Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yuxarı Zağalı (indiki adı: Aхpradzor) — İrəvan quberniyasının Göyçə mahalında, indi Basarkeçər (Vardenis) rayonunda kənd.
| Yuxarı Zağalı | |
|---|---|
| Ölkə | |
| Region | Geğarkunik mərzi |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Mərkəzin hündürlüyü | 2.293 ± 1 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəsmi dili | |
| | |
Tarixi
Rayon mərkəzindən 15 km cənub-qərbdə, Göyçə gölünün yaxınlğında Dik Pilləkən dağının ətəyində yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir. Kənd həm də Tatar (Azərbaycanlı) Zağalısı adlandırılmışdır. Kənddən 1 km şərqdə qədim bir kəndin xarabalıqları indi də durur. Eyni zamanda Oğuz qəbiristanlığının qalıqları, albanlara məxsus xaç həykəlləri vardır.
Erm. SSR AS RH-nin 25 yanvar 1978-ci il fərmanı ilə kənd ermənicə Ахpradzor adlandırılmışdır.
Toponimikası
Toponim Azərbaycan dilində "mağara" mənasında işlənən zağa sözünə -lı şəkilçisinin əlavəsi ilə düzəlmişdir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir. Toponimin əvvəllindəki işlənən "Yuxarı" sözü fərqləndirici əlamət bildirir.
Yuxarı Zağalı kəndi Taşir Zağalısı və Qızılxaraba da adlanmışdır. Zağalı kəndindən Aşağı Zağalı məntəqəsi yarandıqdan sonra Yuxarı Zağalı adlanmışdır. Kəndin adı zağa, mağara, kaha, sığınacaq adını əks etdirir.
Əhalisi
Kənddə 1831-ci ildə 98 nəfər, 1873-cü ildə 515 nəfər, 1886-cı ildə 717 nəfər, 1897-ci ildə 774 nəfər, 1908-ci ildə 917 nəfər, 1914-cü ildə 1018 nəfər, 1916-cı ildə 922 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. 1918-ci ilin sonu, 1919-cu ilin əvvəllərində azərbaycanlılar ermənilər tərəfindən qırğınlarla qovulmuşlar. İndiki Ermənistanda 1920-ci ildə Sovet hakimiyyəti qurulandan sonra azərbaycanlılar öz doğma kəndlərinə dönə bilmişlər. 1922-ci ildən sonra Türkiyənin Muş bölgəsindən köçürülən ermənilər Yuxarı Zağalı kəndində yerləşdirilmişdir. Ermənilərlə yanaşı 1926-cı ildə burada 185 nəfər, 1931-ci ildə 206 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır.
Onu da qeyd edək ki, "Ermənistan və ətraf vilayətlərin toponimlər lüğəti" kitabında göstərilir ki, 1831–1908-ci illərdə Yuxarı Zağalı kəndində yalnız ermənilər yaşamışdır. Halbuki 1831, 1873, 1886, 1897, 1914, 1916, 1922-ci illərdə (əhalinin siyahıya alınmasına görə) burada yalnız azərbaycanlılar yaşamışdır. Ermənilər buraya, yuxarıda dəyildiyi kimi, 1922-ci ildən sonra köçürülmüşdür.
Yuxarı Zağalı kəndində qarışıq (azərbaycanlılar və ermənilər) şəkildə 1970-ci ildə 629, 1979-cu ildə 534 nəfər əhali olmuşdur. Bu əhalinin 30 faizdən çoxunu azərbaycanlılar təşkil etmişdir. 1988-ci ildə azərbaycanlılar Ermənistan dövləti tərəfindən qırğınlarla doğma kəndlərindən qovulmuşlar. İndi burada yalnız ermənilər yaşayır.
Texniki problemlərə görə qrafiklər müvəqqəti olaraq söndürülüb. |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Köçürülənlər
1949-cu ildən kənddən çıxmış
- — Füzuli Sabiroğlunun Babası (Sənnəddə səhf yazılaraq Elyazov Cavad Xıdır oğlu yazılıb)
- — sənəddə səhv yazılaraq Ellazova Gülşən yazılıb.
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
1988-ci ildə kənddən çıxmış
- -
- -
- -
- -
Görkəmli şəxsiyyətləri
- Yunus Məmmədli (d.20.01.1940. Göyçə) – türkoloq alim, professor.
- Vəliyev Sabir Yadigar oğlu — Azərbaycan Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin şöbə müdiri, "Əməkdar Kənd Təsərrüfatı işçisi" (2008)
- — Böyük Vətən Müharibəsi iştirakçısı.
İstinadlar
- Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
- Д. Д. Пагиревь. Алфавитный указатель кь пятиверстной картѣ Кавказскaго края, изданiя Кавказскaго Военно–Топографическaго Отдѣла. Записки Кавказскаго отдѣла Императорскаго Русскаго Географическаго общества. Книжка XXX. Тифлись: Типографія К. П. Козловскаго, 1913. s.94
- Коркотян З. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931) 2022-03-31 at the Wayback Machine. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.26
- Коркотян З. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931) 2022-03-31 at the Wayback Machine. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.26–27, 110–111
- История Азербайджана по документам и публикациям, Баку, "Элм", 1990. s.249
- Коркотян З. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931) 2022-03-31 at the Wayback Machine. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.26–27
- Коркотян З. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931) 2022-03-31 at the Wayback Machine. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.26–27,110–111
- Hakopyan T. X., MəlikBaxşyan St. T., Barseğyan O. X. Ermənistan və ətraf vilayətlərin toponimlər lüğəti, (erməni dilində). I c., AD, İrəvan, "İrəvan Universiteti", 1986. s.121
- Коркотян З. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931) 2022-03-31 at the Wayback Machine. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.26–27, 112–113
- Hakopyan T. X., MəlikBaxşyan St. T., Barseğyan O. X. Ermənistan və ətraf vilayətlərin toponimlər lüğəti, (erməni dilində). I c., AD, İrəvan, "İrəvan Universiteti", 1986. s.121
- Կորկոտյան Զ. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931) (erm.). Երևան: 1932. 185 s.
- (erm.). Երևան: 2008. S. 10. 184 s.
- Том Де Ваал. "Черный сад". Приложение Arxivləşdirilib 2014–04-13 at the Wayback Machine Arxivləşdirilib 2015–09-24 at the Wayback Machine
- "Arxivlənmiş surət". 2022-11-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-28.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yuxari Zagali indiki adi Ahpradzor Irevan quberniyasinin Goyce mahalinda indi Basarkecer Vardenis rayonunda kend Yuxari Zagali40 06 sm e 45 39 s u Olke ErmenistanRegion Gegarkunik merziTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 2 293 1 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 355 nef 2011 Resmi dili ermeni diliXeriteni goster gizle Yuxari Zagali Yuxari ZagaliTarixiRayon merkezinden 15 km cenub qerbde Goyce golunun yaxinlginda Dik Pilleken daginin eteyinde yerlesir Qafqazin 5 verstlik xeritesinde qeyd edilmisdir Kend hem de Tatar Azerbaycanli Zagalisi adlandirilmisdir Kendden 1 km serqde qedim bir kendin xarabaliqlari indi de durur Eyni zamanda Oguz qebiristanliginin qaliqlari albanlara mexsus xac heykelleri vardir Erm SSR AS RH nin 25 yanvar 1978 ci il fermani ile kend ermenice Ahpradzor adlandirilmisdir ToponimikasiToponim Azerbaycan dilinde magara menasinda islenen zaga sozune li sekilcisinin elavesi ile duzelmisdir Qurulusca murekkeb toponimdir Toponimin evvellindeki islenen Yuxari sozu ferqlendirici elamet bildirir Yuxari Zagali kendi Tasir Zagalisi ve Qizilxaraba da adlanmisdir Zagali kendinden Asagi Zagali menteqesi yarandiqdan sonra Yuxari Zagali adlanmisdir Kendin adi zaga magara kaha siginacaq adini eks etdirir EhalisiKendde 1831 ci ilde 98 nefer 1873 cu ilde 515 nefer 1886 ci ilde 717 nefer 1897 ci ilde 774 nefer 1908 ci ilde 917 nefer 1914 cu ilde 1018 nefer 1916 ci ilde 922 nefer azerbaycanli yasamisdir 1918 ci ilin sonu 1919 cu ilin evvellerinde azerbaycanlilar ermeniler terefinden qirginlarla qovulmuslar Indiki Ermenistanda 1920 ci ilde Sovet hakimiyyeti qurulandan sonra azerbaycanlilar oz dogma kendlerine done bilmisler 1922 ci ilden sonra Turkiyenin Mus bolgesinden kocurulen ermeniler Yuxari Zagali kendinde yerlesdirilmisdir Ermenilerle yanasi 1926 ci ilde burada 185 nefer 1931 ci ilde 206 nefer azerbaycanli yasamisdir Onu da qeyd edek ki Ermenistan ve etraf vilayetlerin toponimler lugeti kitabinda gosterilir ki 1831 1908 ci illerde Yuxari Zagali kendinde yalniz ermeniler yasamisdir Halbuki 1831 1873 1886 1897 1914 1916 1922 ci illerde ehalinin siyahiya alinmasina gore burada yalniz azerbaycanlilar yasamisdir Ermeniler buraya yuxarida deyildiyi kimi 1922 ci ilden sonra kocurulmusdur Yuxari Zagali kendinde qarisiq azerbaycanlilar ve ermeniler sekilde 1970 ci ilde 629 1979 cu ilde 534 nefer ehali olmusdur Bu ehalinin 30 faizden coxunu azerbaycanlilar teskil etmisdir 1988 ci ilde azerbaycanlilar Ermenistan dovleti terefinden qirginlarla dogma kendlerinden qovulmuslar Indi burada yalniz ermeniler yasayir Texniki problemlere gore qrafikler muveqqeti olaraq sondurulub Il Sayi1831 981873 5151886 7171897 774 Il Sayi1908 9171914 1 0181916 9221926 319 Il Sayi1931 2061970 6291979 5341989 549 Il Sayi2001 3442011 355Kocurulenler 1949 cu ilden kendden cixmis Fuzuli Sabiroglunun Babasi Sennedde sehf yazilaraq Elyazov Cavad Xidir oglu yazilib senedde sehv yazilaraq Ellazova Gulsen yazilib 1988 ci ilde kendden cixmis Gorkemli sexsiyyetleri Yunus Memmedli d 20 01 1940 Goyce turkoloq alim professor Veliyev Sabir Yadigar oglu Azerbaycan Respublikasi Kend Teserrufati Nazirliyinin sobe mudiri Emekdar Kend Teserrufati iscisi 2008 Boyuk Veten Muharibesi istirakcisi IstinadlarՀայաստանի 2011 թ մարդահամարի արդյունքները erm D D Pagirev Alfavitnyj ukazatel k pyativerstnoj kartѣ Kavkazskago kraya izdaniya Kavkazskago Voenno Topograficheskago Otdѣla Zapiski Kavkazskago otdѣla Imperatorskago Russkago Geograficheskago obshestva Knizhka XXX Tiflis Tipografiya K P Kozlovskago 1913 s 94 Korkotyan Z Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 2022 03 31 at the Wayback Machine Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 26 Korkotyan Z Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 2022 03 31 at the Wayback Machine Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 26 27 110 111 Istoriya Azerbajdzhana po dokumentam i publikaciyam Baku Elm 1990 s 249 Korkotyan Z Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 2022 03 31 at the Wayback Machine Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 26 27 Korkotyan Z Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 2022 03 31 at the Wayback Machine Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 26 27 110 111 Hakopyan T X MelikBaxsyan St T Barsegyan O X Ermenistan ve etraf vilayetlerin toponimler lugeti ermeni dilinde I c AD Irevan Irevan Universiteti 1986 s 121 Korkotyan Z Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 2022 03 31 at the Wayback Machine Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 26 27 112 113 Hakopyan T X MelikBaxsyan St T Barsegyan O X Ermenistan ve etraf vilayetlerin toponimler lugeti ermeni dilinde I c AD Irevan Irevan Universiteti 1986 s 121 Կորկոտյան Զ Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում 1831 1931 erm Երևան 1932 185 s erm Երևան 2008 S 10 184 s Tom De Vaal Chernyj sad Prilozhenie Arxivlesdirilib 2014 04 13 at the Wayback Machine Arxivlesdirilib 2015 09 24 at the Wayback Machine Arxivlenmis suret 2022 11 28 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 28