Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Xuray — Azərbaycan Respublikasının Qusar rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
| Xuray | |
|---|---|
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Rayon | Qusar rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| | |
Tarixi
Xuray kəndi Qusar rayonundan 16 km cənub qərbdə, Şahdağının ətəyində, Qusar çayın sağ sahilində, dəniz səviyyəsindən 1200 m hündürlükdə, Əniğ dərəsi adlanan yerdə yerləşir. Qusar maili düzənliyində tez-tez təsadüf olunan arxeoloji tapıntılar Əniğ dərəsindəki 9 kəndin: Əniğ, Zindanmuruq, Kuzun, Yuxarı Ləgər, Suvacal, Xuray, Cağar, Çətkün və Ləzənin (Onlardan yalnız üç kənd azərbaycanlı kəndidir. Xuray, Ləgər, Suvacal) qədim zamanlardan mövcudluğunu təsdiq edir. Bu zonada ilk yaşayış məskənləri Əniğ Və Xuray olduğu kənd ağsaqqallarının yekdil fikridir. Kəndin qədimliyini onun dörd tərəfdən əhatə edən köhnə qəbiristanlıqlar sübut edir.
Xuray kəndi hazırda yerləşdiyi yerindən bir az yüksəklikdə olub. Qədim dövrlərdə "Cıraqlar", "Marl yurd" kimi yurd yerlərində məskən salmış yerli əhali təxminən 500 il əvvəl – təbii fəlakətdən, yadelli basqınlardan qurtulmaq üçün qədim məskənlərini yeni yurd yeri – bərəkətli torpaqları və bol sulu bulaqları olan yamaca – Qusarçayın hövzəsinə tərəf enmişdilər. Beləliklə, orada "Xuray"ın yeni təməli qoyulur.
1996-cı ildə Xurayın "Bağlar" adlanan ərazisində, ora yaxın digər yerlərdə əkin işləri aparılarkən qədim dövrlərə aid nizə başlıqları, silaha oxşar alətlər tapılır. Kəndin mərkəzində olan köhnə qəbirstanlıqdakı məzar daşları isə X əsrin axırlarına təsadüf olunur.
Toponimikası
Kənd Yan silsiləsinin ətəyindədir. Kənd yaxınlığındakı dağ aşırımının adını daşıyır. Oykonimin ləzgi dilindəki xur/xür (kənd) sözü və -ay (ismin çıxışlıq hal şək.-si) topoformantının birləşməsi kimi "kənddən olan" mənasında olduğu da ehtimal edilir.
Xaçmaz rayonunda da Xuray adlı kənd mövcuddur.
Coğrafiyası və iqlimi
Xuray dəniz səviyyəsindən 1200 m yüksəklikdə yerləşir. Kəndin qərb tərəfdən Şahdağı, şimal və cənubda hündür meşəli yüksəkliklə örtüldüyü üçün havası sərin və rütubətli olur. Buna görə də orda yay sərin, qış soyuq keçir.
Əhalisi
Kəndin əhalisi azərbaycanlılardır. Deylənlərə görə əhali orta əsrlərdə Ərəbistan və Orta Asiyadan köçüb gələn əhalidir. Əhalinin məşğuliyyəti əkinçilik və maldarlıq olub. Sonradan kənddə meyvəçilik də inkişaf edib. 2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 711 nəfər yaşayır.
Təhsilin vəziyyəti
Kənddə şəhid Rubər Səfərəliyevin adını daşıyan orta məktəb fəaliyyət göstərir. 2008-ci ildə H. Əliyev fondu tərəfindən kənddə yeni 18 sinifli tam orta məktəb tikilib istifadəyə verilmişdir. Məktəbin məzunlarından xarici ölkələrdə təhsil alan gənclər var. Şagirdlər olimpiadada uğurlu nəticə göstərirlər.
Mədəniyyəti
Kənddə mədəniyyət evi, kitabxana, tibb məntəqəsi, poçt şöbəsi fəaliyyət göstərir.
Abidələri
Kənddə XVIII əsrə aid məscid, iki müqəddəs pir, qaçaq mağaraları və asma körpü var. Azərbaycanfilmin istehsalı olan "Tütək səsi" filmindəki körpü bu kənddə yerləşir.
İstinadlar
- Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, səh.427
- Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Siyahıyaalınması. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. Bakı: 2010, səh.629
Xarici keçidlər
- Azərbaycan Respublikası Qusar Rayon İcra Hakimiyyəti
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xuray Azerbaycan Respublikasinin Qusar rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Xuray41 22 03 sm e 48 18 24 s u Olke AzerbaycanRayon Qusar rayonuTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 676 nef Xeriteni goster gizle XurayTarixiXuray kendi Qusar rayonundan 16 km cenub qerbde Sahdaginin eteyinde Qusar cayin sag sahilinde deniz seviyyesinden 1200 m hundurlukde Enig deresi adlanan yerde yerlesir Qusar maili duzenliyinde tez tez tesaduf olunan arxeoloji tapintilar Enig deresindeki 9 kendin Enig Zindanmuruq Kuzun Yuxari Leger Suvacal Xuray Cagar Cetkun ve Lezenin Onlardan yalniz uc kend azerbaycanli kendidir Xuray Leger Suvacal qedim zamanlardan movcudlugunu tesdiq edir Bu zonada ilk yasayis meskenleri Enig Ve Xuray oldugu kend agsaqqallarinin yekdil fikridir Kendin qedimliyini onun dord terefden ehate eden kohne qebiristanliqlar subut edir Xuray kendi hazirda yerlesdiyi yerinden bir az yukseklikde olub Qedim dovrlerde Ciraqlar Marl yurd kimi yurd yerlerinde mesken salmis yerli ehali texminen 500 il evvel tebii felaketden yadelli basqinlardan qurtulmaq ucun qedim meskenlerini yeni yurd yeri bereketli torpaqlari ve bol sulu bulaqlari olan yamaca Qusarcayin hovzesine teref enmisdiler Belelikle orada Xuray in yeni temeli qoyulur 1996 ci ilde Xurayin Baglar adlanan erazisinde ora yaxin diger yerlerde ekin isleri aparilarken qedim dovrlere aid nize basliqlari silaha oxsar aletler tapilir Kendin merkezinde olan kohne qebirstanliqdaki mezar daslari ise X esrin axirlarina tesaduf olunur ToponimikasiKend Yan silsilesinin eteyindedir Kend yaxinligindaki dag asiriminin adini dasiyir Oykonimin lezgi dilindeki xur xur kend sozu ve ay ismin cixisliq hal sek si topoformantinin birlesmesi kimi kendden olan menasinda oldugu da ehtimal edilir Xacmaz rayonunda da Xuray adli kend movcuddur Cografiyasi ve iqlimiXuray kendinin dag ve ormanlari Xuray deniz seviyyesinden 1200 m yukseklikde yerlesir Kendin qerb terefden Sahdagi simal ve cenubda hundur meseli yukseklikle ortulduyu ucun havasi serin ve rutubetli olur Buna gore de orda yay serin qis soyuq kecir EhalisiKendin ehalisi azerbaycanlilardir Deylenlere gore ehali orta esrlerde Erebistan ve Orta Asiyadan kocub gelen ehalidir Ehalinin mesguliyyeti ekincilik ve maldarliq olub Sonradan kendde meyvecilik de inkisaf edib 2009 cu ilin siyahiyaalinmasina esasen kendde 711 nefer yasayir Tehsilin veziyyetiKendde sehid Ruber Sefereliyevin adini dasiyan orta mekteb fealiyyet gosterir 2008 ci ilde H Eliyev fondu terefinden kendde yeni 18 sinifli tam orta mekteb tikilib istifadeye verilmisdir Mektebin mezunlarindan xarici olkelerde tehsil alan gencler var Sagirdler olimpiadada ugurlu netice gosterirler MedeniyyetiKendde medeniyyet evi kitabxana tibb menteqesi poct sobesi fealiyyet gosterir AbideleriKendde XVIII esre aid mescid iki muqeddes pir qacaq magaralari ve asma korpu var Azerbaycanfilmin istehsali olan Tutek sesi filmindeki korpu bu kendde yerlesir IstinadlarAzerbaycan Toponimlerinin Ensiklopedik Lugeti Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Nesimi adina Dilcilik Institutu Baki Serq Qerb 2007 seh 427 Azerbaycan Respublikasi Ehalisinin Siyahiyaalinmasi Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Baki 2010 seh 629Xarici kecidlerAzerbaycan Respublikasi Qusar Rayon Icra HakimiyyetiHemcinin baxXuray Xacmaz