Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ümumi məlumat
Yoruboid dilləri təxmini 14 ləhcə/dilə bölünür.Əsasən İgala mərkəzli olan dil Yoruba dili kimi çoxluq təşkil edən dilləri özündə cəmləyib.Benin,Nigeriya,Toqo dilin ərazisinə daxildir. Yoruboid termini ən çox danışılan dili Yoruba dilindən törəmişdir.Demoqrafik cəhətdən digər dillərdən İtkiri-də önəmli paya sahibdir.İtkiri dilini 600.000- 800.000 arası adam danışır.Üst dil qrupu Alt dil qrupları Edekiri və İgaladır.
Quruluşu və bölünməsi
İgala dili Nigeriya mərkəzli Nigeriya ilə Benin birləşdiyi yerdə 1.8 milyon insan tərəfindən danışılan dildir.Ebirra və Edo dilləri tərəfindən qərbi Yoruboid dillərinin əsas hissəsidir.İgala həm Yoruba həmdə İtkiri diliylə çox yaxın əlaqəsi var.
İtsekirilər Nigeriyanın Niger deltası tərəfində yaşayan Yoruboid dil qrupuna aid insanlardır.Digər dillər tərəfindən öz xüsusiyyətlərinə görə fərqlənsə İgala və Yoruba dili ilə bağlantılıdır.
Bütün Yoruboid dilləri qalın səslərə malikdir.Çoxu 3 səviyyə tonuna sahibdir.Dilin sintaksisi Subyekt(Tamamlıq)+Obyekt(Mübtəda)+Xəbər olaraq qurulur.
Sözlərin qarşılaşdırılması
Dildəki rəqəmlərin qarşılaşdırılması:
Söz Edekiri İgala PROTO-
YORUBOID DiliCabe Ica Idaca Ifè Yoruba '1' ɔ̀kɛ̃ ɔkɔ̃ òbú ɔ̀kɔ̃̀ óːkã íɲɛ́ *o-kp͡ã
*e-nɛ'2' mɛ̃́ʤì eɟi méʤi mêːdzì éːɟì èʤì *e-ɟi '3' mɛ̃́ta ɛta mɛ́ta mɛ́ːta ɛ́ːta ɛ̀tā *e-ta '4' mɛ̃́hɛ̃ ɛ̃ɛ̃ mírĩ mɛ́ːrɛ̃ ɛ́ːrĩ ɛ̀lɛ̀ *e-rĩ '5' mɛ́hú ɛwu mɛrú mɛ́ːrú áːrũ ɛ̀lú *e-rũ '6' mɛ̃́fà ɛfa mɛ́fà mɛ́ːfà ɛ́ːfà ɛ̀fɛ̀ *e-fa '7' méʤe ɛɟɛ méʤe méːʣe ɛ́ːɟe èbyiē *e-ɟe? '8' mɛ̃́ʤɔ ɛɟɔ mɛ́ʤɔ mɛ́ːʣɔ ɛ́ːɟɔ ɛ̀ʤɔ *e-ɟɔ '9' mɛ̃́sɛ̃́ ɛsɔ̃ mɛ́sã mɛsã́ ɛ́ːsã̀ ɛ̀lá *e-sã? '10' mɛ̃́wá ɛya maː máː ɛ́ːwǎː ɛ̀ɡwá *e-wa
Sxem
| Proto-Yoruba | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| (Xüsusi Yoruba dili )* | * | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Qərbi Ede | Şərqi Ede | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| N. Nago & Kura | Cənubqərbi Ede | Cənubşərqi Ede | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| & | Yoruba dili(Nuclear Yoruba) | , South Nago | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Yoruba dili(Yoruba - Lucumi) | * | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ŞQY & CQY | OrtaYoruba | ŞŞY & CŞY | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Açıqlama
- ŞQY=Şimal Qərbi Yoruba
- CQY=Cənub Qərbi Yoruba
- ŞŞY=Şimal Şərqi Yoruba
- CŞY=Cənub Şərqi Yoruba
- Ede dil qrupu 85-90 % bərabərlik göstərdiyindən bu dil qrupunda danışan insanlar tərcüməçi olmadan bir birilərini rahat başa düşürlər.
- Cənub şərqi yoruba İtkiri dili ilə bənzərdirlər amma fərqli yazı stilinə sahibdilər.
- Bəzi dilçilər Olukumi dilini Yoruba dilinə bağlı olaraq götürür və ya Cənub şərqi Yoruba dilinin ləhcəsi vəya qohum dili olduğunu bildirlər.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Umumi melumatYoruboid dilleri texmini 14 lehce dile bolunur Esasen Igala merkezli olan dil Yoruba dili kimi coxluq teskil eden dilleri ozunde cemleyib Benin Nigeriya Toqo dilin erazisine daxildir Yoruboid termini en cox danisilan dili Yoruba dilinden toremisdir Demoqrafik cehetden diger dillerden Itkiri de onemli paya sahibdir Itkiri dilini 600 000 800 000 arasi adam danisir Ust dil qrupu Alt dil qruplari Edekiri ve Igaladir Yoruboid dilinin ve diger dillerin yayilma arealiQurulusu ve bolunmesiIgala dili Nigeriya merkezli Nigeriya ile Benin birlesdiyi yerde 1 8 milyon insan terefinden danisilan dildir Ebirra ve Edo dilleri terefinden qerbi Yoruboid dillerinin esas hissesidir Igala hem Yoruba hemde Itkiri diliyle cox yaxin elaqesi var Itsekiriler Nigeriyanin Niger deltasi terefinde yasayan Yoruboid dil qrupuna aid insanlardir Diger diller terefinden oz xususiyyetlerine gore ferqlense Igala ve Yoruba dili ile baglantilidir Butun Yoruboid dilleri qalin seslere malikdir Coxu 3 seviyye tonuna sahibdir Dilin sintaksisi Subyekt Tamamliq Obyekt Mubteda Xeber olaraq qurulur Sozlerin qarsilasdirilmasiDildeki reqemlerin qarsilasdirilmasi Soz Edekiri Igala PROTO YORUBOID DiliCabe Ica Idaca Ife Yoruba 1 ɔ kɛ ɔkɔ obu ɔ kɔ oːka iɲɛ o kp a e nɛ 2 mɛ ʤi eɟi meʤi meːdzi eːɟi eʤi e ɟi 3 mɛ ta ɛta mɛ ta mɛ ːta ɛ ːta ɛ ta e ta 4 mɛ hɛ ɛ ɛ mirĩ mɛ ːrɛ ɛ ːrĩ ɛ lɛ e rĩ 5 mɛ hu ɛwu mɛru mɛ ːru aːrũ ɛ lu e rũ 6 mɛ fa ɛfa mɛ fa mɛ ːfa ɛ ːfa ɛ fɛ e fa 7 meʤe ɛɟɛ meʤe meːʣe ɛ ːɟe ebyie e ɟe 8 mɛ ʤɔ ɛɟɔ mɛ ʤɔ mɛ ːʣɔ ɛ ːɟɔ ɛ ʤɔ e ɟɔ 9 mɛ sɛ ɛsɔ mɛ sa mɛsa ɛ ːsa ɛ la e sa 10 mɛ wa ɛya maː maː ɛ ːwǎː ɛ ɡwa e waSxem Proto Yoruba Xususi Yoruba dili Qerbi Ede Serqi Ede N Nago amp Kura Cenubqerbi Ede Cenubserqi Ede amp Yoruba dili Nuclear Yoruba South Nago Yoruba dili Yoruba Lucumi SQY amp CQY OrtaYoruba SSY amp CSY Aciqlama SQY Simal Qerbi Yoruba CQY Cenub Qerbi Yoruba SSY Simal Serqi Yoruba CSY Cenub Serqi YorubaEde dil qrupu 85 90 beraberlik gosterdiyinden bu dil qrupunda danisan insanlar tercumeci olmadan bir birilerini rahat basa dusurler Cenub serqi yoruba Itkiri dili ile benzerdirler amma ferqli yazi stiline sahibdiler Bezi dilciler Olukumi dilini Yoruba diline bagli olaraq goturur ve ya Cenub serqi Yoruba dilinin lehcesi veya qohum dili oldugunu bildirler Istinadlarhttp Niger 20Konqo 20dilleri 20 20kitab http homepages fh giessen de kausen klassifikationen Niger Kongo doc 2007 08 14 at the Wayback Machine http Niger 20Konqo 20dilleri 20 20kitab http homepages fh giessen de kausen klassifikationen Niger Kongo doc 2007 08 14 at the Wayback Machine