Bu məqaləni lazımdır. |
Vunderkind - alman sözü olub vunder - möcüzə, kind - uşaq deməkdir. Bu söz 1960-70-ci illərdən leksikonumuza daxil olub. Belə uşaqlar yüksək hafizə, intellekt və istedada malik olanlardır. Bu cür uşaqlar kiçik yaşlarından öz zəkaları ilə hər kəsi heyrətləndirir, həmyaşıdlarından seçilir, təhsildə yüksək nailiyyət əldə edirlər. Lakin bəzi valideynlər uşağının qeyri-adi istedadına arxalanıb onu sərbəst buraxır: "O, ağıllı uşaqdır, necə oxuyub, necə davranacağını özü yaxşı bilir" deyib uşaqlarla böyük kimi rəftar edirlər.
-O,artıq 3 yaşında kitab oxumağı,rəsm çəkməyi,yazmağı və saymağı bacarır.
-Məktəblilər üçün icad olunmuş psixoloji oyunlar oynayır.
-Məişət texnikası ilə maraqlanır.
-Mobil telefonda oyun oynayıb, kompüterdə fayllar açır.
-Valideynlərindən onu rəqsə, rəssamlığa və digər dərnəklərə yazdırmağı tələb edir.
Uşaq nə qədər kiçikdirsə, onun istedadını müəyyənləşdirmək bir o qədər çətindir. Ona görə də uşaq böyüdükcə onunla işləmək lazımdır. Psixoloqların araşdırmalarına görə,istedadı olmayan uşağa vaxt və pul sərf etməklə,onu yüksək istedad sahibi etmək olmaz. İstedadı olmayan uşağı güclə sənətə gətirən valideyn faciəvi finalla qarşılaşacaq. Valideynin təkidi ilə sənət sahibi olan uşaq hobbisindən və əyləncəsindən məhrum olur. Sənət yolunu valideynin istəyinə görə müəyyənləşdirən uşaq 20 yaşında yorulur və əsəb gərginliyi keçirir. Bu yorğunluğun fəsadları mədə xorası, hipertoniya və stenokardiyadır. Vunderkindlər hər hansı bir sahəyə yiyələnmək üçün böyük əmək sərf edirlər. Onlar uşaqlıq yaşamır, oyun oynamır, dostları ilə münasibət qurmurlar.Heç kim zəmanət verə bilməz ki, 5 yaşlı uşağın istedadı onun 20 yaşında da özünü göstərəcək. Çünki uşaq dil açıb,danışdığı ərəfədə onun qeyri-adi istedadı olmur. Bu zaman onun nitq fəaliyyəti güclənir, uşaq bütün gücünü danışmağa və yeni sözlər öyrənməyə sərf edir. Qeyri-adi istedada malik uşaqlar əsasən,riyaziyyat,fizika və kimya elmlərinə meyilli olurlar. Bu həvəs uşağın inkişaf mərhələsində getdikcə itə bilər. Lakin valideyn bu istedadı uşağında inkişaf etdirsə,övladı gələcəkdə şahmat üzrə çempion da ola bilər.Uşağı hər kəsin yanında tərifləmək də olmaz. Bununla uşağın psixikasını korlayarsız.Çünki bu halda uşaq istedadına güvənib, daha öz üzərində işləməyəcək. Uşaqların istedadına biganə yanaşan valideynlər övladlarında olan vunderkindliyi yox edirlər. Ona görə də uşağın gizli istedadını aşkara çıxartmaq və imkan daxilində ondan daha çox nailiyyət tələb etmək lazımdır. Vunderkind valideyni olmaq istəyirsinizsə, uşağınızın gələcəkdə hansı peşə sahibi olacağını proqnozlaşdırmayıb,bu vəzifəni onun öhdəsinə buraxın.Psixoloqlar uzun illər vunderkind uşaqları başqa həmyaşıdlarından fərqləndirən cəhətlərı araşdırıblar. Uşaqların psixologiyasına yaxından bələd olan italyan pedaqoqu-defektoloq Mariya Montessori bu vəzifəni öz boynuna götürdü və problemin həllini əqli cəhətdən zəif inkişaf etmış uşaqlarda gördü. Onların problemləri məşğul olan müəllimə çox maraqlı faktlar aşkarladı. Montessori uşaqlara hələ çox kiçik yaşlarında kartondan evlər, şəkil üçün çərçivə və oyuncaqlar düzəltməyi öyrədirdi. Müəllimə keçirdiyi mütəmadi məşqlər sayəsində onlara nəinki danışmağı, həm də oxuyub-yazmağı öyrətdi. Montessori bir faktı da aşkarladı ki, bu uşaqlar dərslərini normal həmyaşıdlarından daha tez qavrayırdılar. Müəllimə belə nəticəyə gəldi ki,oyun dərsləri normal uşaqların da inkişafına kömək edir. Beləliklə, Montessori Avropa ölkələrində öz tədris sistemini tətbiq edir. Beləcə, bağçalarda uşaqlara rəngarəng muncuqlardan boyunbağı düzəltmək və şəkillər vasitəsiylə kitab oxumaq öyrədilir.Bu dərslər uşaq fantaziyasını və təxəyyülünü inkişaf etdirir. Nəticədə məlum olur ki, uşaqla uzun zaman ünsiyyətdə olmadıqda, o, emosional, psixi və psixosomatik gərginlik keçirir. Bu vəziyyət vunderkind uşaqlara da aiddir.
Psixoloq məsləhəti
-Uşağın uğurlarını camaat arasında nümayiş etdirməyin. O zaman uşaq özü üçün yox,özünü qohumlara, dost-tanışa və anasının rəfiqələrinə göstərmək üçün çalışacaq.
-Uşağı dərslərlə çox məşğul etməyin.
-Uşaq hansı fənnə daha çox meyl göstərərsə, o, həmin sahədə də inkişaf edəcək.
Mənbə
İstinadlar
- Vunderkind kimdir?
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Vunderkind alman sozu olub vunder mocuze kind usaq demekdir Bu soz 1960 70 ci illerden leksikonumuza daxil olub Bele usaqlar yuksek hafize intellekt ve istedada malik olanlardir Bu cur usaqlar kicik yaslarindan oz zekalari ile her kesi heyretlendirir hemyasidlarindan secilir tehsilde yuksek nailiyyet elde edirler Lakin bezi valideynler usaginin qeyri adi istedadina arxalanib onu serbest buraxir O agilli usaqdir nece oxuyub nece davranacagini ozu yaxsi bilir deyib usaqlarla boyuk kimi reftar edirler O artiq 3 yasinda kitab oxumagi resm cekmeyi yazmagi ve saymagi bacarir Mektebliler ucun icad olunmus psixoloji oyunlar oynayir Meiset texnikasi ile maraqlanir Mobil telefonda oyun oynayib komputerde fayllar acir Valideynlerinden onu reqse ressamliga ve diger derneklere yazdirmagi teleb edir Usaq ne qeder kicikdirse onun istedadini mueyyenlesdirmek bir o qeder cetindir Ona gore de usaq boyudukce onunla islemek lazimdir Psixoloqlarin arasdirmalarina gore istedadi olmayan usaga vaxt ve pul serf etmekle onu yuksek istedad sahibi etmek olmaz Istedadi olmayan usagi gucle senete getiren valideyn facievi finalla qarsilasacaq Valideynin tekidi ile senet sahibi olan usaq hobbisinden ve eylencesinden mehrum olur Senet yolunu valideynin isteyine gore mueyyenlesdiren usaq 20 yasinda yorulur ve eseb gerginliyi kecirir Bu yorgunlugun fesadlari mede xorasi hipertoniya ve stenokardiyadir Vunderkindler her hansi bir saheye yiyelenmek ucun boyuk emek serf edirler Onlar usaqliq yasamir oyun oynamir dostlari ile munasibet qurmurlar Hec kim zemanet vere bilmez ki 5 yasli usagin istedadi onun 20 yasinda da ozunu gosterecek Cunki usaq dil acib danisdigi erefede onun qeyri adi istedadi olmur Bu zaman onun nitq fealiyyeti guclenir usaq butun gucunu danismaga ve yeni sozler oyrenmeye serf edir Qeyri adi istedada malik usaqlar esasen riyaziyyat fizika ve kimya elmlerine meyilli olurlar Bu heves usagin inkisaf merhelesinde getdikce ite biler Lakin valideyn bu istedadi usaginda inkisaf etdirse ovladi gelecekde sahmat uzre cempion da ola biler Usagi her kesin yaninda teriflemek de olmaz Bununla usagin psixikasini korlayarsiz Cunki bu halda usaq istedadina guvenib daha oz uzerinde islemeyecek Usaqlarin istedadina bigane yanasan valideynler ovladlarinda olan vunderkindliyi yox edirler Ona gore de usagin gizli istedadini askara cixartmaq ve imkan daxilinde ondan daha cox nailiyyet teleb etmek lazimdir Vunderkind valideyni olmaq isteyirsinizse usaginizin gelecekde hansi pese sahibi olacagini proqnozlasdirmayib bu vezifeni onun ohdesine buraxin Psixoloqlar uzun iller vunderkind usaqlari basqa hemyasidlarindan ferqlendiren cehetleri arasdiriblar Usaqlarin psixologiyasina yaxindan beled olan italyan pedaqoqu defektoloq Mariya Montessori bu vezifeni oz boynuna goturdu ve problemin hellini eqli cehetden zeif inkisaf etmis usaqlarda gordu Onlarin problemleri mesgul olan muellime cox maraqli faktlar askarladi Montessori usaqlara hele cox kicik yaslarinda kartondan evler sekil ucun cercive ve oyuncaqlar duzeltmeyi oyredirdi Muellime kecirdiyi mutemadi mesqler sayesinde onlara neinki danismagi hem de oxuyub yazmagi oyretdi Montessori bir fakti da askarladi ki bu usaqlar derslerini normal hemyasidlarindan daha tez qavrayirdilar Muellime bele neticeye geldi ki oyun dersleri normal usaqlarin da inkisafina komek edir Belelikle Montessori Avropa olkelerinde oz tedris sistemini tetbiq edir Belece bagcalarda usaqlara rengareng muncuqlardan boyunbagi duzeltmek ve sekiller vasitesiyle kitab oxumaq oyredilir Bu dersler usaq fantaziyasini ve texeyyulunu inkisaf etdirir Neticede melum olur ki usaqla uzun zaman unsiyyetde olmadiqda o emosional psixi ve psixosomatik gerginlik kecirir Bu veziyyet vunderkind usaqlara da aiddir Psixoloq mesleheti Usagin ugurlarini camaat arasinda numayis etdirmeyin O zaman usaq ozu ucun yox ozunu qohumlara dost tanisa ve anasinin refiqelerine gostermek ucun calisacaq Usagi derslerle cox mesgul etmeyin Usaq hansi fenne daha cox meyl gostererse o hemin sahede de inkisaf edecek MenbeIstinadlarVunderkind kimdir