Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zöhrətüklü adiant (lat. Adiantum capillus-veneris) — bitkilər aləminin qıjıkimilər şöbəsinin qıjılar sinfinin əsl qıjılar dəstəsinin pteriskimilər fəsiləsinin adiant cinsinə aid bitki növü.
| Zöhrətüklü adiant | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Yarımdəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Zöhrətüklü adiant | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Təbabətdə
Məhəmməd Möminə (1697) görə adiant həlimi ilə sarğı saç tökülməsinə, qızılcaya və babasilə qarşı xeyirlidir. Xarici vasitə kimi istifadə olunduqda adiant otu keçəlləşmədə və yeni saçın çıxması üçün kömək edir. Adiantın qurumuş "saçı"nın həlimi ishala qarşı xeyirlidir. Bu bitkinin yarpaqlarındın hazırlanan mərhəm irinli yaraları müalicə edir, həşəratlar dişləyərkən xeyirlidir. Həlimini içmək və həmçinin yarpağının tozu ilə inək sümüyünün iliyini qarışdırıb başa kompres qoymaq və məlhəm sürtmək baş ağrısına xeyirlidir. Adiantın yanmış tozu irinli yaralarda və qoturda istitfadə olunur. Adiantın həlimi astmada, ürək döyüntüsü, sinədə ağrılarda, sarılıqda, daşlarda və doğuşdan sonrakı qanaxmada xeyirlidir. Həddindən artıq qəbul etdikdə dalağa ziyan gətirir, bunu mastika ağacının kitrəsi tarazlaşdırır. Təzə yarpağları daxilə qəbul etdikdə onun dozası – 21 q. qədər, həlimi 60 q. qədərdir. Ciyər xəstəliyində onu eyni çəkidə ətirli bənövşə və onun yarası qədər biyan kökü əvəz edir.
Bu bitki haqda Əbu Reyhan Biruninin "Kitabüs-saydana fit-tibb" (tibdə farmakoqnoziya) əsərində məlumat verilir. Məhəmməd Mömində verilən anoloji məlumatlar İbn Sinanın "Qanun" kitabının II cildində də göstərilir. Orta əsr ərəb alimi İbn Məsaveyh təsdiq edirdi ki, adiantdan düzəldilən dava-dərman mədəni yumşaldır. "Baldırıqara" və "pərsiyavuşan" adları altında adiant orta əsrə aid türkdilli tibb kitabı olan "Tibbnamə"də yada salınır.
Şimali Amerikada adiant növlərindən birini təravətləndirmək, bəlğəm gətirmək və həyat tonusunu qaldırmaq üçün istifadə edirlər. Onun iki başqa növü Hindistan və Seylonun ənənəvi təbabətində qədimdən istifadə edilir. Onların yarpağlarını şəkərli diabet, öskürək və qızdırma zamanı istifadə edirlər. Xaricdən isə onu dəri xəstəliklərində işlədirlər. Yarpağlarının həlimindən isitmə zamanı qəbul edirlər. Xaricdən qızıl yel xəstəliyinə qarşı istifadə edirdilər. Bitki dizenteriyada, qan xəstəliklərində, xora və ürək getmədə istifadə edilir. Müasir Azərbaycan xalq təbabətində adiantın yarpaq və köklərinin sulu həlimi qəndlə bəlğəm gətirici, öskürəyə qarşı, işlətmə və sidikqovucu vasitə kimi qəbul edilir. Qadınlar saçlarına parıltı vermək üçün bu bitkinin həlimindən istifadə edirlər.
Müasir tibbdə adiant geniş tətbiq olunmur. Onun kimyəvi quruluşu hələ də yaxşı öyrənilməyib.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Adiantum coriandrifolium Lam.
- Adiantum fontanum Salisb.
Heterotipik sinonimləri
- Adiantum affine Willd.
- Adiantum africanum R.Br.
- Adiantum capillaceum Dulac
- Adiantum capillus Sw.
- Adiantum capillus-veneris f. cristatum Moxley
- Adiantum capillus-veneris var. daphnites W.Bull
- Adiantum capillus-veneris var. fissum Christ
- Adiantum capillus-veneris f. fissum (Christ) Ching
- Adiantum capillus-veneris var. grande Pynaert
- Adiantum capillus-veneris var. imbricatum Pynaert
- Adiantum capillus-veneris var. kenyense Chiov.
- Adiantum capillus-veneris var. laciniatum Christ ex Tardieu & C.Chr.
- Adiantum capillus-veneris f. lanyuanum W.C.Shieh
- Adiantum capillus-veneris var. magnificum W.Bull
- Adiantum capillus-veneris var. modestum (Underw.) Fernald
- Adiantum capillus-veneris var. polyhymnia Lowe
- Adiantum capillus-veneris var. protrusum Fernald
- Adiantum capillus-veneris f. rimicola (Sloss.) Fernald
- Adiantum capillus-veneris var. trifidum (Willd. ex Bolle) Milde
- Adiantum capillus-veneris subsp. trifidum (Willd. ex Bolle) Rivas Mart., Lousã, J.C.Costa & Maria C.Duarte
- Adiantum cuneifolium Stokes
- Adiantum diaphanum var. affine (Willd.) Alderw.
- Adiantum emarginatum Bory ex Willd.
- Adiantum formosum J.Rémy ex Gay
- Adiantum fumarioides Willd.
- Adiantum lingii Ching
- Adiantum maderense Lowe
- Adiantum marginatum Schrad.
- Adiantum michelii Christ
- Adiantum modestum Underw.
- Adiantum moritzianum Link
- Adiantum paradiseae Baker
- Adiantum pseudocapillus Fée
- Adiantum remyanum Espinosa
- Adiantum repandum Tausch
- Adiantum rimicola Sloss.
- Adiantum schaffneri E.Fourn.
- Adiantum subemarginatum Christ
- Adiantum trifidum Willd. ex Bolle
- Adiantum visianii Schloss. & Vuk.
İstinadlar
- Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 1096.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zohretuklu adiant lat Adiantum capillus veneris bitkiler aleminin qijikimiler sobesinin qijilar sinfinin esl qijilar destesinin pteriskimiler fesilesinin adiant cinsine aid bitki novu Zohretuklu adiantElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Sobe PolypodiophytaSinif QijilarYarimsinif Esl qijilarDeste Esl qijilarYarimdeste Fesile PteriskimilerYarimfesile VittarioideaeCins AdiantNov Zohretuklu adiantBeynelxalq elmi adiAdiantum capillus veneris L 1753Sekil axtarisiITIS 17308NCBI 13818EOL 597687TebabetdeMehemmed Momine 1697 gore adiant helimi ile sargi sac tokulmesine qizilcaya ve babasile qarsi xeyirlidir Xarici vasite kimi istifade olunduqda adiant otu kecellesmede ve yeni sacin cixmasi ucun komek edir Adiantin qurumus saci nin helimi ishala qarsi xeyirlidir Bu bitkinin yarpaqlarindin hazirlanan merhem irinli yaralari mualice edir heseratlar disleyerken xeyirlidir Helimini icmek ve hemcinin yarpaginin tozu ile inek sumuyunun iliyini qarisdirib basa kompres qoymaq ve melhem surtmek bas agrisina xeyirlidir Adiantin yanmis tozu irinli yaralarda ve qoturda istitfade olunur Adiantin helimi astmada urek doyuntusu sinede agrilarda sariliqda daslarda ve dogusdan sonraki qanaxmada xeyirlidir Heddinden artiq qebul etdikde dalaga ziyan getirir bunu mastika agacinin kitresi tarazlasdirir Teze yarpaglari daxile qebul etdikde onun dozasi 21 q qeder helimi 60 q qederdir Ciyer xesteliyinde onu eyni cekide etirli benovse ve onun yarasi qeder biyan koku evez edir Bu bitki haqda Ebu Reyhan Biruninin Kitabus saydana fit tibb tibde farmakoqnoziya eserinde melumat verilir Mehemmed Mominde verilen anoloji melumatlar Ibn Sinanin Qanun kitabinin II cildinde de gosterilir Orta esr ereb alimi Ibn Mesaveyh tesdiq edirdi ki adiantdan duzeldilen dava derman medeni yumsaldir Baldiriqara ve persiyavusan adlari altinda adiant orta esre aid turkdilli tibb kitabi olan Tibbname de yada salinir Simali Amerikada adiant novlerinden birini teravetlendirmek belgem getirmek ve heyat tonusunu qaldirmaq ucun istifade edirler Onun iki basqa novu Hindistan ve Seylonun enenevi tebabetinde qedimden istifade edilir Onlarin yarpaglarini sekerli diabet oskurek ve qizdirma zamani istifade edirler Xaricden ise onu deri xesteliklerinde isledirler Yarpaglarinin heliminden isitme zamani qebul edirler Xaricden qizil yel xesteliyine qarsi istifade edirdiler Bitki dizenteriyada qan xesteliklerinde xora ve urek getmede istifade edilir Muasir Azerbaycan xalq tebabetinde adiantin yarpaq ve koklerinin sulu helimi qendle belgem getirici oskureye qarsi isletme ve sidikqovucu vasite kimi qebul edilir Qadinlar saclarina parilti vermek ucun bu bitkinin heliminden istifade edirler Muasir tibbde adiant genis tetbiq olunmur Onun kimyevi qurulusu hele de yaxsi oyrenilmeyib SinonimleriHomotipik sinonimleri Adiantum coriandrifolium Lam Adiantum fontanum Salisb Heterotipik sinonimleri Adiantum affine Willd Adiantum africanum R Br Adiantum capillaceum Dulac Adiantum capillus Sw Adiantum capillus veneris f cristatum Moxley Adiantum capillus veneris var daphnites W Bull Adiantum capillus veneris var fissum Christ Adiantum capillus veneris f fissum Christ Ching Adiantum capillus veneris var grande Pynaert Adiantum capillus veneris var imbricatum Pynaert Adiantum capillus veneris var kenyense Chiov Adiantum capillus veneris var laciniatum Christ ex Tardieu amp C Chr Adiantum capillus veneris f lanyuanum W C Shieh Adiantum capillus veneris var magnificum W Bull Adiantum capillus veneris var modestum Underw Fernald Adiantum capillus veneris var polyhymnia Lowe Adiantum capillus veneris var protrusum Fernald Adiantum capillus veneris f rimicola Sloss Fernald Adiantum capillus veneris var trifidum Willd ex Bolle Milde Adiantum capillus veneris subsp trifidum Willd ex Bolle Rivas Mart Lousa J C Costa amp Maria C Duarte Adiantum cuneifolium Stokes Adiantum diaphanum var affine Willd Alderw Adiantum emarginatum Bory ex Willd Adiantum formosum J Remy ex Gay Adiantum fumarioides Willd Adiantum lingii Ching Adiantum maderense Lowe Adiantum marginatum Schrad Adiantum michelii Christ Adiantum modestum Underw Adiantum moritzianum Link Adiantum paradiseae Baker Adiantum pseudocapillus Fee Adiantum remyanum Espinosa Adiantum repandum Tausch Adiantum rimicola Sloss Adiantum schaffneri E Fourn Adiantum subemarginatum Christ Adiantum trifidum Willd ex Bolle Adiantum visianii Schloss amp Vuk IstinadlarLinnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 1096 Hemcinin bax