Bu məqaləni lazımdır. |
Yunan və latın kitabələri — Yunan dilindən qədim kitabələr miladdan öncə XI-VIII əsrlərə aiddir.
Yunan kitabələri
Yunan dilindən qədim kitabələr miladdan öncə Xı-VIII əsrlərə aiddir.Məsələn, Kipr adasında tapılan daş və məişət qabları üzərində həkk edilən kitabələr e.ə. XI-IV əsrlərə aiddir.daş üzərində həkk edilən rəsmi sənədlərə aid möhtəşəm nümunələr İtaliyada tapılmışdır.Onların mətnlərindəki fikirlər dövlətin və onun qurumlarının möhkəmləndirilməsinə xidmət edirlər. Bu qrup kitabələr içərisində polis konstitusiyası, 1884-cü ildə Krit adasında tapılmış Qort qanunları kimi sənədlər xüsusi yer tutur. Bir sıra ticarət müqavilələrinin , o cümlədən afrikalıların Selimbriya ilə bağladığı müqavilələrin mətnləri də daş üzərində zəmanəmizədək gəlib çatmışdır.
Roma tarixinə dair qiymətli epiqrafik sənədlər aşkar olunmuşdur. Məsələn, miladdan öncə 186-cı ildə Roma Senatının Dionisi şənliklərini qadağan etməsi haqqında dekretin mətni, aqrar qanunun fraqmentləri, Yuli Sezarın bəzi qanunları, səsvermə reqlamenti haqqında Qeban cədvəli, Avqustun vəsiyyətləti və s. Kitabələr Roma tarixinin müxtəlif məslələrinin aydınlaşdırılmasında böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Latın kitabələri
Kitabələrin böyük bir hissəsi sosial – iqtisadi tarix məslələrini özündə əks etdirilər. Latın dilində olan kitabələrdən iqtisadi həyatın öyrənilməsində xüsusi əhəmiyyət kəsb edən kitabələr xüsusi yer tutur. Bu baxımdan Genuez icmasının statusu və tirpaqların istifadəsinə aid dekret, Diokletianın qiymətlər haqqında dekretlərinin əhəmiyyəti çox dəyərlidir. Ümumiyyətlə qədim yunan və latın epiqrafikasına aid xeyli material aşkar olunmuşdur. Yunan və latın kitabələrinin həkk edilməsi yeni dövrə qədər davam etmiş, Balkan yarımadasında və Qərbi Avropa ölkələrində geniş yayılmışdır. Antik dövrə aid olan epiqrafik abidələr sırasında çoxlu sayda etrusk dilində və əlifbasında olan kitabələrin xüsusi yeri vardır. Bu kitabələrin verdiyi məlumatlar etruskların sosial quruluşunu, tarixi-ədəbi məsələlərini, tayfa münasibətlərini və s. Öyrənmək üçün əvəzsisz mənbələrdəndir. Yunan epiqrafikası sahəsində ən böyük mütəxəssislərdən biri alman alimi A.Byökdür.Onunj yetirmələrindən alman alimi A.Krixoff, F.Qider fon Qetringen, F.V. Duttenberger və başqaları bu sahədə mühüm işlər görmüşlər.Latın kitabələrinin oxunması və araşdırılmasında T.Mommzenin böyük xidmətləri omuşdur. Ondan başqa Q.Dessau, R.Kanya, A.Deqrassi və başqaları bu sahədə böyük tədqiqatlar aparmışlar.Etruskların kitabələrinin oxunması və nəşr edilməsində italiya alimləri A. Fabretti, A.Pauli, azərbaycan alimi F.Cəlilovu göstərmək olar.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
AZƏRBAYCAN TARİXİ
İstinadlar
- Qənirə Pirquliyeva epikrafik mühazireleri
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Yunan ve latin kitabeleri Yunan dilinden qedim kitabeler miladdan once XI VIII esrlere aiddir Yunan kitabeleriYunan dilinden qedim kitabeler miladdan once Xi VIII esrlere aiddir Meselen Kipr adasinda tapilan das ve meiset qablari uzerinde hekk edilen kitabeler e e XI IV esrlere aiddir das uzerinde hekk edilen resmi senedlere aid mohtesem numuneler Italiyada tapilmisdir Onlarin metnlerindeki fikirler dovletin ve onun qurumlarinin mohkemlendirilmesine xidmet edirler Bu qrup kitabeler icerisinde polis konstitusiyasi 1884 cu ilde Krit adasinda tapilmis Qort qanunlari kimi senedler xususi yer tutur Bir sira ticaret muqavilelerinin o cumleden afrikalilarin Selimbriya ile bagladigi muqavilelerin metnleri de das uzerinde zemanemizedek gelib catmisdir Roma tarixine dair qiymetli epiqrafik senedler askar olunmusdur Meselen miladdan once 186 ci ilde Roma Senatinin Dionisi senliklerini qadagan etmesi haqqinda dekretin metni aqrar qanunun fraqmentleri Yuli Sezarin bezi qanunlari sesverme reqlamenti haqqinda Qeban cedveli Avqustun vesiyyetleti ve s Kitabeler Roma tarixinin muxtelif meslelerinin aydinlasdirilmasinda boyuk ehemiyyet kesb edir Latin kitabeleriKitabelerin boyuk bir hissesi sosial iqtisadi tarix meslelerini ozunde eks etdiriler Latin dilinde olan kitabelerden iqtisadi heyatin oyrenilmesinde xususi ehemiyyet kesb eden kitabeler xususi yer tutur Bu baximdan Genuez icmasinin statusu ve tirpaqlarin istifadesine aid dekret Diokletianin qiymetler haqqinda dekretlerinin ehemiyyeti cox deyerlidir Umumiyyetle qedim yunan ve latin epiqrafikasina aid xeyli material askar olunmusdur Yunan ve latin kitabelerinin hekk edilmesi yeni dovre qeder davam etmis Balkan yarimadasinda ve Qerbi Avropa olkelerinde genis yayilmisdir Antik dovre aid olan epiqrafik abideler sirasinda coxlu sayda etrusk dilinde ve elifbasinda olan kitabelerin xususi yeri vardir Bu kitabelerin verdiyi melumatlar etrusklarin sosial qurulusunu tarixi edebi meselelerini tayfa munasibetlerini ve s Oyrenmek ucun evezsisz menbelerdendir Yunan epiqrafikasi sahesinde en boyuk mutexessislerden biri alman alimi A Byokdur Onunj yetirmelerinden alman alimi A Krixoff F Qider fon Qetringen F V Duttenberger ve basqalari bu sahede muhum isler gormusler Latin kitabelerinin oxunmasi ve arasdirilmasinda T Mommzenin boyuk xidmetleri omusdur Ondan basqa Q Dessau R Kanya A Deqrassi ve basqalari bu sahede boyuk tedqiqatlar aparmislar Etrusklarin kitabelerinin oxunmasi ve nesr edilmesinde italiya alimleri A Fabretti A Pauli azerbaycan alimi F Celilovu gostermek olar Hemcinin baxTurk kitabeleriXarici kecidlerAZERBAYCAN TARIXIIstinadlarQenire Pirquliyeva epikrafik muhazireleri