Yaqub Şinkieviç (16 aprel 1884, Lyaxoviçi[d], Minsk quberniyası[d] – 1 noyabr 1966, Vaterburi[d]) — şərqşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, 1925-ci ildə yenicə müstəqil olmuş Polşanın seçilmiş ilk müftisi.
Yaqub Şinkieviç | |
---|---|
Polyakca: Jakub Szynkiewicz | |
Doğum tarixi | 16 aprel 1884 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 1 noyabr 1966(82 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Vətəndaşlığı | Rusiya İmperiyası Polşa Respublikası ABŞ |
Milliyyəti | Lipka tatarı |
Dini | Sünni İslam |
İxtisası | Şərqşünas |
Təhsili | Peterburq Universiteti Berlin Universiteti |
Fəaliyyəti | mufti, fəlsəfə doktoru |
Mükafatları |
Həyatı
Yaqub Şinkieviç 1884-cü ilin 16 aprelində Lyaxavişi bölgəsində anadan olmuşdur. Bu bölgə o dövrdə Rusiya imperiyasının Minsk quberniyasına tabe idi. Lyaxavişi 1921-ci ildən 1939-cu ilə qədər Polşanın bir parçası olmuşdur. Hal-hazırda isə Belarusa məxsusdur.
Tatar ailəsində doğulan Yaqub Şinkieviç Süleyman və Fatma adlı şəxslərin övladıdır. Ailədə bir qardaşı və bir bacısı olmuşdur. Qardaşı Mustafa Şinkieviç Lipka Tatarları Cəmiyyətinin (polyakca: Związek Tatarów Litewskich) rəhbəri olmuşdur. Bacısının adı Əminədir.
1904-cü ildə Minsk Ali Məktəbini bitirmişdir. Daha sonra ilk öncə mühəndislik sahəsində təhsil alsa da, 1907-ci ildə Peterburq şəhərinə şərqşünaslıq sahəsində təhsil almağa yollanmışdır. 1925-ci ildə Berlin Universitetində öz doktorantura mövzusunu alman dilində müdafiə edərək fəlsəfə doktoru elmi adını almışdır. Elə həmin ilin 25 oktyabrında bütün Polşa müsəlmanlarının müftisi seçilmişdir. Bu qurumun mərkəzi Vilnüs şəhərində yerləşirdi.
O, fəaliyyəti dövründə Qurandan bir çox ayəni ərəbcədən polyak dilinə tərcümə etmişdir. Onun bu tərcümələri 1935-ci ildə "Wersety z Koranu" adı altında nəşr edilmişdir. Onun rəhbərliyi dövründə bu qurum bir çox müsəlman dünaysı dövltələri ilə əlaqə yarada bilmişdi. Belə dövlətlərə misal olaraq Hindistanı, Fələstini, Misir və digərlərini göstərmək olar. Müfti Şinkieviç 1926-cı ildə Qahirədə keçirilən konqresə də qatılmışdır. 1935-ci ildə təşkil edilən Avropa Müsəlmanları Konqresi zamanı Şinkieviç "ən görkəmli iştirakçılarından biri" kimi qeyd edilmişdir. Konqresin ən yadda qalan anlarından biri budur ki, Müfti Şinkieviç Napoli Şərqşünaslıq İnistitutunun rəhbəri Bernardo Barbiellini Amidey kürsü önünə çıxıb danışmaq istəyərkən Şinkieviç ondan hamının gözü qarşısında islamı qəbul etdiyini təstiqləmək üçün 3 dəfə şəhadət gətirməsini istəmişdir.
O, həmçinin nisbətən yeni yaranmış respublika olan Polşanın 1936-cı ildə müsəlmanların hüquqi vəziyyətini tənzimləmək üçün hazırladığı qanun layihəsinə də nəzarət edib, rəy bildirirdi. Onun planlarından biri də Polşanın paytaxtı Varşava şəhərində məscid tikmək idi. Lakin Polşanın 1939-cu ildə Almaniya-Sovet İttifaqı blokunun ortaq işğalına məruz qalması bu planın yarımçıq qalmasına səbəb oldu.
II Dünya müharibəsi və mühacirət
İkinci Dünya müharibəsi zamanı o, almanların şərqə hücumunda müfti kimi xidmət etmişdir. 1944-cü ildə o, almanların xidmətindən çıxdı və kommunist Polşaya geri dönmək qərarına gəldi. Müharibə bitdikdən sonra isə Misirdə məskunlaşmaq qərarına gəldi və orada yaşamağa başladı. Lakin 1952-ci ildə sovetpərəst Camal Əbdül Nasirin hərbi çevrilişindən sonra Misiri də tərk etməyə məcbur oldu. ABŞ-a yollanan Şinkieviç Konnektikut ştatının Vaterburi bölgəsində məskunlaşdı. 1 noyabr 1966-cı ildə elə orada da vəfat etdi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Deutsche Nationalbibliothek Record #1042167737 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- Gąsiorowski, Stefan. Szynkiewicz Jakub // Polski Słownik Biograficzny. 50. Polska Akademia Nauk & Polska Akademia Umiejętności. 2015. 321.
- Schinkewitsch, Jakob: Rabghuzis Syntax. In: Mitteilungen d. Sem. f. Orient. Sprachen zu Berlin, Abt. II <Westasiat. Studien>. Jg. 29, Berlin, Phil. Diss. vom 10. Juni 1926. Berlin, Reichsdruckerei, 1926
- "Swiss Exile: The European Muslim Congress, 1935 by Martin Kramer (from Islam Assembled)". 2009-06-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-10-26.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yaqub Sinkievic 16 aprel 1884 Lyaxovici d Minsk quberniyasi d 1 noyabr 1966 Vaterburi d serqsunasliq uzre felsefe doktoru 1925 ci ilde yenice musteqil olmus Polsanin secilmis ilk muftisi Yaqub SinkievicPolyakca Jakub SzynkiewiczDogum tarixi 16 aprel 1884 1884 04 16 Dogum yeri Lyaxovici d Slutsk qezasi d Minsk quberniyasi d Rusiya imperiyasiVefat tarixi 1 noyabr 1966 1966 11 01 82 yasinda Vefat yeri Vaterburi d Vetendasligi Rusiya Imperiyasi Polsa Respublikasi ABSMilliyyeti Lipka tatariDini Sunni IslamIxtisasi SerqsunasTehsili Peterburq Universiteti Berlin UniversitetiFealiyyeti mufti felsefe doktoruMukafatlariHeyatiYaqub Sinkievic 1884 cu ilin 16 aprelinde Lyaxavisi bolgesinde anadan olmusdur Bu bolge o dovrde Rusiya imperiyasinin Minsk quberniyasina tabe idi Lyaxavisi 1921 ci ilden 1939 cu ile qeder Polsanin bir parcasi olmusdur Hal hazirda ise Belarusa mexsusdur Tatar ailesinde dogulan Yaqub Sinkievic Suleyman ve Fatma adli sexslerin ovladidir Ailede bir qardasi ve bir bacisi olmusdur Qardasi Mustafa Sinkievic Lipka Tatarlari Cemiyyetinin polyakca Zwiazek Tatarow Litewskich rehberi olmusdur Bacisinin adi Eminedir 1904 cu ilde Minsk Ali Mektebini bitirmisdir Daha sonra ilk once muhendislik sahesinde tehsil alsa da 1907 ci ilde Peterburq seherine serqsunasliq sahesinde tehsil almaga yollanmisdir 1925 ci ilde Berlin Universitetinde oz doktorantura movzusunu alman dilinde mudafie ederek felsefe doktoru elmi adini almisdir Ele hemin ilin 25 oktyabrinda butun Polsa muselmanlarinin muftisi secilmisdir Bu qurumun merkezi Vilnus seherinde yerlesirdi O fealiyyeti dovrunde Qurandan bir cox ayeni erebceden polyak diline tercume etmisdir Onun bu tercumeleri 1935 ci ilde Wersety z Koranu adi altinda nesr edilmisdir Onun rehberliyi dovrunde bu qurum bir cox muselman dunaysi dovlteleri ile elaqe yarada bilmisdi Bele dovletlere misal olaraq Hindistani Felestini Misir ve digerlerini gostermek olar Mufti Sinkievic 1926 ci ilde Qahirede kecirilen konqrese de qatilmisdir 1935 ci ilde teskil edilen Avropa Muselmanlari Konqresi zamani Sinkievic en gorkemli istirakcilarindan biri kimi qeyd edilmisdir Konqresin en yadda qalan anlarindan biri budur ki Mufti Sinkievic Napoli Serqsunasliq Inistitutunun rehberi Bernardo Barbiellini Amidey kursu onune cixib danismaq isteyerken Sinkievic ondan haminin gozu qarsisinda islami qebul etdiyini testiqlemek ucun 3 defe sehadet getirmesini istemisdir O hemcinin nisbeten yeni yaranmis respublika olan Polsanin 1936 ci ilde muselmanlarin huquqi veziyyetini tenzimlemek ucun hazirladigi qanun layihesine de nezaret edib rey bildirirdi Onun planlarindan biri de Polsanin paytaxti Varsava seherinde mescid tikmek idi Lakin Polsanin 1939 cu ilde Almaniya Sovet Ittifaqi blokunun ortaq isgalina meruz qalmasi bu planin yarimciq qalmasina sebeb oldu II Dunya muharibesi ve muhaciretIkinci Dunya muharibesi zamani o almanlarin serqe hucumunda mufti kimi xidmet etmisdir 1944 cu ilde o almanlarin xidmetinden cixdi ve kommunist Polsaya geri donmek qerarina geldi Muharibe bitdikden sonra ise Misirde meskunlasmaq qerarina geldi ve orada yasamaga basladi Lakin 1952 ci ilde sovetperest Camal Ebdul Nasirin herbi cevrilisinden sonra Misiri de terk etmeye mecbur oldu ABS a yollanan Sinkievic Konnektikut statinin Vaterburi bolgesinde meskunlasdi 1 noyabr 1966 ci ilde ele orada da vefat etdi Hemcinin baxSelim CazbiyevicIstinadlarDeutsche Nationalbibliothek Record 1042167737 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Gasiorowski Stefan Szynkiewicz Jakub Polski Slownik Biograficzny 50 Polska Akademia Nauk amp Polska Akademia Umiejetnosci 2015 321 Schinkewitsch Jakob Rabghuzis Syntax In Mitteilungen d Sem f Orient Sprachen zu Berlin Abt II lt Westasiat Studien gt Jg 29 Berlin Phil Diss vom 10 Juni 1926 Berlin Reichsdruckerei 1926 Swiss Exile The European Muslim Congress 1935 by Martin Kramer from Islam Assembled 2009 06 18 tarixinde Istifade tarixi 2009 10 26