Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bayburt ili — Türkiyədə il. Şəhər əhalisi 90.154 nəfərdir. Əhalinin 68,1%-i şəhərlərdə yaşayır. İlin sahəsi 3.746 m²-dir və hər km²-a 24 nəfər düşür. Şəhər mərkəzinin dənizdən hündürlüyü 1555 metrdir. 2016-cı ildə məlumatlarına görə bu bələdiyyələrdə ümumilikdə 3 rayon, 5 bələdiyyə, 28 məhəllə və 170 kənd var.
| Bayburt ili | |
|---|---|
| Bayburt ili | |
 | |
|
| |
| Ölkə | |
| Daxildir | Qara dəniz regionu |
| İnzibati mərkəz | Bayburt |
| Qubernator | Cüneyid Epcim |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Sahəsi |
|
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəsmi dili | Türkcə |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| ISO kodu | TR-69 |
| Telefon kodu | 458 |
| Poçt indeksi | 69000–69999 |
| Avtomobil nömrəsi | 69 |
| Rəsmi sayt | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixçə
Bayburt şəhərinin adı Köhnə Qafqaz dillərindən biri olan Urartuluların bölgədə hakimiyyətdə olduqları dövrdə xalq arasında hind-Avropa dilli Mitanni mühacirlərinin sızması nəticəsində yaranmışdır. Bagbartu sözü, bölgəyə Xaltlar arasında məskunlaşmaq üçün gələn qruplar tərəfindən deyildiyi kimi Mitannis-dən gəlir. Bayburt tarixinin məlum tarixi Anadolu, Azzi və Hayasaların tanınmış tayfaları ilə başlayır. Onu Hatti, Hittite və Urartu izləyir.
Bu gün, Qara dəniz xalqları sahil boyunca məskunlaşan, daxili və dağlıq ərazilərdə məskunlaşanları laz adlandırırlar. Şərqi Qara dənizin daxili hissələrində Yusufəli ilə Şebinkarahisar arasındakı dağlıq xətt boyunca bölgədə yerləşir. Tarix boyu Haldia olaraq adlandırılmışdır ki, bu Urartunun Baş Allahı Xaltı izləyənlərin evi mənasını verir.
Bölgəyə əvvəl eramızdan əvvəl VII əsrdə Kimmer, sonra İskit hücumları baş vermişdir. Urartu dağıldıqdan sonra bölgəyə gələn Kral İskitləri, o dövrə görə Anadolunun ən böyük şəhəri Cimnias şəhərini qurmuşdur. Cimnias şəhərinin bugünkü Bayburt ilinin sərhədlərinin şimalında olduğu təxmin edilir.
Coğrafiya
Bayburt ili 40° 14′ şimal enliyi və 40° 15′ şərq uzunluğu, 39° 52′ cənub enliyi və 39° 37′ qərb uzunluqları arasındadır. Şərq və cənub-şərqdə Ərzurum ili, qərbdə Gümüşhane, şimalda Trabzon və Rizə, cənubda Ərzincan, Çorox çayı sahilində və dəniz səviyyəsindən 1550 metr yüksəklikdə yerüstü sahəsi 3652 km² olan bir ildir.
Bayburt və ətraf ərazilər ümumiyyətlə torpaq forması baxımından üç hissədən ibarətdir. Birincisi, sahənin qərb yarısını təşkil edən Bayburt düzənliyi, ikincisi çayların yaratdığı vadilər və üçüncüsü bölgəni əhatə edən və ilin şərq yarısında yerləşən dağlıq ərazilərdir.
Təxminən 900 km²-a çatan hündürlüyü 1450-1750 metr arasında dəyişir.
Əhali
2019-cu il siyahıyaalmasına əsasən Bayburt ilinin əhalisi 84.843 nəfərdir. Bu əhalinin 67,89%-i şəhərlərdə yaşayır. İl sahəsi 3.746 km2-dir. İldə hər km2-yə 23 nəfər düşür. (Bu rəqəm mərkəzi ilçədə 25-dir.)
İldə əhali 3,12% artmışdır. Əhalisi ən çox artan ilçə Dəmirözü (6,82%), ən çox azalan ilçə isə Aydıntəpə (-2,28%) olmuşdur. 4 fevral 2020 məlumatlarına görə, bu bələdiyyələrdə 3 ilçə, 5 bələdiyyə, 28 məhəllə və 170 kənd var.
| Aydıntəpə | 6.984 | 6.825 | -2,28 | 1 | 4 | 23 | 3.111 | 3.714 | 54,42 | 446 | 15 |
| Dəmirözü | 8.657 | 9.247 | 6,82 | 2 | 7 | 26 | 2.502 | 6.745 | 72,94 | 594 | 16 |
| Mərkəz | 66.633 | 68.771 | 3,21 | 2 | 17 | 121 | 21.626 | 47.145 | 68,55 | 2.705 | 25 |
| Ümumi | 82.274 | 84.843 | 3,12 | 5 | 28 | 170 | 27.239 | 57.604 | 67,89 | 3.746 | 23 |
İqtisadiyyat
İqtisadi həyat şəhərin tarixi inkişafının təməlini dəyişdirməmişdir. Ticarət və sənayenin inkişaf etmədiyi il iqtisadiyyatında kənd təsərrüfatı və heyvandarlıq mühüm rol oynamışdır. Kənd təsərrüfatı məhsulu olaraq ildə müxtəlif taxıl sortları, yem bitkiləri, şəkər çuğunduru və az miqdarda meyvə-tərəvəz istehsal olunur və ilin tərəvəz ehtiyacları digər illər vasitəsilə ödənilir. Torpağın çox hissəsi çöl və Çorox vadisindədir. Suvarılan əkinçilik Aydıntəpə və Sünür düzənliklərində aparılır.
Heyvandarlıq ilin dolanışığının ən vacibidir. Torpaq heyvandarlıq üçün çox əlverişlidir. Son illərdə mal-qara bəsləməyə doğru inkişaf var. Südlü heyvandarlıq işləri də davam etdirilir. İlin ilçə və kəndlərində arıçılıqla məşğul olan ailələrin sayında böyük artım var və hər ildə ətirli bal istehsal olunur.
Bayburt ili çox köhnə tranzit ticarət yolu olan Trabzon ilə İran arasındakı "İpək və ədviyyat yolu"nun dayanacağıdır. İl iqtisadiyyatı əsasən kənd təsərrüfatı, heyvandarlıq və ticarətdir. Kənd təsərrüfatından başqa iqtisadi quruluş istehsal yolu ilə satış üçün təklif şəklində deyil, onu bazardan gətirərək satışa təqdim etmək yolu ilə inkişaf etmişdir.
İstinadlar
- Turkish Statistical Institute. 1926.
Həmçinin bax
- Bayburt Bələdiyyəsi
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bayburt ili Turkiyede il Seher ehalisi 90 154 neferdir Ehalinin 68 1 i seherlerde yasayir Ilin sahesi 3 746 m dir ve her km a 24 nefer dusur Seher merkezinin denizden hundurluyu 1555 metrdir 2016 ci ilde melumatlarina gore bu belediyyelerde umumilikde 3 rayon 5 belediyye 28 mehelle ve 170 kend var Bayburt iliBayburt ili40 14 12 sm e 40 13 25 s u Olke TurkiyeDaxildir Qara deniz regionuInzibati merkez BayburtQubernator Cuneyid EpcimTarixi ve cografiyasiSahesi 3 652 km EhalisiEhalisi 78 777 nef 2021 Resmi dili TurkceReqemsal identifikatorlarISO kodu TR 69Telefon kodu 458Poct indeksi 69000 69999Avtomobil nomresi 69Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixceBayburt seherinin adi Kohne Qafqaz dillerinden biri olan Urartulularin bolgede hakimiyyetde olduqlari dovrde xalq arasinda hind Avropa dilli Mitanni muhacirlerinin sizmasi neticesinde yaranmisdir Bagbartu sozu bolgeye Xaltlar arasinda meskunlasmaq ucun gelen qruplar terefinden deyildiyi kimi Mitannis den gelir Bayburt tarixinin melum tarixi Anadolu Azzi ve Hayasalarin taninmis tayfalari ile baslayir Onu Hatti Hittite ve Urartu izleyir Bu gun Qara deniz xalqlari sahil boyunca meskunlasan daxili ve dagliq erazilerde meskunlasanlari laz adlandirirlar Serqi Qara denizin daxili hisselerinde Yusufeli ile Sebinkarahisar arasindaki dagliq xett boyunca bolgede yerlesir Tarix boyu Haldia olaraq adlandirilmisdir ki bu Urartunun Bas Allahi Xalti izleyenlerin evi menasini verir Bolgeye evvel eramizdan evvel VII esrde Kimmer sonra Iskit hucumlari bas vermisdir Urartu dagildiqdan sonra bolgeye gelen Kral Iskitleri o dovre gore Anadolunun en boyuk seheri Cimnias seherini qurmusdur Cimnias seherinin bugunku Bayburt ilinin serhedlerinin simalinda oldugu texmin edilir CografiyaBayburt ili 40 14 simal enliyi ve 40 15 serq uzunlugu 39 52 cenub enliyi ve 39 37 qerb uzunluqlari arasindadir Serq ve cenub serqde Erzurum ili qerbde Gumushane simalda Trabzon ve Rize cenubda Erzincan Corox cayi sahilinde ve deniz seviyyesinden 1550 metr yukseklikde yerustu sahesi 3652 km olan bir ildir Bayburt ve etraf eraziler umumiyyetle torpaq formasi baximindan uc hisseden ibaretdir Birincisi sahenin qerb yarisini teskil eden Bayburt duzenliyi ikincisi caylarin yaratdigi vadiler ve ucuncusu bolgeni ehate eden ve ilin serq yarisinda yerlesen dagliq erazilerdir Texminen 900 km a catan hundurluyu 1450 1750 metr arasinda deyisir Ehali2019 cu il siyahiyaalmasina esasen Bayburt ilinin ehalisi 84 843 neferdir Bu ehalinin 67 89 i seherlerde yasayir Il sahesi 3 746 km2 dir Ilde her km2 ye 23 nefer dusur Bu reqem merkezi ilcede 25 dir Ilde ehali 3 12 artmisdir Ehalisi en cox artan ilce Demirozu 6 82 en cox azalan ilce ise Aydintepe 2 28 olmusdur 4 fevral 2020 melumatlarina gore bu belediyyelerde 3 ilce 5 belediyye 28 mehelle ve 170 kend var Bayburt ehalisinin ilceler uzre paylanmasi 2019 Ilce Ehali 2018 Ehali 2019 Ehali Artim Belediyye sayi Mehelle sayi Kend sayi Kend ehalisi Seher ehalisi Seher sakini Sahesi km2 km2 a dusen adamAydintepe 6 984 6 825 2 28 1 4 23 3 111 3 714 54 42 446 15Demirozu 8 657 9 247 6 82 2 7 26 2 502 6 745 72 94 594 16Merkez 66 633 68 771 3 21 2 17 121 21 626 47 145 68 55 2 705 25Umumi 82 274 84 843 3 12 5 28 170 27 239 57 604 67 89 3 746 23IqtisadiyyatIqtisadi heyat seherin tarixi inkisafinin temelini deyisdirmemisdir Ticaret ve senayenin inkisaf etmediyi il iqtisadiyyatinda kend teserrufati ve heyvandarliq muhum rol oynamisdir Kend teserrufati mehsulu olaraq ilde muxtelif taxil sortlari yem bitkileri seker cugunduru ve az miqdarda meyve terevez istehsal olunur ve ilin terevez ehtiyaclari diger iller vasitesile odenilir Torpagin cox hissesi col ve Corox vadisindedir Suvarilan ekincilik Aydintepe ve Sunur duzenliklerinde aparilir Heyvandarliq ilin dolanisiginin en vacibidir Torpaq heyvandarliq ucun cox elverislidir Son illerde mal qara beslemeye dogru inkisaf var Sudlu heyvandarliq isleri de davam etdirilir Ilin ilce ve kendlerinde ariciliqla mesgul olan ailelerin sayinda boyuk artim var ve her ilde etirli bal istehsal olunur Bayburt ili cox kohne tranzit ticaret yolu olan Trabzon ile Iran arasindaki Ipek ve edviyyat yolu nun dayanacagidir Il iqtisadiyyati esasen kend teserrufati heyvandarliq ve ticaretdir Kend teserrufatindan basqa iqtisadi qurulus istehsal yolu ile satis ucun teklif seklinde deyil onu bazardan getirerek satisa teqdim etmek yolu ile inkisaf etmisdir IstinadlarTurkish Statistical Institute 1926 Hemcinin baxBayburt Belediyyesi