Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
1956-cı il noyabrın 12-də Xan Yunis qətliamı İsrail ordusu tərəfindən həyata keçirilən qırğın idi Qəzza zolağının cənubundakı Xan Yunis düşərgəsində fələstinli qaçqınlara qarşı 250-dən çox fələstinli həlak olub. İlk qırğından 9 gün sonra, 12 noyabr 1956-cı ildə İsrail ordusunun bir bölməsi eyni düşərgədə 275-ə yaxın dinc sakinin həyatına son qoyaraq növbəti vəhşi qətliam həyata keçirdi. Rəfah qaçqın düşərgəsinin daha yüzdən çox fələstinli sakini də həmin gün öldürülüb. Bu qırğın Bəni-Suheylə şəhərinin sərhədlərinə qədər uzanırdı.
| Xan Yunis qətliamı | |
|---|---|
| Ümumi məlumatlar | |
| Yeri | |
| Tarix | 3 noyabr 1956 |
| Törədən(lər) | İsrail Silahlı Qüvvələri |
Qətliamın səbəbləri
1956-cı ildə Misir prezidenti Camal Abdel Nasser Qırmızı dəniz vasitəsilə Aralıq dənizinə və Hind okeanına ticarətə imkan verən mühüm su yolu olan Süveyş kanalını milliləşdirməyə qərar verdi.[3] Oktyabrın 24-də Sevrdə keçirilən gizli görüşdə İngiltərə, Fransa və İsrail üç tərəfdən Misirə qarşı hücuma keçmək barədə razılığa gəldilər və hücum oktyabrın 29-da İsrailin Sinay yarımadasındakı Misir mövqelərinə zərbə endirməsi ilə başladı. Bir gün sonra İngiltərə və Fransa həm İsrailə, həm də Misirə ultimatum verdi və bu, hər iki dövlətin Süveyş kanalına müdaxilə etmək və onu qorumaq üçün sonrakı əməliyyatı üçün bəhanə oldu. Oktyabrın 30-da ABŞ və Sovet İttifaqı hərbi əməliyyatların dayandırılmasını və İsrailin öz qüvvələrini atəşkəs xəttinə çəkməsini tələb etdi. Ertəsi gün Fransa Hərbi Dəniz Qüvvələri Rəfahı bombaladı, RAF isə Misir aerodromlarına bombalı reydlər həyata keçirdi və İsrail noyabrın 1-dək Rəfahı fəth etdiyini iddia etdi və Qəzza zolağının özünü bombalamağa başladıSitat səhvi: </ref> teqi üçün bağlanma <ref> yoxdur.
İsrail şəhəri artilleriya bombardmanı ilə cavablandırdı, nəticədə ağır mülki insan tələfatı oldu və qoşunları noyabrın 3-də götürdü. Silah daşımaqda şübhəli bilinən kişilər dərhal evlərində və ya iş yerlərində edam edildi, yaşlarından tutmuş bütün kişilər izdihamdan 15 ilə 60 il arasında, daha sonra dinc əhaliyə qarşı qırğınlar baş verdi və birincisi, vətəndaşlar şəhərin mərkəzi meydanında köhnə Osmanlı karvanının divarına dayanmağa məcbur edildikdən sonra güllələndilər və yerli sakinlər iddia edirlər. Joe Sacco tərəfindən toplanan şifahi xatirələrə görə bu hərəkətdə öldürülən fələstinlilərin sayı 100 nəfərə çatdı.
Digər qətliam isə Xan Yunis qaçqın düşərgəsində baş verib. İsrailin məqsədi Qəzzədəki fədailərin kökünü kəsmək olub. Qırğınlar əsasən mülki şəxslərə qarşı törədilsə də, Jan-Pier Filiuya görə, "fədailərin" kimliyi qeyri-dəqiq olub.
Noyabrın 3-ü səhər saatlarında İsrail qüvvələri şəhəri keçərək, kişiləri evlərindən çıxarmağa məcbur etdi və ya 2003-cü ildə tapıldıqları yerdə gülləbaran etdi. Şablak Sakkoya dedi ki, bütün qocalar, qadınlar və uşaqlar ailələrindən qovulub. Onlar ayrıldıqda, qalan gənclər İsrail əsgərlərinin atəşinin hədəfinə çevrildi. İddia olunur ki, Xan Yunisin mərkəzində yerləşən Cəlal küçəsinin yetkin sakinləri sıraya düzülüb müəyyən mövqelərdən "Bren" markalı yüngül pulemyotlardan atəş açıblar və o qədər bayırdan atəş açıblar ki, ətrafı kordit qoxusu bürüyüb.
qırğından sonra
Qəzza vətəndaşlarına qarşı tətbiq edilən komendant saatı onların həmkəndlilərinin cəsədlərini almasına mane oldu, onları bir gecədə əraziyə səpələndi və Beynəlxalq Qırmızı Xaç yaralıları müalicə üçün Qəzzə şəhərinə daşıdı.
İsrail 1957-ci ilin martında Qəzza və Sinaydan geri çəkildi və qısa müddət sonra Xan Yunisin yaxınlığında başının arxasından güllə ilə vurulmuş qırx fələstinlinin cəsədinin olduğu kütləvi məzarlıq aşkar edildi.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının hesabatı
15 dekabr 1956-cı ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Fələstinli Qaçqınlara Yardım və İşlər üzrə Agentliyinin Yaxın Şərq üzrə Direktoruna Xüsusi Hesabat təqdim edildi, Rejissorun xatirələrində də oxşar hadisə, şəhərin işğalından dərhal sonra baş verən Rəfah qətliamı etiraf edilir.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Fələstinli Qaçqınlara Yardım və İşlətmə Agentliyinin 3 Noyabrda edam edilənlərin etibarlı siyahısını tərtib edən hesabatına görə, həmin gün 275 nəfər edam edilib, Fələstin mənbələri isə ölənlərin sayını bildirir. 415 nəfərə çatıb, 57 nəfərin taleyi və ya itkin düşməsi məlum deyil.
İsrail əsgəri Marek Geffen Süveyş böhranı zamanı Qəzzada işləyirdi. 1982-ci ildə jurnalist olduqdan sonra Qeffen qətllərdən qısa müddət sonra şəhərdə gəzərkən müşahidələrini dərc etdi. İşğaldan sonra Xan Yunisə yazdığı məktubunda: bəzi xiyabanlar Biz yerə səpələnmiş cəsədləri qan içində və başları əzilmiş gördük və heç kim onları yerindən tərpətmək istəmirdi, bu, dəhşətli idi və mən insan kəsimxanası görməyə alışa bilmirdim".
Mədəni istinadlar
2009-cu ildə amerikalı komik jurnalist Co Sakko Xan Yunis və Rəfahdakı qətllər haqqında 418 səhifəlik "Qəzzədə Haşiyələr" adlı hesabat dərc etdirdi. Qrafik roman əsasən şahidlərin şahidlərinin ifadələrinə əsaslanır. əsəri nəzərdən keçirdi.The New York Times, O, "karikaturaçı yazıçı kimi tək dayanır, çünki onun sənəti ilə hekayə danışmaq bacarığı yüksək keyfiyyətli araşdırma reportajı ilə birləşir" və qeyd etdi ki, "başqa jurnalistika formasının bu hadisələri necə maraqlı edə biləcəyini təsəvvür etmək çətindir. "
İstinadlar
- Morris, Benny (1994). Israel's Border Wars, 1949–1956: Arab Infiltration, Israeli Retaliation, and the Countdown to the Suez War. Oxford University Press. p. 424. . But many Fedayeen and an estimated 4,000 Egyptian and Palestinian regulars were trapped in the Strip, identified and rounded up by the IDF, GSS, and police. Dozens of these Fedayeen appear to have been summarily executed, without trial. Some were probably killed during two massacres by IDF troops soon after the occupation of the Strip. On 3 November, the day Khan Yunis was conquered, IDF troops shot dead hundreds of Palestinian refugees and local inhabitants in the town. One UN report speaks of 'some 135 local residents' and '140 refugees' killed as IDF troops moved through the town and its refugee camp 'searching for people in possession of arms'.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleye hansisa kateqoriya elave edilmemisdir Meqaleye kateqoriyalar elave ederek tohfe vere bilersiz 1956 ci il noyabrin 12 de Xan Yunis qetliami Israil ordusu terefinden heyata kecirilen qirgin idi Qezza zolaginin cenubundaki Xan Yunis dusergesinde felestinli qacqinlara qarsi 250 den cox felestinli helak olub Ilk qirgindan 9 gun sonra 12 noyabr 1956 ci ilde Israil ordusunun bir bolmesi eyni dusergede 275 e yaxin dinc sakinin heyatina son qoyaraq novbeti vehsi qetliam heyata kecirdi Refah qacqin dusergesinin daha yuzden cox felestinli sakini de hemin gun oldurulub Bu qirgin Beni Suheyle seherinin serhedlerine qeder uzanirdi Xan Yunis qetliamiUmumi melumatlarYeri Xan YunisTarix 3 noyabr 1956Toreden ler Israil Silahli QuvveleriQetliamin sebebleri1956 ci ilde Misir prezidenti Camal Abdel Nasser Qirmizi deniz vasitesile Araliq denizine ve Hind okeanina ticarete imkan veren muhum su yolu olan Suveys kanalini millilesdirmeye qerar verdi 3 Oktyabrin 24 de Sevrde kecirilen gizli gorusde Ingiltere Fransa ve Israil uc terefden Misire qarsi hucuma kecmek barede raziliga geldiler ve hucum oktyabrin 29 da Israilin Sinay yarimadasindaki Misir movqelerine zerbe endirmesi ile basladi Bir gun sonra Ingiltere ve Fransa hem Israile hem de Misire ultimatum verdi ve bu her iki dovletin Suveys kanalina mudaxile etmek ve onu qorumaq ucun sonraki emeliyyati ucun behane oldu Oktyabrin 30 da ABS ve Sovet Ittifaqi herbi emeliyyatlarin dayandirilmasini ve Israilin oz quvvelerini ateskes xettine cekmesini teleb etdi Ertesi gun Fransa Herbi Deniz Quvveleri Refahi bombaladi RAF ise Misir aerodromlarina bombali reydler heyata kecirdi ve Israil noyabrin 1 dek Refahi feth etdiyini iddia etdi ve Qezza zolaginin ozunu bombalamaga basladiSitat sehvi lt ref gt teqi ucun baglanma lt ref gt yoxdur Israil seheri artilleriya bombardmani ile cavablandirdi neticede agir mulki insan telefati oldu ve qosunlari noyabrin 3 de goturdu Silah dasimaqda subheli bilinen kisiler derhal evlerinde ve ya is yerlerinde edam edildi yaslarindan tutmus butun kisiler izdihamdan 15 ile 60 il arasinda daha sonra dinc ehaliye qarsi qirginlar bas verdi ve birincisi vetendaslar seherin merkezi meydaninda kohne Osmanli karvaninin divarina dayanmaga mecbur edildikden sonra gullelendiler ve yerli sakinler iddia edirler Joe Sacco terefinden toplanan sifahi xatirelere gore bu hereketde oldurulen felestinlilerin sayi 100 nefere catdi Diger qetliam ise Xan Yunis qacqin dusergesinde bas verib Israilin meqsedi Qezzedeki fedailerin kokunu kesmek olub Qirginlar esasen mulki sexslere qarsi toredilse de Jan Pier Filiuya gore fedailerin kimliyi qeyri deqiq olub Noyabrin 3 u seher saatlarinda Israil quvveleri seheri kecerek kisileri evlerinden cixarmaga mecbur etdi ve ya 2003 cu ilde tapildiqlari yerde gullebaran etdi Sablak Sakkoya dedi ki butun qocalar qadinlar ve usaqlar ailelerinden qovulub Onlar ayrildiqda qalan gencler Israil esgerlerinin atesinin hedefine cevrildi Iddia olunur ki Xan Yunisin merkezinde yerlesen Celal kucesinin yetkin sakinleri siraya duzulub mueyyen movqelerden Bren markali yungul pulemyotlardan ates aciblar ve o qeder bayirdan ates aciblar ki etrafi kordit qoxusu buruyub qirgindan sonraQezza vetendaslarina qarsi tetbiq edilen komendant saati onlarin hemkendlilerinin cesedlerini almasina mane oldu onlari bir gecede eraziye sepelendi ve Beynelxalq Qirmizi Xac yaralilari mualice ucun Qezze seherine dasidi Israil 1957 ci ilin martinda Qezza ve Sinaydan geri cekildi ve qisa muddet sonra Xan Yunisin yaxinliginda basinin arxasindan gulle ile vurulmus qirx felestinlinin cesedinin oldugu kutlevi mezarliq askar edildi Birlesmis Milletler Teskilatinin hesabati 15 dekabr 1956 ci ilde Birlesmis Milletler Teskilatinin Felestinli Qacqinlara Yardim ve Isler uzre Agentliyinin Yaxin Serq uzre Direktoruna Xususi Hesabat teqdim edildi Rejissorun xatirelerinde de oxsar hadise seherin isgalindan derhal sonra bas veren Refah qetliami etiraf edilir Birlesmis Milletler Teskilatinin Felestinli Qacqinlara Yardim ve Isletme Agentliyinin 3 Noyabrda edam edilenlerin etibarli siyahisini tertib eden hesabatina gore hemin gun 275 nefer edam edilib Felestin menbeleri ise olenlerin sayini bildirir 415 nefere catib 57 neferin taleyi ve ya itkin dusmesi melum deyil Israil esgeri Marek Geffen Suveys bohrani zamani Qezzada isleyirdi 1982 ci ilde jurnalist olduqdan sonra Qeffen qetllerden qisa muddet sonra seherde gezerken musahidelerini derc etdi Isgaldan sonra Xan Yunise yazdigi mektubunda bezi xiyabanlar Biz yere sepelenmis cesedleri qan icinde ve baslari ezilmis gorduk ve hec kim onlari yerinden terpetmek istemirdi bu dehsetli idi ve men insan kesimxanasi gormeye alisa bilmirdim Medeni istinadlar2009 cu ilde amerikali komik jurnalist Co Sakko Xan Yunis ve Refahdaki qetller haqqinda 418 sehifelik Qezzede Hasiyeler adli hesabat derc etdirdi Qrafik roman esasen sahidlerin sahidlerinin ifadelerine esaslanir eseri nezerden kecirdi The New York Times O karikaturaci yazici kimi tek dayanir cunki onun seneti ile hekaye danismaq bacarigi yuksek keyfiyyetli arasdirma reportaji ile birlesir ve qeyd etdi ki basqa jurnalistika formasinin bu hadiseleri nece maraqli ede bileceyini tesevvur etmek cetindir IstinadlarMorris Benny 1994 Israel s Border Wars 1949 1956 Arab Infiltration Israeli Retaliation and the Countdown to the Suez War Oxford University Press p 424 ISBN 978 0198278504 But many Fedayeen and an estimated 4 000 Egyptian and Palestinian regulars were trapped in the Strip identified and rounded up by the IDF GSS and police Dozens of these Fedayeen appear to have been summarily executed without trial Some were probably killed during two massacres by IDF troops soon after the occupation of the Strip On 3 November the day Khan Yunis was conquered IDF troops shot dead hundreds of Palestinian refugees and local inhabitants in the town One UN report speaks of some 135 local residents and 140 refugees killed as IDF troops moved through the town and its refugee camp searching for people in possession of arms