Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Uşaq hüquqları — dünyadakı bütün uşaqların qanunla və ya əxlaqi baxımdan doğulduqları gündən sahib olduqları, təhsil, sağlamlıq, sığınma, fiziki, psixoloji və ya cinsi istismara qarşı qorunma kimi hüquqlarının hamısının birdən təyinində istifadə edilən universal anlayışdır.
Uşaq hüquqları insan hüquqları anlayışının bir hissəsi kimi dəyərləndirilməlidir. Bu gün, dünyanın bir çox yerində mövcud olan insan hüquqları pozuntuları, uşaq ölçüsündə daha geniş əhatəli və böyüyərək, müdaxilə edilməsi daha çətin bir şəkildə iştirak etməkdədir. Beynəlxalq Əfv Təşkilatının bildirdiyinə görə, az inkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan ölkələrdə əmək istismarı, pornoqrafiya, şiddət, qanundankənar mənfi faktorların daxilində, uşaq hüquqlarının pozulması daha böyük ölçülərdə olur.
Uşaqların yeniyetmələrdən fərqli fiziki, fizioloji, davranış və xüsusiyyətləri olduğu, davamlı böyümə və inkişaf göstərdiyi şüurunun yerləşməsi, uşaqların baxımının bir cəmiyyət problemi olduğu və elmi yanaşmalarla hər kəsin bu məsuliyyəti yüklənməsi lazım olduğu düşüncəsi, Cenevrə Uşaq Hüquqları Bəyannaməsi ilə təsbit edilmişdir. Hazırda uşaq hüquqları ilə əlaqədar olan beynəlxalq sənəd 20 noyabr 1989-cu ildə BMT tərəfindən qəbul edilən və 193 ölkə tərəfindən təsdiq edilmiş olan Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Uşaq Hüquqları Haqqında Konvensiyasıdır.
Konseptual çərçivə
Uşaq və uşaq hüquqları konsepsiyası
Uşaqlar üzərində aparılan tədqiqatlarda ilk növbədə uşaq anlayışından nəyin başa düşülməsi, uşaqların anlayışını böyüklərdən necə fərqləndirməsi göstərilməlidir. İnkişaf etməmiş ölkələrdə mövcud olan anlayışa görə, uşaq potensial olaraq ailənin fenomenindən kənarda ailənin iqtisadi inkişafına töhfə verə biləcək potensial işçi qüvvəsi və ailənin sonrakı çağlarında sosial təminat vasitəsi olaraq görülür.Başqa sözlə, kənd təsərrüfatı cəmiyyətlərində uşaq iqtisadi cəhətdən səmərəli bir vasitədir. Belə cəmiyyətlərdə uşaq bir tərəfdən istehsala töhfə verir və qocalıq dövründə sığorta rolunu oynayır. Uşaq anlayışının sonrakı dövrlərdə dəyişdiyi görülür. Müasir uşaqlıq anlayışının ümumilikdə Qərb cəmiyyətlərində ortaya çıxması 17-ci əsrdən başlayaraq bir sıra dəyişikliklərin nəticəsi olmuşdur.
Uşaq rifahı
Son illər bir çox beynəlxalq təşkilatların, xüsusən də UNİCEF-in səyləri nəticəsində inkişaf etmiş ölkələrin "siyasət və xidmətlərdə uşaqların rifahına rəvac verən mərkəz" yanaşmalarının tətbiq olunduğu görülür. Bu yanaşmanın ortaya çıxmasına insanların rifahının təkcə adambaşına gəlirlə əlaqəli olmadığı barədə geniş düşüncənin təsiri olmuşdur. Bu anlayış, eyni zamanda, BMT-nin Uşaq Hüquqları Konvensiyasında "uşaqların da xüsusi hüquqları olduğu kimi insan hüquqları da var" prinsipinin xatırlatması olaraq qəbul edilmişdir. Nəticə etibarilə uşaqların rifahını təmin etmək üçün bu hüquqlara hörmət edən xüsusi siyasət tələb olunur.
Uşaq hüquqları Komitəsi
Uşaq hüquqları Komitəsi Uşaq hüquqları haqqında 1989-cu il Konvensiyasının 43-cü maddəsi əsasında yaradılmışdır. Konvensiyanın iştirakçı dövlətləri tərəfindən 4 il müddətinə seçilən 10 ekspertdən ibarətdir. Başlıca səlahiyyəti Konvensiyada iştirak edən dövlətlərin dövri məruzələrinə baxmaqdan ibarətdir. Komitə habelə müxtəlif ölkələrdə uşaqların vəziyyəti barədə məlumat toplayır və təhlil edir, müvafiq tövsiyələr işləyib hazirlayır.
Uşaq hüquqları Konvensiyası
20 noyabr 1989-cu ildə BMT-nin Baş Assambleyası tərəfindən qəbul edilmişdir.
Uşaq hüquqları Konvensiyası – BMT tərəfindən qəbul edilmiş bir saziş olaraq, dünyanın hər bir yerində yaşayan uşaqlara konvensiya ilə müəyyən edilmiş hüquqları təmin edir. Konvensiya uşaqların yaşaması və inkişafı üçün zəruri olan minimum standartları müəyyən edir. Konvensiyanın ratifikasiya etmiş bütün dövlətlər bu öhdəlikləri yerinə yetirməlidirlər. Onlar daimi xüsusi təşkil edilmiş Uşaq Hüquqları Komitəsinə hesabat və həyata keçirdikləri bütün işlər haqda məlumat verirlər. Bu Konvensiya uşaqların hüquqlarını təmin edən birinci universal kodeksdir. O, uşaq hüquqlarına dair bütün məsələləri bir sənəddə cəmləşdirib.
İstinadlar
- (PDF). 2019-03-03 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-12.
- "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2019-08-12 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2019-08-12.
Xarici keçidlər
- Uşaq hüquqları haqqında BMT Konvensiyası
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Usaq huquqlari dunyadaki butun usaqlarin qanunla ve ya exlaqi baximdan dogulduqlari gunden sahib olduqlari tehsil saglamliq siginma fiziki psixoloji ve ya cinsi istismara qarsi qorunma kimi huquqlarinin hamisinin birden teyininde istifade edilen universal anlayisdir Usaq huquqlari insan huquqlari anlayisinin bir hissesi kimi deyerlendirilmelidir Bu gun dunyanin bir cox yerinde movcud olan insan huquqlari pozuntulari usaq olcusunde daha genis ehateli ve boyuyerek mudaxile edilmesi daha cetin bir sekilde istirak etmekdedir Beynelxalq Efv Teskilatinin bildirdiyine gore az inkisaf etmis ve inkisaf etmekde olan olkelerde emek istismari pornoqrafiya siddet qanundankenar menfi faktorlarin daxilinde usaq huquqlarinin pozulmasi daha boyuk olculerde olur Usaqlarin yeniyetmelerden ferqli fiziki fizioloji davranis ve xususiyyetleri oldugu davamli boyume ve inkisaf gosterdiyi suurunun yerlesmesi usaqlarin baximinin bir cemiyyet problemi oldugu ve elmi yanasmalarla her kesin bu mesuliyyeti yuklenmesi lazim oldugu dusuncesi Cenevre Usaq Huquqlari Beyannamesi ile tesbit edilmisdir Hazirda usaq huquqlari ile elaqedar olan beynelxalq sened 20 noyabr 1989 cu ilde BMT terefinden qebul edilen ve 193 olke terefinden tesdiq edilmis olan Birlesmis Milletler Teskilatinin Usaq Huquqlari Haqqinda Konvensiyasidir Konseptual cerciveUsaq ve usaq huquqlari konsepsiyasi Usaqlar uzerinde aparilan tedqiqatlarda ilk novbede usaq anlayisindan neyin basa dusulmesi usaqlarin anlayisini boyuklerden nece ferqlendirmesi gosterilmelidir Inkisaf etmemis olkelerde movcud olan anlayisa gore usaq potensial olaraq ailenin fenomeninden kenarda ailenin iqtisadi inkisafina tohfe vere bilecek potensial isci quvvesi ve ailenin sonraki caglarinda sosial teminat vasitesi olaraq gorulur Basqa sozle kend teserrufati cemiyyetlerinde usaq iqtisadi cehetden semereli bir vasitedir Bele cemiyyetlerde usaq bir terefden istehsala tohfe verir ve qocaliq dovrunde sigorta rolunu oynayir Usaq anlayisinin sonraki dovrlerde deyisdiyi gorulur Muasir usaqliq anlayisinin umumilikde Qerb cemiyyetlerinde ortaya cixmasi 17 ci esrden baslayaraq bir sira deyisikliklerin neticesi olmusdur Usaq rifahi Son iller bir cox beynelxalq teskilatlarin xususen de UNICEF in seyleri neticesinde inkisaf etmis olkelerin siyaset ve xidmetlerde usaqlarin rifahina revac veren merkez yanasmalarinin tetbiq olundugu gorulur Bu yanasmanin ortaya cixmasina insanlarin rifahinin tekce adambasina gelirle elaqeli olmadigi barede genis dusuncenin tesiri olmusdur Bu anlayis eyni zamanda BMT nin Usaq Huquqlari Konvensiyasinda usaqlarin da xususi huquqlari oldugu kimi insan huquqlari da var prinsipinin xatirlatmasi olaraq qebul edilmisdir Netice etibarile usaqlarin rifahini temin etmek ucun bu huquqlara hormet eden xususi siyaset teleb olunur Usaq huquqlari Komitesi Usaq huquqlari Komitesi Usaq huquqlari haqqinda 1989 cu il Konvensiyasinin 43 cu maddesi esasinda yaradilmisdir Konvensiyanin istirakci dovletleri terefinden 4 il muddetine secilen 10 ekspertden ibaretdir Baslica selahiyyeti Konvensiyada istirak eden dovletlerin dovri meruzelerine baxmaqdan ibaretdir Komite habele muxtelif olkelerde usaqlarin veziyyeti barede melumat toplayir ve tehlil edir muvafiq tovsiyeler isleyib hazirlayir Usaq huquqlari Konvensiyasi Esas meqale Usaq huquqlari Konvensiyasi 20 noyabr 1989 cu ilde BMT nin Bas Assambleyasi terefinden qebul edilmisdir Usaq huquqlari Konvensiyasi BMT terefinden qebul edilmis bir sazis olaraq dunyanin her bir yerinde yasayan usaqlara konvensiya ile mueyyen edilmis huquqlari temin edir Konvensiya usaqlarin yasamasi ve inkisafi ucun zeruri olan minimum standartlari mueyyen edir Konvensiyanin ratifikasiya etmis butun dovletler bu ohdelikleri yerine yetirmelidirler Onlar daimi xususi teskil edilmis Usaq Huquqlari Komitesine hesabat ve heyata kecirdikleri butun isler haqda melumat verirler Bu Konvensiya usaqlarin huquqlarini temin eden birinci universal kodeksdir O usaq huquqlarina dair butun meseleleri bir senedde cemlesdirib Istinadlar PDF 2019 03 03 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 08 12 Arxivlenmis suret PDF 2019 08 12 tarixinde PDF Istifade tarixi 2019 08 12 Xarici kecidlerUsaq huquqlari haqqinda BMT Konvensiyasi