3234-cü təpə döyüşü (rus. Бой у высоты 3234) — Əfqanıstan müharibəsi zamanı 7–8 yanvar 1988-ci il tarixlərində, XL Qızıl Ordunun daxil olan 9-cu paraşütçü-desantçı bölüyü ilə mücahidin döyüşçüləri arasında, Əfqanıstanın Pəktiya vilayəti ərazisi daxilində yerləşən 3,234 metr (10,610 ft) hündüryülündəki təpədə () gerçəkləşmiş döyüş.
3234-cü təpə döyüşü | |||
---|---|---|---|
Əfqanıstan müharibəsi | |||
Tarix | 7–8 yanvar 1988 | ||
Yeri | Pəktiya vilayəti, Əfqanıstan | ||
Səbəbi | təpənin ətəyindəki yola nəzarət edərək sovet konvoyunun təhlükəsiz şəkildə keçməsinə nail olmaq | ||
Nəticəsi | SSRİ-nin qələbəsi | ||
Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
Komandan(lar) | |||
| |||
Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
İtkilər | |||
| |||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Zəmin
1987-ci ilin noyabr ayında rəhbərliyindəki XL Qızıl Ordu ilə Xost şəhərləri arasındakı, mücahidin mövqelərinə yaxın yolu hava qüvvələrinə açmaq üçün nəzərdə tutulmuş start vermişdir. Əməliyyata start verilməzdən əvvəl əraziyə bir neçə hava hücumu və dörd saat davam etmiş artilleriya bombardmanı edilmişdir.
Döyüş
Əməliyyat davam etdiyi müddət əsnasında XL Qızıl Ordunun komandirləri ilə Xost şəhərləri arasında bütün yolu zərərsizləşdirmək istəyirdilər. Əhəmiyyətli nöqtələrdən biri 3,244 metr (10,643 ft) hündürlüyü ilə təyin edilmiş adsız bir təpə idi. Bu təpə polkovnik Valeri Vostrotinin rəhbərliyindəki daxil olan 9-cu paraşütçü-desantçı bölüyünə tapşırılmışdı. 39 nəfərlik bölük 7 yanvar 1988-ci il tarixində təpənin zirvəsinə enirlər. Onlara əməliyyat boyunca nəzərdə tutulmuş yolun təpənin ətəyindəki uzun bir qismini müşahidə etmək və onu nəzarət etmək üçün təpənin zirvəsinə yerləşmək, orada güclü bir nöqtə yaratmaq və konvoy üçün təhlükəsiz bir keçid təşkil etmək vəzifəsi verilir.
Təpənin zirvəsinə endikdən çox keçməmiş Əfqanıstanın coğrafi şərtlərinə hazır olmaq üçün təlim almış paraşütçü-desantçı qoşunlar öz mövqelərini tutmağa başlayırlar. Onlar öz mövqelərini möhkəmləndirdikdən dərhal sonra, saat 15:30 radələrində bir qrup mücahidin döyüşçüsünün hücumuna məruz qalırlar. Onlar ilk mərhələdə əllərində olan bütün silahlarla, o cümlədən sıçramayan silahlar və RPG raket buraxılış qurğularından atəş açdılar. Bir neçə yaylım atəşindən sonra Qızıl Ordu artilleriyası əks-hücum edir və bəzi mücahadin silahlarını susdura bilir. Atəşi 1-ci tağımın komandiri leytenant Viktor Qaqarin radio ilə yönləndirirdi.
Paraşütçü-desantçı qoşunlar yaxşı silahlanmış 200 və ya 400 mücahadin döyüşçüsünün birgə hərəkətli hücumuna qalırlar. Hücumlar iki istiqamətdən həyata keçirilirdi. Ehtimal edilir ki, bu hücumçular Pakistanda təlim almış döyüşçülər tərəfindən dəstəklənmişdilər. 9-cu paraşütçü-desantçı bölüyünün hərbçiləri döyüş əsnasında baş qərargahla rabitə saxlayırdılar. Onlar XL Qızıl Ordunun rəhbərliyinin artilleriya dəstəyi, silah-sursat, armaturlaşdırma və yaralılar üçün helikopterlə evakuasiya kimi köməklərindən faydalanırdılar.
Nəticə
Yanvarın 7-də, saat 15:30 radələrində gerçəkləşmiş birinci hücumdan sonra daha 11 hücum həyata keçirilmişdir. Döyüş zamanı 200 ilə 250 arası əfqan mücahid həlak olur. Ağır itkilər alan mücahadin döyüşçüləri yanvarın 8-də, alatoranlıq vaxtı geri çəkilirlər və 3234-cü təpəni sovet paraşütçü-desantçı qoşunlara buraxılar. Paraşütçü-desantçı bölükdən 6 nəfər həlak olmuş, 9-cu ağır olmaqla 28 nəfər yaralanır. Yorulmuş və silah-sursatı demək olar ki, sona çatmış sovet qoşunları təpənin nəzarətini saxladılar və konvoyun təpənin ətəyindəki yoldan təhlükəsiz şəkildə keçməsinə nail oldular.
İstinadlar
- "Правда о 9-й роте". pravdao9rote.ru (rus). December 25, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: July 22, 2019.
- "Бешкарев Александр Иванович. Афганистан. 345опдп. Список личного состава". artofwar.ru (rus). December 30, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: July 22, 2019.
- . «Гражданская война в Афганистане 1978—2005 гг» // «Секретные войны Советского Союза. Первая полная энциклопедия» (rus). Moskva: «Эксмо». 2008. səh. 186–188. ISBN .
- Oliynik, A. "Клятва тридцати девяти". Красная звезда (rus). October 27, 1988. March 3, 2016 tarixində .
- (rus). September 27, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 22, 2019.
- "Операция "Магистраль"" (rus). February 13, 2006 tarixində . İstifadə tarixi: July 22, 2019.
- Meşaninov, A. "Бой у высоты 3234". Известия (rus). January 17, 1988. March 3, 2016 tarixində .[ölü keçid]
Ədəbiyyat
- Qreblyuk, A. Солдаты Афганистана (rus). 2001.
- Aleksandroviç, Andrey. Очерк «Высота», «Красная звезда» (rus). August 16, 1988.
- (rus). 1987–1989. Archived from the original on 2007-09-27. İstifadə tarixi: 2019-07-22. (#first_missing_last)
- Афганский дневник Андрея Цветкова. Воспоминания его однополчан (rus) (163 (23979)). Северный курьер. 2001.
- Peşkov, A. «Последний урок Афгана» (rus). October 14, 2005.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
3234 cu tepe doyusu rus Boj u vysoty 3234 Efqanistan muharibesi zamani 7 8 yanvar 1988 ci il tarixlerinde XL Qizil Ordunun daxil olan 9 cu parasutcu desantci boluyu ile mucahidin doyusculeri arasinda Efqanistanin Pektiya vilayeti erazisi daxilinde yerlesen 3 234 metr 10 610 ft hunduryulundeki tepede 33 20 53 sm e 69 18 10 s u gerceklesmis doyus 3234 cu tepe doyusuEfqanistan muharibesiTarix 7 8 yanvar 1988Yeri Pektiya vilayeti EfqanistanSebebi tepenin eteyindeki yola nezaret ederek sovet konvoyunun tehlukesiz sekilde kecmesine nail olmaqNeticesi SSRI nin qelebesiMunaqise terefleri SSRI 9 cu parasutcu desantci boluyu MucahidinKomandan lar SSRI Sergey TkacevTereflerin quvvesi39 200 400Itkiler6 olu 28 yarali 9 u agir 200 250 Vikianbarda elaqeli mediafayllarZemin1987 ci ilin noyabr ayinda rehberliyindeki XL Qizil Ordu ile Xost seherleri arasindaki mucahidin movqelerine yaxin yolu hava quvvelerine acmaq ucun nezerde tutulmus start vermisdir Emeliyyata start verilmezden evvel eraziye bir nece hava hucumu ve dord saat davam etmis artilleriya bombardmani edilmisdir DoyusEmeliyyat davam etdiyi muddet esnasinda XL Qizil Ordunun komandirleri ile Xost seherleri arasinda butun yolu zerersizlesdirmek isteyirdiler Ehemiyyetli noqtelerden biri 3 244 metr 10 643 ft hundurluyu ile teyin edilmis adsiz bir tepe idi Bu tepe polkovnik Valeri Vostrotinin rehberliyindeki daxil olan 9 cu parasutcu desantci boluyune tapsirilmisdi 39 neferlik boluk 7 yanvar 1988 ci il tarixinde tepenin zirvesine enirler Onlara emeliyyat boyunca nezerde tutulmus yolun tepenin eteyindeki uzun bir qismini musahide etmek ve onu nezaret etmek ucun tepenin zirvesine yerlesmek orada guclu bir noqte yaratmaq ve konvoy ucun tehlukesiz bir kecid teskil etmek vezifesi verilir Tepenin zirvesine endikden cox kecmemis Efqanistanin cografi sertlerine hazir olmaq ucun telim almis parasutcu desantci qosunlar oz movqelerini tutmaga baslayirlar Onlar oz movqelerini mohkemlendirdikden derhal sonra saat 15 30 radelerinde bir qrup mucahidin doyuscusunun hucumuna meruz qalirlar Onlar ilk merhelede ellerinde olan butun silahlarla o cumleden sicramayan silahlar ve RPG raket buraxilis qurgularindan ates acdilar Bir nece yaylim atesinden sonra Qizil Ordu artilleriyasi eks hucum edir ve bezi mucahadin silahlarini susdura bilir Atesi 1 ci tagimin komandiri leytenant Viktor Qaqarin radio ile yonlendirirdi Parasutcu desantci qosunlar yaxsi silahlanmis 200 ve ya 400 mucahadin doyuscusunun birge hereketli hucumuna qalirlar Hucumlar iki istiqametden heyata kecirilirdi Ehtimal edilir ki bu hucumcular Pakistanda telim almis doyusculer terefinden desteklenmisdiler 9 cu parasutcu desantci boluyunun herbcileri doyus esnasinda bas qerargahla rabite saxlayirdilar Onlar XL Qizil Ordunun rehberliyinin artilleriya desteyi silah sursat armaturlasdirma ve yaralilar ucun helikopterle evakuasiya kimi komeklerinden faydalanirdilar NeticeYanvarin 7 de saat 15 30 radelerinde gerceklesmis birinci hucumdan sonra daha 11 hucum heyata kecirilmisdir Doyus zamani 200 ile 250 arasi efqan mucahid helak olur Agir itkiler alan mucahadin doyusculeri yanvarin 8 de alatoranliq vaxti geri cekilirler ve 3234 cu tepeni sovet parasutcu desantci qosunlara buraxilar Parasutcu desantci bolukden 6 nefer helak olmus 9 cu agir olmaqla 28 nefer yaralanir Yorulmus ve silah sursati demek olar ki sona catmis sovet qosunlari tepenin nezaretini saxladilar ve konvoyun tepenin eteyindeki yoldan tehlukesiz sekilde kecmesine nail oldular Istinadlar Pravda o 9 j rote pravdao9rote ru rus December 25 2018 tarixinde Istifade tarixi July 22 2019 Beshkarev Aleksandr Ivanovich Afganistan 345opdp Spisok lichnogo sostava artofwar ru rus December 30 2018 tarixinde Istifade tarixi July 22 2019 Grazhdanskaya vojna v Afganistane 1978 2005 gg Sekretnye vojny Sovetskogo Soyuza Pervaya polnaya enciklopediya rus Moskva Eksmo 2008 seh 186 188 ISBN 978 5 699 27278 5 Oliynik A Klyatva tridcati devyati Krasnaya zvezda rus October 27 1988 March 3 2016 tarixinde rus September 27 2007 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi July 22 2019 Operaciya Magistral rus February 13 2006 tarixinde Istifade tarixi July 22 2019 Mesaninov A Boj u vysoty 3234 Izvestiya rus January 17 1988 March 3 2016 tarixinde olu kecid EdebiyyatQreblyuk A Soldaty Afganistana rus 2001 Aleksandrovic Andrey Ocherk Vysota Krasnaya zvezda rus August 16 1988 rus 1987 1989 Archived from the original on 2007 09 27 Istifade tarixi 2019 07 22 first missing last Afganskij dnevnik Andreya Cvetkova Vospominaniya ego odnopolchan rus 163 23979 Severnyj kurer 2001 Peskov A Poslednij urok Afgana rus October 14 2005