Yusif Məhəmməd oğlu Süleymanov (1922-1999) — BVM-iştirakçısı.
Yusif Süleymanov | |
---|---|
Yusif Məhəmməd oğlu Süleymanov | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | |
Mükafatları |
Həyatı
Yusif Məhəmməd oğlu Süleymanov 1922-ci ilin avqust ayında keçmiş Karyagin (İndiki Füzuli) rayonunun Böyük Bəhmənli kəndində anadan olub. 1930-cu ildə həmin kənddə orta məktəbin birinci sinfinə gedib. İlk müəllimi Azərbaycanın tanınmış yazıçısı İlyas Əfəndiyev olub. 1938-ci ildə Y.Süleymanovun atası Məhəmməd kişi repressiyaya məruz qalıb. Həmin ildən dəmir yolunda çalışmağa başlayan Y.Süleymanov 1941-ci ilin noyabr ayında cəbhəyə yollanıb. Yusifin xidmət etdiyi hərbi hissə əvvəlcə Uzaq Şərqə Xasan gölü ətrafına, daha sonra Sovet-Alman cəbhəsinə dislokasiya olunub. Moskva ətrafından başlayan döyüş yolu Avstriyanın Qrads şəhərinədək davam edib.
"Qırmızı Bayraq" ordenli 202-ci motaatıcı diviziyanın tərkibində Y.Süleymanov Kursk, Orlov, Korsun-Şevçenko, Yassı-Kişinyov əməliyyatlarında, Kiyevin, Jitomrin, Budapeştin azad edilməsi döyüşlərində, Dnepr, Dnestr, Prut, Buq və Dunay çaylarının keçilməsində fərdi qəhrəmanlaqlar göstərərək müxtəlif orden və medallarla təltif olunub. Yusif Süleymanova iki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı verilməsi barədə ordu komandanlığı tərəfindən təqdimat verilsə də, naməlum səbəblərdən bu adın verilməsi baş tutmayıb. Yusif Süleymanova döyüşlərdə göstərdiyi qəhrəmanlıqlara görə Stalin tərəfindən verilmiş 13 və marşal Tolbuxin tərəfindən verilmiş 1 Təşəkkür, habelə onun əsgər bileti və digər sənədlər bu gün Korsun-Şevçenko Tarix Muzeyində saxlanılır.
"Mənim bir Yusif əmimi də vardı. O müharibədə iştirak eləyib sağ-salamat qayıdıb gəlmişdi. O qədər orden və medalı vardı ki, pencəyinin sinəsində orden medalı taxmağa yer tapmazdı. Biz də uşaq vaxtı yığılardıq Yusif əmimin başına və o da müharibədən danışardı. Hər il 9 Mayda keçirilən görüşdə mütləq Yusif əmim orden və medalını sinəsinə taxıb məktəbdə keçirilən tədbirə gələrdi. Hamı da qibtə ilə ona baxardı. Hətta Ukraynanın Livov şəhərindən "qırımızı ləpirçilər" gəlib Yusif əmimi kəndimizdə tapmışdılar. Onu Liovov şəhərinə aparıb xilasakarları kimi bir küçəni də Yusif Süleymanovun adına vermişdilər. Livovdan kəndimizə gələnlər arasında müharibəni görmüş kişilər və qadınlar da vardı. Onlar Yusif əmimi duz kimi yalayıb deyirdilər ki, bu kişi üç qadını və beş uşağı almanların gizlətdiyi zindandan oğurlayıb, sağ-salamat gətirib bizə təhvil vermişdi. Əgər bu kişi olmasaydı nə o üç qadın varıydı, nə o beş uşaq. Bax müharibədə mənim Yusif əmim belə bir qəhrəmanlıq göstərmişdi. Bir dəfə də onu əsgər yoldaşı ilə su dalınca göndərirlər, ancaq onlar almanların mühasirəsinə düşür. Bir neçə dəqiqə çəkən atışma nəticəsində yanındakı dostu ağır yaralanır. Yusif əmim bilmir ki, dostunu xilas eləsin, yoxsa gətirdiyi qabı su ilə doldursun. Onlara atəş açan hər iki almanı arxadan elə yerindəcə xəncəri ilə vurub öldürür. Sonra da qabı su ilə doldurur və yaralı yoldaşını atəş altından çıxarıb öz mövqeyimizə aprır. Bax indi siz deyin, bu cür kişilərin qəhrəmanlığını unutmaq olar?"2
Almaniyanın məğlubiyyətindən sonra Yusif Süleymanovun xidmət etdiyi diviziya yenidən Sovet-Yapon cəbhəsinə dislokasiya olunub. Ordudan 1946-cı ildə tərxis olunan Yusif Süleymanov müharibədən sonra yenidən dəmir yolunda çalışıb. Qazaxıstanda dəmir yolu çəkilişində briqada rəhbəri olub və əməyinə görə orden və medallarla təltif olunub. Müharibədən sonra onun haqqında Ukrayna və Moldovada bir neçə kitab nəşr olunub. Bir çox bədii əsərlərdə onun qəhrəmanlıqları xatırlanıb. Ukraynanın faşistlərdən azad olunmasında göstərdiyi qəhrəmanlıqlar qiymətləndirilərək 1972-ci ildə Yusif Məhəmməd oğlu Süleymanov Ukrayna Respublikasının Fəxri Vətəndaşı elan olunub. Kaments-Podolsk rayonunda bir küçəyə Yusif Süleymanovun adı verilib.
Yusif Süleymanov 1999-cu ildə doğulduğu Böyük Bəhmənli kəndində vəfat edib.
Xarici keçidlər
- 1[1][ölü keçid]
- 2[http://www.adalet-az.com/new/2008/05/09/read=21085v[ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yusif Mehemmed oglu Suleymanov 1922 1999 BVM istirakcisi Yusif SuleymanovYusif Mehemmed oglu SuleymanovDogum tarixi avqust 1922Dogum yeri Qaryagin Qaryagin qezasi Azerbaycan SSR ZSSRFIVefat tarixi 1999MukafatlariHeyatiYusif Mehemmed oglu Suleymanov 1922 ci ilin avqust ayinda kecmis Karyagin Indiki Fuzuli rayonunun Boyuk Behmenli kendinde anadan olub 1930 cu ilde hemin kendde orta mektebin birinci sinfine gedib Ilk muellimi Azerbaycanin taninmis yazicisi Ilyas Efendiyev olub 1938 ci ilde Y Suleymanovun atasi Mehemmed kisi repressiyaya meruz qalib Hemin ilden demir yolunda calismaga baslayan Y Suleymanov 1941 ci ilin noyabr ayinda cebheye yollanib Yusifin xidmet etdiyi herbi hisse evvelce Uzaq Serqe Xasan golu etrafina daha sonra Sovet Alman cebhesine dislokasiya olunub Moskva etrafindan baslayan doyus yolu Avstriyanin Qrads seherinedek davam edib Qirmizi Bayraq ordenli 202 ci motaatici diviziyanin terkibinde Y Suleymanov Kursk Orlov Korsun Sevcenko Yassi Kisinyov emeliyyatlarinda Kiyevin Jitomrin Budapestin azad edilmesi doyuslerinde Dnepr Dnestr Prut Buq ve Dunay caylarinin kecilmesinde ferdi qehremanlaqlar gostererek muxtelif orden ve medallarla teltif olunub Yusif Suleymanova iki defe Sovet Ittifaqi Qehremani adi verilmesi barede ordu komandanligi terefinden teqdimat verilse de namelum sebeblerden bu adin verilmesi bas tutmayib Yusif Suleymanova doyuslerde gosterdiyi qehremanliqlara gore Stalin terefinden verilmis 13 ve marsal Tolbuxin terefinden verilmis 1 Tesekkur habele onun esger bileti ve diger senedler bu gun Korsun Sevcenko Tarix Muzeyinde saxlanilir Menim bir Yusif emimi de vardi O muharibede istirak eleyib sag salamat qayidib gelmisdi O qeder orden ve medali vardi ki penceyinin sinesinde orden medali taxmaga yer tapmazdi Biz de usaq vaxti yigilardiq Yusif emimin basina ve o da muharibeden danisardi Her il 9 Mayda kecirilen gorusde mutleq Yusif emim orden ve medalini sinesine taxib mektebde kecirilen tedbire gelerdi Hami da qibte ile ona baxardi Hetta Ukraynanin Livov seherinden qirimizi lepirciler gelib Yusif emimi kendimizde tapmisdilar Onu Liovov seherine aparib xilasakarlari kimi bir kuceni de Yusif Suleymanovun adina vermisdiler Livovdan kendimize gelenler arasinda muharibeni gormus kisiler ve qadinlar da vardi Onlar Yusif emimi duz kimi yalayib deyirdiler ki bu kisi uc qadini ve bes usagi almanlarin gizletdiyi zindandan ogurlayib sag salamat getirib bize tehvil vermisdi Eger bu kisi olmasaydi ne o uc qadin variydi ne o bes usaq Bax muharibede menim Yusif emim bele bir qehremanliq gostermisdi Bir defe de onu esger yoldasi ile su dalinca gonderirler ancaq onlar almanlarin muhasiresine dusur Bir nece deqiqe ceken atisma neticesinde yanindaki dostu agir yaralanir Yusif emim bilmir ki dostunu xilas elesin yoxsa getirdiyi qabi su ile doldursun Onlara ates acan her iki almani arxadan ele yerindece xenceri ile vurub oldurur Sonra da qabi su ile doldurur ve yarali yoldasini ates altindan cixarib oz movqeyimize aprir Bax indi siz deyin bu cur kisilerin qehremanligini unutmaq olar 2 Almaniyanin meglubiyyetinden sonra Yusif Suleymanovun xidmet etdiyi diviziya yeniden Sovet Yapon cebhesine dislokasiya olunub Ordudan 1946 ci ilde terxis olunan Yusif Suleymanov muharibeden sonra yeniden demir yolunda calisib Qazaxistanda demir yolu cekilisinde briqada rehberi olub ve emeyine gore orden ve medallarla teltif olunub Muharibeden sonra onun haqqinda Ukrayna ve Moldovada bir nece kitab nesr olunub Bir cox bedii eserlerde onun qehremanliqlari xatirlanib Ukraynanin fasistlerden azad olunmasinda gosterdiyi qehremanliqlar qiymetlendirilerek 1972 ci ilde Yusif Mehemmed oglu Suleymanov Ukrayna Respublikasinin Fexri Vetendasi elan olunub Kaments Podolsk rayonunda bir kuceye Yusif Suleymanovun adi verilib Yusif Suleymanov 1999 cu ilde doguldugu Boyuk Behmenli kendinde vefat edib Xarici kecidler1 1 olu kecid 2 http www adalet az com new 2008 05 09 read 21085v olu kecid Sexs ve ya bioqrafiya haqqinda olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin