Xorasan kürdləri (kürd. کوردانی خۆراسان/Kurdên Xorasanê, fars. کردهای خراسان) — İranın şimal-şərqində, İran–Türkmənistan sərhədi boyunca Şimali Xorasan və Rəzəvi Xorasan ostanlarında yaşayan kürdlər. Xorasanda təxminən 696 kürd kəndi var.
Özünüadlandırma | |||
---|---|---|---|
kürd. کوردانی خۆراسان/Kurdên Xorasanê | |||
Ümumi sayı | |||
500,000–1,000,000 | |||
Yaşadığı ərazilər | |||
| |||
Dili | |||
Dini | |||
Qohum xalqlar | |||
Tarixi
Kürdlərin indiki Türkiyə və Cənubi Qafqazdan Xorasana sürgün edilməsi Səfəvi şahı I İsmayıl tərəfindən təşəbbüs edilmiş və XVI əsrin əvvəllərində I Təhmasib hakimiyyəti dövründə davam etdirilmişdir. 1598–1601-ci illərdə daha 45 min kürd ailəsi sürgün edilmişdir. Sonrakı onilliklərdə I Abbas tərəfindən Xorasanda Astrabaddan Çinarana qədər uzanan beş kürd bölgəsi qurulmuşdur. Əfşar şahı Nadir Şahın dövründə Ərdalan kürdləri və artıq Xorasana sürgün edilənlər Gilan ərazisinə yerləşdirilmişdir.
Deportasiyaların əsas səbəbi Mərkəzi Asiyadakı türkmən və özbək köçərilərinə qarşı müdafiə xətti yaratmaq istəyi idi.
Tayfalar
Xorasandakı kürd tayfaları arasında Əmar, Bəçvan, Bədlan, Bərivan, Bicərvan, Çapəş, Davan, Həməzkan, İzan, Keyvan, Məmyan, Məstiyan, Mozdegan, Palokan, Qaçkan, Qarabaş, Qaraçur, Qaraman, Rəşvan, Rudkan, Sevkan, Silsəpuran, Şad, Şeyxkan, Şirvan, Torosan, Tukan, Tupkan, Zəfəran, Zəngilan, Zərəqkan, Zərdkan və Zeydandır. Onlar hamısı kurmanci ləhçəsində danışır və şiə müsəlmanlarıdır.
Digər tayfalara lək dilində danışan Kəlat və Dərəgazda yaşayan ləklər daxildir.
Mənbə
İstinadlar
- Fray, 2012
- Madih, (2007). səh. 1
- Mədi, (2007). səh. 12
- Mədi, (2007). səh. 14
- Mədi, (2007). səh. 13
- Mədi, (2007). səh. 17–18
- Mədi, (2007). səh. 11
- Həmzəyi, 2015
Ədəbiyyat
- Mədi, Abbas Əli. "The Kurds of Khorasan". Iran and the Caucasus. 11 (1). 2007: 11–31. doi:10.1163/157338407X224879.
- Həmzəyi, Məhəmməd Rza. Lak tribe (ingilis). Encyclopædia Iranica. 2015.
- Fray, R. N. IRAN v. PEOPLES OF IRAN (1) A General Survey (ingilis). Encyclopædia Iranica. 2012.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xorasan kurdleri kurd کوردانی خۆراسان Kurden Xorasane fars کردهای خراسان Iranin simal serqinde Iran Turkmenistan serhedi boyunca Simali Xorasan ve Rezevi Xorasan ostanlarinda yasayan kurdler Xorasanda texminen 696 kurd kendi var Xorasan kurdleri Ozunuadlandirmakurd کوردانی خۆراسان Kurden Xorasane Umumi sayi500 000 1 000 000Yasadigi erazilerSimali Xorasan Rezevi Xorasan GulustanDiliKurd fars Xorasan turkcesiDiniSie islamQohum xalqlarIrandilli xalqlarTarixiKurdlerin indiki Turkiye ve Cenubi Qafqazdan Xorasana surgun edilmesi Sefevi sahi I Ismayil terefinden tesebbus edilmis ve XVI esrin evvellerinde I Tehmasib hakimiyyeti dovrunde davam etdirilmisdir 1598 1601 ci illerde daha 45 min kurd ailesi surgun edilmisdir Sonraki onilliklerde I Abbas terefinden Xorasanda Astrabaddan Cinarana qeder uzanan bes kurd bolgesi qurulmusdur Efsar sahi Nadir Sahin dovrunde Erdalan kurdleri ve artiq Xorasana surgun edilenler Gilan erazisine yerlesdirilmisdir Deportasiyalarin esas sebebi Merkezi Asiyadaki turkmen ve ozbek kocerilerine qarsi mudafie xetti yaratmaq isteyi idi TayfalarXorasandaki kurd tayfalari arasinda Emar Becvan Bedlan Berivan Bicervan Capes Davan Hemezkan Izan Keyvan Memyan Mestiyan Mozdegan Palokan Qackan Qarabas Qaracur Qaraman Resvan Rudkan Sevkan Silsepuran Sad Seyxkan Sirvan Torosan Tukan Tupkan Zeferan Zengilan Zereqkan Zerdkan ve Zeydandir Onlar hamisi kurmanci lehcesinde danisir ve sie muselmanlaridir Diger tayfalara lek dilinde danisan Kelat ve Deregazda yasayan lekler daxildir MenbeIstinadlar Fray 2012 Madih 2007 seh 1 Medi 2007 seh 12 Medi 2007 seh 14 Medi 2007 seh 13 Medi 2007 seh 17 18 Medi 2007 seh 11 Hemzeyi 2015 Edebiyyat Medi Abbas Eli The Kurds of Khorasan Iran and the Caucasus 11 1 2007 11 31 doi 10 1163 157338407X224879 Hemzeyi Mehemmed Rza Lak tribe ingilis Encyclopaedia Iranica 2015 Fray R N IRAN v PEOPLES OF IRAN 1 A General Survey ingilis Encyclopaedia Iranica 2012