Şakir ağa türbəsi — Bakının Balaxanı qəsəbəsində yerləşən XV əsr memarlıq abidəsi. Abidənin kitabəsində onun 1427-1428-ci illərdə Miriraxur Şakir ağa ibn-mərhum Mürtəzanın sifarişi ilə inşa edildiyi qeyd edilmişdir.
Şakir ağa türbəsi | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Şəhər | Bakı |
Yerləşir | Balaxanı |
Aidiyyatı | AMEA |
Sifarişçi | Miriraxur Şakir ağa ibn-mərhum Mürtəza |
Tikilmə tarixi | 1427-1428 |
Üslubu | Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi |
Tipi | Mədəni |
İstinad nöm. | 126 |
Kateqoriya | Türbə |
Əhəmiyyəti | Ölkə əhəmiyyətli |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Abidə planda xaçvaridir. Türbəyə giriş şimal tərəfdən portaldandır. Portalın iç məkanında, hər iki tərəfində oxvari arkaya ilə tamamlanan səkkizgüşəli prizma şəkilli taxçalar yerləşdirilib. Türbənin içində də müxtəlif ölçülü düzbucaqlı 8 ədəd taxça mövcuddur.
Tarixi
Balaxanı qəbiristanlığında yerləşən Şakir ağa türbəsi 1427-1428-ci illərdə tikilib və 1385-86-ci ildə tikilən Hacı Şəhla məscidindən altı metr məsafədə yerləşir. Abidə haqqında bilgilər məhduddur.
İmarətin tağlı giriş qapısının üstündə ərəbcə iki sətirlik kitabə var ki, mətni belə oxunur:
Bu imarətin tikilməsinə millət və din böyüklərinin hamısı Miriraxur Şakir ağa ibn-mərhum Mürtəza əmr etmişdir. Səkkiz yüz otuz birinci il (831-1427/28)”. |
Başqa bir mənbədə deyilir ki, İbrahim Şirvanşahın vəziri 1427-ci ildə oğlunun şərəfinə ucaltdığı Şakir ağa türbəsi xalq arasında İmarət adlandırılır.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Abidə planda xaçvaridir. Abşeronun daxili quruluşu xaç şəklində olan bir neçə abidə var. Lakin, Azərbaycanda Şakir ağa türbəsi kimi həm daxili, həm də xarici quruluşu xaç şəklində olan ikinci bir abidə yoxdur.
Türbəyə giriş şimal tərəfdən portaldandır. Portalın iç məkanında, hər iki tərəfində oxvari arkaya ilə tamamlanan səkkizgüşəli prizma şəkilli taxçalar yerləşdirilib. Türbənin içində də müxtəlif ölçülü düzbucaqlı 8 ədəd taxça mövcuddur.
Giriş alçaq oxvari tağ ilə tamamlanan qapıdandir. Qapıüstü tağ bütöv bir daşdan yonulub. Daşın üz səthi bitki ornamentilə bəzədilib. Giriş tağ daşının üstündə iki sətirli epiqrafik yazılı daha bir daş yerləşdirilib. Giriş və üstündəki yazı daşı profilli iri daş bloklarla çərçivəyə alınıb.
1918-ci il mart soyqırımı
1918-ci ilin martında bir sıra Bakı kəndlərinin sakinləri, həmçinin Balaxanının əsasən iri sənayeçiləri, neft mədənləri sahibkarları, ziyalı insanları erməni silahlı dəstələrinin vəhşiliklərinin qurbanı olub. Onlardan bir hissəsi də məhz "Şakir ağa türbəsi"nin divarının qarşısına düzülərək güllələnib. Həmin güllə izləri bugünədək türbənin divarlarında olduğu kimi qalıb.
İstinadlar
- "Balaxanı qəsəbəsi" (az.). sabunchu-ih.gov.az. 24.01.2020 tarixində . İstifadə tarixi: 06.05.2022.
- Elşən Məmmədəliyev. "Nobeli və Rokfelleri varlandıran Balaxanı" (az.). musavat.com. 18.09.2019. 2022-05-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 06.05.2022.
- Щеблыкин, 1943. səh. 33
- APA TV. "Balaxanı. Qan yaddaşı - sənədli film" (az.). YouTube. March 31, 2021. May 6, 2022 tarixində . İstifadə tarixi: May 5, 2022.
Ədəbiyyat
- Щеблыкин, И.П. Памятники Азербайджанского зодчества эпохи Низами. Баку: Изд-во АзФАН. 1943.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sakir aga turbesi Bakinin Balaxani qesebesinde yerlesen XV esr memarliq abidesi Abidenin kitabesinde onun 1427 1428 ci illerde Miriraxur Sakir aga ibn merhum Murtezanin sifarisi ile insa edildiyi qeyd edilmisdir Sakir aga turbesiSakir aga turbesi40 27 49 sm e 49 55 12 s u Olke AzerbaycanSeher BakiYerlesir BalaxaniAidiyyati AMEASifarisci Miriraxur Sakir aga ibn merhum MurtezaTikilme tarixi 1427 1428Uslubu Sirvan Abseron memarliq mektebiAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiTipiMedeniIstinad nom 126KateqoriyaTurbeEhemiyyetiOlke ehemiyyetliTurbenin plani Vikianbarda elaqeli mediafayllar Abide planda xacvaridir Turbeye giris simal terefden portaldandir Portalin ic mekaninda her iki terefinde oxvari arkaya ile tamamlanan sekkizguseli prizma sekilli taxcalar yerlesdirilib Turbenin icinde de muxtelif olculu duzbucaqli 8 eded taxca movcuddur TarixiSakir aga turbesi ve Haci Sehla mescidi 1940 ci illerin evvellerinde Balaxani qebiristanliginda yerlesen Sakir aga turbesi 1427 1428 ci illerde tikilib ve 1385 86 ci ilde tikilen Haci Sehla mescidinden alti metr mesafede yerlesir Abide haqqinda bilgiler mehduddur Imaretin tagli giris qapisinin ustunde erebce iki setirlik kitabe var ki metni bele oxunur Bu imaretin tikilmesine millet ve din boyuklerinin hamisi Miriraxur Sakir aga ibn merhum Murteza emr etmisdir Sekkiz yuz otuz birinci il 831 1427 28 Basqa bir menbede deyilir ki Ibrahim Sirvansahin veziri 1427 ci ilde oglunun serefine ucaltdigi Sakir aga turbesi xalq arasinda Imaret adlandirilir Memarliq xususiyyetleriAbide planda xacvaridir Abseronun daxili qurulusu xac seklinde olan bir nece abide var Lakin Azerbaycanda Sakir aga turbesi kimi hem daxili hem de xarici qurulusu xac seklinde olan ikinci bir abide yoxdur Turbeye giris simal terefden portaldandir Portalin ic mekaninda her iki terefinde oxvari arkaya ile tamamlanan sekkizguseli prizma sekilli taxcalar yerlesdirilib Turbenin icinde de muxtelif olculu duzbucaqli 8 eded taxca movcuddur Giris alcaq oxvari tag ile tamamlanan qapidandir Qapiustu tag butov bir dasdan yonulub Dasin uz sethi bitki ornamentile bezedilib Giris tag dasinin ustunde iki setirli epiqrafik yazili daha bir das yerlesdirilib Giris ve ustundeki yazi dasi profilli iri das bloklarla cerciveye alinib 1918 ci il mart soyqirimi1918 ci ilin martinda bir sira Baki kendlerinin sakinleri hemcinin Balaxaninin esasen iri senayecileri neft medenleri sahibkarlari ziyali insanlari ermeni silahli destelerinin vehsiliklerinin qurbani olub Onlardan bir hissesi de mehz Sakir aga turbesi nin divarinin qarsisina duzulerek gullelenib Hemin gulle izleri bugunedek turbenin divarlarinda oldugu kimi qalib Istinadlar Balaxani qesebesi az sabunchu ih gov az 24 01 2020 tarixinde Istifade tarixi 06 05 2022 Elsen Memmedeliyev Nobeli ve Rokfelleri varlandiran Balaxani az musavat com 18 09 2019 2022 05 05 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 06 05 2022 Sheblykin 1943 seh 33 APA TV Balaxani Qan yaddasi senedli film az YouTube March 31 2021 May 6 2022 tarixinde Istifade tarixi May 5 2022 EdebiyyatSheblykin I P Pamyatniki Azerbajdzhanskogo zodchestva epohi Nizami Baku Izd vo AzFAN 1943