Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Xanlar Əziz oğlu Əliyev (1920, Petropavlovka – 28 fevral 1944, Liozno rayonu[d], Vitebsk vilayəti) — kapitan, İkinci Dünya müharibəsinin iştirakçısı.
| Xanlar Əliyev | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1920 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 28 fevral 1944 |
| Vəfat yeri |
|
| Dəfn yeri |
|
| Vətəndaşlığı | |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Rütbəsi | kapitan |
| Döyüşlər | |
| Təltifləri | |
Həyatı
Xanlar Əliyev 1920-ci ildə Azərbaycan SSRİ Sabirabad rayonunda (keçmiş Petropavlovka, Cavad qəzası) anadan olub.
Döyüş yolu
Xanlar Əliyev 1939-cu ildən Qırmızı Ordu sıralarına qatılıb. Xanlar Əliyev müharibənin ilk günlərindən döyüşlərdə iştirak edib. O, Rusiya Federasiyasının Smolensk vilayətinin azad edilməsi uğrunda gedən döyüşlərdə xüsusilə fərqlənib. 1943-cü ilin may ayından 42-ci Piyada Diviziyasının 459-cu Piyada Alayının ilk pulemyot bölüyünə komandirlik edib. Həmin bölüyün tərkibində Qərb Cəbhəsində döyüşüb. 1943-cü ilin may-iyun döyüşlərində bölüyə nümunəvi komandirliyinə və səriştəsinə görə ilk “Qırmızı ulduz” ordeni ilə təltif edilib. O, 1943-cü ilin avqust-sentyabr aylarında Smolensk istiqamətində Qərb cəbhəsinin hücumunda özünü cəsur və fəal döyüşçü kimi göstərmişdir. Spas-Demensk və Smolensk şəhərlərinin azad edilməsində iştirak etmişdir.
1943-cü il avqustun 13-14-də Strebki kəndi uğrunda gedən döyüşdə (Kaluqa vilayətinin Spas-Demensk şəhərindən 10 km şimalda) baş leytenant Əliyev öz bölüyünün başında alman səngərinə birinci olaraq daxil olub. Qısa döyüşün gedişində düşməni oradan geri çəkilib. Vneqoşi kəndi uğrunda gedən döyüşdə Əliyevin pulemyot bölüyü bitişik yüksəkliyi müvəffəqiyyətlə tutub və oradan geri çəkilən düşməni atəşə tutmağa başlayıblar. Əliyev özü bu döyüşdə 10 alman əsgər və zabitini məhv edib. 1943-cü il avqustun 19-da Kiseli kəndi yaxınlığında (Kaluqa vilayətinin Spas-Demenski rayonu, Lyubun kəndi yaxınlığında) Əliyev şəxsən iki almanı əsir götürüb, onlardan birini güllələyi, digərini isə hərbi hissənin qərargahına təhvil verib. 24 sentyabr 1943-cü ildə baş leytenant Xanlar Əliyev 42-ci piyada diviziyasının bölmələri üçün 042/n saylı əmrlə ikinci dəfə “Qırmızı ulduz” ordeni ilə təltif edilib.
1943-cü il noyabrın 14-dən 21-dək olan hücum döyüşləri zamanı Xanlar Əliyev Belarusun Orşan-Vitebsk şəhəri istiqamətində növbəti dəfə fərqlənib. 1943-cü il noyabrın 14-də Kozyanskie Xutor kəndi yaxınlığındakı döyüşdə (Dubrovnodan 12 km şərqdə) hücum əmri verilən kimi Əliyev birinci qalxıb və öz batalyonunun başında döyüşə gedib. 20 dəqiqədən sonra Xanlar Əliyevin batalyonu düşmən mövqelərinə birinci olaraq girib, daha 20 dəqiqədən sonra düşmən səngərlərinin ikinci xəttini təmizləyiblər. 1943-cü il noyabrın 15-də dörd dəfə üstün qüvvəyə malik olan düşmən Əliyevin batalyonunun mövqelərinə əks hücuma keçib.
Batalyon işğal edilmiş xətti tutub və bütün əks-hücumların qarşısını alıb, eyni zamanda düşmənin piyada qoşununu da məhv edib. 33-cü Ordunun qoşunları haqqında 28 yanvar 1944-cü il tarixli 34 nömrəli əmrlə baş leytenant Xanlar Əliyev “Qırmızı bayraq” ordeni ilə təltif edilib. Bundan əlavə, o, kapitan rütbəsinə yüksəlib.
1944-cü il fevralın 28-də kapitan Xanlar Əziz oğlu Əliyev başından ölümcül yaralanıb və elə həmin gün Liozno rayonunun Fomino kəndi yaxınlığında 42-ci atıcı diviziyanın 607-ci tibb batalyonunun səhra hospitalında vəfat edib. Qəhrəmanın məzarı Belarusun Liozno vilayətindəki Stasevski Zabitlər qəbiristanlığındadır.
2017-ci ildə Rusiya Federasiyasının Smolensk vilayəti Milli Konqresinin sədri babasının məzarını axtararkən əmisinin- Xanlar Əliyev məzarını tapıb. O vaxtdan Faiq Əliyev başda olmaqla Smolensk vilayəti Milli Konqresinin nümayəndələri, Xanlar Əliyevin nəvələri hər il buraya gələrək, onun məzarını ziyarət edirlər.
Faiq Əliyev Azərbaycan mediasına müsahibələrinin birində əmisi Xanlar Əliyev haqqında belə deyib:
 | Arxivlərdən əldə etdiyimiz məlumata görə, 25 sentyabr 1943-cü ildə Smolensk şəhərini alman faşistlərindən azad edən 42-ci diviziyanın tərkibində həddindən çox azərbaycanlı da olub. Onların ad və soyadlarını tapıb üzə çıxarmışıq. Biz tədbirlərdə iştirak edəndə bütün Smolenskdə yaşayan insanlara böyük fəxr hissi ilə bildiririk ki, bu şəhərin azad olunmasında həmvətənlərimiz də iştirak ediblər. Hətta mən çoxdan axtardığım əmim haqqında da məlumat tapmışam. O, Smolenskini azad edildikdən sonra 100 kilometr aralıda, Belarusun Vitebsk şəhərinin ətrafında gedən döyüşlərdə 1944-cü ildə vəfat edib |  |
Təltifləri
- “Qırmızı ulduz” ordeni (1943, iki dəfə)
- “Qırmızı bayraq” ordeni (1944)
İstinadlar
- "В майские дни, предшествующие Дню Победы, ежегодно на Лиозненщине бывают дети, внуки и правнуки воинов, похороненных здесь. Со всего бывшего Советского Союза приезжают, чтобы почтить память родных, погибших за освобождение района от немецко-фашистских захватчиков" (rus). lioznonews.by. 26 October 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2022.
- "Smolenskdəki azərbaycanlı rektor: "Fəaliyyətimiz qubernator tərəfindən çox yüksək qiymətləndirilir"" (az.). smolfond-mira.ru. 7 September 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 may 2022.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xanlar Eziz oglu Eliyev 1920 Petropavlovka 28 fevral 1944 Liozno rayonu d Vitebsk vilayeti kapitan Ikinci Dunya muharibesinin istirakcisi Xanlar EliyevSexsi melumatlarDogum tarixi 1920Dogum yeri Petropavlovka Cavad qezasiVefat tarixi 28 fevral 1944 1944 02 28 Vefat yeri Liozno rayonu d Vitebsk vilayeti Belorusiya SSR SSRIDefn yeri Liozno rayonu d Vetendasligi SSRIHerbi fealiyyetiRutbesi kapitanDoyusler Ikinci Dunya muharibesiTeltifleriHeyatiXanlar Eliyev 1920 ci ilde Azerbaycan SSRI Sabirabad rayonunda kecmis Petropavlovka Cavad qezasi anadan olub Doyus yolu Xanlar Eliyev 1939 cu ilden Qirmizi Ordu siralarina qatilib Xanlar Eliyev muharibenin ilk gunlerinden doyuslerde istirak edib O Rusiya Federasiyasinin Smolensk vilayetinin azad edilmesi ugrunda geden doyuslerde xususile ferqlenib 1943 cu ilin may ayindan 42 ci Piyada Diviziyasinin 459 cu Piyada Alayinin ilk pulemyot boluyune komandirlik edib Hemin boluyun terkibinde Qerb Cebhesinde doyusub 1943 cu ilin may iyun doyuslerinde boluye numunevi komandirliyine ve seristesine gore ilk Qirmizi ulduz ordeni ile teltif edilib O 1943 cu ilin avqust sentyabr aylarinda Smolensk istiqametinde Qerb cebhesinin hucumunda ozunu cesur ve feal doyuscu kimi gostermisdir Spas Demensk ve Smolensk seherlerinin azad edilmesinde istirak etmisdir 1943 cu il avqustun 13 14 de Strebki kendi ugrunda geden doyusde Kaluqa vilayetinin Spas Demensk seherinden 10 km simalda bas leytenant Eliyev oz boluyunun basinda alman sengerine birinci olaraq daxil olub Qisa doyusun gedisinde dusmeni oradan geri cekilib Vneqosi kendi ugrunda geden doyusde Eliyevin pulemyot boluyu bitisik yuksekliyi muveffeqiyyetle tutub ve oradan geri cekilen dusmeni atese tutmaga baslayiblar Eliyev ozu bu doyusde 10 alman esger ve zabitini mehv edib 1943 cu il avqustun 19 da Kiseli kendi yaxinliginda Kaluqa vilayetinin Spas Demenski rayonu Lyubun kendi yaxinliginda Eliyev sexsen iki almani esir goturub onlardan birini gulleleyi digerini ise herbi hissenin qerargahina tehvil verib 24 sentyabr 1943 cu ilde bas leytenant Xanlar Eliyev 42 ci piyada diviziyasinin bolmeleri ucun 042 n sayli emrle ikinci defe Qirmizi ulduz ordeni ile teltif edilib 1943 cu il noyabrin 14 den 21 dek olan hucum doyusleri zamani Xanlar Eliyev Belarusun Orsan Vitebsk seheri istiqametinde novbeti defe ferqlenib 1943 cu il noyabrin 14 de Kozyanskie Xutor kendi yaxinligindaki doyusde Dubrovnodan 12 km serqde hucum emri verilen kimi Eliyev birinci qalxib ve oz batalyonunun basinda doyuse gedib 20 deqiqeden sonra Xanlar Eliyevin batalyonu dusmen movqelerine birinci olaraq girib daha 20 deqiqeden sonra dusmen sengerlerinin ikinci xettini temizleyibler 1943 cu il noyabrin 15 de dord defe ustun quvveye malik olan dusmen Eliyevin batalyonunun movqelerine eks hucuma kecib Batalyon isgal edilmis xetti tutub ve butun eks hucumlarin qarsisini alib eyni zamanda dusmenin piyada qosununu da mehv edib 33 cu Ordunun qosunlari haqqinda 28 yanvar 1944 cu il tarixli 34 nomreli emrle bas leytenant Xanlar Eliyev Qirmizi bayraq ordeni ile teltif edilib Bundan elave o kapitan rutbesine yukselib 1944 cu il fevralin 28 de kapitan Xanlar Eziz oglu Eliyev basindan olumcul yaralanib ve ele hemin gun Liozno rayonunun Fomino kendi yaxinliginda 42 ci atici diviziyanin 607 ci tibb batalyonunun sehra hospitalinda vefat edib Qehremanin mezari Belarusun Liozno vilayetindeki Stasevski Zabitler qebiristanligindadir 2017 ci ilde Rusiya Federasiyasinin Smolensk vilayeti Milli Konqresinin sedri babasinin mezarini axtararken emisinin Xanlar Eliyev mezarini tapib O vaxtdan Faiq Eliyev basda olmaqla Smolensk vilayeti Milli Konqresinin numayendeleri Xanlar Eliyevin neveleri her il buraya gelerek onun mezarini ziyaret edirler Faiq Eliyev Azerbaycan mediasina musahibelerinin birinde emisi Xanlar Eliyev haqqinda bele deyib Arxivlerden elde etdiyimiz melumata gore 25 sentyabr 1943 cu ilde Smolensk seherini alman fasistlerinden azad eden 42 ci diviziyanin terkibinde heddinden cox azerbaycanli da olub Onlarin ad ve soyadlarini tapib uze cixarmisiq Biz tedbirlerde istirak edende butun Smolenskde yasayan insanlara boyuk fexr hissi ile bildiririk ki bu seherin azad olunmasinda hemvetenlerimiz de istirak edibler Hetta men coxdan axtardigim emim haqqinda da melumat tapmisam O Smolenskini azad edildikden sonra 100 kilometr aralida Belarusun Vitebsk seherinin etrafinda geden doyuslerde 1944 cu ilde vefat edibTeltifleri Qirmizi ulduz ordeni 1943 iki defe Qirmizi bayraq ordeni 1944 Istinadlar V majskie dni predshestvuyushie Dnyu Pobedy ezhegodno na Lioznenshine byvayut deti vnuki i pravnuki voinov pohoronennyh zdes So vsego byvshego Sovetskogo Soyuza priezzhayut chtoby pochtit pamyat rodnyh pogibshih za osvobozhdenie rajona ot nemecko fashistskih zahvatchikov rus lioznonews by 26 October 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 may 2022 Smolenskdeki azerbaycanli rektor Fealiyyetimiz qubernator terefinden cox yuksek qiymetlendirilir az smolfond mira ru 7 September 2019 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 5 may 2022