Xəzər sarıbaşı (lat. Kalidium caspicum) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin pəncərkimilər fəsiləsinin sarıbaş (bitki) cinsinə aid bitki növü.
Xəzər sarıbaşı | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Xəzər sarıbaşı | ||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
|
Arealı
İranda, Qafqazda, Avropada və Orta Asiyada yayılmışdır. Xəzər dənizin Qafqaz sahillərində təsvir edilmişdir.
Botaniki təsviri
15-75 sm hündürlüyündə kolcuqdur. Çılpaq, əksər hallarda birillik, ağımtıl zoğlu, çox asan qırılan, oduncaqlaşmış gövdə və budaqlara malikdir. Yarpaqları növbəli düzülüşlü, çılpaq, zəif inkişaf etmiş, ətli, şirəli və ya kiçik yarpaqaltlığa malikdir. Pulcuqşəkilli çiçəkaltlıqlarının qoltuğunda üç-üç yerləşən çiçəkləri vardır. Meyvələrdə çiçəkyanlığı 4-5 künclüdür. Aprel ayında çiçəkləyir. Meyvələr dəyirmi ovalşəkillidir, uzunluğu 1-1,5 mm, üzəri qısa əmziklərə oxşar çıxıntılarla örtülüdür, oktyabr ayında yetişir.
Ekologiyası
Duza və istiyə davamlı bitkidir.
Azərbaycanda yayılması
Böyük Qafqaz, Kür-Araz ovalığı və Naxçıvanda təpəli şoranlıqlarda və şorlaşmış yerlərdə, səhra və yarımsəhralarda təsadüf edilir və seyrəlmiş təmiz cəngəlliklər əmələ gətirir. Abşeronda dənizkənarı ərazilərdə rast gəlinir.
İstifadəsi
Yanacaqda istifadə olunur. Bəzi heyvanlar tərəfindən yeyilir. Tərkibində az miqdarda alkaloidli maddələr vardır. Bu bitkinin yaşıl sabunla qarışığı insektisid xüsusiyyətlərinə malikdir. Yaşıllaşdırmada istifadə olunmur.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xezer saribasi lat Kalidium caspicum bitkiler aleminin qerenfilcicekliler destesinin pencerkimiler fesilesinin saribas bitki cinsine aid bitki novu Xezer saribasiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Deste QerenfilciceklilerFesile PencerkimilerYarimfesile Cins SaribasNov Xezer saribasiBeynelxalq elmi adiKalidium caspicumSekil axtarisiNCBI 240077ArealiIranda Qafqazda Avropada ve Orta Asiyada yayilmisdir Xezer denizin Qafqaz sahillerinde tesvir edilmisdir Botaniki tesviri15 75 sm hundurluyunde kolcuqdur Cilpaq ekser hallarda birillik agimtil zoglu cox asan qirilan oduncaqlasmis govde ve budaqlara malikdir Yarpaqlari novbeli duzuluslu cilpaq zeif inkisaf etmis etli sireli ve ya kicik yarpaqaltliga malikdir Pulcuqsekilli cicekaltliqlarinin qoltugunda uc uc yerlesen cicekleri vardir Meyvelerde cicekyanligi 4 5 kuncludur Aprel ayinda cicekleyir Meyveler deyirmi ovalsekillidir uzunlugu 1 1 5 mm uzeri qisa emziklere oxsar cixintilarla ortuludur oktyabr ayinda yetisir EkologiyasiDuza ve istiye davamli bitkidir Azerbaycanda yayilmasiBoyuk Qafqaz Kur Araz ovaligi ve Naxcivanda tepeli soranliqlarda ve sorlasmis yerlerde sehra ve yarimsehralarda tesaduf edilir ve seyrelmis temiz cengellikler emele getirir Abseronda denizkenari erazilerde rast gelinir IstifadesiYanacaqda istifade olunur Bezi heyvanlar terefinden yeyilir Terkibinde az miqdarda alkaloidli maddeler vardir Bu bitkinin yasil sabunla qarisigi insektisid xususiyyetlerine malikdir Yasillasdirmada istifade olunmur IstinadlarHemcinin bax