Zal xan — Çuxursəəd bəylərbəyi (1679–1688-ci illər).
Zal xan | |
---|---|
1679 – 1688 | |
Əvvəlki | Səfiqulu xan |
Sonrakı | Murtuzaqulu xan |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum yeri | İrəvan, Çuxursəəd bəylərbəyliyi, Səfəvilər dövləti |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | İrəvan, Çuxursəəd bəylərbəyliyi, Səfəvilər dövləti |
Həyatı
Zal xan Çuxur Səəd əyalətinin İrəvan mərkəzi olan şəhərində doğulmuşdu.
Z. Kanakertsi isə yazır ki, Səfiqulu xanın dövründə yollarda oğrular və yolkəsənlərin sayı çoxalmışdır. Oğrular cəzalandırılmırdı. Onlardan cərimə alaraq buraxırdılar. Onlar yenidən oğurluq edirdilər. Bütün İrəvan əhalisi və qoşunlarının şikayəti nəticəsində Səfiqulu xan həbs olundu. Şah İrəvanın keçmiş hakimi Abbas xanın kürəkəni Zal xanı İrəvana hakim təyin etdi. Zal xan İravana Azərbaycanın baş vəziri Mirzə İbrahimlə gizli gəlir. Onları qarşılamağa adam getməmişdi. Çünki camaat onların gəldiyini bilmirdi. Zal xan İrəvan qalasına daxil olduqdan sonra vəzir, şeyx ül-islam və bəzi başqa əyanları çağırtdırıb Şahın fərmanını oxudu. Oraya toplaşanların hamısı ona itaətkar olduqlarını ifadə etdilər. Müəllif bu mərasimdən sonra carçının küçəyə çıxıb "Zal xan İrəvanın sahibi oldu. Ömrü çox olsun" deyə uca səslə İrəvan sakinlərinə bildirişini türkcə olduğu kimi əsərində qeyd etməsi, şəhərdə türk dilinin işlənmə səviyyəsinin göstəricisi olub, həm də bu diyarın bir türk yurdu olmasından xəbər verir. 1679-cu ildə İrəvanda zəlzələ oldu, bir çox binalar dağıldı. Lakin Zal xanın göstərişi ilə dağılmış binalar bərpa olundu. Bu vaxt İrəvanın qala divarları da dağılmışdı. Azərbaycan vəziri İbrahim yenə İrəvana gəlib qonşu xanları — Naxçıvan, Bərdə, Zəyəm, Lori, Maku sultanlarını da çağırıb onlara qalanın tikilib bərpa edilməsinə köməklik etmələrini tapşırdı (206, 183–184, 194–197).
Zal xan İrəvanda Zal xan məscidini tikdirmişdir. İrəvanda məşhur idi
Mənbə
Zabil Həsrət oğlu Bayramov. Azərbaycan Səfəvi dövlətinin quruluşu və idarə olunmasında türk qızılbaş əyanlarının rol.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zal xan Cuxurseed beylerbeyi 1679 1688 ci iller Zal xanCuxurseed beylerbeyliyi1679 1688EvvelkiSefiqulu xanSonrakiMurtuzaqulu xanSexsi melumatlarDogum yeri Irevan Cuxurseed beylerbeyliyi Sefeviler dovletiVefat tarixi 1688Vefat yeri Irevan Cuxurseed beylerbeyliyi Sefeviler dovletiHeyatiZal xan Cuxur Seed eyaletinin Irevan merkezi olan seherinde dogulmusdu Z Kanakertsi ise yazir ki Sefiqulu xanin dovrunde yollarda ogrular ve yolkesenlerin sayi coxalmisdir Ogrular cezalandirilmirdi Onlardan cerime alaraq buraxirdilar Onlar yeniden ogurluq edirdiler Butun Irevan ehalisi ve qosunlarinin sikayeti neticesinde Sefiqulu xan hebs olundu Sah Irevanin kecmis hakimi Abbas xanin kurekeni Zal xani Irevana hakim teyin etdi Zal xan Iravana Azerbaycanin bas veziri Mirze Ibrahimle gizli gelir Onlari qarsilamaga adam getmemisdi Cunki camaat onlarin geldiyini bilmirdi Zal xan Irevan qalasina daxil olduqdan sonra vezir seyx ul islam ve bezi basqa eyanlari cagirtdirib Sahin fermanini oxudu Oraya toplasanlarin hamisi ona itaetkar olduqlarini ifade etdiler Muellif bu merasimden sonra carcinin kuceye cixib Zal xan Irevanin sahibi oldu Omru cox olsun deye uca sesle Irevan sakinlerine bildirisini turkce oldugu kimi eserinde qeyd etmesi seherde turk dilinin islenme seviyyesinin gostericisi olub hem de bu diyarin bir turk yurdu olmasindan xeber verir 1679 cu ilde Irevanda zelzele oldu bir cox binalar dagildi Lakin Zal xanin gosterisi ile dagilmis binalar berpa olundu Bu vaxt Irevanin qala divarlari da dagilmisdi Azerbaycan veziri Ibrahim yene Irevana gelib qonsu xanlari Naxcivan Berde Zeyem Lori Maku sultanlarini da cagirib onlara qalanin tikilib berpa edilmesine komeklik etmelerini tapsirdi 206 183 184 194 197 Zal xan Irevanda Zal xan mescidini tikdirmisdir Irevanda meshur idiMenbeZabil Hesret oglu Bayramov Azerbaycan Sefevi dovletinin qurulusu ve idare olunmasinda turk qizilbas eyanlarinin rol Hemcinin baxQacarlar Cuxurseed Zal xan mescidi