Yapon kriptomeriyası (lat. Cryptomeria japonica) — bitkilər aləminin şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin cupressales dəstəsinin sərvkimilər fəsiləsinin kriptomeriya cinsinə aid bitki növü.
Yapon kriptomeriyası | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Yapon kriptomeriyası | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Əsasən Şərqi Asiyada, xüsusilə Çin və Yaponiyada geniş yayılmışdır. Piramidal çətirli, həmişəyaşıl ağacdır. Vətənimdə hündürlüyü 45 m-ə və gövdəsinin diametri 1–2 m-ə çatır. Gövdəsinin qabığı qırmızımtıl-qonurdur, ensiz, uzun zolaqlıdır. Yarpaqları iynəvarıdır, sərtdir, sıx yerləşmiş, bizvarıdır, oturaq hissəsi əyilmişdir, kənarlarından içəriyə doğru batıqdır, yayda sarımtıl-yaşıl, qışda tünd-yaşıl olub, budaq üzərində 7 il qalır. Erkəkcik sünbülcükləri budaqların ucunda iynəvarı yarpaqların qoltuğunda yerləşir, tozcuqları 3–5 tozcuq kisəsindən ibarətdir.
Dişicik sünbülcükləri isə budaqların ucunda yerləşir. Toxumları oval formalıdır, hər toxum 2–3 ensiz qanadla əhatə olunur. Toxum pulcuğunda 2–5 ədəd yumurtacıq olur. Örtücük pulcuqları isə toxuma birləşmiş vəziyyətdə inkişaf edir. Qozaları birinci il yetişir, oduncaqlaşmış, kürəşəkilli və ya yumurtavarı dəyirmidir, üzəri kələ-kötür, rəngi qəhvəyi, yumru və ya yumurtavarı, 2 sm uzunluqdadır, pulcuqları 4–5 dişli olur, toxumlarını tökdükdən sonra ağacda qalır. 10 yaşında meyvə verir. Tüzböyüyən, istisevən və kölgəyədavamlı ağac növüdür. Oduncağı rütubətə davamlıdır və texniki cəhətdən yüksək keyfiyyətə malikdir. Torpağa qarşı tələbkar deyildir. −18–20 0 C-yə qədər olan şaxtalara davam gətirir. Xiyabanlarda qrupla və tək-tək əkmək üçün istifadə edilən dekorativ ağacdır.
Azərbaycanda Abşeron, Lənkəran və Astara rayonlarında mədəni şəraitdə becərilir.
İstinadlar
- Don Two new genera of the natural family of plants called Coniferae (ing.). // Annals of Natural History London: 1838. Vol. I, Iss. Number III. P. 234. ISSN 2634-0445
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yapon kriptomeriyasi lat Cryptomeria japonica bitkiler aleminin sobesinin i yneyarpaqlilar sinfinin cupressales destesinin servkimiler fesilesinin kriptomeriya cinsine aid bitki novu Yapon kriptomeriyasiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Sobe Sinif IyneyarpaqlilarYarimsinif Deste CupressalesFesile ServkimilerYarimfesile TaksodiumlarCins KriptomeriyaNov Yapon kriptomeriyasiBeynelxalq elmi adiCryptomeria japonica D Don 1838Sekil axtarisiITIS 501832NCBI 3369EOL 126871 Esasen Serqi Asiyada xususile Cin ve Yaponiyada genis yayilmisdir Piramidal cetirli hemiseyasil agacdir Vetenimde hundurluyu 45 m e ve govdesinin diametri 1 2 m e catir Govdesinin qabigi qirmizimtil qonurdur ensiz uzun zolaqlidir Yarpaqlari iynevaridir sertdir six yerlesmis bizvaridir oturaq hissesi eyilmisdir kenarlarindan iceriye dogru batiqdir yayda sarimtil yasil qisda tund yasil olub budaq uzerinde 7 il qalir Erkekcik sunbulcukleri budaqlarin ucunda iynevari yarpaqlarin qoltugunda yerlesir tozcuqlari 3 5 tozcuq kisesinden ibaretdir Disicik sunbulcukleri ise budaqlarin ucunda yerlesir Toxumlari oval formalidir her toxum 2 3 ensiz qanadla ehate olunur Toxum pulcugunda 2 5 eded yumurtaciq olur Ortucuk pulcuqlari ise toxuma birlesmis veziyyetde inkisaf edir Qozalari birinci il yetisir oduncaqlasmis kuresekilli ve ya yumurtavari deyirmidir uzeri kele kotur rengi qehveyi yumru ve ya yumurtavari 2 sm uzunluqdadir pulcuqlari 4 5 disli olur toxumlarini tokdukden sonra agacda qalir 10 yasinda meyve verir Tuzboyuyen istiseven ve kolgeyedavamli agac novudur Oduncagi rutubete davamlidir ve texniki cehetden yuksek keyfiyyete malikdir Torpaga qarsi telebkar deyildir 18 20 0 C ye qeder olan saxtalara davam getirir Xiyabanlarda qrupla ve tek tek ekmek ucun istifade edilen dekorativ agacdir Azerbaycanda Abseron Lenkeran ve Astara rayonlarinda medeni seraitde becerilir IstinadlarDon Two new genera of the natural family of plants called Coniferae ing Annals of Natural HistoryLondon 1838 Vol I Iss Number III P 234 ISSN 2634 0445Hemcinin bax