Yayım jurnalistikası — Köhnə metodlarla “yayımlanan” medianın əvəzinə müasir üsullar ilə translyasiya olunan qəzet və afişalar kimi xəbərlər və jurnallar sahəsidir. Yayım metodlarına radio (hava, kabel və İnternet vasitəsilə), televiziya (hava, kabel və İnternet vasitəsilə) və İnternet daxildir. Belə media şəkillər (statik və hərəkətli), vizual mətn və səslər vasitəsilə yayılır.
Təsvir etmə
Yayımlanan məqalələr “paketlər”, “oxucular”, “səsləri” (VO) və “lentdəki səs” (SOT) şəklində yazıla bilər. “Xülasə" xəbərlərin ümumi və qısa icmalı üçün düzəldilmiş bir video çarxdır və əsasən televiziyada işlədilir.Reortyor tərəfindən təqdim olunur. Səs, video,qrafika və effektlərdən istifadə olunur. "Qiraətçi" - video və ya səslə müşayiət olunmadan məqalə oxuyan şəxsə deyilir. Bəzən "ekranda rəqəmsal qrafik”-də təsvir olunur.
Voice-over ya da VO, aparıcı tərəfindən təqdim edilən səsli və görüntülü yayımdır. Sound on tape ya da SOT, müsahibə səsidir.Ümumi bir müsahibəni və ya bir neçə müsahibənin önəmli hissələrini təşkil edir Radio yayım jurnalistikası üçün ilk vasitə idi. İlk radiostansiyaların bir çoxu gəlirsiz kooperativ icma müəssisələrindən ibarət idi. Daha sonra gəlir əldə etmək üçün reklamların yaranması radionun inkişafında böyük önəm təşkil etdi.Televiziyanın yaranması ilə bəzi ölkələrdə ictimaiyyətin əksəriyyəti əsas xəbər mənbəyi kimi televiziyadan istifadə etməsi,radio və qəzetin önəmini azaltdı Radiodakı proqramların bir hissəsi yerli olaraq istehsal olunur, bəziləri bir radio şəbəkəsi, məsələn, sindikasiya ilə yayımlanır.Bu sahədə təcrübəli aparıcı veriliş zamanı dinləyicilərlə söhbət edir,gündəmdəki önəmli xəbərləri oxuyur. İnsanlar tanınmış şəxsiyyətləri,sevilən musiqilərivə vacib məlumatları dinləmək üçün hər gün radionun başına yığışırlar. Radioda xəbərlərə müsahibələr, təbii səslər(hadisənin mahiyyətini anlamaq üçün)və müxbir və aparıcı səsləri daxildir.
Bəzi radio xəbərləri cəmi dörd dəqiqə çəkə bilər, ancaq 12-15 xəbərdən ibarət ola bilir.Bu yeni bülletenlər, cari hadisələrə geniş nəzər salmaq istəyini tamaşaçıların məhdud sayda müxtəlif hekayələrə diqqət ayırmaq imkanları ilə tarazlaşdırmalıdır. Radiosənayesi, minlərlə stansiyaya sahib olan daha az şirkət olmaqla, mülkiyyətin köklü konsolidasiyasından keçdi. Clear Channel Communications kimi böyük media konqlomeratları Birləşmiş Ştatların əksər radio stansiyalarına sahibdir. Bu, yerli xəbərləri və məlumatları vurğulamaqla, daha çox "yer" formatları və stansiyaların qruplarında qaynaq mübadiləsi ilə nəticələndi. Bu konsentrasiyanın xalqa xidmət edib etməməsi ilə bağlı narahatlıq yaranmışdı. Müxalifət ifadə edilən siyasi görüşlərin dairəsinin çox daraldığını və əlaqələrin kritik olduğu yerli fövqəladə hallar da daxil olmaqla yerli narahatlıqlara laqeyd yanaşıldığını söylədi. Azərbaycanda hal hazırda İctimai radio,Asan radio,Vətən radio,Fərqli radio,Antenn radio,Araz Fm,Space radio,Radio Sputnik,Azərbaycan radio,Media Fm,Azad Azərbaycan Fm və s. Kimi radiostansiyalar mövcuddur.
Radio və tarixi
Radio ilk əvvəllər populyarlaşdıqda, məlumat mənbəyi kimi istifadə edilmədi; əksinə insanlar radioya yalnız əyləncəli məqsədlər üçün qulaq asırdılar. Edward R. Murrow adlı bir adamla bu vəziyyət dəyişməyə başladı. Edward Murrow, II Dünya Müharibəsi ilə bağlı xəbərlər yaymaq üçün İngiltərəyə gedən bir Amerikalı idi. Döyüş boyu Londonda qaldı və Londonda müharibə haqqında ilk məlumat verən və Hitler hakimiyyəti illərində xalqın ideyalarını yeniləyən şəxslərdən biri kimi məşhurlaşmışdır. Murrow, şöhrətini əsasən Hitler Alman ordusunun Avstriyanı ilhaq etməsi haqqında məlumatı verdikdən sonra qazandı. Bir çox Amerikalı müharibə haqqında məlumat əldə etmək üçün müharibə boyu yayımlanan verilişləri mütəmadi dinləməyə başladı. Daha çox insan Pearl Harbora edilən hücumlardan sonra məlumat üçün radioya etibar etməyə başladı. İnsanlar Prezident Ruzveltin verilişi vasitəsi ilə bombalanma barədə xəbər tutdular. Bu amerikalıları kənarlaşdırdı və insanlar II Dünya Müharibəsi boyu böyük elanlar üçün radioya daha çox etibar etməyə başladılar. II Dünya Müharibəsi, radio yayımının daha böyük bir sahəyə çevrildiyi bir dövr idi, çünki insanların dünyada baş verənlərə dair yeniliklərini əldə etməsinin ən asan və sürətli yolu idi. Televiziya reportajları da ilk əvvəllər məlumatları radiodan dinləyirdiləe. 1940-1950-ci illərdə televiziya xəbər mənbələri böyüdü, amma yenə də radio üstünlük təşkil etdi. 1963-cü ildə John Kennedinin sui-qəsdindən sonra televiziyanın dairəsi genişləndi. Radio yalnız hadisənin səsini çəkə bilərdi, ancaq televiziya insanlara sui-qəsdin əsl dəhşətini göstərdi. CBS News ilk olaraq Kennedinin vurulduğunu və öldürüldüyünü bildirdi. Xəbər buraxılışları növbəti bir neçə gün Vaşinqtonda baş verən hər şeyi, o cümlədən Kennedinin cənazəsini əhatə etdi. Bu, xəbər stansiyaları üçün böyük hadisələri daha tez əhatə etməli və baş verən kimi ictimaiyyətə çatdırması üçün əla fürsət yaratdı.Televiziya radiodan daha operativ yayım təklif etdi və tamaşaçılara hadisəni daha yaxşı hiss etməyə imkan verdi, çünki baş verənləri tam olaraq görüntüləyə bilirdi. Daha çox insan Pearl Harbora edilən hücumlardan sonra məlumat üçün radioya etibar etməyə başladı. İnsanlar Prezident Ruzveltin verilişi vasitəsi ilə bombalanma barədə xəbər tutdular. Bu amerikalıları kənarlaşdırdı və insanlar II Dünya Müharibəsi boyu böyük elanlar üçün radioya daha çox etibar etməyə başladılar. II Dünya Müharibəsi, radio yayımının daha böyük bir sahəyə çevrildiyi bir dövr idi, çünki insanların dünyada baş verənlərə dair yeniliklərini əldə etməsinin ən asan və sürətli yolu idi. Televiziya reportajları da ilk əvvəllər məlumatları radiodan dinləyirdiləe. 1940-1950-ci illərdə televiziya xəbər mənbələri böyüdü, amma yenə də radio üstünlük təşkil etdi. 1963-cü ildə John Kennedinin sui-qəsdindən sonra televiziyanın dairəsi genişləndi. Radio yalnız hadisənin səsini çəkə bilərdi, ancaq televiziya insanlara sui-qəsdin əsl dəhşətini göstərdi. CBS News ilk olaraq Kennedinin vurulduğunu və öldürüldüyünü bildirdi. Xəbər buraxılışları növbəti bir neçə gün Vaşinqtonda baş verən hər şeyi, o cümlədən Kennedinin cənazəsini əhatə etdi. Bu, xəbər stansiyaları üçün böyük hadisələri daha tez əhatə etməli və baş verən kimi ictimaiyyətə çatdırması üçün əla fürsət yaratdı.Televiziya radiodan daha operativ yayım təklif etdi və tamaşaçılara hadisəni daha yaxşı hiss etməyə imkan verdi, çünki baş verənləri tam olaraq görüntüləyə bilirdi.
Televiziya
Televiziya xəbərləri çoxları tərəfindən jurnalistikanın ən önəmli tərkib hissəsi hesab olunur. Amerika ictimaiyyətinin əksəriyyəti üçün yerli xəbərlər və milli televiziya xəbərləri əsas xəbər mənbəyidir.Yalnız tamaşaçı sayı deyil, hər izləyiciyə təsir cəhətdən televiziyanın üstünlüyü danılmazdır Televiziyada cəlbedici vizuallar (gözəllik, hərəkət və şok daxil olmaqla), qısa səs səsləri və sürətli "kəsilmələr" (kamera bucağının dəyişiklikləri) üstünlük təşkil edir. Kabel Xəbər Şəbəkəsi (CNN), Fox News Channel və MSNBC kimi kabel xəbər kanallarının tətbiqi ilə televiziyada yeni bir cığır açılmış oldu.
Azərbaycanda Televiziya
Mütəxəssislərin hesablamalarına görə, İkinci Dünya Savaşı baş verməsəydi, Azərbaycanda artıq 40- cı illərin sonlarında televiziya yayımının təşəkkülü reallaşa bilərdi. Bir qədər gec olsa da, zaman öz sözünü dedi. 1954-cü il sentyabrın 2-də Bakı televiziya studiyasının təməl daşı qoyuldu. Studiya ilyarıma tikildi və beləliklə, 1956-cı il fevralın 14-ü Azərbaycan televiziyasının yaranma tarixinə çevrildi. İlk veriliş günü ekranda əvvəlcə sınaq cədvəli göstərildi, sonra o vaxt çox gənc olan gözəl aktrisamız Nəcibə Məlikova kadrda görünərək: “Diqqət! Göstərir Bakı”, - dedi və Azərbaycanda aramsız yayımın başlanması münasibətilə tamaşaçıları təbrik etdi. Bunun necə bir şərəfli tarixi an olduğunu Nəcibə xanım illər sonra mətbuata verdiyi müsahibələrində xatırlayacaqdı. İnsanların dünyagörüşündə, təsəvvüründə yeni bir mərhələnin ilk siması kimi əbədiləşmək, “televiziya” müjdəsini gətirən qaranquş olmaq hər kəsə nəsib olan şans deyil. Nəcibə xanımın tarixi təbrikindən sonra kibrit qutusundan bir az böyük olan ekranda “Bəxtiyar” filmi yayımlandı. Milli televiziya tariximizin ilk günündə kamera arxasında Sərvər Quliyev, rejissor pultu arxasında Kamil Rüstəmbəyov olub. Bu, Güney Qafqaz və Orta Asiya Respublikaları arasında ilk televiziya studiyası idi. Bütövlükdə götürsək, Azərbaycanda teleyayım bir çox ölkələrlə müqayisədə daha tez yaranıb (məsələn, Türkiyədən 12 il öncə). Maraqlı faktdır ki, həmin gün teleqüllənin inşası hələ tamamlanmamışdı, ona görə də 14 fevral 1956-cı ildə yayım 44 metrlik neft buruğuna bağlanmış studiya ötürücüsü ilə başladı. Məhz bu səbəbdən ilk teletamaşaçılar həmin gün “Bəxtiyar” filmini, unudulmaz sənətkarımız Rəşid Behbudovu, sadəcə, seyr etmiş, dinləyə bilməmişdilər. Film səssiz yayımlanmışdı. O gündən milli televiziyamız 2 saat olmaqla, həftədə iki dəfə tamaşaçılarla görüşə gəldi.
Həmçinin bax
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yayim jurnalistikasi Kohne metodlarla yayimlanan medianin evezine muasir usullar ile translyasiya olunan qezet ve afisalar kimi xeberler ve jurnallar sahesidir Yayim metodlarina radio hava kabel ve Internet vasitesile televiziya hava kabel ve Internet vasitesile ve Internet daxildir Bele media sekiller statik ve hereketli vizual metn ve sesler vasitesile yayilir Tesvir etmeYayimlanan meqaleler paketler oxucular sesleri VO ve lentdeki ses SOT seklinde yazila biler Xulase xeberlerin umumi ve qisa icmali ucun duzeldilmis bir video carxdir ve esasen televiziyada isledilir Reortyor terefinden teqdim olunur Ses video qrafika ve effektlerden istifade olunur Qiraetci video ve ya sesle musayiet olunmadan meqale oxuyan sexse deyilir Bezen ekranda reqemsal qrafik de tesvir olunur Voice over ya da VO aparici terefinden teqdim edilen sesli ve goruntulu yayimdir Sound on tape ya da SOT musahibe sesidir Umumi bir musahibeni ve ya bir nece musahibenin onemli hisselerini teskil edir Radio yayim jurnalistikasi ucun ilk vasite idi Ilk radiostansiyalarin bir coxu gelirsiz kooperativ icma muessiselerinden ibaret idi Daha sonra gelir elde etmek ucun reklamlarin yaranmasi radionun inkisafinda boyuk onem teskil etdi Televiziyanin yaranmasi ile bezi olkelerde ictimaiyyetin ekseriyyeti esas xeber menbeyi kimi televiziyadan istifade etmesi radio ve qezetin onemini azaltdi Radiodaki proqramlarin bir hissesi yerli olaraq istehsal olunur bezileri bir radio sebekesi meselen sindikasiya ile yayimlanir Bu sahede tecrubeli aparici verilis zamani dinleyicilerle sohbet edir gundemdeki onemli xeberleri oxuyur Insanlar taninmis sexsiyyetleri sevilen musiqilerive vacib melumatlari dinlemek ucun her gun radionun basina yigisirlar Radioda xeberlere musahibeler tebii sesler hadisenin mahiyyetini anlamaq ucun ve muxbir ve aparici sesleri daxildir Bezi radio xeberleri cemi dord deqiqe ceke biler ancaq 12 15 xeberden ibaret ola bilir Bu yeni bulletenler cari hadiselere genis nezer salmaq isteyini tamasacilarin mehdud sayda muxtelif hekayelere diqqet ayirmaq imkanlari ile tarazlasdirmalidir Radiosenayesi minlerle stansiyaya sahib olan daha az sirket olmaqla mulkiyyetin koklu konsolidasiyasindan kecdi Clear Channel Communications kimi boyuk media konqlomeratlari Birlesmis Statlarin ekser radio stansiyalarina sahibdir Bu yerli xeberleri ve melumatlari vurgulamaqla daha cox yer formatlari ve stansiyalarin qruplarinda qaynaq mubadilesi ile neticelendi Bu konsentrasiyanin xalqa xidmet edib etmemesi ile bagli narahatliq yaranmisdi Muxalifet ifade edilen siyasi goruslerin dairesinin cox daraldigini ve elaqelerin kritik oldugu yerli fovqelade hallar da daxil olmaqla yerli narahatliqlara laqeyd yanasildigini soyledi Azerbaycanda hal hazirda Ictimai radio Asan radio Veten radio Ferqli radio Antenn radio Araz Fm Space radio Radio Sputnik Azerbaycan radio Media Fm Azad Azerbaycan Fm ve s Kimi radiostansiyalar movcuddur Radio ve tarixiRadio ilk evveller populyarlasdiqda melumat menbeyi kimi istifade edilmedi eksine insanlar radioya yalniz eylenceli meqsedler ucun qulaq asirdilar Edward R Murrow adli bir adamla bu veziyyet deyismeye basladi Edward Murrow II Dunya Muharibesi ile bagli xeberler yaymaq ucun Ingiltereye geden bir Amerikali idi Doyus boyu Londonda qaldi ve Londonda muharibe haqqinda ilk melumat veren ve Hitler hakimiyyeti illerinde xalqin ideyalarini yenileyen sexslerden biri kimi meshurlasmisdir Murrow sohretini esasen Hitler Alman ordusunun Avstriyani ilhaq etmesi haqqinda melumati verdikden sonra qazandi Bir cox Amerikali muharibe haqqinda melumat elde etmek ucun muharibe boyu yayimlanan verilisleri mutemadi dinlemeye basladi Daha cox insan Pearl Harbora edilen hucumlardan sonra melumat ucun radioya etibar etmeye basladi Insanlar Prezident Ruzveltin verilisi vasitesi ile bombalanma barede xeber tutdular Bu amerikalilari kenarlasdirdi ve insanlar II Dunya Muharibesi boyu boyuk elanlar ucun radioya daha cox etibar etmeye basladilar II Dunya Muharibesi radio yayiminin daha boyuk bir saheye cevrildiyi bir dovr idi cunki insanlarin dunyada bas verenlere dair yeniliklerini elde etmesinin en asan ve suretli yolu idi Televiziya reportajlari da ilk evveller melumatlari radiodan dinleyirdilee 1940 1950 ci illerde televiziya xeber menbeleri boyudu amma yene de radio ustunluk teskil etdi 1963 cu ilde John Kennedinin sui qesdinden sonra televiziyanin dairesi genislendi Radio yalniz hadisenin sesini ceke bilerdi ancaq televiziya insanlara sui qesdin esl dehsetini gosterdi CBS News ilk olaraq Kennedinin vuruldugunu ve oldurulduyunu bildirdi Xeber buraxilislari novbeti bir nece gun Vasinqtonda bas veren her seyi o cumleden Kennedinin cenazesini ehate etdi Bu xeber stansiyalari ucun boyuk hadiseleri daha tez ehate etmeli ve bas veren kimi ictimaiyyete catdirmasi ucun ela furset yaratdi Televiziya radiodan daha operativ yayim teklif etdi ve tamasacilara hadiseni daha yaxsi hiss etmeye imkan verdi cunki bas verenleri tam olaraq goruntuleye bilirdi Daha cox insan Pearl Harbora edilen hucumlardan sonra melumat ucun radioya etibar etmeye basladi Insanlar Prezident Ruzveltin verilisi vasitesi ile bombalanma barede xeber tutdular Bu amerikalilari kenarlasdirdi ve insanlar II Dunya Muharibesi boyu boyuk elanlar ucun radioya daha cox etibar etmeye basladilar II Dunya Muharibesi radio yayiminin daha boyuk bir saheye cevrildiyi bir dovr idi cunki insanlarin dunyada bas verenlere dair yeniliklerini elde etmesinin en asan ve suretli yolu idi Televiziya reportajlari da ilk evveller melumatlari radiodan dinleyirdilee 1940 1950 ci illerde televiziya xeber menbeleri boyudu amma yene de radio ustunluk teskil etdi 1963 cu ilde John Kennedinin sui qesdinden sonra televiziyanin dairesi genislendi Radio yalniz hadisenin sesini ceke bilerdi ancaq televiziya insanlara sui qesdin esl dehsetini gosterdi CBS News ilk olaraq Kennedinin vuruldugunu ve oldurulduyunu bildirdi Xeber buraxilislari novbeti bir nece gun Vasinqtonda bas veren her seyi o cumleden Kennedinin cenazesini ehate etdi Bu xeber stansiyalari ucun boyuk hadiseleri daha tez ehate etmeli ve bas veren kimi ictimaiyyete catdirmasi ucun ela furset yaratdi Televiziya radiodan daha operativ yayim teklif etdi ve tamasacilara hadiseni daha yaxsi hiss etmeye imkan verdi cunki bas verenleri tam olaraq goruntuleye bilirdi TeleviziyaTeleviziya xeberleri coxlari terefinden jurnalistikanin en onemli terkib hissesi hesab olunur Amerika ictimaiyyetinin ekseriyyeti ucun yerli xeberler ve milli televiziya xeberleri esas xeber menbeyidir Yalniz tamasaci sayi deyil her izleyiciye tesir cehetden televiziyanin ustunluyu danilmazdir Televiziyada celbedici vizuallar gozellik hereket ve sok daxil olmaqla qisa ses sesleri ve suretli kesilmeler kamera bucaginin deyisiklikleri ustunluk teskil edir Kabel Xeber Sebekesi CNN Fox News Channel ve MSNBC kimi kabel xeber kanallarinin tetbiqi ile televiziyada yeni bir cigir acilmis oldu Azerbaycanda TeleviziyaMutexessislerin hesablamalarina gore Ikinci Dunya Savasi bas vermeseydi Azerbaycanda artiq 40 ci illerin sonlarinda televiziya yayiminin tesekkulu reallasa bilerdi Bir qeder gec olsa da zaman oz sozunu dedi 1954 cu il sentyabrin 2 de Baki televiziya studiyasinin temel dasi qoyuldu Studiya ilyarima tikildi ve belelikle 1956 ci il fevralin 14 u Azerbaycan televiziyasinin yaranma tarixine cevrildi Ilk verilis gunu ekranda evvelce sinaq cedveli gosterildi sonra o vaxt cox genc olan gozel aktrisamiz Necibe Melikova kadrda gorunerek Diqqet Gosterir Baki dedi ve Azerbaycanda aramsiz yayimin baslanmasi munasibetile tamasacilari tebrik etdi Bunun nece bir serefli tarixi an oldugunu Necibe xanim iller sonra metbuata verdiyi musahibelerinde xatirlayacaqdi Insanlarin dunyagorusunde tesevvurunde yeni bir merhelenin ilk simasi kimi ebedilesmek televiziya mujdesini getiren qaranqus olmaq her kese nesib olan sans deyil Necibe xanimin tarixi tebrikinden sonra kibrit qutusundan bir az boyuk olan ekranda Bextiyar filmi yayimlandi Milli televiziya tariximizin ilk gununde kamera arxasinda Server Quliyev rejissor pultu arxasinda Kamil Rustembeyov olub Bu Guney Qafqaz ve Orta Asiya Respublikalari arasinda ilk televiziya studiyasi idi Butovlukde gotursek Azerbaycanda teleyayim bir cox olkelerle muqayisede daha tez yaranib meselen Turkiyeden 12 il once Maraqli faktdir ki hemin gun telequllenin insasi hele tamamlanmamisdi ona gore de 14 fevral 1956 ci ilde yayim 44 metrlik neft buruguna baglanmis studiya oturucusu ile basladi Mehz bu sebebden ilk teletamasacilar hemin gun Bextiyar filmini unudulmaz senetkarimiz Resid Behbudovu sadece seyr etmis dinleye bilmemisdiler Film sessiz yayimlanmisdi O gunden milli televiziyamiz 2 saat olmaqla heftede iki defe tamasacilarla goruse geldi Hemcinin baxTeleviziya Jurnalistika tarixi Eylence jurnalistikasi Herbi jurnalistika Incesenet jurnalistikasiIstinadlar