Xanəgah körpüsü (fars. پل خانقاه-) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Marağa şəhərinin 7 km məsafəsində, Xanəgah kəndində yerləşən tarixi abidə.
Xanəgah körpüsü | |
---|---|
fars. پل خانقاه | |
Ölkə | İran |
Şəhər | Marağa |
Yerləşir | Marağa şəhəri, Xanəgah kəndi, Xanəgah çayı üzərində |
Aidiyyatı | Elxani dövrü |
Tikilmə tarixi | hicri 1030 |
Vəziyyəti | stabil |
Tarixi
İranın Mədəniyyət nazirliyinin apardığı tədqiqatlara və körpü üzərindəki kitabəyə əsaslanaraq körpüsünün Elxanilər dövründə Hacı Məhəmməd Bağır Xanəgah tərəfindən inşa etdirildiyini söyləmək mümkündür. Əvvəllər bu körpü Marağa şəhərini Məlikan, Miyandoab və Şahindej şəhərlərinə birləşdirirdi. Körpünün şimal hissəsi 1967-ci ildə sel səbəbindən ziyan görmüş və 2002-ci ildə İran Mədəniyyət nazirliyi tərəfindən bərpa etdirilmişdi. Günümüzdə bu körpünün yaxınlığında yeni bir körpü salındığı üçün artıq istifadə edilmir.
Kitabəsi
İran Mədəniyyət nazirliyinin verdiyi məlumata görə körpünün şərq hissəsində əvvəllər mərmərdən kitabə varimiş. Lakin günümüzdə bu kitabədən iz yoxdur. Nazirliyin qeydlərinə görə kitabə üzərində aşağıdakı sözlər yazılmışdı:
"fars. مرحوم.سن 1030“ ”بانی اين معبر احترالحاج محمد باقر بن علی بن سلطان"
Kitabənin tərcüməsi isə belədir: "Bu körpünü Hacı Məhəmməd Bağır bin Əli Sultan hicri 1030-cu ildə inşa etdirib."
Memarlıq xüsusiyyətləri
Xanəgah körpüsü Səhənd dağ silsiləsi ilə axan Xanəgah çayı üzərində tikilmişdir. Körpünün uzunluğu 24 m, eni 4,5 m və hündürlüyü isə 4,6 m-dir. Körpü daş və kərpicdən tikilib. Əvvəllər körpünün üç guşəli tağları var idi. Günümüzdə isə bu tağların şimal hissəsi sel nəticəsində dağıdılıb və onun yerində tikilən yeni dayaqlar çox uyğun olmayan şəkildə dairəvi hala salınıb. Sivri uclu tağların hündürlüyü 3,5 m, eni 5 m-dir. Körpü daş və əhəngdən hazırlanmış üç dayaq üzərində yerləşdirilib. Bu dayaqların üzəri yonma daşdandır. Körpünün mənbə hissəsində iki ədəd sel yaran var. Onlardan biri zərər görüb digəri isə demək olar ki, torpağın altındadır. Mənsəb qismində aşağı tərəfdə iki ədəd daban var. Bu körpünün səkiləri alternativ üsulla daş və kərpicdən tikilib və hündürlükləri təxminən 1 m-dir. Körpüdə heç bir ornament yoxdur.
Material və texnika: Körpü daş və kərpicdən tikilmişdir.
İstinadlar
- "آشنایی با پل خانقاه، از جاذبه های تاریخی مراغه". anyja.ir (fars).
- GHARİHEİDARİ, 2017. səh. 361
- GHARİHEİDARİ, 2017. səh. 362
Həmçinin bax
Mənbə
- MOHSENİ TAZEHKAND. TARİHİ ALANLARIN KORUNMASI VE İYİLEŞTİRİLMESİNİN MEKANSAL, SOSYAL VE EKONOMİK ETKİLERİNİN ANKARA HAMAMÖNÜ YENİLEME ALANI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ VE MERAGA KENTİ MOLLA RÜSTEM -HAMAM TARİHİ ALANI İÇİN ÖNERİLERİN GELİŞTİRİLMESİ. Gazi Universitesi. 2018.
- Mohammedreza GHARİHEİDARİ. MERAGADA’Kİ SANAT ve MİMARİ VARLIKLARI ve ANADOLU’YA ETKİSİ. Erzurum. T.C. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ SANAT TARİHİ ANABİLİM DALI. 2017.
Xarici keçidlər
- "Khaneqah bridge". goo.gl (ingilis). İstifadə tarixi: 29 mart 2023.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xanegah korpusu fars پل خانقاه Iranin Serqi Azerbaycan ostaninin Maraga seherinin 7 km mesafesinde Xanegah kendinde yerlesen tarixi abide Xanegah korpusufars پل خانقاه Olke IranSeher MaragaYerlesir Maraga seheri Xanegah kendi Xanegah cayi uzerindeAidiyyati Elxani dovruTikilme tarixi hicri 1030Veziyyeti stabilTarixiIranin Medeniyyet nazirliyinin apardigi tedqiqatlara ve korpu uzerindeki kitabeye esaslanaraq korpusunun Elxaniler dovrunde Haci Mehemmed Bagir Xanegah terefinden insa etdirildiyini soylemek mumkundur Evveller bu korpu Maraga seherini Melikan Miyandoab ve Sahindej seherlerine birlesdirirdi Korpunun simal hissesi 1967 ci ilde sel sebebinden ziyan gormus ve 2002 ci ilde Iran Medeniyyet nazirliyi terefinden berpa etdirilmisdi Gunumuzde bu korpunun yaxinliginda yeni bir korpu salindigi ucun artiq istifade edilmir Kitabesi Iran Medeniyyet nazirliyinin verdiyi melumata gore korpunun serq hissesinde evveller mermerden kitabe varimis Lakin gunumuzde bu kitabeden iz yoxdur Nazirliyin qeydlerine gore kitabe uzerinde asagidaki sozler yazilmisdi fars مرحوم سن 1030 بانی اين معبر احترالحاج محمد باقر بن علی بن سلطان Kitabenin tercumesi ise beledir Bu korpunu Haci Mehemmed Bagir bin Eli Sultan hicri 1030 cu ilde insa etdirib Memarliq xususiyyetleriXanegah korpusu Sehend dag silsilesi ile axan Xanegah cayi uzerinde tikilmisdir Korpunun uzunlugu 24 m eni 4 5 m ve hundurluyu ise 4 6 m dir Korpu das ve kerpicden tikilib Evveller korpunun uc guseli taglari var idi Gunumuzde ise bu taglarin simal hissesi sel neticesinde dagidilib ve onun yerinde tikilen yeni dayaqlar cox uygun olmayan sekilde dairevi hala salinib Sivri uclu taglarin hundurluyu 3 5 m eni 5 m dir Korpu das ve ehengden hazirlanmis uc dayaq uzerinde yerlesdirilib Bu dayaqlarin uzeri yonma dasdandir Korpunun menbe hissesinde iki eded sel yaran var Onlardan biri zerer gorub digeri ise demek olar ki torpagin altindadir Menseb qisminde asagi terefde iki eded daban var Bu korpunun sekileri alternativ usulla das ve kerpicden tikilib ve hundurlukleri texminen 1 m dir Korpude hec bir ornament yoxdur Material ve texnika Korpu das ve kerpicden tikilmisdir Istinadlar آشنایی با پل خانقاه از جاذبه های تاریخی مراغه anyja ir fars GHARIHEIDARI 2017 seh 361 GHARIHEIDARI 2017 seh 362Hemcinin baxQari korpusu Acicay korpusuMenbeMOHSENI TAZEHKAND TARIHI ALANLARIN KORUNMASI VE IYILESTIRILMESININ MEKANSAL SOSYAL VE EKONOMIK ETKILERININ ANKARA HAMAMONU YENILEME ALANI CERCEVESINDE DEGERLENDIRILMESI VE MERAGA KENTI MOLLA RUSTEM HAMAM TARIHI ALANI ICIN ONERILERIN GELISTIRILMESI Gazi Universitesi 2018 Mohammedreza GHARIHEIDARI MERAGADA KI SANAT ve MIMARI VARLIKLARI ve ANADOLU YA ETKISI Erzurum T C ATATURK UNIVERSITESI SOSYAL BILIMLER ENSTITUSU SANAT TARIHI ANABILIM DALI 2017 Xarici kecidler Khaneqah bridge goo gl ingilis Istifade tarixi 29 mart 2023