Etrusk mifologiyası
əfsanəsinə görə, əvvəllər köçəri yaşamla keçinən etrusklar bir gecə ulduzdan qopan işığın yerə düşdüyünü görürlər. Zərbə ilə yerə dəyən işıq parçalanıb kiçik gümüş güzgülərə çevrilir. Etrusklar həmin yeri qazırlar, oradan uşaq görkəmində, lakin saçı ağarmış möcüzəli bir adam çıxır. (Taqes)adlanan və gələcəkdən xəbər verən bu müdrik etrusklaraçox şey öyrədir.İtalyada ilk sikkələrin basılması da əvəzolunmaz görücü Taqın məsləhəti ilə gerçəkləşir. Taq çıxan yerdə etrusklar Tarkvini adlı şəhəri salınır.Dini və siyasi mərkəzə çevrilən bu şəhər Roma yaranandan sonra ona tabe olur. Tarixdən bəllidir ki, başlandığı dövrdə bir çox xalqlarda mifik qəhrəmanlar sırasından peyğəmbər obrazı yaratma meyli artmışdı. Bu çağda etrusk də Taq adlı birindən tanrı elçisi kimi danışırlırdı.
Tanrılar
Etrusk dünya görüşündə dini baxışlar ilə sosial qurumların arasında bir uyğunluq vardı. Toplumun müstəqil qəbul edə bilən səlahiyyətli vahid hökmdarı olmadığı kimi, etrusk panteonları sistemində də baş tanrı Tin yalnız böyük tanrılar şurasına başçılıq edir, vacib məsələlərin həllini tapmaqda yardımcı olurdu. Tinin mahiyəti romalıların Yupier tanrısında təcəssüm edirdi. Həmçinin, Tin müqayisə olunur. Etrusk panteonları sırasında Tin ilə yanaşı Uni və Minerva adlı tanrıçalar da yetkili sayılırdı. Göydəki bu üçlük kimi Yeraltı dünyanın da öz tanrıları vardı.Əsas fəaliyyəti yeraltı dünyada ölənlərin ruhunu daşımaqda olan Turms, burada əsas yeri tutan , romalıların Bakx adlı tanrısının qarşılığı və müxtəlif demonlar bəllidir.
Demonlar
Yeraltı dünya demonlarından vəzifəsi ölənləəri o biri dünyaya aparmaqdır.Bu demonların adı daha çox Xaru, Xarun(Karun) şəklində yazılır.Fransua basırığından tapılan freska üzərində Xarunun əlində böyük çəkic vardır. Ümumiyyətlə, etrusk ənənələrində ölənin alnına kiçik bir çəkiclə toxunmaq adəti vardı və bu ritualı kahinlər də icra edirmiş. Bu ritual hələ də davam edir, pontifi öləndə kiçk gümüş çəkici alnın atoxundururlar. Ölülər diyarında qorxunc demonlardan biri adını daşıyır. Bu qorxunc demon əlində ilan yırtıcı quş görkəmində bir yaratıq olduğu düşünülür. Etrusklarda ölən adamın ruhu (qutu) ilə bağlı inanclar var. Yeraltı dünyada kiçik boylu adam fiqurunda təsvir olunan ruhlar bəzən fantastik heyvan( barsla atın qarışığı ) və ya at üzərində yüyəni əlində tutmuş qanadlı mələk Vant tərəfindən sahiblərindən sayılır.
İstinadlar
- Firudin Ağasıoğlu Cəlilovun "Etrusk-Türk bağı" səh. 28-29
- Firudin Ağasıoğlu Cəlilovun "Etrusk-Türk bağı" səh.38-39
- Firudin Ağasıoğlu Cəlilovun "Etrusk-Türk bağı" səh.47,48,49
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Etrusk mifologiyasi efsanesine gore evveller koceri yasamla kecinen etrusklar bir gece ulduzdan qopan isigin yere dusduyunu gorurler Zerbe ile yere deyen isiq parcalanib kicik gumus guzgulere cevrilir Etrusklar hemin yeri qazirlar oradan usaq gorkeminde lakin saci agarmis mocuzeli bir adam cixir Taqes adlanan ve gelecekden xeber veren bu mudrik etrusklaracox sey oyredir Italyada ilk sikkelerin basilmasi da evezolunmaz gorucu Taqin mesleheti ile gerceklesir Taq cixan yerde etrusklar Tarkvini adli seheri salinir Dini ve siyasi merkeze cevrilen bu seher Roma yaranandan sonra ona tabe olur Tarixden bellidir ki baslandigi dovrde bir cox xalqlarda mifik qehremanlar sirasindan peygember obrazi yaratma meyli artmisdi Bu cagda etrusk de Taq adli birinden tanri elcisi kimi danisirlirdi TanrilarEtrusk dunya gorusunde dini baxislar ile sosial qurumlarin arasinda bir uygunluq vardi Toplumun musteqil qebul ede bilen selahiyyetli vahid hokmdari olmadigi kimi etrusk panteonlari sisteminde de bas tanri Tin yalniz boyuk tanrilar surasina basciliq edir vacib meselelerin hellini tapmaqda yardimci olurdu Tinin mahiyeti romalilarin Yupier tanrisinda tecessum edirdi Hemcinin Tin muqayise olunur Etrusk panteonlari sirasinda Tin ile yanasi Uni ve Minerva adli tanricalar da yetkili sayilirdi Goydeki bu ucluk kimi Yeralti dunyanin da oz tanrilari vardi Esas fealiyyeti yeralti dunyada olenlerin ruhunu dasimaqda olan Turms burada esas yeri tutan romalilarin Bakx adli tanrisinin qarsiligi ve muxtelif demonlar bellidir DemonlarYeralti dunya demonlarindan vezifesi olenleeri o biri dunyaya aparmaqdir Bu demonlarin adi daha cox Xaru Xarun Karun seklinde yazilir Fransua basirigindan tapilan freska uzerinde Xarunun elinde boyuk cekic vardir Umumiyyetle etrusk enenelerinde olenin alnina kicik bir cekicle toxunmaq adeti vardi ve bu rituali kahinler de icra edirmis Bu ritual hele de davam edir pontifi olende kick gumus cekici alnin atoxundururlar Oluler diyarinda qorxunc demonlardan biri adini dasiyir Bu qorxunc demon elinde ilan yirtici qus gorkeminde bir yaratiq oldugu dusunulur Etrusklarda olen adamin ruhu qutu ile bagli inanclar var Yeralti dunyada kicik boylu adam fiqurunda tesvir olunan ruhlar bezen fantastik heyvan barsla atin qarisigi ve ya at uzerinde yuyeni elinde tutmus qanadli melek Vant terefinden sahiblerinden sayilir IstinadlarFirudin Agasioglu Celilovun Etrusk Turk bagi seh 28 29 Firudin Agasioglu Celilovun Etrusk Turk bagi seh 38 39 Firudin Agasioglu Celilovun Etrusk Turk bagi seh 47 48 49