Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yengəcyeyən (lat. Lobodon carcinophagus) — Antarktida suitiləri arasında yengəcyeyən suitilər cinsinə (Lobodon) aid növ.
| Yengəcyeyən | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
| XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Yengəcyeyən | ||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
| ||||||||||||
Dünyada yeganə suiti növüdür ki, sayları 7–40 milyon baş qiymətləndirilirdi. Hazırda isə onların sayının 14 milyonu keçmədiyi bildirilir. Dünyada insandan və ev heyvanlarından sonra sayına görə ikinci məməli hesab edilir. Onların sayı dünyada olan bütün suitilərin sayından çoxdur.
Adlanmasına gəldikdə bu onların hecdə yengəclə qidalanması ilə əlaqədar deyil. Onlar hecdə yengəc yemirlər, əsasən krillə qidalanırlar.
Xariçi görünüş
Yetkin fərdin uzunluğu 2,2–2,6 m, çəkisi isə 200–300 kq arası dəyişir. Dişilər erkəklərə nisbətən iri olurlar. Siması uzun və nazikdir. Yığcam bədən quruluşuna malikdir. Yanvar-Mart ayları tünd qəhvəyi, belində isə gümüşü-boz zolaq vardır. Sonradan isə rəngi süd-ağ rəng alır. Çoxunda çapıx izləri vardır. Bu izlərin səbəbi Dəniz bəbirinin qoyduğu izlərdir. Balalar iki-üç həftə südlə bəslənilir. Kənardan onları izləyərkən bəzən onları Dəniz bəbirlərinə və ya Ueddell suitisinə oxşadırlar. Ancaq dəniz bəbirlərindən fərqli olaraq onlar koloniya əmələ gətirirlər.
Yayılması
Onlar əsasən Antarktida ətrafı dənizlərdə yaşayır. Cənub yarımkürrəsinin 65°Cənubda yerləşən ərazilərə xass canlıdır. Miqrasiya zamanı buzlaqlarla mülayim enliklərə qədər gəlir. Bəzi hallarda onlar Cənubi Amerika, Yeni Zelandiya, Avstraliya və Afrikanın cənub ərazilərində görünür. Onlar Rio-de-la-Plata ərazisinə Argentina və Uruqvay sərhədi ərazisinə gələ bilirlər.
Həyat tərzi
Əsas yerləşim yerləri buzlaqların üzəridir. Koloniya halında birləşərkən sayları bir necə mini keçir. Sudan buzun üzərinə sürətlə çıxa bilir. Aktiv ov qabiliyyətinə malikdir və əsasən gecələr ov edir. 430 metr dərinliyə enir və 11 dəqiqə suyun stlında qalır. Əsasən Antarktida krili ilə qidalanır. Qida rasiyonuna balıqlarda daxildir.
Yetkinlik yaşına 2,5–6 ilində çatır. Yeni doğulan balaların 1,1–1,3 m uzunluğa və 20–40 kq çəkiyə malik olur. Ana balalarını 2–3 həftə südlə bəsləyir. Balalar gün ərzində 4 kq çəki artırır. Süddən kəsildiyi günə qədər 110 kq çəki alır. Onlar südlə bəsləməni bitirdikdən sonra dişilər çütləşməyə hazır olurlar. Onlar suda çütləşirlər. Çütləşmə dönəmi oktyabr-dekabr ayları baş verir.
Ortalama olaraq 20 il yaşayırlar. Əsas düşmənləri Dəniz bəbiri və Osadır.
Maraqlı məlumat
Antarktidaya Robert Skottun təşkil etdiyi ekspedisiyada iştirak etmiş ingilis bioloq və alim (1872–1912) belə düşünürdü ki, Yengəcyeyən suitilər ölərkən Antarktidanın daxilinə gəlir və burada ölürlər. O, hətta yengəcyeyənlərin materikin 30 mil daxili hissəsində bir necə min metr hündürlükdə aşkarlamışdır.
İstinadlar
- Richardson J., Qrey C. E., Ross C. K. The zoology of the voyage of H.M.S. Erebus & Terror, under the command of Captain Sir James Clark Ross, R.N., F.R.S., during the years 1839 to 1843. By authority of the Lords Commissioners of the Admiralty. Edited by John Richardson and John Edward Gray. 1844. S. 2. doi:10.5962/BHL.TITLE.7364
- Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p.
- Jefferson T. A., Leatherwood S., Webber M. A. (1993): FAO species identification guide. Marine mammals of the world. 2013-09-23 at the Wayback Machine Rome, FAO. 1993. 320 p. 587 figs.
- FAO species identification sheets for fishery purposes, Southern Ocean: fishing areas 48, 58, and 88, CCAMLR Convention area. Fischer W. and Hureau J.-C. (Eds). Vol. 2. (1985): Rome, FAO. 471 p.
Mənbə
- Lobodon carcinophagus. [ölü keçid] — P. 288–290. // In: Jefferson T. A., Leatherwood S., Webber M. A. (1993): FAO species identification guide. Marine mammals of the world. Rome, FAO. 1993. 320 p. 587 figs.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yengecyeyen lat Lobodon carcinophagus Antarktida suitileri arasinda yengecyeyen suitiler cinsine Lobodon aid nov YengecyeyenElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir YengecyeyenBeynelxalq elmi adiLobodon carcinophaga Hombr amp Jacquinot 1842Sekil axtarisiITIS 622023NCBI 101849EOL 1052723FW 94091 Dunyada yegane suiti novudur ki saylari 7 40 milyon bas qiymetlendirilirdi Hazirda ise onlarin sayinin 14 milyonu kecmediyi bildirilir Dunyada insandan ve ev heyvanlarindan sonra sayina gore ikinci memeli hesab edilir Onlarin sayi dunyada olan butun suitilerin sayindan coxdur Adlanmasina geldikde bu onlarin hecde yengecle qidalanmasi ile elaqedar deyil Onlar hecde yengec yemirler esasen krille qidalanirlar Xarici gorunusYetkin ferdin uzunlugu 2 2 2 6 m cekisi ise 200 300 kq arasi deyisir Disiler erkeklere nisbeten iri olurlar Simasi uzun ve nazikdir Yigcam beden qurulusuna malikdir Yanvar Mart aylari tund qehveyi belinde ise gumusu boz zolaq vardir Sonradan ise rengi sud ag reng alir Coxunda capix izleri vardir Bu izlerin sebebi Deniz bebirinin qoydugu izlerdir Balalar iki uc hefte sudle beslenilir Kenardan onlari izleyerken bezen onlari Deniz bebirlerine ve ya Ueddell suitisine oxsadirlar Ancaq deniz bebirlerinden ferqli olaraq onlar koloniya emele getirirler YayilmasiOnlar esasen Antarktida etrafi denizlerde yasayir Cenub yarimkurresinin 65 Cenubda yerlesen erazilere xass canlidir Miqrasiya zamani buzlaqlarla mulayim enliklere qeder gelir Bezi hallarda onlar Cenubi Amerika Yeni Zelandiya Avstraliya ve Afrikanin cenub erazilerinde gorunur Onlar Rio de la Plata erazisine Argentina ve Uruqvay serhedi erazisine gele bilirler Heyat terziEsas yerlesim yerleri buzlaqlarin uzeridir Koloniya halinda birleserken saylari bir nece mini kecir Sudan buzun uzerine suretle cixa bilir Aktiv ov qabiliyyetine malikdir ve esasen geceler ov edir 430 metr derinliye enir ve 11 deqiqe suyun stlinda qalir Esasen Antarktida krili ile qidalanir Qida rasiyonuna baliqlarda daxildir Yetkinlik yasina 2 5 6 ilinde catir Yeni dogulan balalarin 1 1 1 3 m uzunluga ve 20 40 kq cekiye malik olur Ana balalarini 2 3 hefte sudle besleyir Balalar gun erzinde 4 kq ceki artirir Sudden kesildiyi gune qeder 110 kq ceki alir Onlar sudle beslemeni bitirdikden sonra disiler cutlesmeye hazir olurlar Onlar suda cutlesirler Cutlesme donemi oktyabr dekabr aylari bas verir Ortalama olaraq 20 il yasayirlar Esas dusmenleri Deniz bebiri ve Osadir Maraqli melumatAntarktidaya Robert Skottun teskil etdiyi ekspedisiyada istirak etmis ingilis bioloq ve alim 1872 1912 bele dusunurdu ki Yengecyeyen suitiler olerken Antarktidanin daxiline gelir ve burada olurler O hetta yengecyeyenlerin materikin 30 mil daxili hissesinde bir nece min metr hundurlukde askarlamisdir IstinadlarRichardson J Qrey C E Ross C K The zoology of the voyage of H M S Erebus amp Terror under the command of Captain Sir James Clark Ross R N F R S during the years 1839 to 1843 By authority of the Lords Commissioners of the Admiralty Edited by John Richardson and John Edward Gray 1844 S 2 doi 10 5962 BHL TITLE 7364 Mammal Species of the World ing A Taxonomic and Geographic Reference D E Wilson D M Reeder 3 Baltimore JHU Press 2005 35 2142 p ISBN 978 0 8018 8221 0 Jefferson T A Leatherwood S Webber M A 1993 FAO species identification guide Marine mammals of the world 2013 09 23 at the Wayback Machine Rome FAO 1993 320 p 587 figs FAO species identification sheets for fishery purposes Southern Ocean fishing areas 48 58 and 88 CCAMLR Convention area Fischer W and Hureau J C Eds Vol 2 1985 Rome FAO 471 p MenbeLobodon carcinophagus olu kecid P 288 290 In Jefferson T A Leatherwood S Webber M A 1993 FAO species identification guide Marine mammals of the world Rome FAO 1993 320 p 587 figs