Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Xilaskar kilsəsi — Kəlbəcər rayonunun Yayıcı kəndində yerləşən tarix-memarlıq abidəsi. Ehtimal ki, Xilaskar kilsəsi XI əsrin sonlarında inşa edilmiş, XIII əsrdə isə yenidənqurma işləri aparılmışdır.
| Xilaskar kilsəsi | |
|---|---|
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Şəhər | Kəlbəcər |
| Yerləşir | Yayıcı |
| Aidiyyatı | Xaçın knyazlığı |
| Tikilmə tarixi | XI-XIII əsrlər |
| Üslubu | Qafqaz Albaniyasının memarlığı |
| | |
 | |
Xilaskar kilsəsi monastır kompleksindən dövrümüzə çatmış yeganə tikilidir. Kilsə xaçvari plana malikdir. Kilsənin divarları daxildən əhəng məhlulu ilə üzlənmişdir. Döşəmə kimi isə yonularaq düzləşdirilmiş qayadan istifadə edilmişdir.
Tarixi
Kilsənin giriş portalının timpanında onun sifarişçisinin adı qeyd edilmiş kitabə vardır: "…Həsənin oğlu Vaxtanqın hakimiyyəti dövründə biz, Arbasayrın oğlanları İohann, Sərkis, Qriqor və Serob öz hesabımıza Xilaskar kilsəsini inşa etdirdik."
Kitabədə inşa tarixi qeyd edilməsə də, 1214-cü ildə vəfat etmiş Xaçın knyazı Vaxtanqın qeyd edilməsi abidənin inşa tarixini müəyyən etməyə imkan verir. Ehtimal ki, Xilaskar kilsəsi XI əsrin sonlarında inşa edilmiş, XIII əsrdə isə yenidənqurma işləri aparılmışdır.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Xilaskar kilsəsi monastır kompleksindən dövrümüzə çatmış yeganə tikilidir. O, Tərtər çayının sağ sahilində, yerləşir. Kilsənin qərb tərəfi sıldırım qalayarla əhatə olunmuşdur. Şimaldan meyvə ağacları ilə zəngin olan sıx meşə ilə əhatə edilmişdir. Bu cür coğrafi yerləşməsi, həmçinin olduqca uğurlu tapılmış nisbətləri sayəsində məbəd incə və monumental görünüşə malikdir.
Kilsə, planda tərəfləri 5.2x4.2 metr olan xaçvari plana malikdir. Şərq apsidası istisna olmaqla xaçın qanadları daxildən yaxşı vurğulanmış düzbucaqlı konfiqurasiyaya malikdir. Onlar kəsişmə künclərində olan pilyastrlar üzərində ucaldılmış dörd tağ vasitəsiylə birləşdirilmişdir. Pilyastrlar həm də dörd pəncərə yeri olan günbəz barabanını saxlayır.
Xaçın şərq, cənub və şimal qanadlarının yan divarlarında pəncərə yerləri vardır. Şimal və cənub qanadlarının divarlarında 4 niş vardır ki, onlardan da 2-si oval, 2-si isə kvadrat formalıdır.
Kilsənin divarları daxildən əhəng məhlulu ilə üzlənmişdir. Döşəmə kimi isə yonularaq düzləşdirilmiş qayadan istifadə edilmişdir. Xilaskar kilsəsinin daha qədim dövrə aid olan kilsə üzərində inşa edildiyini qeyd edən Ş. Mkrtçyan bunun əsas göstəriçisi kimi iki hissəli binə qatını göstərir.
İstinadlar
- Мкртчян, 1989. səh. 51
- Бархударян, 1982. səh. 91
- Мкртчян, 1989. səh. 50
Ədəbiyyat
- Мкртчян, Ш.М. Историко-Архитектурные Памятники Нагорного Карабаха. Ереван. 1989.
- Бархударян, С. Свод армянских надписей, вып. 5. Ереван. 1982. 194.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Xilaskar kilsesi Xilaskar kilsesi Kelbecer rayonunun Yayici kendinde yerlesen tarix memarliq abidesi Ehtimal ki Xilaskar kilsesi XI esrin sonlarinda insa edilmis XIII esrde ise yenidenqurma isleri aparilmisdir Xilaskar kilsesiOlke AzerbaycanSeher KelbecerYerlesir YayiciAidiyyati Xacin knyazligiTikilme tarixi XI XIII esrlerUslubu Qafqaz Albaniyasinin memarligiXilaskar kilsesiKilsenin plani Xilaskar kilsesi monastir kompleksinden dovrumuze catmis yegane tikilidir Kilse xacvari plana malikdir Kilsenin divarlari daxilden eheng mehlulu ile uzlenmisdir Doseme kimi ise yonularaq duzlesdirilmis qayadan istifade edilmisdir TarixiKilsenin giris portalinin timpaninda onun sifariscisinin adi qeyd edilmis kitabe vardir Hesenin oglu Vaxtanqin hakimiyyeti dovrunde biz Arbasayrin oglanlari Iohann Serkis Qriqor ve Serob oz hesabimiza Xilaskar kilsesini insa etdirdik Kitabede insa tarixi qeyd edilmese de 1214 cu ilde vefat etmis Xacin knyazi Vaxtanqin qeyd edilmesi abidenin insa tarixini mueyyen etmeye imkan verir Ehtimal ki Xilaskar kilsesi XI esrin sonlarinda insa edilmis XIII esrde ise yenidenqurma isleri aparilmisdir Memarliq xususiyyetleriXilaskar kilsesi monastir kompleksinden dovrumuze catmis yegane tikilidir O Terter cayinin sag sahilinde yerlesir Kilsenin qerb terefi sildirim qalayarla ehate olunmusdur Simaldan meyve agaclari ile zengin olan six mese ile ehate edilmisdir Bu cur cografi yerlesmesi hemcinin olduqca ugurlu tapilmis nisbetleri sayesinde mebed ince ve monumental gorunuse malikdir Kilse planda terefleri 5 2x4 2 metr olan xacvari plana malikdir Serq apsidasi istisna olmaqla xacin qanadlari daxilden yaxsi vurgulanmis duzbucaqli konfiqurasiyaya malikdir Onlar kesisme kunclerinde olan pilyastrlar uzerinde ucaldilmis dord tag vasitesiyle birlesdirilmisdir Pilyastrlar hem de dord pencere yeri olan gunbez barabanini saxlayir Xacin serq cenub ve simal qanadlarinin yan divarlarinda pencere yerleri vardir Simal ve cenub qanadlarinin divarlarinda 4 nis vardir ki onlardan da 2 si oval 2 si ise kvadrat formalidir Kilsenin divarlari daxilden eheng mehlulu ile uzlenmisdir Doseme kimi ise yonularaq duzlesdirilmis qayadan istifade edilmisdir Xilaskar kilsesinin daha qedim dovre aid olan kilse uzerinde insa edildiyini qeyd eden S Mkrtcyan bunun esas gostericisi kimi iki hisseli bine qatini gosterir IstinadlarMkrtchyan 1989 seh 51 Barhudaryan 1982 seh 91 Mkrtchyan 1989 seh 50EdebiyyatMkrtchyan Sh M Istoriko Arhitekturnye Pamyatniki Nagornogo Karabaha Erevan 1989 Barhudaryan S Svod armyanskih nadpisej vyp 5 Erevan 1982 194