Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vərni — mifik dünya, əfsanələr aləmini xatırladan, xovsuz xalçalar növünə aid xalçalar[].
| Xalça | |
| Vərni xalçası | |
|---|---|
    |
Ümumi məlumat
Xovsuz xalçalar növünə aid olan Vərni xalçalarının istehsalının əsas mərkəzləri Ağcabədi, Bərdə (Ləmbəran) və Cəbrayıldır[].
Vərni Qarabağ, Naxçıvan, İrəvan və Qazax-Borçalı bölgələrində geniş yayılmışdır.
Bəzən Muğanda toxunmuş vərnilərə də rast gəlmək mümkündür. Mürəkkəb sarıma üsulu ilə toxunduğuna görə "Vərni" xalçalarının üzərində mürəkkəb naxışlar qoymaq mümkün olurdu. Orta əsrlərdə ornamental naxışlarla zərif hazırlanmış yüksək keyfiyyətli parçalar "perni" və ya "berni" adlandırılırdı. O zamanlar şahlar bayram günlərində və xüsusi təntənəli günlərdə bu parçalardan libas geyinərdilər. Hesab olunurdu ki, bu libası onlara cənnətdən Cəbrayıl adlı mələk gətirmişdir və buna görə də onunla ehtiyatla davranırdılar. Fərz etmək olar ki, sonrakı dövrlərdə ornamental naxışlı, zərif toxunuşlu "Vərni" xalçaları məhz həmin "perni" və ya "berni" adlanan parçalardan toxunmuşdur və adı da bununla bağlıdır. "Verni" xalçaları xalçaçılar tərəfindən "As-tan" adlandırılan 2 hissədən hazırlanır. Bu söz "astar" sözünün qısaldılmış formasıdır. Qarabağ vərniləri bir neçə nümunədə toxunur. Onların içərisində ən məşhur olanının kompozisiyası bir – birinn yanında yerləşdirilmiş səkkizəbənzər böyük elementlərdən ibarətdir. Bu mürəkkəb və orijinal element mifoloji səciyyə daşıyır. O, Uzaq Şərq və türk xalqlarının tarixi əfsanələrində və eposlarında, təsviri və dekorativ incəsənətində tez – tez rast olunan əjdahanı ifadə edir. Həm qədim dövrlərdə, həm də orta əsrlərdə Orta Asiyanın, Yaxın Şərqin və türklərin tətbiqi və dekorativ incəsənətində istifadə olunan səkkizəbənzər element suyu ifadə edirdi və rəmzi və sehirli məna daşıyırdı.
İstinadlar
- Azərbaycan Xalça Sənəti. azembassy.org.eg 2007-10-27 at the Wayback Machine (az.)
- Vidadi Muradov, Azərbaycan Xalçaçılıq Sənəti, Bakı: Elm, 2013, səh.21
Xarici keçidlər
- Vərni
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Verni mifik dunya efsaneler alemini xatirladan xovsuz xalcalar novune aid xalcalar menbe gosterin XalcaVerni xalcasiUmumi melumatXovsuz xalcalar novune aid olan Verni xalcalarinin istehsalinin esas merkezleri Agcabedi Berde Lemberan ve Cebrayildir menbe gosterin Verni Qarabag Naxcivan Irevan ve Qazax Borcali bolgelerinde genis yayilmisdir Bezen Muganda toxunmus vernilere de rast gelmek mumkundur Murekkeb sarima usulu ile toxunduguna gore Verni xalcalarinin uzerinde murekkeb naxislar qoymaq mumkun olurdu Orta esrlerde ornamental naxislarla zerif hazirlanmis yuksek keyfiyyetli parcalar perni ve ya berni adlandirilirdi O zamanlar sahlar bayram gunlerinde ve xususi tenteneli gunlerde bu parcalardan libas geyinerdiler Hesab olunurdu ki bu libasi onlara cennetden Cebrayil adli melek getirmisdir ve buna gore de onunla ehtiyatla davranirdilar Ferz etmek olar ki sonraki dovrlerde ornamental naxisli zerif toxunuslu Verni xalcalari mehz hemin perni ve ya berni adlanan parcalardan toxunmusdur ve adi da bununla baglidir Verni xalcalari xalcacilar terefinden As tan adlandirilan 2 hisseden hazirlanir Bu soz astar sozunun qisaldilmis formasidir Qarabag vernileri bir nece numunede toxunur Onlarin icerisinde en meshur olaninin kompozisiyasi bir birinn yaninda yerlesdirilmis sekkizebenzer boyuk elementlerden ibaretdir Bu murekkeb ve orijinal element mifoloji seciyye dasiyir O Uzaq Serq ve turk xalqlarinin tarixi efsanelerinde ve eposlarinda tesviri ve dekorativ incesenetinde tez tez rast olunan ejdahani ifade edir Hem qedim dovrlerde hem de orta esrlerde Orta Asiyanin Yaxin Serqin ve turklerin tetbiqi ve dekorativ incesenetinde istifade olunan sekkizebenzer element suyu ifade edirdi ve remzi ve sehirli mena dasiyirdi IstinadlarAzerbaycan Xalca Seneti azembassy org eg 2007 10 27 at the Wayback Machine az Vidadi Muradov Azerbaycan Xalcaciliq Seneti Baki Elm 2013 seh 21Xarici kecidlerVerni