Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti — Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanununa görə Azərbaycan dilinin təsdiq olunmuş orfoqrafiya normalarına hüquqi, fiziki və vəzifəli şəxslər əməl etməli, Azərbaycan Respublikasının ərazisindəki bütün kütləvi informasiya vasitələri (mətbuat, televiziya, radio və s.), kitab nəşri və digər nəşriyyat işi ilə məşğul olan qurumlar Azərbaycan dilinin normalarına riayət olunmasını təmin etməlidirlər. "Azərbaycan Respublikasının Dövlət Dili haqqında" Qanuna əsasən, Orfoqrafiya lüğəti ən geci 5 ildən bir təkmilləşdirilməli və nəşr edilməlidir.
Haqqında
Orfoqrafiya (düzgün yazı) qaydaları sözlərin və onların bütün qrammatik formalarının düzgün yazılışını müəyyənləşdirir.
Azərbaycanda ilk dəfə orfoqrafiya lüğəti latın qrafikası ilə 1929-cu ildə nəşr edilib. Sovet dövründə bundan sonra 1940, 1960, 1975-ci ildə orfoqrafiya lüğətləri kirilcə nəşr olunub. 1975-ci ilin lüğətində 58 min söz olub.
"Azərbaycan dilinin orfoqrafiya qaydaları" "Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2 yanvar 2003-cü il tarixli Fərmanında dəyişiklik edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 26 may 2004-cü il tarixli Fərmanına uyğun olaraq Azərbaycan Respublikasının Dövlət Dil Komissiyası ilə razılaşdırıldıqdan sonra Nazirlər Kabinetinin 5 avqust 2004-cü il tarixli qərarı ilə təsdiq edilmişdir. Orfoqrafiya lüğəti AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun Elmi Şurasının 10 mart 2004-cü il tarixli qərarı ilə təsdiq olunmuşdur.
29 illik fasilədən sonra ilk dəfə orfoqrafiya lüğəti 2004-cü ildə çap edilib. 2004 nəşri Müstəqillik dövrünün və müasir latın qrafikalı Azərbaycan əlifbası ilə ilk orfoqrafiya lüğəti olub.2004-cü ilin nəşrində sözlərin sayı 22 min söz artırılaraq 80 minə çatdırılıb.
2004-cü ildə nəşr olunmuş lüğətdən sonra, növbəti lüğət 2012-ci ildə nəşr olunsa da, Prezident Administrasiyası tərəfindən kitabdakı ciddi qüsurlara görə isə AMEA Dilçilik İnstitutunun nəşrə məsul əməkdaşlarına xəbərdarlıq edilib və Orfoqrafiya lüğətinin 2012-ci il nəşrinin ləğv edilməsi və satışdan yığışdırılması haqqında göstəriş verilmişdir.
2021-ci il nəşri Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 16 aprel 2019-cu il tarixli qərarı ilə təsdiqlənmiş və 3 noyabr 2020-ci il tarixli 438 nömrəli qərarı ilə müəyyən dəyişiklik edilmiş "Azərbaycan dilinin orfoqrafiya normaları" əsasında hazırlanmış ilk nəşrdir. Lüğətə 90 minə yaxın söz daxil edilmişdir. Lüğətin bu nəşrində "hörümçək" sözünün olmayıb, "spayder" sözünün olması tənqid olunub.
Qanunlar
Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin "Azərbaycan dilinin orfoqrafiya qaydaları"nın təsdiq edilməsi və Azərbaycan əlifbasında bəzi dəyişikliklər edilməsi haqqında" 24 iyul 1958-ci il tarixli qərarı.
Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin "Azərbaycan dilinin orfoqrafiya qaydaları"nın 8-ci maddəsinin dəqiqləşdirilməsi haqqında" 6 aprel 1959-cu il tarixli qərarı.
"Azərbaycan dilinin orfoqrafiya qaydaları" "Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2 yanvar 2003-cü il tarixli Fərmanı.
"Azərbaycan dilinin orfoqrafiya qaydaları" "Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2 yanvar 2003-cü il tarixli Fərmanında dəyişiklik edilməsi haqqında" 26 may 2004-cü il tarixli Fərmanı.
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 5 avqust 2004-cü il tarixli qərarı ilə təsdiqlənmiş "Azərbaycan dilinin orfoqrafiya qaydaları".
Nəşrlər
- Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti. Bakı, 1929
- Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti. Bakı, 1940
- Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti. Bakı, 1960
- Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti. Bakı, 1975 (58 min söz)
- . Bakı, "Lider nəşriyyat", 2004, 728 səh. (80 min söz)
- Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti. Bakı, "Şərq-Qərb" Nəşriyyat Evi, 2012, 728 səh. (98 min söz)
- Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti. Bakı, "Şərq-Qərb" Nəşriyyat Evi, 2013, 840 səh. (110 563 söz)
- Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti. Yenidən işlənilmiş 7-ci nəşr. Bakı, "Elm", 2021, 756 səh. (90 min söz)
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında Azərbaycan Respublikasinin Qanunu [ölü keçid] Maddə 13, Maddə 18
- Orfoqrafiya lüğəti qələm dünyasının konstitusiyasıdır: Konstitusiya isə qüsursuz olmalıdır / N. Əhmədli // Azərbaycan. — 2005
- "Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti. Bakı, "Lider nəşriyyat", 2004, 728 səh". 2021-05-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-07-24.
- . 2010-09-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-09-23.
- . 2013-02-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-09-14.
- "Hörümçək və spayder məsələsi: "Dilimizin lüğət korpusu yoxdur…" — Etiraz". 2023-06-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-01-19.
- "Dilçilik İnstitutu: "Lüğətin siqnal variantında "hörümçək" sözü olub"". 2022-08-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-01-19.
Həmçinin bax
Həmçinin oxu
- Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti"ndən çıxarılan sözlərin təsnifatı
- "Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti"ndə yer alan yüzlərlə lüzumsuz sözün təsnifatı verilib — SİYAHI
- "Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti"ndə növbəti lazımsız sözlər: ərğənun, dımırcıqlı, laslama, dın-dın — SİYAHI
- Orfoqrafiya lüğətindəki mənasız sözlər açıqlanıb: alışdımyandım, aşnabaz, aftafa-ləyənsiz, arvadyosunlu — SİYAHI
- Tərcümə Mərkəzi AMEA-nın Orfoqrafiya lüğətində xeyli qüsur aşkarlayıb — SİYAHI
Xarici keçidlər
- Obastan — Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti 2021 (online)
- Orfoqrafiya lüğəti (AzLeks) (2013 nəşri)
- Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti — Android telefonlar üçün (offline) (2004 nəşri)
- azerdict — Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti (online) (deaktiv)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Azerbaycan dilinin orfoqrafiya lugeti Azerbaycan Respublikasinda dovlet dili haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Qanununa gore Azerbaycan dilinin tesdiq olunmus orfoqrafiya normalarina huquqi fiziki ve vezifeli sexsler emel etmeli Azerbaycan Respublikasinin erazisindeki butun kutlevi informasiya vasiteleri metbuat televiziya radio ve s kitab nesri ve diger nesriyyat isi ile mesgul olan qurumlar Azerbaycan dilinin normalarina riayet olunmasini temin etmelidirler Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Dili haqqinda Qanuna esasen Orfoqrafiya lugeti en geci 5 ilden bir tekmillesdirilmeli ve nesr edilmelidir HaqqindaOrfoqrafiya duzgun yazi qaydalari sozlerin ve onlarin butun qrammatik formalarinin duzgun yazilisini mueyyenlesdirir Azerbaycanda ilk defe orfoqrafiya lugeti latin qrafikasi ile 1929 cu ilde nesr edilib Sovet dovrunde bundan sonra 1940 1960 1975 ci ilde orfoqrafiya lugetleri kirilce nesr olunub 1975 ci ilin lugetinde 58 min soz olub Azerbaycan dilinin orfoqrafiya qaydalari Azerbaycan Respublikasinda dovlet dili haqqinda Azerbaycan Respublikasi Qanununun tetbiq edilmesi barede Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 2 yanvar 2003 cu il tarixli Fermaninda deyisiklik edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 26 may 2004 cu il tarixli Fermanina uygun olaraq Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Dil Komissiyasi ile razilasdirildiqdan sonra Nazirler Kabinetinin 5 avqust 2004 cu il tarixli qerari ile tesdiq edilmisdir Orfoqrafiya lugeti AMEA nin Nesimi adina Dilcilik Institutunun Elmi Surasinin 10 mart 2004 cu il tarixli qerari ile tesdiq olunmusdur 29 illik fasileden sonra ilk defe orfoqrafiya lugeti 2004 cu ilde cap edilib 2004 nesri Musteqillik dovrunun ve muasir latin qrafikali Azerbaycan elifbasi ile ilk orfoqrafiya lugeti olub 2004 cu ilin nesrinde sozlerin sayi 22 min soz artirilaraq 80 mine catdirilib 2004 cu ilde nesr olunmus lugetden sonra novbeti luget 2012 ci ilde nesr olunsa da Prezident Administrasiyasi terefinden kitabdaki ciddi qusurlara gore ise AMEA Dilcilik Institutunun nesre mesul emekdaslarina xeberdarliq edilib ve Orfoqrafiya lugetinin 2012 ci il nesrinin legv edilmesi ve satisdan yigisdirilmasi haqqinda gosteris verilmisdir 2021 ci il nesri Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 16 aprel 2019 cu il tarixli qerari ile tesdiqlenmis ve 3 noyabr 2020 ci il tarixli 438 nomreli qerari ile mueyyen deyisiklik edilmis Azerbaycan dilinin orfoqrafiya normalari esasinda hazirlanmis ilk nesrdir Lugete 90 mine yaxin soz daxil edilmisdir Lugetin bu nesrinde horumcek sozunun olmayib spayder sozunun olmasi tenqid olunub QanunlarAzerbaycan SSR Nazirler Sovetinin Azerbaycan dilinin orfoqrafiya qaydalari nin tesdiq edilmesi ve Azerbaycan elifbasinda bezi deyisiklikler edilmesi haqqinda 24 iyul 1958 ci il tarixli qerari Azerbaycan SSR Nazirler Sovetinin Azerbaycan dilinin orfoqrafiya qaydalari nin 8 ci maddesinin deqiqlesdirilmesi haqqinda 6 aprel 1959 cu il tarixli qerari Azerbaycan dilinin orfoqrafiya qaydalari Azerbaycan Respublikasinda dovlet dili haqqinda Azerbaycan Respublikasi Qanununun tetbiq edilmesi barede Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 2 yanvar 2003 cu il tarixli Fermani Azerbaycan dilinin orfoqrafiya qaydalari Azerbaycan Respublikasinda dovlet dili haqqinda Azerbaycan Respublikasi Qanununun tetbiq edilmesi barede Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 2 yanvar 2003 cu il tarixli Fermaninda deyisiklik edilmesi haqqinda 26 may 2004 cu il tarixli Fermani Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 5 avqust 2004 cu il tarixli qerari ile tesdiqlenmis Azerbaycan dilinin orfoqrafiya qaydalari NesrlerAzerbaycan dilinin orfoqrafiya lugetinin 6 ci nesri 2013 Azerbaycan dilinin orfoqrafiya lugeti Baki 1929 Azerbaycan dilinin orfoqrafiya lugeti Baki 1940 Azerbaycan dilinin orfoqrafiya lugeti Baki 1960 Azerbaycan dilinin orfoqrafiya lugeti Baki 1975 58 min soz Baki Lider nesriyyat 2004 728 seh ISBN 978 9952 717 00 2 80 min soz Azerbaycan dilinin orfoqrafiya lugeti Baki Serq Qerb Nesriyyat Evi 2012 728 seh ISBN 978 9952 34 754 8 98 min soz Azerbaycan dilinin orfoqrafiya lugeti Baki Serq Qerb Nesriyyat Evi 2013 840 seh ISBN 978 9952 32 013 8 110 563 soz Azerbaycan dilinin orfoqrafiya lugeti Yeniden islenilmis 7 ci nesr Baki Elm 2021 756 seh ISBN 978 9952 523 37 9 90 min soz IstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Azerbaycan Respublikasinda dovlet dili haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Qanunu olu kecid Madde 13 Madde 18 Orfoqrafiya lugeti qelem dunyasinin konstitusiyasidir Konstitusiya ise qusursuz olmalidir N Ehmedli Azerbaycan 2005 Azerbaycan dilinin orfoqrafiya lugeti Baki Lider nesriyyat 2004 728 seh 2021 05 06 tarixinde Istifade tarixi 2012 07 24 2010 09 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 09 23 2013 02 22 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 09 14 Horumcek ve spayder meselesi Dilimizin luget korpusu yoxdur Etiraz 2023 06 29 tarixinde Istifade tarixi 2022 01 19 Dilcilik Institutu Lugetin siqnal variantinda horumcek sozu olub 2022 08 27 tarixinde Istifade tarixi 2022 01 19 Hemcinin baxOrfoqrafiya lugeti Azerbaycan dilinin izahli lugeti Azerbaycan dilinin orfoqrafiya qaydalariHemcinin oxuAzerbaycan dilinin orfoqrafiya lugeti nden cixarilan sozlerin tesnifati Azerbaycan dilinin orfoqrafiya lugeti nde yer alan yuzlerle luzumsuz sozun tesnifati verilib SIYAHI Azerbaycan dilinin orfoqrafiya lugeti nde novbeti lazimsiz sozler ergenun dimirciqli laslama din din SIYAHI Orfoqrafiya lugetindeki menasiz sozler aciqlanib alisdimyandim asnabaz aftafa leyensiz arvadyosunlu SIYAHI Tercume Merkezi AMEA nin Orfoqrafiya lugetinde xeyli qusur askarlayib SIYAHIXarici kecidlerObastan Azerbaycan dilinin orfoqrafiya lugeti 2021 online Orfoqrafiya lugeti AzLeks 2013 nesri Azerbaycan dilinin orfoqrafiya lugeti Android telefonlar ucun offline 2004 nesri azerdict Azerbaycan dilinin orfoqrafiya lugeti online deaktiv