Gözəldərə, Xancığaz — İrəvan quberniyasının Aleksandropol qəzasında, indiki Quqark rayonunda kənd.
Kənd | |
Gözəldərə | |
---|---|
Ölkə | Ermənistan |
Region | Pəmbək mahalı |
Rayon | Böyük Qarakilsə rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 1.675 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəsmi dili | |
Tarixi
Rayon mərkəzindən 12 km şimal-qərbdə, Bozabdal dağının ətəyində, Pəmbək çayının sol sahilində yerləşir. Kəndin adı erməni mənbələrində Xancuğaz, Qafqazın 5 verstlik xəritəsində Xancuqaz, formasında qeyd edilmişdir.
Erməni mənbələrində kəndin qədim adının Xuncuğaz olduğu göstərilir.
Kənd İbrahim adlı xana məxsus olmuşdur. Ona görə də kənd İbrahimli də adlanırmış.
Toponim «varlı», «sahibkar», «ağa» mənasında, işlənənxan sözünə kiçiltmə mənası bildirən - cığaz şəkilçisinin artırılması yolu ilə əmələ gəlib, kiçik xana məxsus kənd mənasını ifadə edir.
Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin l.VI.1940-cı il fərmanı ilə kəndin adı dəyişdirilib Gözəldərə, sonra Ermənistan prezidentinin 19.IV.1991-ci il fərmanı ilə bir daha dəyişdirilib Aznavadzor qoyulmuşdur.
Coğrafiyası və iqlimi
Dağların, meşələrin arasında yerləşir. Qışı çox soyuq, yayı sərin keçir.
Əhalisi
Kənddə 1831-ci ildə 33 nəfər, 1873 - cü ildə 295 nəfər, 1886-cı ildə 345 nəfər, 1897-ci ildə 393 nəfər, 1908-ci ildə 523 nəfər, 1914 - cü ildə 650 nəfər, 1916-cı ildə 576 nəfər, 1919 - cu ildə 582 nəfər yalnız azərbaycanlılar yaşamışdır.
1919-cu ilin yazında azərbaycanlılar ermənilərin təcavüzünə məruz qalaraq deportasiya olunmuşdur. İndiki Ermənistanda sovet hökuməti qurulandan sonra Kəndin sakinləri 1920-ci ilin axırlarında öz ata-baba yurdlarına qayıda bilmişdir.
Burada 1922-ci ildə 712 nəfər, 1926-cı ildə 697 nəfər, 1931-ci ildə 880 nəfər, 1939 - cu ildə 822 nəfər, 1959 - cu ildə 624 nəfər, 1970-ci ildə 1041 nəfər, 1979 - cu ildə 1091 nəfər, 1987-ci ildə 1220 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır.
1988-ci ilin noyabr ayının axırında Ermənistan dövləti kəndin sakinlərini qırğınlarla deportasiya etmiş və kəndə erməniləri yerləşdirmişdir. İndi ermənilər yaşayır.
Görkəmli şəxsiyyətləri
- Xıdır Mustafayev (Mustafayev Xıdır Həsən oğlu) - Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.
- - Sərbəst güləş üzrə idman ustası.
- Xıdır Alovlu
- Aloyev Vəli - El ağsaqqalı
- Aloyev Bayram - Qərbi Azərbaycanda Quqark rayon Baş polis müstəndiqi, sonralar polis rəisi.
- Qasımov Vəli - Ermənistan SSR və SSSRovçular cəmiyyətinin üzvü, sərrast atıcı, mahir ovçu.
- Qasımov Səməd - APİ - nin Lokoped üzrə dekanı, professor.
- Məmməd Məmmədov - Böyük Vətən müharibəsinin fəal iştirakçısı, qvardiya mayoru, "Qızıl Ulduz" və "Qırmızı Bayraq" ordenləri ilə təltif olunmuşdur.
- Məhər Məmmədov - Böyük Vətən müharibəsinin fəal iştirakçısı, bir çox medal və ordenlərlə təltif olunmuşdur. M Hüseyzadə ilə birlikdə vuruşmuş, "İntiqam" romanında adı çəkilir.
- - İtaliya partizanı
- Hüseynov Hüseyn Həbib oğlu - Dağıstan muxtar vilayətinin Yazıçılar İttifaqının və Jurnalislər birliyinin üzvü, əməkdar jurnalist.
Mənbə
- Əziz Ələkbərli, "Qədim türk-oğuz yurdu "Ermənistan"", Bakı, "Sabah", 1994.
- İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri", Bakı, "Elm", 2002.
- Həbib Rəhimoğlu. "Silinməz adlar, sağalmaz yaralar", Bakı, "Azərnəşr", 1997.
- B.Ə.Budaqov, Q.Ə.Qeybullayev. "Ermənistanda Azərbaycan mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti". Bakı, "Oğuz eli", 1998.
- Ermənistan azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası, Bakı, "Gənclik", 1995.
İstinadlar
- Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
- erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931) 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831-1931) 2016-02-29 at the Wayback Machine. Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство «Мелконян фонд», 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: «Melkonyan fond» nəşriyyatı, 1932. s.52
- Д. Д. Пагиревь. Алфавитный указатель кь пятиверстной картѣ Кавказскaго края, изданiя Кавказскaго Военно–Топографическaго Отдѣла. Записки Кавказскаго отдѣла Императорскаго Русскаго Географическаго общества. Книжка XXX. Тифлись: Типографія К. П. Козловскаго, 1913. s.260
- erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931) 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831-1931) 2016-02-29 at the Wayback Machine. Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство «Мелконян фонд», 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: «Melkonyan fond» nəşriyyatı, 1932. s.52-53, 130-131
- Hakopyan T.X., MəlikBaxşyan St.T., Barseğyan O.X. Ermənistan və ətraf vilayətlərin toponimlər lüğəti, (erməni dilində). I c., AD, İrəvan, «İrəvan Universiteti», 1986. s.837
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Gozeldere Gozeldere Xancigaz Irevan quberniyasinin Aleksandropol qezasinda indiki Quqark rayonunda kend KendGozeldere40 52 37 sm e 44 25 01 s u Olke ErmenistanRegion Pembek mahaliRayon Boyuk Qarakilse rayonuTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 1 675 mSaat qursagi UTC 4EhalisiEhalisi 380 nef 2011 Resmi dili ermeni diliXeriteni goster gizle GozeldereTarixiRayon merkezinden 12 km simal qerbde Bozabdal daginin eteyinde Pembek cayinin sol sahilinde yerlesir Kendin adi ermeni menbelerinde Xancugaz Qafqazin 5 verstlik xeritesinde Xancuqaz formasinda qeyd edilmisdir Ermeni menbelerinde kendin qedim adinin Xuncugaz oldugu gosterilir Kend Ibrahim adli xana mexsus olmusdur Ona gore de kend Ibrahimli de adlanirmis Toponim varli sahibkar aga menasinda islenenxan sozune kiciltme menasi bildiren cigaz sekilcisinin artirilmasi yolu ile emele gelib kicik xana mexsus kend menasini ifade edir Ermenistan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin l VI 1940 ci il fermani ile kendin adi deyisdirilib Gozeldere sonra Ermenistan prezidentinin 19 IV 1991 ci il fermani ile bir daha deyisdirilib Aznavadzor qoyulmusdur Cografiyasi ve iqlimiDaglarin meselerin arasinda yerlesir Qisi cox soyuq yayi serin kecir EhalisiKendde 1831 ci ilde 33 nefer 1873 cu ilde 295 nefer 1886 ci ilde 345 nefer 1897 ci ilde 393 nefer 1908 ci ilde 523 nefer 1914 cu ilde 650 nefer 1916 ci ilde 576 nefer 1919 cu ilde 582 nefer yalniz azerbaycanlilar yasamisdir 1919 cu ilin yazinda azerbaycanlilar ermenilerin tecavuzune meruz qalaraq deportasiya olunmusdur Indiki Ermenistanda sovet hokumeti qurulandan sonra Kendin sakinleri 1920 ci ilin axirlarinda oz ata baba yurdlarina qayida bilmisdir Burada 1922 ci ilde 712 nefer 1926 ci ilde 697 nefer 1931 ci ilde 880 nefer 1939 cu ilde 822 nefer 1959 cu ilde 624 nefer 1970 ci ilde 1041 nefer 1979 cu ilde 1091 nefer 1987 ci ilde 1220 nefer azerbaycanli yasamisdir 1988 ci ilin noyabr ayinin axirinda Ermenistan dovleti kendin sakinlerini qirginlarla deportasiya etmis ve kende ermenileri yerlesdirmisdir Indi ermeniler yasayir Gorkemli sexsiyyetleri Xidir Mustafayev Mustafayev Xidir Hesen oglu Sovet Ittifaqi Qehremani Serbest gules uzre idman ustasi Xidir Alovlu Aloyev Veli El agsaqqali Aloyev Bayram Qerbi Azerbaycanda Quqark rayon Bas polis mustendiqi sonralar polis reisi Qasimov Veli Ermenistan SSR ve SSSRovcular cemiyyetinin uzvu serrast atici mahir ovcu Qasimov Semed API nin Lokoped uzre dekani professor Memmed Memmedov Boyuk Veten muharibesinin feal istirakcisi qvardiya mayoru Qizil Ulduz ve Qirmizi Bayraq ordenleri ile teltif olunmusdur Meher Memmedov Boyuk Veten muharibesinin feal istirakcisi bir cox medal ve ordenlerle teltif olunmusdur M Huseyzade ile birlikde vurusmus Intiqam romaninda adi cekilir Italiya partizani Huseynov Huseyn Hebib oglu Dagistan muxtar vilayetinin Yazicilar Ittifaqinin ve Jurnalisler birliyinin uzvu emekdar jurnalist MenbeEziz Elekberli Qedim turk oguz yurdu Ermenistan Baki Sabah 1994 Ibrahim Bayramov Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri Baki Elm 2002 Hebib Rehimoglu Silinmez adlar sagalmaz yaralar Baki Azernesr 1997 B E Budaqov Q E Qeybullayev Ermenistanda Azerbaycan menseli toponimlerin izahli lugeti Baki Oguz eli 1998 Ermenistan azerbaycanlilarinin tarixi cografiyasi Baki Genclik 1995 IstinadlarՀայաստանի 2011 թ մարդահամարի արդյունքները erm erm Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում 1831 1931 2020 09 24 at the Wayback Machine Հեղինակ Զավեն Կորկոտյան Յերեվան Մելքոնյան ֆոնդի հրատ 1932 rus Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 2016 02 29 at the Wayback Machine Avtor Zaven Korkotyan Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 52 D D Pagirev Alfavitnyj ukazatel k pyativerstnoj kartѣ Kavkazskago kraya izdaniya Kavkazskago Voenno Topograficheskago Otdѣla Zapiski Kavkazskago otdѣla Imperatorskago Russkago Geograficheskago obshestva Knizhka XXX Tiflis Tipografiya K P Kozlovskago 1913 s 260 erm Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում 1831 1931 2020 09 24 at the Wayback Machine Հեղինակ Զավեն Կորկոտյան Յերեվան Մելքոնյան ֆոնդի հրատ 1932 rus Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 2016 02 29 at the Wayback Machine Avtor Zaven Korkotyan Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 52 53 130 131 Hakopyan T X MelikBaxsyan St T Barsegyan O X Ermenistan ve etraf vilayetlerin toponimler lugeti ermeni dilinde I c AD Irevan Irevan Universiteti 1986 s 837