Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
XIX əsrin 70-ci illərində Azərbaycanda milli teatrın yaranması mədəniyyətimizin tarixində çox böyük hadisə oldu. 1873-cü il martın 10-da Bakı realnı məktəbinin teatr həvəskarları truppası tərəfindən M. F. Axundzadənin "Sərgüzəşti-vəziri-xani Lənkəran" komediyası tamaşaya qoyuldu.
Bu şərəfli işdə H. Zərdabi və N. Vəzirov mühüm rol oynamışdılar. Bu tamaşa ilə Azərbaycanda milli teatrın əsası qoyuldu. Azərbaycanda teatr sənəti qədim ənənələrə malikdir. Xalq arasında müxtəlif meydan tamaşaları, kukla teatr tamaşaları ("Maral oyunu", "Kilimarası"), bayram tamaşaları ("Kos-Kosa"), dini səciyyəli tamaşalar ("Şəbih") və s. geniş yayılmışdı. Hələ XVII əsrin ikinci yarısında Azərbaycanda olmuş fransız səyyahı Şarden, Çuxursəd bəylərbəyisinin İrəvan şəhərindəki iqamətgahında qonaq olarkən burada ona üç hissəli bir tamaşa göstərmişdilər.
Bu tamaşa Şardenə o qədər xoş təsir bağışlamışdı ki, onu "Şərqin operası" adlandırmışdı. Milli teatrın inkişafında məşhur xeyriyyəçi-mesenat H. Z. Tağıyevin böyük xidməti oldu.
O, Bakı şəhərində ilk teatr binası inşa etdirdi. Tezliklə Azərbaycan səhnəsinin Cahangir bəy Zeynalov, Hüseynqulu Sarabski, Mirzağa Əliyev, Hüseyn Ərəblinski, Ülvi Rəcəb, Abbas Mirzə Şərifzadə, Mustafa Mərdanov, Məmmədrza Şeyxzamanov, Ağasadıq Gəraybəyli, Əliağa Ağayev, Lütfəli Abdullayev, Nəsibə xanım Zeynalova, Mərziyə xanım Davudova kimi yüzlərlə simaları yetişdi. Azərbaycanda teatr sənətinin inkişafında Hacıbəyov qardaşlarının da böyük əməyi olmuşdur.
AXC-nin yaranması milli teatrın fəaliyyətində də canlanmaya səbəb oldu. Dövlətin fəal köməyi və müdaxiləsi nəticəsində Azərbaycan teatrının inkişafında mühüm keyfiyyət dəyişiklikləri baş verdi. Teatrın repertuarına Azərbaycan tarixi və milli azadlıq mübarizəsi ilə bağlı yeni əsərlər gəldi. Cümhuriyyət hökumətinin bu sahədə məqsədyönlü addımlarından biri də Azərbaycan Dövlət Teatrının təşkili oldu.
Bu, Azərbaycan peşəkar teatrının dövlət teatrı statusu alması demək idi. Bu teatrın pərdələri ilk dəfə 1918-ci il noyabrın 4-də N. Nərimanovun "Nadir şah" faciəsinin tamaşası ilə açılmışdı. Sovet hakimiyyəti illərində Azərbaycanda teatr sənəti daha da inkişaf etdi. Sovet ideologiyasını və rejimini tərənnüm edən əsərlərlə yanaşı, xalqın həyatı, güzəranı, tarixi keçmişi ilə bağlı əsərlər də repertuarlarda geniş yer almışdı. Məhz martın 10-u (köhnə stillə 22-si) — Azərbaycan milli teatrının əsası qoyulan günü teatrsevərlər Milli Teatr Günü kimi qeyd edirlər.
İstinadlar
- . 2013-05-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-01-16.
- "10 Mart Milli Teatr Günüdür". 2020-02-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-01-16.
Xarici keçidlər
- Azərbaycan Respublikasında "Milli Teatr Günü"nün təsis edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
- Şərqin ilk teatrı 143 yaşını qeyd edir — REPORTAJ
- Səda — 10 Mart -Milli Teatrımızın yarama günüdür (10.03.2016)
- Lənkəranda Milli Teatr Günü — Ans tv, Xəbərçi
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin XIX esrin 70 ci illerinde Azerbaycanda milli teatrin yaranmasi medeniyyetimizin tarixinde cox boyuk hadise oldu 1873 cu il martin 10 da Baki realni mektebinin teatr heveskarlari truppasi terefinden M F Axundzadenin Serguzesti veziri xani Lenkeran komediyasi tamasaya qoyuldu Bu serefli isde H Zerdabi ve N Vezirov muhum rol oynamisdilar Bu tamasa ile Azerbaycanda milli teatrin esasi qoyuldu Azerbaycanda teatr seneti qedim enenelere malikdir Xalq arasinda muxtelif meydan tamasalari kukla teatr tamasalari Maral oyunu Kilimarasi bayram tamasalari Kos Kosa dini seciyyeli tamasalar Sebih ve s genis yayilmisdi Hele XVII esrin ikinci yarisinda Azerbaycanda olmus fransiz seyyahi Sarden Cuxursed beylerbeyisinin Irevan seherindeki iqametgahinda qonaq olarken burada ona uc hisseli bir tamasa gostermisdiler Bu tamasa Sardene o qeder xos tesir bagislamisdi ki onu Serqin operasi adlandirmisdi Milli teatrin inkisafinda meshur xeyriyyeci mesenat H Z Tagiyevin boyuk xidmeti oldu O Baki seherinde ilk teatr binasi insa etdirdi Tezlikle Azerbaycan sehnesinin Cahangir bey Zeynalov Huseynqulu Sarabski Mirzaga Eliyev Huseyn Ereblinski Ulvi Receb Abbas Mirze Serifzade Mustafa Merdanov Memmedrza Seyxzamanov Agasadiq Geraybeyli Eliaga Agayev Lutfeli Abdullayev Nesibe xanim Zeynalova Merziye xanim Davudova kimi yuzlerle simalari yetisdi Azerbaycanda teatr senetinin inkisafinda Hacibeyov qardaslarinin da boyuk emeyi olmusdur AXC nin yaranmasi milli teatrin fealiyyetinde de canlanmaya sebeb oldu Dovletin feal komeyi ve mudaxilesi neticesinde Azerbaycan teatrinin inkisafinda muhum keyfiyyet deyisiklikleri bas verdi Teatrin repertuarina Azerbaycan tarixi ve milli azadliq mubarizesi ile bagli yeni eserler geldi Cumhuriyyet hokumetinin bu sahede meqsedyonlu addimlarindan biri de Azerbaycan Dovlet Teatrinin teskili oldu Bu Azerbaycan pesekar teatrinin dovlet teatri statusu almasi demek idi Bu teatrin perdeleri ilk defe 1918 ci il noyabrin 4 de N Nerimanovun Nadir sah faciesinin tamasasi ile acilmisdi Sovet hakimiyyeti illerinde Azerbaycanda teatr seneti daha da inkisaf etdi Sovet ideologiyasini ve rejimini terennum eden eserlerle yanasi xalqin heyati guzerani tarixi kecmisi ile bagli eserler de repertuarlarda genis yer almisdi Mehz martin 10 u kohne stille 22 si Azerbaycan milli teatrinin esasi qoyulan gunu teatrseverler Milli Teatr Gunu kimi qeyd edirler Istinadlar 2013 05 29 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 01 16 10 Mart Milli Teatr Gunudur 2020 02 17 tarixinde Istifade tarixi 2014 01 16 Xarici kecidlerAzerbaycan Respublikasinda Milli Teatr Gunu nun tesis edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami Serqin ilk teatri 143 yasini qeyd edir REPORTAJ Seda 10 Mart Milli Teatrimizin yarama gunudur 10 03 2016 Lenkeranda Milli Teatr Gunu Ans tv Xeberci