Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dəmrovotu (lat. Chelidonium) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin xaşxaşkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
| Dəmrovotu | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Dəmrovotu | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Ümumi məlumat
Dəmrovotu bitkisi laləkimilər Papaveraceae fəsiləsinə aid çoxillik ot bitkisidir. Təbii şəkildə Avropa və Aralıq dənizi, Amerikada rast gəlinir. Müasir fikirlərə görə bu bitkinin yeganə növü böyük dəmrovotudur (Chelidonium majus). Bitkinin latınca adının tərcüməsi qaranquş otu deməkdir. Bu adı ona yunanlar vermişlər: onlar fikir vermişlər ki, dəmrovotu bitkisi qaranquşların gəlməsi ilə çiçəkləyir, uçub getmələrilə isə solur. Bitki əsasən Avropa və Aralıq dənizi ərazisində bitir. Dəmrovotu 1672-ci ildə Amerikaya kolonizatorlar vasitəsilə dəri xəstəliklərinin müalicəsində istifadə edilən dərman bitkisi kimi gətirilmişdir. Rusiyada bitkini bir çox sahələrdə ağır xəstəliklərin (hətta onkoloji) müalicəsində istifadə edildiyinə görə "rus jenşeni" də adlandırırlar.
Tarixi
Eramızdan əvvəl II əsrdə yaşamış yunan alimi Teofrast dəmrovotunun sarılıqların, qaraciyər şişləri və qəbizliklərin müalicəsində istifadə edildiyini qeyd etmişdir. İbn Sina isə bildirirdi ki, bu bitkini çeynədikdə diş ağrısı azalır, onun şirəsi görməni itiləşdirir, kataraktanı müalicə edir və s. Bunlardan əlavə qədimdə yaşamış cadugər və təbiblərin fikrinə görə təzə yığılmış dəmrovotu bitkisini hər 3 gündən bir üzərində gəzdirən insan depressiyadan azad olar. Üzərində qurudulmuş dəmrovotu gəzdirən insan isə hər yerdə sülh, razılıq əldə edər. XVI əsrdən bitkini nəinki dərman, həm də dekorativ bitki kimi də becərirlər.
Yayılması
Bitki əsasən meşələrdə, qayalıqlarda, yolların kənarlarında bitir. Dəmrovotuna daha çox bostan və bağlarda rast gəlmək mümkündür.
Botaniki təsviri
Böyük dəmrovotu düz budaqlanan, 50-100 sm-lik gövdəyə malikdir. Budaqlarını qırdıqda oradan narıncı rəngdə şirə xaric olur. Buna görə də bitkiyə bəzən sarı südləyən deyirlər. Yarpaqları dairə və ya ovalşəkillidir. Çiçəkləri sarı olub sadə çətir çiçək qrupunda toplanmışdır. Hər çiçəyin də 1 sm uzunluğunda 4 ləçəyi var. Dəmrovotu maydan avqust ayına qədər çiçəkləyir. Toxumları qara rəngdə olub çox da iri deyil. Dəmrovotunun toxumları üzərində qarışqaları cəlb edən xüsusi qida əlavələri olan elayosomlar mövcuddur ki, bunlar da bitkinin toxumlarının qarışqalar vasitəsilə yayılmasına kömək edir.
Kimyəvi tərkibi
Dəmrovotu bitkisi zəhərlidir. Belə ki, onun tərkibində homoxelidonin, heleritrin, sanqvinarin, protopin və s. kimi 20-dən çox alkaloid vardır. Xelidonin alkaloidi kimyəvi quruluşuna görə papaverin və morfinə bənzəyir. Həmçinin bitkinin tərkibində efir yağlarının izləri, vitamin C, karotin, flavonoidlər, saponinlər, acı maddələr, üzvi turşular (xelidon, alma, limon və kəhrəba turşuları) və s. vardır. Homoxelidonin qıcedici zəhər və yerli təsir edən güclü anestetikdir. Xeleritrin yerli qıcıqlandırıcıdır. Sanqvinarin qısamüddətli narkotik təsirə malik maddədir, həmçinin bağırsaqların peristaltikasını artırır. Protopin vegetativ sinir sisteminin reaktivliyini azaldır, uşaqlığın saya əzələsini tonuslandırır.
Bitki heyvanlar üçün də çox zəhərlidir, belə ki, onu yeyən istənilən iribuynuzlu heyvan zəhərlənir, həmçinin bu bitkinin təsirindən donuzlar nəinki güclərini itirir, həm də karlaşırlar. Bu bitki bir tək xallı marallar üçün zəhərli deyil.
Farmakoloji xüsusiyyətləri. Dəmrovotunun əsas xüsusiyyətləri spazmolitik, ağrıkəsici, sakitləşdirici, hipotenziv, ödqovucu, bakterisid, yerli anestesiyaedicidir. Bitkidən hazırlanmış preparatlar iltihab əleyhinə, qaşınma, göynəmə əleyhinə, yarasağaldıcı xüsusiyyətlərə malikdir.
Tibdə tətbiqi
Dərman kimi bitkinin yerüstü hissəsindən istifadə edilir. Dəmrovotu həm daxili (hipertoniya, ateroskleroz, leykoz, qida zəhərlənməsi, qrip, fibroma, hemorroy, qastrit, zob, podaqra, revmatizm, mədə və onikibarmaq bağırsaq xorası və s.), həm də xarici xəstəliklərin (ziyil, papilloma, ət xal, döyənək, polip, kondiloma, ekzema, qoturluq, göbələk, çiban, yanıq və s.) müalicəsində istifadə edilir. Əks göstəriş. Körpə uşaqlar, hamilə və südverən qadınlar, bronxial astma, stenokardiya, müxtəlif psixozlar, epilepsiya, I-II dərəcəli ürək çatışmazlıqlarından əziyyət çəkənlərə bitkidən istifadə qəti qadağandır. Reseptlər.
Dəmrovotu şirəsinin hazırlanması. Bitki ət maşınından keçirilir, alınmış kütlə ikiqat tənzifdən süzülərək şirəsi çıxarılır. Şirə boş bir butulkaya yığılıb ağzı sıx, hermetik bağlanır. Zamanla butulkanın ağzını açıb orada yaranmış qazı çıxarmaq lazımdır. 5-7 gündən sonra dəmrovotu şirəsi istifadə edilə bilər.
Dəmrovotu dəmləməsinin hazırlanması. 500 qr-lıq bankaya dəmrovotu yığılıb üzərinə bankanın yarısına çıxana qədər qaynar su əlavə edilir. Ağzı bağlanıb müəyyən müddətə dəmlənir. Daha sonra soyudulub gündə 3 dəfə yeməkdən 10-15 dəqiqə əvvəl 100 ml daxilə qəbul edilir.
Dəri xəstəlikləri. Dəmrovotu şirəsi dərinin zədəli nahiyələrinə çəkilir.
Mastit. Süd vəzi giləsinin çat olan nahiyələrinə 2-3 dəqiqəlik şirə yaxılır.
Qadın xəstəlikləri. Bitkinin dəmləməsi ilə şırınqa edilir.
Bağırsaq xəstəlikləri. Bu zaman bitkinin dəmləməsi ilə imalə edilir.
Zob. Zobun üzərinə dəmrovotu şirəsi yaxılır.
Ağız boşluğu və diş əti xəstəlikləri. Bitkinin dəmləməsi ilə ağız boşluğu qarqara edilir. Bitkinin şirəsini, dəmləməsini içməzdən öncə mütləq həkimlə məsləhətləşin!
Dəmrovotundan dərman preparatlarının hazırlanması
Dəmrovotu cövhəri. Bunu hazırlamaq üçün bitkinin təzə otundan həm də qurudulmuş hissəsindən istifadə etmək olar. Bunun üçün kolu kökü ilə yerdən qazıb çıxarın və torpaqdan, qurumuş yarpaqlarından təmizləyib, kökü ehtiyatla yuyun. Bitkini xırda hissələrə doğrayıb, yarım litrlik bankaya töküb, üzərinə qaynar su əlavə edin və ağzını qapaqla möhkəm örtüb tam soyuyana qədər saxlayıb süzün. Sonra alınmış dəmləmədən gündə 3 dəfə 100 ml yeməyə 15-20 dəqiqə qalmış qəbul edin. Cövhəri hər gün hazırlayıb təzə halda istifadə edin. Müalicə kursu uzunmüddətlidir. Müalicəni sağalana qədər davam etdirin. Bir həftə qəbul etdikdən sonra 2 gün fasilə verin.
Dəmrovotundan südəoxsar sirənin hazırlanması. Bunun üçün dəmrovotunu kök hissəsi ilə birlikdə qazıb çıxardın və torpaqdan təmizləyib, sakit axan suda yuyun. Sonra kökün ucunu kəsin, süd şirəsi kəsik yerdən qaba toplanmağa başlayacaqdır. Alınmış şirədən dəridə baş verən yaraların, səpgilərin, qaşınmaların üzərinə sürtüb müalicə edin. Kökün ikinci dəfə kəsilməsi 0,5-1,0 sm yuxarı hissəsindən aparılmalıdır. Bitkidən şirənin alınmasını südəbənzər maddənin axıb qurtarmasına qədər davam etdirin.
Dəmrovotu şirəsi. Bu üsul imkan verir ki, bitkidən dərman xammalı kimi uzun müddət istifadə edilsin.
Kökü ilə birlikdə çıxarılmış bitkini torpaq və qurumuş yarpaqlardan təmizləyib, ancaq kök hissəsini sakit axar suda yuyub bütöv halında ət maşınından keçirin. Əldə olunmuş yaş tünd-yaşıl kütləni sıxıb şirəsini çixarin və şüşə flakonlara doldurub ağzını tıxacla bağlayıb bərkidin. Flakonu elə doldurun ki, tıxacla şirə arasında 1-2 sm məsafə qalsın. Şirəni qaranlıq yerə qoyub 1-2 gün saxlayın. Sonra tıxacı çıxarıb havanı buraxın. Bu əməliyyatı flakonda olan havanın tamamilə çıxıb qurtarmasına qədər davam etdirin. Flakonları qaranlıq və sərin yerdə saxlayın. Alınmış şirəni soyuducuda saxlamaq olmaz. Bu üsulla hazırlanan dəmrov şirəsi uzun müddət (azı 5 il) qaldıqda belə öz təsir gücünü itirmir. Havanın tam çıxıb qurtardığı halda flakonda olan qıcqırma prosesi demək olar ki, tam qurtarmışdır. Bu zaman flakonda qalan şirə kəhrəba rəngində olmalıdır. Flakonun dibində çöküntü halında tünd-yaşıl kütlə əldə olunacaqdır. Dərman preparatından istifadə edən zaman elə davranılmalıdır ki, şirə çöküntü ilə qarışmasın. Alınan mazdan dəri üzərində əmələ gələn xərçəng, qırmızı qurdeşənəyi, dəri vərəmini müalicə etmək üçün gündə 3-4 dəfə sürtmək məsləhət görülür.
Dəmrovotu dəmləməsi. Bunun üçün təzə otundan çiçəklə birlikdə 4 xörək qaşığı götürüb 6 stəkan qaynar suya töküb, su hamamının üzərinə qoyub 5-7 dəqiqə qaynadın, 4-5 saat dəmləyib süzün. Sonra aldığınız ekstraktdan gündə 3 dəfə yeməyə 15-20 dəqiqə qalmış qəbul edin. Hər qəbuldan sonra 10 dəqiqə 2-3 xörək qaşığı süzgəcdən kecirilmiş sıyığı yeyin. Hər həftədən bir 2-3 gün ara verib müalicə kursunu davam etdirin. Dəmrovotundan vanna düzəldib qəbul etməklə yanaşı, onunla yuyunmaq da olar.
Ekstraktın hazırlanması. Bunun üçün 5 xörək qaşığı dəmrovotunun qurudulmuş ot və çiçək hissələrindən götürüb 400 ml 40%-li etil spirtinin üzərinə töküb, qaranlıq yerdə 10 gün saxlayın. Ekstraktı çalxalayıb süzün. Sonra alınmış cövhəri bir neçə qatdan ibarət olan tənzifə çökdürüb dəridə olan səpgi və yaraların üzərinə sürtün. Həmçinin 0,5 stəkan suya 5-10 damcı cövhər töküb qəbul etdikdən sonra 50 ml bağayarpağı şirəsi için.
Dəmrovotundan mazın hazırlanması. Dəmrovotundan alınmış ekstraktdan götürüb 1:2 nisbətində spirt və donuz piyi ilə qarışdırıb su hamamında qızdırın. Spirt buxarlanıb qurtarana qədər saxlayın. Sonra alınan kütləni soyudub tünd şüşə bankalara doldurub saxlayın. Aldığınız mazdan dərinizdə əmələ gələn çiban, civzə və yaraların üzərinə sürtün.
Dəmrovotu şirəsilə bal qarışığı. Dəmrovotu şirəsini balla bərabər 1:1 nisbətində götürüb su hamamında 60 °C temperaturda qızdırın. Qızdırmanı köpük qurtarana qədər davam etdirin. Alınmış məlhəmdən dəri xəstəliklərinin üzərinə sürtüb müalicə edin.
Dəmrovotu şirəsi ilə süd qarışığı. Bir xörək qaşığı doğranmış quru kök və yaxud 2 xörək qaşığı yaş kökündən götürüb 400 ml südün üzərinə töküb vam od üzərinə qoyun, süd yarısına kimi buxarlanana qədər saxlayın. Sonra alınmış kütləni əzib sıyıq halına salın, yenidən üzərinə süd əlavə edib 20 dəqiqə su hamamında qaynadın. Sonra tənzifdən süzün. Aldığınız məlhəmdən gündə 4-6 dəfə 2-3 xörək qaşığı süd və bitki nisbətinə riayət etməklə qəbul edin.
Dəmrovotu şirəsilə vazelin qarısığı. Bu dərman preparatını iki üsul ilə hazırlamaq olar. Təzə dəmrovotu şirəsi ilə vazelindən 1:4 nisbətində götürün və yaxşı-yaxşı qarışdırıb, qaranlıq, soyuq yerdə 6-8 saat saxladıqdan sonra istifadə edin. Qurudulmuş və toz halına salınmış dəmrovotundan götürüb 1:2 nisbətində vazelin ilə qarışdırıb 2-3 gün qaranlıq yerdə otaq temperaturunda saxlayın. Sonra aldığınız hər iki preparatdan dərinin xarici nahiyəsində əmələ gələn səpgi, çiban və yaraların üzərinə sürtüb müalicə edin.
Plantazar B mazının hazırlanması. Bu preparat əczaçılıq sənayesində istehsal olunaraq müalicə üçün apteklərə göndərilir. Preparatın tərkibi: 10 q dəmrovotu tozundan, 10 q lanolindən, 0,25%-li 10 damcı karbol turşusundan ibarətdir.
Azərbaycanın dərman bitkiləri
İstinadlar
- Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 224. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 505.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Demrovotu lat Chelidonium bitkiler aleminin qaymaqcicekliler destesinin xasxaskimiler fesilesine aid bitki cinsi DemrovotuElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Deste QaymaqciceklilerFesile XasxaskimilerYarimfesile Triba Cins DemrovotuBeynelxalq elmi adiChelidonium L 1753Sekil axtarisiITIS 500199NCBI 71250Umumi melumatDemrovotu bitkisi lalekimiler Papaveraceae fesilesine aid coxillik ot bitkisidir Tebii sekilde Avropa ve Araliq denizi Amerikada rast gelinir Muasir fikirlere gore bu bitkinin yegane novu boyuk demrovotudur Chelidonium majus Bitkinin latinca adinin tercumesi qaranqus otu demekdir Bu adi ona yunanlar vermisler onlar fikir vermisler ki demrovotu bitkisi qaranquslarin gelmesi ile cicekleyir ucub getmelerile ise solur Bitki esasen Avropa ve Araliq denizi erazisinde bitir Demrovotu 1672 ci ilde Amerikaya kolonizatorlar vasitesile deri xesteliklerinin mualicesinde istifade edilen derman bitkisi kimi getirilmisdir Rusiyada bitkini bir cox sahelerde agir xesteliklerin hetta onkoloji mualicesinde istifade edildiyine gore rus jenseni de adlandirirlar TarixiEramizdan evvel II esrde yasamis yunan alimi Teofrast demrovotunun sariliqlarin qaraciyer sisleri ve qebizliklerin mualicesinde istifade edildiyini qeyd etmisdir Ibn Sina ise bildirirdi ki bu bitkini ceynedikde dis agrisi azalir onun siresi gormeni itilesdirir kataraktani mualice edir ve s Bunlardan elave qedimde yasamis caduger ve tebiblerin fikrine gore teze yigilmis demrovotu bitkisini her 3 gunden bir uzerinde gezdiren insan depressiyadan azad olar Uzerinde qurudulmus demrovotu gezdiren insan ise her yerde sulh raziliq elde eder XVI esrden bitkini neinki derman hem de dekorativ bitki kimi de becerirler YayilmasiBitki esasen meselerde qayaliqlarda yollarin kenarlarinda bitir Demrovotuna daha cox bostan ve baglarda rast gelmek mumkundur Botaniki tesviriBoyuk demrovotu duz budaqlanan 50 100 sm lik govdeye malikdir Budaqlarini qirdiqda oradan narinci rengde sire xaric olur Buna gore de bitkiye bezen sari sudleyen deyirler Yarpaqlari daire ve ya ovalsekillidir Cicekleri sari olub sade cetir cicek qrupunda toplanmisdir Her ciceyin de 1 sm uzunlugunda 4 leceyi var Demrovotu maydan avqust ayina qeder cicekleyir Toxumlari qara rengde olub cox da iri deyil Demrovotunun toxumlari uzerinde qarisqalari celb eden xususi qida elaveleri olan elayosomlar movcuddur ki bunlar da bitkinin toxumlarinin qarisqalar vasitesile yayilmasina komek edir Kimyevi terkibiDemrovotu bitkisi zeherlidir Bele ki onun terkibinde homoxelidonin heleritrin sanqvinarin protopin ve s kimi 20 den cox alkaloid vardir Xelidonin alkaloidi kimyevi qurulusuna gore papaverin ve morfine benzeyir Hemcinin bitkinin terkibinde efir yaglarinin izleri vitamin C karotin flavonoidler saponinler aci maddeler uzvi tursular xelidon alma limon ve kehreba tursulari ve s vardir Homoxelidonin qicedici zeher ve yerli tesir eden guclu anestetikdir Xeleritrin yerli qiciqlandiricidir Sanqvinarin qisamuddetli narkotik tesire malik maddedir hemcinin bagirsaqlarin peristaltikasini artirir Protopin vegetativ sinir sisteminin reaktivliyini azaldir usaqligin saya ezelesini tonuslandirir Bitki heyvanlar ucun de cox zeherlidir bele ki onu yeyen istenilen iribuynuzlu heyvan zeherlenir hemcinin bu bitkinin tesirinden donuzlar neinki guclerini itirir hem de karlasirlar Bu bitki bir tek xalli marallar ucun zeherli deyil Farmakoloji xususiyyetleri Demrovotunun esas xususiyyetleri spazmolitik agrikesici sakitlesdirici hipotenziv odqovucu bakterisid yerli anestesiyaedicidir Bitkiden hazirlanmis preparatlar iltihab eleyhine qasinma goyneme eleyhine yarasagaldici xususiyyetlere malikdir Tibde tetbiqiDerman kimi bitkinin yerustu hissesinden istifade edilir Demrovotu hem daxili hipertoniya ateroskleroz leykoz qida zeherlenmesi qrip fibroma hemorroy qastrit zob podaqra revmatizm mede ve onikibarmaq bagirsaq xorasi ve s hem de xarici xesteliklerin ziyil papilloma et xal doyenek polip kondiloma ekzema qoturluq gobelek ciban yaniq ve s mualicesinde istifade edilir Eks gosteris Korpe usaqlar hamile ve sudveren qadinlar bronxial astma stenokardiya muxtelif psixozlar epilepsiya I II dereceli urek catismazliqlarindan eziyyet cekenlere bitkiden istifade qeti qadagandir Reseptler Demrovotu siresinin hazirlanmasi Bitki et masinindan kecirilir alinmis kutle ikiqat tenzifden suzulerek siresi cixarilir Sire bos bir butulkaya yigilib agzi six hermetik baglanir Zamanla butulkanin agzini acib orada yaranmis qazi cixarmaq lazimdir 5 7 gunden sonra demrovotu siresi istifade edile biler Demrovotu demlemesinin hazirlanmasi 500 qr liq bankaya demrovotu yigilib uzerine bankanin yarisina cixana qeder qaynar su elave edilir Agzi baglanib mueyyen muddete demlenir Daha sonra soyudulub gunde 3 defe yemekden 10 15 deqiqe evvel 100 ml daxile qebul edilir Deri xestelikleri Demrovotu siresi derinin zedeli nahiyelerine cekilir Mastit Sud vezi gilesinin cat olan nahiyelerine 2 3 deqiqelik sire yaxilir Qadin xestelikleri Bitkinin demlemesi ile sirinqa edilir Bagirsaq xestelikleri Bu zaman bitkinin demlemesi ile imale edilir Zob Zobun uzerine demrovotu siresi yaxilir Agiz boslugu ve dis eti xestelikleri Bitkinin demlemesi ile agiz boslugu qarqara edilir Bitkinin siresini demlemesini icmezden once mutleq hekimle meslehetlesin Demrovotundan derman preparatlarinin hazirlanmasiDemrovotu covheri Bunu hazirlamaq ucun bitkinin teze otundan hem de qurudulmus hissesinden istifade etmek olar Bunun ucun kolu koku ile yerden qazib cixarin ve torpaqdan qurumus yarpaqlarindan temizleyib koku ehtiyatla yuyun Bitkini xirda hisselere dograyib yarim litrlik bankaya tokub uzerine qaynar su elave edin ve agzini qapaqla mohkem ortub tam soyuyana qeder saxlayib suzun Sonra alinmis demlemeden gunde 3 defe 100 ml yemeye 15 20 deqiqe qalmis qebul edin Covheri her gun hazirlayib teze halda istifade edin Mualice kursu uzunmuddetlidir Mualiceni sagalana qeder davam etdirin Bir hefte qebul etdikden sonra 2 gun fasile verin Demrovotundan sudeoxsar sirenin hazirlanmasi Bunun ucun demrovotunu kok hissesi ile birlikde qazib cixardin ve torpaqdan temizleyib sakit axan suda yuyun Sonra kokun ucunu kesin sud siresi kesik yerden qaba toplanmaga baslayacaqdir Alinmis sireden deride bas veren yaralarin sepgilerin qasinmalarin uzerine surtub mualice edin Kokun ikinci defe kesilmesi 0 5 1 0 sm yuxari hissesinden aparilmalidir Bitkiden sirenin alinmasini sudebenzer maddenin axib qurtarmasina qeder davam etdirin Demrovotu siresi Bu usul imkan verir ki bitkiden derman xammali kimi uzun muddet istifade edilsin Koku ile birlikde cixarilmis bitkini torpaq ve qurumus yarpaqlardan temizleyib ancaq kok hissesini sakit axar suda yuyub butov halinda et masinindan kecirin Elde olunmus yas tund yasil kutleni sixib siresini cixarin ve suse flakonlara doldurub agzini tixacla baglayib berkidin Flakonu ele doldurun ki tixacla sire arasinda 1 2 sm mesafe qalsin Sireni qaranliq yere qoyub 1 2 gun saxlayin Sonra tixaci cixarib havani buraxin Bu emeliyyati flakonda olan havanin tamamile cixib qurtarmasina qeder davam etdirin Flakonlari qaranliq ve serin yerde saxlayin Alinmis sireni soyuducuda saxlamaq olmaz Bu usulla hazirlanan demrov siresi uzun muddet azi 5 il qaldiqda bele oz tesir gucunu itirmir Havanin tam cixib qurtardigi halda flakonda olan qicqirma prosesi demek olar ki tam qurtarmisdir Bu zaman flakonda qalan sire kehreba renginde olmalidir Flakonun dibinde cokuntu halinda tund yasil kutle elde olunacaqdir Derman preparatindan istifade eden zaman ele davranilmalidir ki sire cokuntu ile qarismasin Alinan mazdan deri uzerinde emele gelen xerceng qirmizi qurdeseneyi deri veremini mualice etmek ucun gunde 3 4 defe surtmek meslehet gorulur Demrovotu demlemesi Bunun ucun teze otundan cicekle birlikde 4 xorek qasigi goturub 6 stekan qaynar suya tokub su hamaminin uzerine qoyub 5 7 deqiqe qaynadin 4 5 saat demleyib suzun Sonra aldiginiz ekstraktdan gunde 3 defe yemeye 15 20 deqiqe qalmis qebul edin Her qebuldan sonra 10 deqiqe 2 3 xorek qasigi suzgecden kecirilmis siyigi yeyin Her hefteden bir 2 3 gun ara verib mualice kursunu davam etdirin Demrovotundan vanna duzeldib qebul etmekle yanasi onunla yuyunmaq da olar Ekstraktin hazirlanmasi Bunun ucun 5 xorek qasigi demrovotunun qurudulmus ot ve cicek hisselerinden goturub 400 ml 40 li etil spirtinin uzerine tokub qaranliq yerde 10 gun saxlayin Ekstrakti calxalayib suzun Sonra alinmis covheri bir nece qatdan ibaret olan tenzife cokdurub deride olan sepgi ve yaralarin uzerine surtun Hemcinin 0 5 stekan suya 5 10 damci covher tokub qebul etdikden sonra 50 ml bagayarpagi siresi icin Demrovotundan mazin hazirlanmasi Demrovotundan alinmis ekstraktdan goturub 1 2 nisbetinde spirt ve donuz piyi ile qarisdirib su hamaminda qizdirin Spirt buxarlanib qurtarana qeder saxlayin Sonra alinan kutleni soyudub tund suse bankalara doldurub saxlayin Aldiginiz mazdan derinizde emele gelen ciban civze ve yaralarin uzerine surtun Demrovotu siresile bal qarisigi Demrovotu siresini balla beraber 1 1 nisbetinde goturub su hamaminda 60 C temperaturda qizdirin Qizdirmani kopuk qurtarana qeder davam etdirin Alinmis melhemden deri xesteliklerinin uzerine surtub mualice edin Demrovotu siresi ile sud qarisigi Bir xorek qasigi dogranmis quru kok ve yaxud 2 xorek qasigi yas kokunden goturub 400 ml sudun uzerine tokub vam od uzerine qoyun sud yarisina kimi buxarlanana qeder saxlayin Sonra alinmis kutleni ezib siyiq halina salin yeniden uzerine sud elave edib 20 deqiqe su hamaminda qaynadin Sonra tenzifden suzun Aldiginiz melhemden gunde 4 6 defe 2 3 xorek qasigi sud ve bitki nisbetine riayet etmekle qebul edin Demrovotu siresile vazelin qarisigi Bu derman preparatini iki usul ile hazirlamaq olar Teze demrovotu siresi ile vazelinden 1 4 nisbetinde goturun ve yaxsi yaxsi qarisdirib qaranliq soyuq yerde 6 8 saat saxladiqdan sonra istifade edin Qurudulmus ve toz halina salinmis demrovotundan goturub 1 2 nisbetinde vazelin ile qarisdirib 2 3 gun qaranliq yerde otaq temperaturunda saxlayin Sonra aldiginiz her iki preparatdan derinin xarici nahiyesinde emele gelen sepgi ciban ve yaralarin uzerine surtub mualice edin Plantazar B mazinin hazirlanmasi Bu preparat eczaciliq senayesinde istehsal olunaraq mualice ucun apteklere gonderilir Preparatin terkibi 10 q demrovotu tozundan 10 q lanolinden 0 25 li 10 damci karbol tursusundan ibaretdir Azerbaycanin derman bitkileri Boyuk demrovotu lat Chelidonium majus L Adi ziyilotu lat Lapsana communis L IstinadlarLinney K Genera plantarum eorumque characteres naturales secundum numerum figuram situm amp proportionem omnium fructificationis partium 5 Stokholm 1754 S 224 doi 10 5962 BHL TITLE 746 Linnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 505 Hemcinin bax