Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çili (isp. Chile) və ya rəsmi adı ilə Çili Respublikası (isp. República de Chile) – Cənubi Amerikada dövlət. Çili şərqdə And dağları ilə qərbdə Sakit okean arasında qalan, şimaldan cənuba 4300 km boyunca uzanan ərazidə yerləşir. Şimalda Peru, şimal-şərqdə Boliviya, şərqdə Argentina ilə həmsərhəddir. Cənubda Dreyk boğazı, qərbdə isə Sakit okeanla əhatə olunmuşdur. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Santyaqo, ümumi sahəsi 756,096.3 kvadrat kilometr, əhalisinin sayı 18 milyon nəfərdən çoxdur.
| Çili | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| República de Chile | |||||
| |||||
| Por la razón o la fuerza | |||||
| Himn: Himno Nacional | |||||
 | |||||
| Rəsmi dilləri | |||||
| Paytaxt | Santyaqo | ||||
| Prezident | [11.III.2022 ~] | ||||
| Sahəsi | Dünyada 38-ci | ||||
| • Ümumi | 756950 km² | ||||
| • Su sahəsi (%) | 1,6 | ||||
| Əhalisi | |||||
| • Əhali | 19,629,588 nəfər (65-ci) | ||||
| • Siyahıyaalma (9.IV.2012) | 16 341 929 nəf. | ||||
| • Sıxlıq | 24 nəf./km² | ||||
| ÜDM (AQP) | |||||
| • Ümumi | 597.520 milyard dollar dollar (45-ci) | ||||
| • Adambaşına | 29,934 dollar () | ||||
| ÜDM (nominal) | |||||
| • Ümumi (2023) | 344.400 milyard dollar (45-ci) | ||||
| • Adambaşına | 17,253 dollar (62-ci) | ||||
| Valyuta | Çili pesosu | ||||
| İnternet domeni | .cl | ||||
| CL | |||||
| BOK kodu | CHI | ||||
| Telefon kodu | +56 | ||||
| Saat qurşaqları | |||||
| Nəqliyyatın yönü | sağ[d] | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Çili BMT (1945), BVF (1945), BYİB (1945), ADT (1948), ÜTT (1995),Merkosur (1996, assosiativ üzv) üzvüdür.
Etimologiyası
Ölkənin adı Aymara dilində "dünyanın sonu" mənasını verən "chilli" sözündən gəlir. Tarixçi göstərdiyi kimi, "Chile" sözü keçua dilində "soyuq" və ya "hədd" mənasını verirdi.
Tarixi
XX əsrin əvvəllərində (1810–1823) Bernardo Bernardo O'Higgins və Manuel Rodrigesin başçılığı ilə aparılan azadlıq mübarizəsi nəticəsində Çili xalqı İspaniyanın müstəmləkə əsarətindən azad oldu. 1837-ci ildə Çili və Argentinanın Boliviya-Peru Konfederasiyasına qarşı müharibəsı baş verir. 1864–1883-cü illərdə isə İspaniyaya qarşı olan və tarixə Birinci Sakit okean müharibəsi kimi düşən münaqişə baş verir. İkinci Sakit okean müharibəsində əldə edilən qələbələr nəticəsində Çili Cənubi Amerikanın qərb sahillərinin şəriksiz hökmranına çevrildi. XIX əsrin ortalarında Çilidə, Almaniyadan köçənlərin bir sıra yaşayış məskənlərinin əsası qoyulur.
Əhali
Əhalisi 17 milyon nəfərdir. Onların 25%-ni avropalılar (alman, ingilis və italyanlar), 70%-ni metislər, 3-%-ni (şimalda aymara, cənubda isə Konsepsiyon və Mont şəhərləri arasında araukana hindiləri yaşayır) hindular təşkil edir. Əhalinin ən sıx olduğu yer paytaxt Santyaqo və ətrafıdır. Ümumi əhalinin təxminən yarıya qədəri bu ərazidə yaşayır. Şəhərdə 6.5 milyon insan yaşayır ki, bu ölkənin 1/3-ini təşkil edir. Şimalda və cənubda əkinçiliyə yararlı olan Andların arasında qalan ovalıqlar da sıx məskunlaşmış yerlərdir. Santyaqonun 100 km qərbində liman şəhəri Valparaisoda 1.5 milyon insan yaşayır.
Ölkənin şimal və cənub uc nöqtələrində əlverişsiz yaşayış şəraiti olduğundan əhali seyrəkləşir.
Milli tərkib
Çili əhalisinin 95%-ni avropalılar (xüsusilə basklar) və onların nəsilləri təşkil edir. . Ölkəyə əsasən XlX əsrdə Avropadan İngilis, , alman, sonralar isə Xorvatiya, Fələstin, İtaliyadan immiqrantlar gəlrmişdir. Yerli hindilər, əhalinin sadəcə % 3,2'sini təşkil edir.
Çili Statistik göstərilərə görə Çilidə 50.000 (0,30%) civarında müsəlman var. Bir çox İslami quruluşun olduğu Çilidə, Çili Müsəlman İcması və Es-Selâm Məscidi Santyaqo şəhərində, Bilal Məscidi şəhərində, Muhamməd Mədəniyyət Mərkəzi isə Coquimbo (Vl bölgə) şəhərində yerləşir.
1856-cı ildə Suriya, Fələstin və Livandan Çiliyə çoxlu sayda müsəlman köç etdi. Bu müsəlmanlar Müsəlman İcması Birliyini qurdular. 1907-ci ildə ölkədəki müsəlmanların sayı 1498-ə çatmış, bu rəqəm 0,04% nisbəti ilə ölkə tarixində ən yüksək göstəriciyə yüksəlmişdir. Çilidə ilk məscid 1988–1989 illərdədə Şeyx Tevfik Ruminin başçılığı ilə Santyaqoda inşa edilmişdir. 1980-ci illərin sonlarına qədər bir sıra çilili İslamı seçmişdi. Bu məscid tamamlandıqdan sonra İslama keçənlərin sayısında önəmli bir artım oldu. 1998-ci ildə Şeyx Tevfik Ruminin vəfatından sonra Üsame Ebu Gazali məscidə imam olaraq seçilmişdir.
Coğrafiyası
Sahəsi 756.945 km2 olan Çili Cənubi Amerika qitəsinin şimaldan-cənuba Antarktikaya qədər uzanan bir ölkə olsa da, orta eni sadəcə 180 km-dir. Ölkənin ən dar yeri (Antarktikadakı Çili torpaqları istisna olmaqla) 90 km-dir. Ən geniş yerinin uzunluğu 240 km-dir. Avropa ilə müqayisə olunsa, Danimarkadan Saxara səhrasına uzanacaq qədər bir məsafə qət edilir. Bu ölkəni "Antraktidaya açılan darvaza" da adlandırırlar. Dünyanın ən cənub şəhəri , ən cənub yaşayış məntəqəsi Puerto Torodur. Ən hündür dağ gölü Çunqara (dəniz səviyyəsindən 4570 m hündürlükdədir) və daimi fəaliyyətdə olan vulkanı (6064 m) Çili ərazisində yerləşir. Şərq-qərb məsafəsi çox az olsa da, bu iki uc arasında çox hündürlük fərqi var. Ölkə ayrıca şimaldan cənuba çox fərqli iqlim, bitki örtüyü və coğrafi şəkillər göstərir. Bu üzdən Çili, bir çox qaynaqlardatəzadlar(müxtəlifliklər) ölkəsi olaraq tanınır. Həqiqətən də şimaldakı çölü Afrikanın Saxarasını, cənubdakı kanalları Norveç kanallarını, Los Laqosdakı Osorno və ətrafı İsveçrə Alplarını xatırladır.
Çilinin iqlimi şimalda tropik səhradan cənubda mülayim okeanadək dəyişir.
Orta temperatur:
- cənubda +3-dən +16 °C-dən
- şimalda +12-dən +22 °C-dək.
Ərazisi
Çili inzibati cəhətdən on beş bölgədən ibarətdir. Bunlardan on dördü, başlarındakı Rum rəqəmləri ilə ifadə edilən, şimaldann cənuba sırasıyla , , , , , , , , , , , bölgələri və sonradan əlacə olunan ilə bölgələridir. Bunlarla bərabər bir də bölgəsi vardır.
Çilinin ərazi quruluşu
Çili ərazisi 15 vilayətdən ibarətdir.
| Açar | Adı | İspanca | Paytaxtı |
|---|---|---|---|
| XV |  | Región de Arica y Parinacota | |
| I |  | Región de Tarapacá | |
| II |  | Región de Antofagasta | |
| III |  | Región de Atacama | |
| IV |  | Región de Coquimbo | |
| V |  | Región de Valparaíso | Valparaíso |
| VI |  | Región del Libertador General Bernardo O'Higgins | Rancagua |
| VII |  | Región del Maule | Talca |
| VIII |  | Región del Biobío | Concepción |
| IX |  | Región de la Araucanía | Temuco |
| XIV |  | Región de Los Ríos | |
| X |  | Región de Los Lagos | Puerto Montt |
| XI |  | Región Aisén del General Carlos Ibáñez del Campo | |
| XII |  | Región de Magallanes y de la Antártica Chilena | |
| RM |  | Región Metropolitana de Santiago | Santyago |
Dağları
Çili dağları, yer üzünün ən yüksək sıradağlar zəncirini yaradır. 6000 m-dən yüksək bir çox zirvəsi vardır. Bunlardan biri olan Çilinin ən yüksək dağı (6.880 m) eyni zamanda dünyanın ən yüksək vulkanıdır. Aşağıda ən məşhurları göstərilib:
- , 6.880 m, III Bölgə (Atacama Bölgəsi)
- , 6.800 m, (Metropolitan Bölgəsi)
- , 6.739 m, II Bölgə (Antofagasta Bölgesi)
- , 6.342 m, I Bölgə (Tarapacá Bölgəsi)
- , 5916 m, II Bölgə (Antofagasta Bölgəsi)
- , 3.830 m, VII Bölge(Maule Bölgəsi)
- , 2.800 m, XII Bölge (Magallanes y de la Antártica Chilena Bölgəsi)
- , 2.840 m, VIII Bölge (Araucanía Bölgəsi)
- , 2.652 m, X Bölge (los Lagos Bölgəsi)
- , 1.905 m, XI Bölgə (Asyen Bölgəsi)
Çaylar və göllər
Ölkənin özəl coğrafi vəziyyəti səbəbiylə, uzun çayları yoxdur. Ən uzun çayı olan 'nın uzunluğu 443 kmdir. Ölkənin şimalında ekstremal quraqlıq, böyük su yığımlarının olmasına imkan yaratmır. Şimalındakı az sayda çay And Dağlarındaki qarlardan bəslənirlər. Cənuba endikçə artan yağışlarla bu bölgələrdəki çaylara daha çox su həcmi gətirir. Çaylar Çili iqtisadiyyatında, xüsusəndə enerji sahəsində önəmli rol oynayır. Bununla birlikdə somon balıkçılığı və raftinq kimi macəra turizmi də mövcuddur. Şimaldan cənuba önəmli çayları aşağıda sıralanmışdır.
- , 160 km, I Bölgə (Tarapacá)
- , 167 km, I Bölgə (Tarapacá)
- , 443 km, II Bölgə (Antofagasta)
- ,162 km, III Bölgə (Atacama)
- , 170 km, IV Bölgə (Coquimbo)
- , 160 km, IV Bölgə (Coquimbo)
- , 142 km, V Bölgə (Valparaíso)
- , 250 km, Metropolitan/ V Region (Metropolitan/ Valparaíso)
- , 120 km, Metropolitan(Metropolitana)
- , 172 km, VI Bölgə( O´Higgins)
- , 240 km, VII Bölgə (Maule)
- , 380 km, VIII Bölgə (Biobío)
- , 52 km, IX Bölgə (Araucanía)
Gölləri arasında şimaldakı duz gölləri sayıla bilər ki bunların ən əsası olaraq 'yı söyləyə bilərik. Bununla birlikdə ən şimalda, yer üzünün ən yüksəkdə olan göllərindən biri olan gölü yerləşir. Gölün sahəsi 21,5 km² olub, 4.500 m yüksəklikdə yerləşir.
Bir qrup böyük və gözəl göllər Temuco şəhərinin cənubundan başlayıb Puerto Monta qədər uzanır. Bunlar sırasıyla belədir.
- , 56 km², IX Bölgə (Araucanía)
- , 51 km², IX Bölgə(Araucanía)
- , 176 km², IX Bölgə (Araucanía)
- , 120 km², IX Bölgə (Araucanía) und X. Bölgə (Los Lagos)
- , 116 km², X Bölgə (Los Lagos)
- , 77 km², X Bölgə (Los Lagos)
- , 401 km², X Bölgə (Los Lagos)
- , 156 km², X Bölgə (Los Lagos)
- , 223 km², X Bölgə (Los Lagos)
- , 860 km², X Bölgə (Los Lagos)
Mədəniyyət
Çili mədəniyyəti, və köklü əhalinin mədəniyyətlərini özündə birləşdirir. Mədəniyyət ispan dilində inkişaf etmişdir.
Din
Çili əhalisinin 80 % — katolik xristianları, 13 % — protestantlardır. Qalan 7 % başqa dinlərə sitaiş edirlər.
Dil
Rəsmi dövlət dili ispan dilidir. Bununla yanaşı, əhali ingilis, alman və müxtəlif etnik qrupların dillərində (aymara, arakuana, mapuçe) də danışır.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- ThisisChile.cl – Official Chile website – English and Spanish version 2011-07-25 at the Wayback Machine
İstinadlar
- Banco Central de Chile La Unidad Monetaria de Chile (isp.).
- http://chartsbin.com/view/edr.
- Coleccíon de historiadores de Chile y documentos relativos a la historia nacional
- Вокруг Света | Журнал | Стручковые остряки
- (PDF). 2009-12-25 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-09-07.
- . 2009-02-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-02-25.
- (PDF). 2009-02-25 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-09-07.
- (PDF). 2009-03-18 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-09-07.
- . 2011-02-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-09-07.
 | Çili ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cili isp Chile ve ya resmi adi ile Cili Respublikasi isp Republica de Chile Cenubi Amerikada dovlet Cili serqde And daglari ile qerbde Sakit okean arasinda qalan simaldan cenuba 4300 km boyunca uzanan erazide yerlesir Simalda Peru simal serqde Boliviya serqde Argentina ile hemserheddir Cenubda Dreyk bogazi qerbde ise Sakit okeanla ehate olunmusdur Paytaxti ve en boyuk seheri Santyaqo umumi sahesi 756 096 3 kvadrat kilometr ehalisinin sayi 18 milyon neferden coxdur CiliRepublica de ChileBayraq Gerb d Por la razon o la fuerzaHimn Himno Nacional source source track track track track Resmi dilleri ispan diliPaytaxt SantyaqoPrezident 11 III 2022 Sahesi Dunyada 38 ci Umumi 756950 km Su sahesi 1 6Ehalisi Ehali 19 629 588 nefer 65 ci Siyahiyaalma 9 IV 2012 16 341 929 nef Sixliq 24 nef km UDM AQP Umumi 597 520 milyard dollar dollar 45 ci Adambasina 29 934 dollar UDM nominal Umumi 2023 344 400 milyard dollar 45 ci Adambasina 17 253 dollar 62 ci Valyuta Cili pesosuInternet domeni clCLBOK kodu CHITelefon kodu 56Saat qursaqlari UTC 03 00UTC 05 00Neqliyyatin yonu sag d Vikianbarda elaqeli mediafayllarCili Cili BMT 1945 BVF 1945 BYIB 1945 ADT 1948 UTT 1995 Merkosur 1996 assosiativ uzv uzvudur EtimologiyasiOlkenin adi Aymara dilinde dunyanin sonu menasini veren chilli sozunden gelir Tarixci gosterdiyi kimi Chile sozu kecua dilinde soyuq ve ya hedd menasini verirdi TarixiXX esrin evvellerinde 1810 1823 Bernardo Bernardo O Higgins ve Manuel Rodrigesin basciligi ile aparilan azadliq mubarizesi neticesinde Cili xalqi Ispaniyanin mustemleke esaretinden azad oldu 1837 ci ilde Cili ve Argentinanin Boliviya Peru Konfederasiyasina qarsi muharibesi bas verir 1864 1883 cu illerde ise Ispaniyaya qarsi olan ve tarixe Birinci Sakit okean muharibesi kimi dusen munaqise bas verir Ikinci Sakit okean muharibesinde elde edilen qelebeler neticesinde Cili Cenubi Amerikanin qerb sahillerinin seriksiz hokmranina cevrildi XIX esrin ortalarinda Cilide Almaniyadan kocenlerin bir sira yasayis meskenlerinin esasi qoyulur EhaliVulkan ParinakotaSan Pedro de Atakama Salar Maricunqa Atakama sihrasi Laquna verdePasxa adasi Cilinin vilayetleriRobinzon Kruz adasi Embalse el Yeso Vina del Mar Rio Achibueno Bio Bio Moca adasi Vulkan Osorno Chiloe Glaciar San Quintin Tierra del Fuego Navarino adasi Ehalisi 17 milyon neferdir Onlarin 25 ni avropalilar alman ingilis ve italyanlar 70 ni metisler 3 ni simalda aymara cenubda ise Konsepsiyon ve Mont seherleri arasinda araukana hindileri yasayir hindular teskil edir Ehalinin en six oldugu yer paytaxt Santyaqo ve etrafidir Umumi ehalinin texminen yariya qederi bu erazide yasayir Seherde 6 5 milyon insan yasayir ki bu olkenin 1 3 ini teskil edir Simalda ve cenubda ekinciliye yararli olan Andlarin arasinda qalan ovaliqlar da six meskunlasmis yerlerdir Santyaqonun 100 km qerbinde liman seheri Valparaisoda 1 5 milyon insan yasayir Olkenin simal ve cenub uc noqtelerinde elverissiz yasayis seraiti oldugundan ehali seyreklesir Milli terkibCili ehalisinin 95 ni avropalilar xususile basklar ve onlarin nesilleri teskil edir Olkeye esasen XlX esrde Avropadan Ingilis alman sonralar ise Xorvatiya Felestin Italiyadan immiqrantlar gelrmisdir Yerli hindiler ehalinin sadece 3 2 sini teskil edir Cili Statistik gosterilere gore Cilide 50 000 0 30 civarinda muselman var Bir cox Islami qurulusun oldugu Cilide Cili Muselman Icmasi ve Es Selam Mescidi Santyaqo seherinde Bilal Mescidi seherinde Muhammed Medeniyyet Merkezi ise Coquimbo Vl bolge seherinde yerlesir 1856 ci ilde Suriya Felestin ve Livandan Ciliye coxlu sayda muselman koc etdi Bu muselmanlar Muselman Icmasi Birliyini qurdular 1907 ci ilde olkedeki muselmanlarin sayi 1498 e catmis bu reqem 0 04 nisbeti ile olke tarixinde en yuksek gostericiye yukselmisdir Cilide ilk mescid 1988 1989 illerdede Seyx Tevfik Ruminin basciligi ile Santyaqoda insa edilmisdir 1980 ci illerin sonlarina qeder bir sira cilili Islami secmisdi Bu mescid tamamlandiqdan sonra Islama kecenlerin sayisinda onemli bir artim oldu 1998 ci ilde Seyx Tevfik Ruminin vefatindan sonra Usame Ebu Gazali mescide imam olaraq secilmisdir CografiyasiSahesi 756 945 km2 olan Cili Cenubi Amerika qitesinin simaldan cenuba Antarktikaya qeder uzanan bir olke olsa da orta eni sadece 180 km dir Olkenin en dar yeri Antarktikadaki Cili torpaqlari istisna olmaqla 90 km dir En genis yerinin uzunlugu 240 km dir Avropa ile muqayise olunsa Danimarkadan Saxara sehrasina uzanacaq qeder bir mesafe qet edilir Bu olkeni Antraktidaya acilan darvaza da adlandirirlar Dunyanin en cenub seheri en cenub yasayis menteqesi Puerto Torodur En hundur dag golu Cunqara deniz seviyyesinden 4570 m hundurlukdedir ve daimi fealiyyetde olan vulkani 6064 m Cili erazisinde yerlesir Serq qerb mesafesi cox az olsa da bu iki uc arasinda cox hundurluk ferqi var Olke ayrica simaldan cenuba cox ferqli iqlim bitki ortuyu ve cografi sekiller gosterir Bu uzden Cili bir cox qaynaqlardatezadlar muxteliflikler olkesi olaraq taninir Heqiqeten de simaldaki colu Afrikanin Saxarasini cenubdaki kanallari Norvec kanallarini Los Laqosdaki Osorno ve etrafi Isvecre Alplarini xatirladir Cilinin iqlimi simalda tropik sehradan cenubda mulayim okeanadek deyisir Orta temperatur cenubda 3 den 16 C den simalda 12 den 22 C dek ErazisiCili inzibati cehetden on bes bolgeden ibaretdir Bunlardan on dordu baslarindaki Rum reqemleri ile ifade edilen simaldann cenuba sirasiyla bolgeleri ve sonradan elace olunan ile bolgeleridir Bunlarla beraber bir de bolgesi vardir Cilinin erazi qurulusuCili erazisi 15 vilayetden ibaretdir Acar Adi Ispanca PaytaxtiXV Region de Arica y ParinacotaI Region de TarapacaII Region de AntofagastaIII Region de AtacamaIV Region de CoquimboV Region de Valparaiso ValparaisoVI Region del Libertador General Bernardo O Higgins RancaguaVII Region del Maule TalcaVIII Region del Biobio ConcepcionIX Region de la Araucania TemucoXIV Region de Los RiosX Region de Los Lagos Puerto MonttXI Region Aisen del General Carlos Ibanez del CampoXII Region de Magallanes y de la Antartica ChilenaRM Region Metropolitana de Santiago SantyagoDaglariCili daglari yer uzunun en yuksek siradaglar zencirini yaradir 6000 m den yuksek bir cox zirvesi vardir Bunlardan biri olan Cilinin en yuksek dagi 6 880 m eyni zamanda dunyanin en yuksek vulkanidir Asagida en meshurlari gosterilib 6 880 m III Bolge Atacama Bolgesi 6 800 m Metropolitan Bolgesi 6 739 m II Bolge Antofagasta Bolgesi 6 342 m I Bolge Tarapaca Bolgesi 5916 m II Bolge Antofagasta Bolgesi 3 830 m VII Bolge Maule Bolgesi 2 800 m XII Bolge Magallanes y de la Antartica Chilena Bolgesi 2 840 m VIII Bolge Araucania Bolgesi 2 652 m X Bolge los Lagos Bolgesi 1 905 m XI Bolge Asyen Bolgesi Caylar ve gollerOlkenin ozel cografi veziyyeti sebebiyle uzun caylari yoxdur En uzun cayi olan nin uzunlugu 443 kmdir Olkenin simalinda ekstremal quraqliq boyuk su yigimlarinin olmasina imkan yaratmir Simalindaki az sayda cay And Daglarindaki qarlardan beslenirler Cenuba endikce artan yagislarla bu bolgelerdeki caylara daha cox su hecmi getirir Caylar Cili iqtisadiyyatinda xususende enerji sahesinde onemli rol oynayir Bununla birlikde somon balikciligi ve raftinq kimi macera turizmi de movcuddur Simaldan cenuba onemli caylari asagida siralanmisdir 160 km I Bolge Tarapaca 167 km I Bolge Tarapaca 443 km II Bolge Antofagasta 162 km III Bolge Atacama 170 km IV Bolge Coquimbo 160 km IV Bolge Coquimbo 142 km V Bolge Valparaiso 250 km Metropolitan V Region Metropolitan Valparaiso 120 km Metropolitan Metropolitana 172 km VI Bolge O Higgins 240 km VII Bolge Maule 380 km VIII Bolge Biobio 52 km IX Bolge Araucania Golleri arasinda simaldaki duz golleri sayila biler ki bunlarin en esasi olaraq yi soyleye bilerik Bununla birlikde en simalda yer uzunun en yuksekde olan gollerinden biri olan golu yerlesir Golun sahesi 21 5 km olub 4 500 m yukseklikde yerlesir ve Volkan Bir qrup boyuk ve gozel goller Temuco seherinin cenubundan baslayib Puerto Monta qeder uzanir Bunlar sirasiyla beledir 56 km IX Bolge Araucania 51 km IX Bolge Araucania 176 km IX Bolge Araucania 120 km IX Bolge Araucania und X Bolge Los Lagos 116 km X Bolge Los Lagos 77 km X Bolge Los Lagos 401 km X Bolge Los Lagos 156 km X Bolge Los Lagos 223 km X Bolge Los Lagos 860 km X Bolge Los Lagos MedeniyyetCili medeniyyeti ve koklu ehalinin medeniyyetlerini ozunde birlesdirir Medeniyyet ispan dilinde inkisaf etmisdir DinCili ehalisinin 80 katolik xristianlari 13 protestantlardir Qalan 7 basqa dinlere sitais edirler DilResmi dovlet dili ispan dilidir Bununla yanasi ehali ingilis alman ve muxtelif etnik qruplarin dillerinde aymara arakuana mapuce de danisir Hemcinin baxLos Andes Universiteti Cili Cili Merkezi Universiteti Cili Santyaqo Universiteti Cili pisikdirnagiXarici kecidlerThisisChile cl Official Chile website English and Spanish version 2011 07 25 at the Wayback MachineIstinadlarBanco Central de Chile La Unidad Monetaria de Chile isp http chartsbin com view edr Coleccion de historiadores de Chile y documentos relativos a la historia nacional Vokrug Sveta Zhurnal Struchkovye ostryaki PDF 2009 12 25 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 09 07 2009 02 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 02 25 PDF 2009 02 25 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 09 07 PDF 2009 03 18 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 09 07 2011 02 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 09 07 Cili ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin