfəttahın yalı, Yeddiqardaş dağı, Çöplünün dağı, Göydağ, Qaragüney, Qantəpərli, Qırcıl, Topallıq, Qurbanın calağı, Yuxarıki xırman, Aşağıki xırman, Fatma dağı əkən, İtyolu, Dəflərin dərəsi, Sarı Alının yurdu, Quş dərəsi, Məmmədcəfər meşəsi, Dəli Alının meşəsi, Məhəmməd yolu, Qəmbəri ağac vuran, Mirfəttahın güneyi, Gözdəkqaya, Zimlibulaq, Yolçu boynu, Damın dərəsi, Damın güneyi.
İşğal dövrü
Bu ərazidə nüvə terrorizmi üzrə qruplar fəaliyyət göstərirdi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2019. 2020-04-16 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-16.
- "Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti". İki cilddə. I cild. Bakı, "Şərq-Qərb", 2007.
- Məzahir Təhməzov Kəlbəcər Ensiklopedik məlumatlar Toponimlər fotoşəkillər xəritələr
- Məzahir Təhməzov Kəlbəcər Ensiklopedik məlumatlar Toponimlər fotoşəkillər xəritələr.
- Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. VII cild (1941-2002-ci illər). Bakı. "Elm". 2008. səh. 269. 2022-06-26 at the Wayback Machine (az.)
- "Azərbaycan" qəzeti, 15 yanvar 2003-cü il. (az.)
Xarici keçidlər
- http://agdaban.org/about_agdaban.php
- http://karabakh-doc.azerall.info/hisday/0604az.htm 2008-07-20 at the Wayback Machine
- http://qarabag.iatp.az/qarabag/kelbecer.html 2007-11-12 at the Wayback Machine
- http://agdaban.org/
- http://www.answers.com/topic/kalbajar
- http://birlik-az.org/modules.php?name=Articles&pa=showarticle&articles_id=115[ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Agdaban deqiqlesdirme Agdaban Azerbaycan Respublikasinin Kelbecer rayonunun Agdaban kend inzibati erazi dairesinde kend Agdaban40 11 35 sm e 46 21 11 s u Olke AzerbaycanRegion Kelbecer rayonuTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00Xeriteni goster gizle Agdaban Agdaban Vikianbarda elaqeli mediafayllar Agdaban kendi Agdaban cayinin sag sahilinde Murovdag silsilesinin cenub eteyinde Agdaban daginin yamacindadir Adini eyni adli dagdan almisdir XIX esrin sonunadek kendin erazisi Demircidam kendinin binesi olmusdur 1905 ci ilde hemin kendin delikli memmedli meherremli feyzalilar adli nesillerinden bir qrup aileler bu bineye kocerek burada meskunlasmislar 1993 ci ilde Ermenistan Respublikasi Silahli Quvveleri terefinden isgal edilib Kend Azerbaycan Silahli Quvvelerinin ugurlu emeliyyati neticesinde Azerbaycana qaytarilib Cografi movqeyiAgdaban kendi Kelbecer rayonunda sag silsilesinde Agdaban daginin yamacinda Murov dag silsilesinin cenub eteyinde rayon merkezinden 56 km simal serqde yerlesir Kendin 460 nefer ehalisi vardi Tutunculuk heyvandarliq kend ehalisinin esas mesguliyyeti sayilirdi Kendde orta mekteb klub kitabxana tibb menteqesi var idi TarixiKendin indiki erazisinde Demircidam kendinin binesi olmusdur 1905 ci ilde hemin kendden dellekli memmedli meherremli feyzalilar adli nesillere mensub olan aileler buraya daimi mesken salmisdir Kend de Agdaban daginin adi ile elaqedar olaraq bele adlandirilmisdir Daban turk dillerinde dag kecidi asirim menasi dasiyir Toponim ag rengli asirim agimtil dag kecidi menasindadir Daban sozu genis arealda yayilmisdir Azerbaycanda Agdere Serur rayonlari Agdaban adli daglar da movcuddur Yasli adamlarin dediyine gore Agdabanin adi tehrif olunub Kend cox dumanli olub Ozu de bembeyez agappaq Ag duman sozu iller getdikce tehrif olunaraq Agdaban seklinde qalib Kendin adi repressiyaya ugrayib Indi bunun bir o qeder verqine varilmasa da her halda tarix saxtaliq sevmir Hemin bu Agdaban kendi Usaciq kendi ile Caparla uzun iller qonsu olub Basqa bir variantda Agdaban sozunun yaranmasini monqol tatarlarin Azerbayana gelmesi ile elaqelendirirler Deyilenlere gore monqol tatar qosunlari sefer zamani Murovdag silsilesinden asarken indiki Agdaban kendinin yerlesdiyi erazide dincelmeli olurlar Bu erazide dag ag renge calir Daban monqol tatar lehcesinde dag demekdir Agdaban yeni Ag rengli dagin eteyinde yerlesen kend demekdir Kendin bunovresini XIX esrin sonlarinda Kelbecerin Demircidam kendinden gelen Mesedi Memmedali Mesedi Humbet Kerim Qasim ve bir nece nefer basqa qohum eqraba qoymuslar 1992 ci il aprelin 7 den 8 ne kecen gece Kelbecer rayonunun 130 evden ibaret Agdaban kendi ermeni seperatcilari terefinden hucuma meruz qalmisdir Kend bir gecede tamamile yandirilmis kendin 779 sakinine isgenceler verilmisdir Isgal zamani ermeniler terefinden 67 nefer qetle yetirilib 90 100 yasli 8 qoca 2 azyasli usaq 7 qadin diri diri odda yandirilib 9 nefere agir beden xesareti yetirilib YaylaqlarTurun yali yurd Qaraqaya yurdu Salmanin yurdu Cemilli yurdu Dasarasi yurdu Alxanin yurdu Hemzecimen yurd Dere yurdu Buruc yurd Qoyun yurdu Qoncenin yurdu Yalaq yurd Buzlugun basi yurd Das agili yurdu Cicekli yurdu Tomelin yurdu BulaqlarAsagi turs sular Yuxari Cayqovusan Turs suyu Qurban bulagi Boyrek bulaq Cayqovusan bulagi Salehin bulagi Novlu bulaq Ag bulaq Qara bulaq Xasa Huseynin bulagi Adam bulagi Edil beyin bulagi Qizlar bulagi Gur bulaq Ismayilin bulagi Fatma bulagi Buz bulaq Qonce bulaq Cilli bulaq Ongoz bulaq Rza bulagi Das arasinin bulagi Sucixan bulaq Qonce bulaq Esger deresi bulagi Injener muhendis bulagi Gulgez bulagi Das nov bulagi Zimli bulaq Meshur yerlerBoyukduz Sirin oglunun yali Atqorugu Sari dag Agdabanin yali Turun yali Dasagil Das yeri Talanin basi Dovudlu Qurqanin yali Saridere Coplu dagi Coplu gol Buzlugun yali Misirin kolavati Qarasis Boyun Ardisli boyun Elem agaci Turs suyun talasi Tekalma Seker talasi Sarixir Seyid Memmed bicen boyun Kalafaliq Qusdefi Bayramin deyirmani Emrahin deyirmani Sirsirin basi Taxtaduz Qarmaqiten Rzabulagi Ismayilin duzu Dasarasinin cayi Cayqovusanin cayi Agdaban cayi Sabanin mesesi Sadigin mesesi Delleyin yeri Yuxariki cuxur Asagiki cuxur Qedderenin calagi Semsirin biceneyi Kerem ari odlayan Sabanin qilici Kilsenin mesesi Xacin tili Yolayrici Qebirstanligin tepesi Tozlugun mesesi Tekgol Qara Palidliq Buzlugun boynu Otaqqaya Qara zagalar Cilik yali Alisan yurdu Kilselisu Sandiqqaya Qusyuvasi Seyid Memmed qayasi Edil beyin zagasi Eheng qayasi Namaz qayasi Kekilmese Kecikeci deresi Asdanqazan Sariguney Mirfettahin yali Yeddiqardas dagi Coplunun dagi Goydag Qaraguney Qanteperli Qircil Topalliq Qurbanin calagi Yuxariki xirman Asagiki xirman Fatma dagi eken Ityolu Deflerin deresi Sari Alinin yurdu Qus deresi Memmedcefer mesesi Deli Alinin mesesi Mehemmed yolu Qemberi agac vuran Mirfettahin guneyi Gozdekqaya Zimlibulaq Yolcu boynu Damin deresi Damin guneyi Isgal dovru Bu erazide nuve terrorizmi uzre qruplar fealiyyet gosterirdi Hemcinin baxAgdaban soyqirimi Ermeni terrorizmiIstinadlarAzerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Inzibati erazi bolgusu tesnifati PDF az stat gov az 2019 2020 04 16 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 04 16 Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti Iki cildde I cild Baki Serq Qerb 2007 Mezahir Tehmezov Kelbecer Ensiklopedik melumatlar Toponimler fotosekiller xeriteler Mezahir Tehmezov Kelbecer Ensiklopedik melumatlar Toponimler fotosekiller xeriteler Azerbaycan tarixi Yeddi cildde VII cild 1941 2002 ci iller Baki Elm 2008 seh 269 2022 06 26 at the Wayback Machine az Azerbaycan qezeti 15 yanvar 2003 cu il az Xarici kecidlerhttp agdaban org about agdaban php http karabakh doc azerall info hisday 0604az htm 2008 07 20 at the Wayback Machine http qarabag iatp az qarabag kelbecer html 2007 11 12 at the Wayback Machine http agdaban org http www answers com topic kalbajar http birlik az org modules php name Articles amp pa showarticle amp articles id 115 olu kecid