Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bakı yeparxiyası, Bakı və Xəzəryanı yeparxiya, yaxud Bakı-Azərbaycan yeparxiyası — Rus Pravoslav Kilsəsi tabeliyində dairə, sayca 128-ci yeparxiya. Bakının mərkəzində yerləşən, gözəl memarlıq üslubu ilə seçilən Jen Mironosets Baş Kafedral kilsəsi Bakı və Xəzəryanı yeparxiyanın baş məbədi sayılır. Son arxiyerey Aleksandr İşein idi.
| Bakı yeparxiyası Rus Pravoslav Kilsəsi | |
 Yeparxiya mərkəzi Müqəddəs Mürdaşıyan Zənənlər Kafedralı | |
| Məlumat | |
|---|---|
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Ərazi | 86,600 |
| Kilsə üzvü sayı | 200,000 |
| Yeparxiya mərkəzi | Bakı |
| Qurulub | 1919, 1998 |
| Ləğv olunub | 1934 |
| Müqəddəslər sayı | 2 |
| Məbəd sayı | 6 məbəd, 1 şapel |
| Din adamı sayı | 30+ |
| Baş kafedral məbədi | Jen Mironosets Baş Kafedral kilsəsi |
| Arxiyerey dərəcəsi | Arxiyepiskop |
| Arxiyerey titulu | Bakı və Azərbaycan yepiskopu |
| Sayt | Bakı Yeparxiyası |
| Fəaliyyətə başlayıb | 28 dekabr 1998 |
Tarixi
XX əsrin əvvəllərində Azərbaycana böyük sayda rus mənşəli insanların gəlməsi və onların dini həyatlarının tənzimlənməsi ilə əlaqədar 1905-ci ildə yaradılan bu idarə ilk vaxtlar Bakı arxiyerey kafedrası adını daşımış, daha sonra ona "Bakı və Xəzəryanı" statusu verilmişdir. Çar Rusiyası dövründə Bakı və Xəzəryanı Yeparxiyanın səlahiyyəti Xəzər dənizinin qərb sahilində yerləşmiş pravoslav təsisatları ilə məhdudlaşırdı. Bu idarənin ilk yepiskopu təyin edilmişdir. Qısa müddət yeparxiyaya rəhbərlik etmiş bu din xadimi ilahiyyat və xristianlıq sahəsində dərin biliyi ilə seçilmiş, yüksək idarəçilik qabiliyyətinə və natiqliq məharətinə malik olmuşdur.
Bu yepiskoplar arasında Mitrofan Polikarpov yeparxiyanın tarixində xüsusi rol oynamışdır. Repressiya illərində idarəyə başçılıq etmiş həmin şəxs çətin dövrdə yeparxiyanın fəaliyyətini istiqamətləndirmi, bu işdə bir çox çətinliklərlə üzləşmişdir. Sovet hakimiyyəti tərəfindən bir neçə dəfə həbs edilmiş, təqiblərə məruz qalmış yepiskop Mitrofan 1931-ci ildə Bakıya gələrək, Bakı və Xəzəryanı yeparxiyanın rəhbərliyini öz üzərinə götürmüş və patriarx Tixonun tutduğu yolu davam etdirmişdir. Həbsxana həyatı onun sağlamlığını zəiflətmiş və o, 1934-cü il dekabrın 16-da vəfat etmişdir. O, Bakı şəhər qəbirstanında dəfn edilmişdir. Onun qəbir daşında bu cümlələr həkk olunmuşdur: "Burada 1871-ci ildə dünyaya gəlmiş və 16 dekabr 1934-cü ildə vəfat etmiş Bakı və Xəzəryanı yeparxiyanın yepiskopu Mitrofan dəfn edilmişdir".
Yepiskop Mitrofandan sonra yeparxiyaya bir neçə ay rəhbərlik etmişdir. 1934-cü ildə onun vəzifədən uzaqlaşması ilə Bakı və Xəzəryanı yeparxiyanın fəaliyyəti dayanmışdır.
Yenidən fəaliyyəti
Azərbaycan xalqının yenidən azadlığa qovuşması, müstəqilliyini bərpa etməsi və öz dövlətçilik ənənəsini dirçəltməsi Bakı və Xəzəryanı yeparxiyanın ikinci dəfə həyat qazanmasına səbəb olmuşdur. 1998-ci il dekabrın 28-də Moskva və Ümumrusiya Patriarxı və Müqəddəs Sinodunun qərarı ilə Bakı və Xəzəryanı yeparxiya bərpa edilmişdir.
Bərpa edilmiş yeparxiyanın səlahiyyyətləri daha da genişləndirilmiş, Azərbaycan və Dağıstan Respublikalarının ərazilərində yerləşən pravoslav təsisatları onun idarəçiliyinə verilmiş və Aleksandr İşein buranın yepiskopu təyin edilmişdir.
Hazırda yeparxiyanın tərkibində 4 blaqoçınni, yəni şöbə fəaliyyət göstərir. Onlardan ikisi Azərbaycanda (Bakı və Azərbaycan rayonlarının blaqoçinnilərı), ikisi isə Dağıstanda (Mahaçkala və Qızlar blaqoçinnilərı) yerləşir. Burada otuzdan artıq keşiş və rahib dindarlara xidmət göstərir. Onlar arasında müxtəlif kilsə rütbələrinə mənsub ruhanilər var.
Bundan başqa, Bakı və Xəzəryanı yeparxiyanın tərkibində iyirmidən artıq məbəd var ki, onlardan üçü Bakıda, digərləri isə Sumqayıt (Serafim Sarovski məbədi), Gəncə (Aleksandr Nevski kilsəsi) və Xaçmaz (Möcüzə göstərən Nikolay kilsəsi) şəhərlərində fəaliyyyət göstərirlər. Eyni zamanda, Dağıstanın müxtəlif şəhər və qəsəbələrində yeparxiyanın ondan artıq məbədi var.
Arxiyereylər
- Bakı viqariyası
- (19 may — 2 iyun 1905)
- Petr Qonçuev (iyul 1905 – 6 aprel 1907)
- (9 may 1907 – 31 dekabr 1910)
- (13 fevral 1911 – 13 dekabr 1912)
- (13 dekabr 1912 – 13 noyabr 1917)
- Bakı yeparxiyası
- (yanvar 1919–1923)
- Dmitri Dobroserdov (iyun–sentyabr 1923)
- (yanvar–avqust 1924)
- (27 avqust 1924 — dekabr 1928)
- Serafim Protopopov (6 dekabr 1928 – 16 aprel 1930)
- Nikon Purlevski (16 aprel — 24 oktyabr 1930)
- (11 noyabr 1930 – 29 sentyabr 1931)
- Mitrofan Polikarpov (1931 — fevral 1933)
- (16 fevral — 11 avqust 1933)
- Bakı viqariyası
- Valentin Mişuk (26 fevral 1994 – 17 iyul 1995)
- Bakı yeparxiyası
- Aleksandr İşein (14 yanvar 1999 – 10 iyun 2021)
- (13 iyun 2024 - bu günə kimi)
İstinadlar
- Trend.az saytı[ölü keçid]
- "Bakı Yeparxiyası". 2021-01-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-04-15.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Baki yeparxiyasi Baki ve Xezeryani yeparxiya yaxud Baki Azerbaycan yeparxiyasi Rus Pravoslav Kilsesi tabeliyinde daire sayca 128 ci yeparxiya Bakinin merkezinde yerlesen gozel memarliq uslubu ile secilen Jen Mironosets Bas Kafedral kilsesi Baki ve Xezeryani yeparxiyanin bas mebedi sayilir Son arxiyerey Aleksandr Isein idi Baki yeparxiyasi Rus Pravoslav KilsesiYeparxiya merkezi Muqeddes Murdasiyan Zenenler KafedraliMelumatOlke AzerbaycanErazi 86 600Kilse uzvu sayi 200 000Yeparxiya merkezi BakiQurulub 1919 1998Legv olunub 1934Muqeddesler sayi 2Mebed sayi 6 mebed 1 sapelDin adami sayi 30 Bas kafedral mebedi Jen Mironosets Bas Kafedral kilsesiArxiyerey derecesi ArxiyepiskopArxiyerey titulu Baki ve Azerbaycan yepiskopuSayt Baki YeparxiyasiFealiyyete baslayib 28 dekabr 1998TarixiXX esrin evvellerinde Azerbaycana boyuk sayda rus menseli insanlarin gelmesi ve onlarin dini heyatlarinin tenzimlenmesi ile elaqedar 1905 ci ilde yaradilan bu idare ilk vaxtlar Baki arxiyerey kafedrasi adini dasimis daha sonra ona Baki ve Xezeryani statusu verilmisdir Car Rusiyasi dovrunde Baki ve Xezeryani Yeparxiyanin selahiyyeti Xezer denizinin qerb sahilinde yerlesmis pravoslav tesisatlari ile mehdudlasirdi Bu idarenin ilk yepiskopu teyin edilmisdir Qisa muddet yeparxiyaya rehberlik etmis bu din xadimi ilahiyyat ve xristianliq sahesinde derin biliyi ile secilmis yuksek idarecilik qabiliyyetine ve natiqliq meharetine malik olmusdur Bu yepiskoplar arasinda Mitrofan Polikarpov yeparxiyanin tarixinde xususi rol oynamisdir Repressiya illerinde idareye basciliq etmis hemin sexs cetin dovrde yeparxiyanin fealiyyetini istiqametlendirmi bu isde bir cox cetinliklerle uzlesmisdir Sovet hakimiyyeti terefinden bir nece defe hebs edilmis teqiblere meruz qalmis yepiskop Mitrofan 1931 ci ilde Bakiya gelerek Baki ve Xezeryani yeparxiyanin rehberliyini oz uzerine goturmus ve patriarx Tixonun tutdugu yolu davam etdirmisdir Hebsxana heyati onun saglamligini zeifletmis ve o 1934 cu il dekabrin 16 da vefat etmisdir O Baki seher qebirstaninda defn edilmisdir Onun qebir dasinda bu cumleler hekk olunmusdur Burada 1871 ci ilde dunyaya gelmis ve 16 dekabr 1934 cu ilde vefat etmis Baki ve Xezeryani yeparxiyanin yepiskopu Mitrofan defn edilmisdir Yepiskop Mitrofandan sonra yeparxiyaya bir nece ay rehberlik etmisdir 1934 cu ilde onun vezifeden uzaqlasmasi ile Baki ve Xezeryani yeparxiyanin fealiyyeti dayanmisdir Yeniden fealiyyetiAzerbaycan xalqinin yeniden azadliga qovusmasi musteqilliyini berpa etmesi ve oz dovletcilik enenesini dirceltmesi Baki ve Xezeryani yeparxiyanin ikinci defe heyat qazanmasina sebeb olmusdur 1998 ci il dekabrin 28 de Moskva ve Umumrusiya Patriarxi ve Muqeddes Sinodunun qerari ile Baki ve Xezeryani yeparxiya berpa edilmisdir Berpa edilmis yeparxiyanin selahiyyyetleri daha da genislendirilmis Azerbaycan ve Dagistan Respublikalarinin erazilerinde yerlesen pravoslav tesisatlari onun idareciliyine verilmis ve Aleksandr Isein buranin yepiskopu teyin edilmisdir Hazirda yeparxiyanin terkibinde 4 blaqocinni yeni sobe fealiyyet gosterir Onlardan ikisi Azerbaycanda Baki ve Azerbaycan rayonlarinin blaqocinnileri ikisi ise Dagistanda Mahackala ve Qizlar blaqocinnileri yerlesir Burada otuzdan artiq kesis ve rahib dindarlara xidmet gosterir Onlar arasinda muxtelif kilse rutbelerine mensub ruhaniler var Bundan basqa Baki ve Xezeryani yeparxiyanin terkibinde iyirmiden artiq mebed var ki onlardan ucu Bakida digerleri ise Sumqayit Serafim Sarovski mebedi Gence Aleksandr Nevski kilsesi ve Xacmaz Mocuze gosteren Nikolay kilsesi seherlerinde fealiyyyet gosterirler Eyni zamanda Dagistanin muxtelif seher ve qesebelerinde yeparxiyanin ondan artiq mebedi var ArxiyereylerBaki viqariyasi 19 may 2 iyun 1905 Petr Qoncuev iyul 1905 6 aprel 1907 9 may 1907 31 dekabr 1910 13 fevral 1911 13 dekabr 1912 13 dekabr 1912 13 noyabr 1917 Baki yeparxiyasi yanvar 1919 1923 Dmitri Dobroserdov iyun sentyabr 1923 yanvar avqust 1924 27 avqust 1924 dekabr 1928 Serafim Protopopov 6 dekabr 1928 16 aprel 1930 Nikon Purlevski 16 aprel 24 oktyabr 1930 11 noyabr 1930 29 sentyabr 1931 Mitrofan Polikarpov 1931 fevral 1933 16 fevral 11 avqust 1933 Baki viqariyasiValentin Misuk 26 fevral 1994 17 iyul 1995 Baki yeparxiyasiAleksandr Isein 14 yanvar 1999 10 iyun 2021 13 iyun 2024 bu gune kimi IstinadlarTrend az sayti olu kecid Baki Yeparxiyasi 2021 01 23 tarixinde Istifade tarixi 2014 04 15