Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yoros qalası — Yoros qalası, İstanbul boğazının Qara dənizdən girişinin şərq tərəfində, hündür bir təpənin üzərində yerləşir. Qala, Rumeli Hasarı ilə yanaşı, boğazın nəzarətini təmin etmək məqsədilə inşa edilmişdir.
Tarixi
Qalanın ilk tikintisinin, qüllələrindən birində Grekcə kitabədən Bizans dövründə olduğu başa düşülür. Qala 1305-ci ildə ilə birlikdə Osmanlıların, 1348-ci ildən etibarən Qara dəniz ticarət yolunu əllərində saxlayan geniyalıların hakimiyyətinə keçmişdir. Bu dövrdə bir sıra əlavələrlə genişləndirilən qala, "Genuya qalası" adlandırılır.
Şərqi Roma imperiyası zəif düşdükdən sonra qala geniyalıların əlinə keçmiş və uzun müddət onların əlində qalmışdır. Bu üzdən bir Genuya qalası olduğu inancı yaranmışdır. Qalanın örtdüyü sahə İstanbul ətrafındakı digər bütün qalaların tutduğu sahədən çox daha böyükdür. Daxili təbəqə qüllələrin bəziləri hələ yaxşı vəziyyətdədir və divarlarda yunanca yazılar gözə çarpar. Adının haradan gəldiyi qəti olaraq bilinmir. "Müqəddəs yer" mənasını verən Hierondan gəldiyi deyilməsi olduqca geniş olmaqla yanaşı, antik dövr tanrılarından Zevsin sifəti olan "əlverişli küləklər" mənasına gələn ouriostan gəldiyi də iddia edilir. Həmçinin Yoros adının birbaşa "dağ" mənasını orostan gəldiyi də güman edilir.
Qapısı üzərində yer alan və tarixi oxunmayan geniyalıların dövrünə aid Latın bir kitabədə:
"Tarixində Genuyalı Vincenzo Lercari müqəddəs burun üzərindəki bu qalanı təmir etdirib" yazılmışdır. Həmçinin qala divarlarında bir sıra Genuya gerblərinin olması da buranın bir müddət Genuyalıların əlində olduğuna bir işarədir.
İldırım Bəyazid 1391-ci ildə İzmitdən yürüşə çıxaraq Yoros qalasını almış və qalanı bir baza kimi istifadə edərək, İstanbulun fəth hazırlıqları üçün inşa etdirmişdir. İnciciyan İstanbulun fəthi zamanı şəhid olan əsgərlərin məzarlarının, qalanın bir az qarşısındakı ağaclıq sahədə olduğunu yazır.
1399-cu ildə Fransız Marşalı Boucicaut, Qaradəniz boğazı girişinə etdiyi yürüşdə bu qalanı almaq istəmiş, amma bacarmayaraq geri çəkilmişdir. Osmanlı İmperatorluğunun çöküş dövründə Çələbi Mehmet, qardaşı Musa Çələbi ilə taxt döyüşü zamanı 1414-cü ildə, Bizans İmperatoru II. Manuel Palaiologosdan yardım istəmiş, Bursadan Yorosa gəlmiş və bir müddət burada yerləşdirmişdir. Daha sonra imperatorun göndərdiyi gəmiyə minərək Yorosdan Rumeliyə keçmişdir.
İspaniya kralının elçisi olan Ruy Gonzales də səyahət qeydlərində, Clavijo Əmir Teymurun yanına getmək üçün boğazdan keçərkən, burada gördüyü qalanın son dərəcə mənalı olduğunu, içərisində hərbi bir qarnizonun olduğunu bildirir. II Bəyazid (1481–1512) Yoros qalasını təmir etdirmiş və içinə "Yoros Qalası Məscidi" deyilən bir ibadətgah tikdirmişdir. Bu zaman qala mühafizəçisi olan Mehmet Ağa da bir hamam tikdirmişdir. Osmanlı arxivindəki 1576-cı il tarixli bir sənəddə, qala ilə birlikdə buradakı məscid, bulaq və hamamın da təmir edildiyi yazılır. Alman səyyah M.Heberer 1580-ci illərdə çıxdığı səfərdə İstanbula da uğramış və kitabında bu qalanın çox yaxşı bir vəziyyətdə olduğunu yazmışdır. İnciciyan, XVIII əsrin sonları ilə XIX əsrin əvvəllərində Yoros qalasının içində 25 evlik bir məhəllə var, qvardiya olaraq da bir qalanı qoruyan 20 nəfərlik bir əsgər bölüyünün burada xidmət etdiyini bildirir. Qala XIX yüzüllükdə tamamilə tərk edilmişdir.
İstinadlar
- |Yoros Kalesi – Anadolukavağı Kalesi 2017-06-29 at the Wayback Machine
- |ANADOLU KAVAĞI ve YOROS KALESİ
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yoros qalasi Yoros qalasi Istanbul bogazinin Qara denizden girisinin serq terefinde hundur bir tepenin uzerinde yerlesir Qala Rumeli Hasari ile yanasi bogazin nezaretini temin etmek meqsedile insa edilmisdir Yoros qalasinin uzaqdan goruntusuTarixiQalanin ilk tikintisinin qullelerinden birinde Grekce kitabeden Bizans dovrunde oldugu basa dusulur Qala 1305 ci ilde ile birlikde Osmanlilarin 1348 ci ilden etibaren Qara deniz ticaret yolunu ellerinde saxlayan geniyalilarin hakimiyyetine kecmisdir Bu dovrde bir sira elavelerle genislendirilen qala Genuya qalasi adlandirilir Serqi Roma imperiyasi zeif dusdukden sonra qala geniyalilarin eline kecmis ve uzun muddet onlarin elinde qalmisdir Bu uzden bir Genuya qalasi oldugu inanci yaranmisdir Qalanin ortduyu sahe Istanbul etrafindaki diger butun qalalarin tutdugu saheden cox daha boyukdur Daxili tebeqe qullelerin bezileri hele yaxsi veziyyetdedir ve divarlarda yunanca yazilar goze carpar Adinin haradan geldiyi qeti olaraq bilinmir Muqeddes yer menasini veren Hierondan geldiyi deyilmesi olduqca genis olmaqla yanasi antik dovr tanrilarindan Zevsin sifeti olan elverisli kulekler menasina gelen ouriostan geldiyi de iddia edilir Hemcinin Yoros adinin birbasa dag menasini orostan geldiyi de guman edilir Qapisi uzerinde yer alan ve tarixi oxunmayan geniyalilarin dovrune aid Latin bir kitabede Tarixinde Genuyali Vincenzo Lercari muqeddes burun uzerindeki bu qalani temir etdirib yazilmisdir Hemcinin qala divarlarinda bir sira Genuya gerblerinin olmasi da buranin bir muddet Genuyalilarin elinde olduguna bir isaredir Ildirim Beyazid 1391 ci ilde Izmitden yuruse cixaraq Yoros qalasini almis ve qalani bir baza kimi istifade ederek Istanbulun feth hazirliqlari ucun insa etdirmisdir Inciciyan Istanbulun fethi zamani sehid olan esgerlerin mezarlarinin qalanin bir az qarsisindaki agacliq sahede oldugunu yazir 1399 cu ilde Fransiz Marsali Boucicaut Qaradeniz bogazi girisine etdiyi yurusde bu qalani almaq istemis amma bacarmayaraq geri cekilmisdir Osmanli Imperatorlugunun cokus dovrunde Celebi Mehmet qardasi Musa Celebi ile taxt doyusu zamani 1414 cu ilde Bizans Imperatoru II Manuel Palaiologosdan yardim istemis Bursadan Yorosa gelmis ve bir muddet burada yerlesdirmisdir Daha sonra imperatorun gonderdiyi gemiye minerek Yorosdan Rumeliye kecmisdir Ispaniya kralinin elcisi olan Ruy Gonzales de seyahet qeydlerinde Clavijo Emir Teymurun yanina getmek ucun bogazdan kecerken burada gorduyu qalanin son derece menali oldugunu icerisinde herbi bir qarnizonun oldugunu bildirir II Beyazid 1481 1512 Yoros qalasini temir etdirmis ve icine Yoros Qalasi Mescidi deyilen bir ibadetgah tikdirmisdir Bu zaman qala muhafizecisi olan Mehmet Aga da bir hamam tikdirmisdir Osmanli arxivindeki 1576 ci il tarixli bir senedde qala ile birlikde buradaki mescid bulaq ve hamamin da temir edildiyi yazilir Alman seyyah M Heberer 1580 ci illerde cixdigi seferde Istanbula da ugramis ve kitabinda bu qalanin cox yaxsi bir veziyyetde oldugunu yazmisdir Inciciyan XVIII esrin sonlari ile XIX esrin evvellerinde Yoros qalasinin icinde 25 evlik bir mehelle var qvardiya olaraq da bir qalani qoruyan 20 neferlik bir esger boluyunun burada xidmet etdiyini bildirir Qala XIX yuzullukde tamamile terk edilmisdir Yoros qalasi 1838 Istinadlar Yoros Kalesi Anadolukavagi Kalesi 2017 06 29 at the Wayback Machine ANADOLU KAVAGI ve YOROS KALESI