Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Xivə Xanlığı — 1515–1920-ci illər arası Mərkəzi Asiyada tarixi Xarəzm bölgəsində mövcud olmuş türkmən dövləti.
| Tarixi dövlət | |||
| Xivə xanlığı | |||
|---|---|---|---|
| |||
 | |||
| | |||
| Paytaxt | Xivə, Köhnə Ürgənc | ||
| Dilləri | Özbək dili, fars dili | ||
| Rəsmi dilləri | |||
| Dövlət dini | sünni islam | ||
| Əhalisi |
| ||
| İdarəetmə forması | mütləq monarxiya | ||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Tarixi
Xanlıq 1740–1746-cı illlər ərzində Nadir şah Əfşar tərəfindən işğal edilmiş və onun ölümünə qədər Əfşar dövlətinə tabe olmuşdur. 1839–1840-cı illərdə rus çarının icazəsi ilə Orenburq hərbi qubernatoru general V. A. Perovski Xivəyə yürüş etmiş, iki aydan çox davam edən döyüşlərdə əsgərlərinin beşdə bir hissəsini itirən Perovski geri qayıtmağa məcbur olmuşdur. Xanlıq 1873-cü il may ayının 29-da Rusiya imperiyası tərəfindən işğal edilmişdir. Xivə hökmdarı olan Əbülqazi Bahadır xan (1643–1665) eyni zamanda tarixçi olmuşdur. O, Türk və türkmən tarixinə aid "Şəcərəyi-Tərakimə" və "Şəcərəyi-Türk" adlı Türk dilində iki kitab yazmışdır. Birinci əsərdə türkmənlərin mənşəyindən, ikinci əsərdə isə hökmdarlıq dövründəki tarixi hadisələrdən bəhs olunur. Bu əsərlər XVIII əsirdə bəzi Avropa dillərinə çevrilmişdir.
Xivə xanları
Yadigar Şeybani hakimiyyəti
Yadigar Şeybani (ve ya Ərəbşahlılar) xanları (1511–1804) Bunlar Çingiz xan soyundan gələn Qıpçaq dilində danışan Türk-Monqollardır.
- I. İlbar Han (1515–1525),
- Sultan Hacı Han (1518–1519),
- Hasan Kuli Han (1519–1524),
- Bujugha Han (1524–1529),
- Sufyan Han(1529–1535),
- Avnik Han (1535–1538),
- Gal Han (1539–1546),
- Ağatay Han (1549–1557)
- Dost Muhammet Han (1557–1558)
- I. Hacı Məhəmməd xan (1558–1602)
- I. (1602–1623)
- İsfəndiyar xan (1623–1643)
- I Əbülqazi Bahadır xan (1643–1663)
- (1663–1685)
- (1685–1687)
- I. Məhəmməd Övrəng xan (1687–1694)
- Çuçak Han (1694–1697)
- Vali Han (1697–1698)
- İshak Ağa Şah Niyaz Han (1698–1701)
- II. Evrenk Han (1701–1702)
- Musa Han (1702–1712)
- I. Yadigâr Han (1712–1713)
- III. Evrenk Han (1713–1714)
- II. Hacı Muhammet Han (1714)
- Şir Gazi Han (1714–1727)
- Sarig Aygır Han (1727)
- Bahadır Han (1727–1728)
- II. İlbar Han (1728–1740)
- Tahir Han (1740–1742)
- I. Nurali (1742)
- Ebu Muhammet Han (1742)
- II. Ebu'l Gazi Muhammet Han (1742–1747)
- Gaip Han (1747–1758)
- Abdullah Kara Beg Han (1758)
- Timur Gazi Han (1758–1764)
- Tawke Han (1764–1766)
- Şah Gazi Han (1766–1768)
- III. Ebu'l Gazi Han (1768–1769)
- II. Nurali Han (1769)
- Cihangir Han (1769–1770)
- Bölekey Han (1770)
- Agim Han (ilk önce, 1770–1771)
- Abdülaziz Han (1771)
- Artuk Gazi Han(1772)
- Abdullah Han (1772)
- Agim Han (ikinci defa, 1772–1773)
- II. Yadigâr Han (ilk önce, 1773–1775)
- Ebu'l Feyz Han (1775–1779)
- III. Yadigâr Han (ikinci defa, 1779–1781)
- Polat Gazi Han (1781–1783)
- II. Yadigâr Han (üçüncü defa, 1783–1790)
- IV. Ebu'l Gazi Han (1790–1802)
- V. Ebu'l Gazi bin Gaip Han (1802–1804)
Qonqrat (Onoyrat) hakimiyyəti
- İltizar İnak bin İvaz İnak Bey (1804 – 1806)
- V. Ebu'l Gazi bin Gaip Han (1806)
- Muhammet Rahim Bahadır Han (1806 – 1825)
- Allah Kuli Bahadır xan (1825 – 1842)
- Muhammet Rahim Kuli xan (1842 – 1846)
- Ebu'l Gazi Muhammet Amin Bahadır xan (1846 – 1855)
- Abdullah xan (1855)
- Qutluq Muhammet Murat Bahadır xan (1855 – 1856)
- Mahmut xan (1856)
- Seyid Muhammet xan (1856 – sentyabr 1864)
- Muhammet Rahim Bahadır xan (10 sentyabr 1864 – sentyabr 1910)
- İsfendiyar Curci Bahadır xan (Eylül 1910 – 1 Ekim 1918)
- Seyid Abdullah xan (1 oktyabr 1918 – 1 fevral 1920)
İstinadlar
- Compiled after Y. Bregel, ed. (1999), Firdaws al-iqbal; History of Khorezm. Leiden: Brill
- Svat Soucek, A History of Inner Asia, sayfa 327
Mənbə
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Михайлов, "Голос хивинских пленных" 2016-03-04 at the Wayback Machine ("", 1873 г, Номер 30, Страницы: 465–470)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Xive Xanligi 1515 1920 ci iller arasi Merkezi Asiyada tarixi Xarezm bolgesinde movcud olmus turkmen dovleti Tarixi dovletXive xanligiBayraq1511 1920Paytaxt Xive Kohne UrgencDilleri Ozbek dili fars diliResmi dilleri Cigatay dili fars diliDovlet dini sunni islamEhalisi 800 000 nef 1920 Idareetme formasi mutleq monarxiya Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiXanliq 1740 1746 ci illler erzinde Nadir sah Efsar terefinden isgal edilmis ve onun olumune qeder Efsar dovletine tabe olmusdur 1839 1840 ci illerde rus carinin icazesi ile Orenburq herbi qubernatoru general V A Perovski Xiveye yurus etmis iki aydan cox davam eden doyuslerde esgerlerinin besde bir hissesini itiren Perovski geri qayitmaga mecbur olmusdur Xanliq 1873 cu il may ayinin 29 da Rusiya imperiyasi terefinden isgal edilmisdir Xive hokmdari olan Ebulqazi Bahadir xan 1643 1665 eyni zamanda tarixci olmusdur O Turk ve turkmen tarixine aid Secereyi Terakime ve Secereyi Turk adli Turk dilinde iki kitab yazmisdir Birinci eserde turkmenlerin menseyinden ikinci eserde ise hokmdarliq dovrundeki tarixi hadiselerden behs olunur Bu eserler XVIII esirde bezi Avropa dillerine cevrilmisdir Xive xanlariYadigar Seybani hakimiyyeti Yadigar Seybani ve ya Erebsahlilar xanlari 1511 1804 Bunlar Cingiz xan soyundan gelen Qipcaq dilinde danisan Turk Monqollardir I Ilbar Han 1515 1525 Sultan Haci Han 1518 1519 Hasan Kuli Han 1519 1524 Bujugha Han 1524 1529 Sufyan Han 1529 1535 Avnik Han 1535 1538 Gal Han 1539 1546 Agatay Han 1549 1557 Dost Muhammet Han 1557 1558 I Haci Mehemmed xan 1558 1602 I 1602 1623 Isfendiyar xan 1623 1643 I Ebulqazi Bahadir xan 1643 1663 1663 1685 1685 1687 I Mehemmed Ovreng xan 1687 1694 Cucak Han 1694 1697 Vali Han 1697 1698 Ishak Aga Sah Niyaz Han 1698 1701 II Evrenk Han 1701 1702 Musa Han 1702 1712 I Yadigar Han 1712 1713 III Evrenk Han 1713 1714 II Haci Muhammet Han 1714 Sir Gazi Han 1714 1727 Sarig Aygir Han 1727 Bahadir Han 1727 1728 II Ilbar Han 1728 1740 Tahir Han 1740 1742 I Nurali 1742 Ebu Muhammet Han 1742 II Ebu l Gazi Muhammet Han 1742 1747 Gaip Han 1747 1758 Abdullah Kara Beg Han 1758 Timur Gazi Han 1758 1764 Tawke Han 1764 1766 Sah Gazi Han 1766 1768 III Ebu l Gazi Han 1768 1769 II Nurali Han 1769 Cihangir Han 1769 1770 Bolekey Han 1770 Agim Han ilk once 1770 1771 Abdulaziz Han 1771 Artuk Gazi Han 1772 Abdullah Han 1772 Agim Han ikinci defa 1772 1773 II Yadigar Han ilk once 1773 1775 Ebu l Feyz Han 1775 1779 III Yadigar Han ikinci defa 1779 1781 Polat Gazi Han 1781 1783 II Yadigar Han ucuncu defa 1783 1790 IV Ebu l Gazi Han 1790 1802 V Ebu l Gazi bin Gaip Han 1802 1804 Qonqrat Onoyrat hakimiyyeti Iltizar Inak bin Ivaz Inak Bey 1804 1806 V Ebu l Gazi bin Gaip Han 1806 Muhammet Rahim Bahadir Han 1806 1825 Allah Kuli Bahadir xan 1825 1842 Muhammet Rahim Kuli xan 1842 1846 Ebu l Gazi Muhammet Amin Bahadir xan 1846 1855 Abdullah xan 1855 Qutluq Muhammet Murat Bahadir xan 1855 1856 Mahmut xan 1856 Seyid Muhammet xan 1856 sentyabr 1864 Muhammet Rahim Bahadir xan 10 sentyabr 1864 sentyabr 1910 Isfendiyar Curci Bahadir xan Eylul 1910 1 Ekim 1918 Seyid Abdullah xan 1 oktyabr 1918 1 fevral 1920 IstinadlarCompiled after Y Bregel ed 1999 Firdaws al iqbal History of Khorezm Leiden Brill Svat Soucek A History of Inner Asia sayfa 327MenbeHemcinin baxXarici kecidlerMihajlov Golos hivinskih plennyh 2016 03 04 at the Wayback Machine 1873 g Nomer 30 Stranicy 465 470