Zilzəl-3 və ya Zelzəl-3 (Farsca "zəlzələ" mənasını verir) İran istehsalı olan qatı yanacaqla işləyən və 200 km məsafədə hədəfləri vura bilən reaktiv artilleriya raketidir. Bu raket Zilzəl-2 raketinin təkmilləşdirilmiş versiyasıdır və ilk dəfə 2007-ci ildə ictimaiyyətə nümayiş etdirilib.
Zilzəl-3 | |
---|---|
![]() | |
Tipi | Reaktiv artilleriya |
İstismar tarixçəsi | |
İstismara başlanması | 1993 |
İstismar edənlər | |
İstifadə edilən döyüşlər | Yəmən inqilabı |
İstehsal tarixçəsi | |
İstehsalçı | İran |
Xüsusiyyətləri | |
Ağırlığı | 3.6–3.87 ton (modelindən asılı olaraq). |
Mühərrik | Solid |
Məsafə | 250–400 km modelindən asılı olaraq |
Uzunluğu | 9–9.6 m (modelindən asılı olaraq) |
![]() |
Həmin raketin Zilzəl-3B versiyası daha kiçik başlığa və 250 km atış məsafəsinə malikdir.
Zilzəl-3 raketinin biçimi Zilzəl-2 ilə, demək olar ki, eynidir, bir fərqlə ki, raketin burun ucu Zilzəl-1 və Zilzəl-2 versiyalarındakı kimi künbəz formasında deyil, konusvaridir.
Zilzal-2 raketindən daha dəqiq texnologiya hesab olsa da, Zilzəl-3 raketi eynilə Zilzəl-2 əsasında istehsal olunan Fateh-110 raketindən daha az tətbiq olunub.
Fon
![image](https://www.wikimedia.az-az.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraW1lZGlhLmF6LWF6Lm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgyTHpZekwxcGxiSHBoYkY4elgzSnZZMnRsZEhOZlltVm1iM0psWDJacGNtbHVaeTVxY0djdk1qSXdjSGd0V21Wc2VtRnNYek5mY205amEyVjBjMTlpWldadmNtVmZabWx5YVc1bkxtcHdadz09LmpwZw==.jpg)
![image](https://www.wikimedia.az-az.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraW1lZGlhLmF6LWF6Lm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTltTDJZekwxcGxiSHBoYkY4elh6SXdNVEl1YW5Cbkx6SXlNSEI0TFZwbGJIcGhiRjh6WHpJd01USXVhbkJuLmpwZw==.jpg)
Zilzəl sistemli raketlər, Naze'at sistemləri kimi, ilk dəfə İran-İraq müharibəsi zamanı dizayn və istehsal edilmiş İran raketləridir.
İran mənbələrinə əsasən, daha sonra Fateh-110 nəsil raketləri Zilzəl sistemindən dizayn edilərək istehsal edilib. Bundan əlavə, Zilzəl sistemləri İranda bəzi kosmik zond raketlərinin yaradılması üçün istifadə olunub.
Texniki xüsusiyyətləri
Zilzəl 3 raketinin uzunluğu 9,6 m., diametri isə 616 mm-dir. Bu raketin ümumi çəkisi 3870 kq, bunun 900 kq-ı döyüş başlığı, 1980 kq-ı isə yanacaqdır.
Həmin raketin sapma ehtimalının 5%-dən aşağı olduğu bildirilir. Bu raketin maksimumal hədəfvurma qabiliyyəti 200 kilometrdir.
Sözügedən raketlər üçlü və tək buraxılış qurğularında quraşdırılaraq, mobil (nəqliyyat vasitəsi) və sabit atıcı qurğularından buraxıla bilər.
Zilzəl-3 raketi silindrik gövdəyə, gövdə kökündə dörd trapersiyavari qanada və burun hissəsinin qarşısında yerində hərəkətedən raket mühərrikinə malikdir. Bu raketin burnu, əvvəlki iki nəsildən fərqli olaraq, sadə konusvaridir.
Zilzəl-3 raketi əvvəlki nəsil raketlərə nisbətə uzun və diametri artıq olduğuna görə, onun kütləsi də artıb.
Bu raket hava limanlarının uçuş-enmə zolaqları kimi geniş hədəflərə hücum etmək üçün nəzərdə tutulub.
Zilzəl-3B variantı
![image](https://www.wikimedia.az-az.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraW1lZGlhLmF6LWF6Lm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k4Mkx6WmlMMFpwY21sdVoxOWFaV3g2WVd4Zk0xOXBibDlpZFhKemRGOXRiMlJsTG1wd1p3PT0uanBn.jpg)
Zilzal 3 raketi üçün iki ilkin model və buraxılmamış versiya bildirildi. Bu nəsildə təqdim olunan iki nümunə iki fərqli yanaşmaya malikdir, biri daha çox dağıdıcı gücə nail olmaq üçün döyüş başlığının kütləsinin 50% artması (mənzildə bir az azalma ilə), digəri isə məsafənin artması ilə. B versiyasında raketin uzunluğu 9 metr, eni isə 616 mm-dir. Bu raketin uçuş məsafəsi 250 km-ə qədər artıb, çəkisi isə 3600 kq-dır.
İdarəedənlər
![image](https://www.wikimedia.az-az.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraW1lZGlhLmF6LWF6Lm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgyTHpabUwxcGxiSHBoYkMwelgyOXdaWEpoZEc5eWN5NXdibWN2TkRBd2NIZ3RXbVZzZW1Gc0xUTmZiM0JsY21GMGIzSnpMbkJ1Wnc9PS5wbmc=.png)
Husilərin yerli istehsal olduğunu və İrandan gətirilmədiyini iddia etdikləri Zilzəl-3 adlandırdıqları raketləri var.
Həmçinin baxın
- "Modlex product: MXF05-000360 Zelzal 3 Surface to Surface Rocket". Modlex.ir. Archived from the original on 2012-09-08. İstifadə tarixi: 2013-09-03.
- "Modlex product: MXF05-000370 Zelzal 3-B Surface to Surface Rocket". Modlex.ir. Archived from the original on 2013-07-29. İstifadə tarixi: 2013-09-03.
- "وزلزال ایرانی؛ «اولین راکت توپخانهای جهان با کلاهک جداشونده»/ هدیه ویژه به محور مقاومت برای عبور آسان از گنبد آهنین + عکس و فیلم". mashreghnews.ir. 29 December 2021. 10 March 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 August 2024.
- "آشنایی با انواع راکتهای زلزال - ایران". hamshahrionline.ir. 20 February 2013. 19 August 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 August 2024.
- "آشنایی با انواع راکتهای زلزال - ایران". Hamshahri Online (fars). 2013-02-20. 2024-03-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-10.
- "Performance check and the function of "Zelzal" rocket and missile + pictures". Revolutionary Documents Center (fars). 2014-10-13. 2024-11-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-10.
- "Zelzal missile performance check". ISNA (fars). 2016-01-03. 2024-03-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-10.
- "Defense & Security Intelligence & Analysis: IHS Jane's | IHS". Articles.janes.com. 2012-07-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-09-03.
- "Iranian Rocketry in the Service of the Houthis in Yemen". Israel Defense. 21 August 2016. 22 August 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 August 2023.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zilzel 3 ve ya Zelzel 3 Farsca zelzele menasini verir Iran istehsali olan qati yanacaqla isleyen ve 200 km mesafede hedefleri vura bilen reaktiv artilleriya raketidir Bu raket Zilzel 2 raketinin tekmillesdirilmis versiyasidir ve ilk defe 2007 ci ilde ictimaiyyete numayis etdirilib Zilzel 3Tipi Reaktiv artilleriyaIstismar tarixcesiIstismara baslanmasi 1993Istismar edenlerIstifade edilen doyusler Yemen inqilabiIstehsal tarixcesiIstehsalci IranXususiyyetleriAgirligi 3 6 3 87 ton modelinden asili olaraq Muherrik SolidMesafe 250 400 km modelinden asili olaraqUzunlugu 9 9 6 m modelinden asili olaraq Vikianbarda elaqeli mediafayllar Hemin raketin Zilzel 3B versiyasi daha kicik basliga ve 250 km atis mesafesine malikdir Zilzel 3 raketinin bicimi Zilzel 2 ile demek olar ki eynidir bir ferqle ki raketin burun ucu Zilzel 1 ve Zilzel 2 versiyalarindaki kimi kunbez formasinda deyil konusvaridir Zilzal 2 raketinden daha deqiq texnologiya hesab olsa da Zilzel 3 raketi eynile Zilzel 2 esasinda istehsal olunan Fateh 110 raketinden daha az tetbiq olunub FonZilzel 3 raketleri atesden evvel Zilzel 3 raketleri neqliyyat vasitesinin ustunde Zilzel sistemli raketler Naze at sistemleri kimi ilk defe Iran Iraq muharibesi zamani dizayn ve istehsal edilmis Iran raketleridir Iran menbelerine esasen daha sonra Fateh 110 nesil raketleri Zilzel sisteminden dizayn edilerek istehsal edilib Bundan elave Zilzel sistemleri Iranda bezi kosmik zond raketlerinin yaradilmasi ucun istifade olunub Texniki xususiyyetleriZilzel 3 raketinin uzunlugu 9 6 m diametri ise 616 mm dir Bu raketin umumi cekisi 3870 kq bunun 900 kq i doyus basligi 1980 kq i ise yanacaqdir Hemin raketin sapma ehtimalinin 5 den asagi oldugu bildirilir Bu raketin maksimumal hedefvurma qabiliyyeti 200 kilometrdir Sozugeden raketler uclu ve tek buraxilis qurgularinda qurasdirilaraq mobil neqliyyat vasitesi ve sabit atici qurgularindan buraxila biler Zilzel 3 raketi silindrik govdeye govde kokunde dord trapersiyavari qanada ve burun hissesinin qarsisinda yerinde hereketeden raket muherrikine malikdir Bu raketin burnu evvelki iki nesilden ferqli olaraq sade konusvaridir Zilzel 3 raketi evvelki nesil raketlere nisbete uzun ve diametri artiq olduguna gore onun kutlesi de artib Bu raket hava limanlarinin ucus enme zolaqlari kimi genis hedeflere hucum etmek ucun nezerde tutulub Zilzel 3B varianti Boyuk Peygemberde Zilzel 3 raketinin atis merheleleri 6 Zilzal 3 raketi ucun iki ilkin model ve buraxilmamis versiya bildirildi Bu nesilde teqdim olunan iki numune iki ferqli yanasmaya malikdir biri daha cox dagidici guce nail olmaq ucun doyus basliginin kutlesinin 50 artmasi menzilde bir az azalma ile digeri ise mesafenin artmasi ile B versiyasinda raketin uzunlugu 9 metr eni ise 616 mm dir Bu raketin ucus mesafesi 250 km e qeder artib cekisi ise 3600 kq dir IdareedenlerMavi rengle Zilzel 3 emeliyyatcilarinin olkeleri qeyd edilib Husilerin yerli istehsal oldugunu ve Irandan getirilmediyini iddia etdikleri Zilzel 3 adlandirdiqlari raketleri var Hemcinin baxinZilzel 1 Zilzel 2 Fateh 110 Iran ordusu Iranin raket quvveleri Iranin herbi senayesi Modlex product MXF05 000360 Zelzal 3 Surface to Surface Rocket Modlex ir Archived from the original on 2012 09 08 Istifade tarixi 2013 09 03 Modlex product MXF05 000370 Zelzal 3 B Surface to Surface Rocket Modlex ir Archived from the original on 2013 07 29 Istifade tarixi 2013 09 03 وزلزال ایرانی اولین راکت توپخانه ای جهان با کلاهک جداشونده هدیه ویژه به محور مقاومت برای عبور آسان از گنبد آهنین عکس و فیلم mashreghnews ir 29 December 2021 10 March 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 18 August 2024 آشنایی با انواع راکت های زلزال ایران hamshahrionline ir 20 February 2013 19 August 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 August 2024 آشنایی با انواع راکت های زلزال ایران Hamshahri Online fars 2013 02 20 2024 03 10 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 03 10 Performance check and the function of Zelzal rocket and missile pictures Revolutionary Documents Center fars 2014 10 13 2024 11 27 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 03 10 Zelzal missile performance check ISNA fars 2016 01 03 2024 03 10 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 03 10 Defense amp Security Intelligence amp Analysis IHS Jane s IHS Articles janes com 2012 07 07 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 09 03 Iranian Rocketry in the Service of the Houthis in Yemen Israel Defense 21 August 2016 22 August 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 August 2023