Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nefteyuqansk — Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər Xantı-Mansi muxtar dairəsinə daxildir
| Şəhər | |||||
| Nefteyuqansk | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Нефтеюганск | |||||
 | |||||
| |||||
| Ölkə | |||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Əsası qoyulub | 1961 | ||||
| Sahəsi |
| ||||
| Mərkəzin hündürlüyü | 40 m | ||||
| Saat qurşağı | | ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
| ||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| Telefon kodu | +7 3463 | ||||
| Poçt indeksi | 628300 | ||||
| Digər | |||||
| admugansk.ru | |||||
| | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Tarixi
Balık- müasir Nefteyuqansk Tümen vilayətində sənaye şəhəri. 1967-ci ildə adı dəyişdirilərək ərazisində çıxarılan neftə görə Nefteyuqansk adlandırılmışdı. Oykonomik termin olan "balık" tarixən "şəhər, qala " mənasını ifadə etmişdir. "Qala və saray" mənasını ehtiva edən balık kəlməsinə türkcə mənbələrdə "şəhər" anlamında ilk dəfə Orxon abidələrində rastlanır. Göytürklər İlteriş Kaqanın 680 ilində dövləti yenidən təşkilatlandırdığını eşidincə "balıkdakılar dağa çıxmış, dağdakılar da aşağı enmişdi"1. Malov müvafiq şəkildə "balıq begi" sözünün də şəhərin hakimi mənasında işləndiyini qeyd edir. N. Baskakov da balıkçı sözünün "hakim, qubernator" vəzifəsinin adını bildirdiyini göstərir.=2. Əski türkcə olan bal~pal (baçıq/palçıq bu sözdəndir) evlərin çamur-topraq,yəni palçıqla tikilməsi ilə bağlı yaranmışdır. Bəzi Çin qaynaqlarında Asiya Hunlarının evlərini əzilib yoğrulmuş torpaqdan tikdiyi göstərilir. Balıq sözü Uyqurların son zamanlarına doğru yerini Soğdicə olan kənd və əsli farsca olan şehir sözünə buraxılaraq unudulmuşdur.3. Bu mənada da türk ölkələri tarixi toponimiyası tərkibində əks olunduğu faktlara da sıx-sıx rast gəlinir.Məsələn, Tatarıstanla bağlı Aruk Balık, Simez Balık, Yanqı Balık və s. Sarıtsin (müasir Volqoqrad) şəhərinin bir hissəsi tarixən Xan Balık (Xan şəhəri) adlanırdı. Burada xanın iqamətgahı yerləşirdi. Orxon çayının sol sahilində (müasir MXR-da) xarabalıqları günümüzədək qalan Ordu Balık (840-cı ildə dağıdılmış, tənəzzülə uğramışdı), Özbəkistanda Balıkçı qəsəbəsi adında mühafizə olunur. Bununla yanaşı Beş Balık (indi Sin tsyan), Xan Balık (Pekinin orta əsrlərdə adı olmuşdur) kimi maraqlı faktlar məsələyə ciddi yanaşmağı tələb edir.Tatarıstanda Balık Bistəse şəhərinin adını yanlış olaraq, yəni "balık" sözünə birmənalı yanaşmaqla Rıbnoe Slaboda kimi tərcümə edərək dəyişmişlər. Ümumiyyətlə, Xan Balıq coğrafi adı barədə ayrıca onu demək mümkündür ki, o, paytaxta və mühüm şəhərlərə verilən ad idi. Dastanlarımızda ("Muqim şah dastanı") həmin məqamda rast gəlinir.
Başına döndüyüm gül üzlü xoca,
Xocam, bu yol Xan Balığa gedirmi?
Nə gündüzüm gündüz, nə gecəm gecə
Xocam, bu yol Xan Balığa gedirmi?
Dastanlardan məlum olur ki, Xan Balıq Qəndəhar yolunda bir diyarın adıdır. Ermənistanda, tarixi Oğuz diyarında Quşçu Balıq adlı yaşayış məntəqəsi var idi. Yurdumuzun yer adları içərisində rast gəlinən Balıq kəndi (İsmayıllı r.) , Tovuz rayonunda Qara Balıq yer adı, Qəbələ rayonunda Dizaqlı kəndi ərazisində Balıq yeri, Quba rayonu Aydın kənd ərazisində Balıq xaraba kənd yeri və s. nümunələr termin səciyyəli "balık" sözünün Türk dünyasının hər bucağında işlənən aydın, əlverişli söz olduğunu göstərir.
Mənbə
- Minaxanım Təkləli. Türk kitabı. Unudulan tarix. Dəyişdirilən adlar, Bakı, Nurlar, 2009
İstinadlar
 | Şəhər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nefteyuqansk Rusiya Federasiyasinda yerlesen seher Xanti Mansi muxtar dairesine daxildirSeherNefteyuqanskNefteyuganskBayraq d Gerb61 06 sm e 72 36 s u Olke RusiyaTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1961Sahesi 154 km Merkezin hundurluyu 40 mSaat qursagi UTC 05 00EhalisiEhalisi 128 159 nef 2021 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 7 3463Poct indeksi 628300Digeradmugansk ruXeriteni goster gizle Nefteyuqansk Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiBalik muasir Nefteyuqansk Tumen vilayetinde senaye seheri 1967 ci ilde adi deyisdirilerek erazisinde cixarilan nefte gore Nefteyuqansk adlandirilmisdi Oykonomik termin olan balik tarixen seher qala menasini ifade etmisdir Qala ve saray menasini ehtiva eden balik kelmesine turkce menbelerde seher anlaminda ilk defe Orxon abidelerinde rastlanir Goyturkler Ilteris Kaqanin 680 ilinde dovleti yeniden teskilatlandirdigini esidince balikdakilar daga cixmis dagdakilar da asagi enmisdi 1 Malov muvafiq sekilde baliq begi sozunun de seherin hakimi menasinda islendiyini qeyd edir N Baskakov da balikci sozunun hakim qubernator vezifesinin adini bildirdiyini gosterir 2 Eski turkce olan bal pal baciq palciq bu sozdendir evlerin camur topraq yeni palciqla tikilmesi ile bagli yaranmisdir Bezi Cin qaynaqlarinda Asiya Hunlarinin evlerini ezilib yogrulmus torpaqdan tikdiyi gosterilir Baliq sozu Uyqurlarin son zamanlarina dogru yerini Sogdice olan kend ve esli farsca olan sehir sozune buraxilaraq unudulmusdur 3 Bu menada da turk olkeleri tarixi toponimiyasi terkibinde eks olundugu faktlara da six six rast gelinir Meselen Tataristanla bagli Aruk Balik Simez Balik Yanqi Balik ve s Saritsin muasir Volqoqrad seherinin bir hissesi tarixen Xan Balik Xan seheri adlanirdi Burada xanin iqametgahi yerlesirdi Orxon cayinin sol sahilinde muasir MXR da xarabaliqlari gunumuzedek qalan Ordu Balik 840 ci ilde dagidilmis tenezzule ugramisdi Ozbekistanda Balikci qesebesi adinda muhafize olunur Bununla yanasi Bes Balik indi Sin tsyan Xan Balik Pekinin orta esrlerde adi olmusdur kimi maraqli faktlar meseleye ciddi yanasmagi teleb edir Tataristanda Balik Bistese seherinin adini yanlis olaraq yeni balik sozune birmenali yanasmaqla Ribnoe Slaboda kimi tercume ederek deyismisler Umumiyyetle Xan Baliq cografi adi barede ayrica onu demek mumkundur ki o paytaxta ve muhum seherlere verilen ad idi Dastanlarimizda Muqim sah dastani hemin meqamda rast gelinir Basina donduyum gul uzlu xoca Xocam bu yol Xan Baliga gedirmi Ne gunduzum gunduz ne gecem gece Xocam bu yol Xan Baliga gedirmi Dastanlardan melum olur ki Xan Baliq Qendehar yolunda bir diyarin adidir Ermenistanda tarixi Oguz diyarinda Quscu Baliq adli yasayis menteqesi var idi Yurdumuzun yer adlari icerisinde rast gelinen Baliq kendi Ismayilli r Tovuz rayonunda Qara Baliq yer adi Qebele rayonunda Dizaqli kendi erazisinde Baliq yeri Quba rayonu Aydin kend erazisinde Baliq xaraba kend yeri ve s numuneler termin seciyyeli balik sozunun Turk dunyasinin her bucaginda islenen aydin elverisli soz oldugunu gosterir MenbeMinaxanim Tekleli Turk kitabi Unudulan tarix Deyisdirilen adlar Baki Nurlar 2009Istinadlar Seher ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin