Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vostok-5 (rus. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — Sovet kosmik proqramının Vostok-6 ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki Vostok-3 və Vostok-4 cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu.
| Vostok-5 | |
|---|---|
 | |
| Ölkə |  SSRİ |
| Operator | Sovet kosmik proqramı |
| Kütləsi | 4720 kq |
| Meyl | 64,9 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və tərəfindən idarə olundu.
Ekipaj
- Baş pilot: (ekipaj üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Valeri Bıkovski olmuşdur)
- Ehtiyat pilot:
- Ehtiyat pilot: Aleksey Leonov
Mission parameters
- Kütləsi: 4,720 kq
- Apogey: 235 km
- Perige: 181 km
- Meyl: 64,9°
- Dövr: 88,4 dəqiqə
Missiya
Bir neçə gecikmə Vostok-5-in buraxılışdan əvvəl hazırlıqlarını pozdu, ən böyük narahatlıq günəş alovunun artması ilə bağlı idi. İlk zamanlar bunun kosmik gəmiyə və onun sərnişininə hansı təsirləri ola biləcəyi məlum deyildi, buna görə də planlaşdırılan 11 iyun buraxılış tarixi bir neçə gün təxirə salındı. Ayın 14-də, Bıkovski daha çox gecikmələr baş verdikdə, uçuşu gözləyən kapsula bağlandı. Blok E mərhələsindəki giroskop nasaz oldu və dəyişdirilməli idi, lakin bu, yanacaqları gücləndiricidən çıxarmaq, onu yastiqciqdan avtomobilin yığılması binasına endirmək və işə salınmanı daha bir neçə gün gecikdirmək demək olardı. Tamamilə yanacaqla doldurulmuş reaktiv daşıyıcıda sadəcə təmir işləri aparmaq üçün hesablanmış riski götürmək qərara alındı. Tez bir zamanda əvəzedici giroskop quraşdırıldı və saat 14:59-da uçuş baş verdi. Son bir kiçik problem göbək yastığının əlaqəsini kəsə bilmədiyi zaman ortaya çıxdı, lakin gücləndirici qaldırılmağa başlayan kimi onu çıxartdı. Blok E mərhələsi bir qədər zəif performans göstərsə də və kosmik gəmini normal 181 × 235 kilometr ilə müqayisədə 175 × 222 kilometr ilə orbitə çıxarsa da, buraxılış heç bir çətinlik olmadan davam etdi.
Kosmonavt nin əvvəlcə orbitdə səkkiz gün qalması nəzərdə tutulmuşdu, lakin o dövrdə günəş alovunun yüksək səviyyələri səbəbindən missiyanın təfərrüatları dəfələrlə dəyişdi və nəticədə o, beş gündən sonra geri qaytarıldı. Bu, tək ekipajlı uçuş üçün rekord olaraq qalır.
Bıkovski orbitdə bir neçə sadə elmi təcrübə həyata keçirdi, həmçinin məşq etdi və bədəninin çəkisizliyə reaksiyasını yoxladı. Uçuşdan sonrakı debrifinqdə o, kosmik gəminin ümumi dizaynının yaxşı olduğunu, lakin saatın doğru yerdə olmadığını söylədi:
"Alət paneli çox uzaqda yerləşdirilmişdi. Oturacaqdan açılmadan ilk yardım dəstinə çatmaq mümkün deyildi."
Valentina Tereşkova kimi o, dəbilqə qulaqlığının kəskin, xoşagəlməz səslər çıxardığını qeyd etdi. O, yeməyi belə təsvir etdi:
"Ümumiyyətlə yaxşı keyfiyyətə malikdir, baxmayaraq ki, onu işə salmazdan əvvəl yemək olmaz."
Kosmik gəminin tullantı toplama sistemindəki problemin kapsuldakı şəraiti "xoşagəlməz" etdiyi bildirilir. Qarşılaşılan yeganə çətinlik Vostok-1 və Vostok-2-də olduğu kimi, yenidən giriş modulunun xidmət modulundan təmiz şəkildə ayrıla bilməməsi idi. Bıkovskinin evə qayıtma vaxtı çatanda və o, ayrılıqlardan sonra bir neçə saniyəlik kəskin titrəyişlər yaşadı.
Vostok-5-in eniş koordinatları Qazaxıstanın Karatal şəhərindən 2 km şimal-qərbdə və Qazaxıstanın şəhərindən 550 km şimal-qərbdə idi. Xilasedicilər eniş yerinə çatmazdan əvvəl bir qrup yerli fermer Bıkovskini qarşılamışdı. Eniş yeri indi iki abidəsi olan kiçik hasarlanmış parkdır. Bir abidə 10 metr hündürlüyündə gümüşü düzbucaqlı formasındadır, yaxınlığında enmə tarixini göstərən kiçik bir daş vardır. İkinci abidə L formalı qumlu rəngli daş quruluşdur. Divarda ulduzlar, teleskoplar, planetlər və günəşlə əhatə olunmuş skafandrda üzən kosmonavt təsvir edilmişdir.
Yenidən daxil olan kapsul Kaluqadakı Tsiolkovski Muzeyində nümayiş etdirilir.
İstinadlar
- . . 2009-04-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-03-30.
- "NASA - NSSDCA - Spacecraft - Trajectory Details". nssdc.gsfc.nasa.gov. 2021-04-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-05-02.
- "Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Monument Location". İstifadə tarixi: 2010-12-29.
- "Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Stone Monument Photo". İstifadə tarixi: 2010-12-29.
- "Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Stone Monument Photo - Closeup". İstifadə tarixi: 2010-12-29.
- "Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Metal Monument Photo". İstifadə tarixi: 2010-12-29.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vostok 5 rus Vostok 5 Serq 5 ve ya Orient 5 Sovet kosmik proqraminin Vostok 6 ile birge missiyasi idi Bundan evvelki Vostok 3 ve Vostok 4 cutluyunde oldugu kimi iki Vostok kosmik gemisi de bir birine yaxinlasdi Orbite cixdi ve radio elaqesi qurdu Vostok 5Olke SSRIOperator Sovet kosmik proqramiKutlesi 4720 kqMeyl 64 9 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Vostok 5 14 iyun 1963 cu ilde buraxildi ve 19 iyunda Yere qayitdi ve terefinden idare olundu EkipajBas pilot ekipaj uzvleri arasinda yegane kosmosa ucan Valeri Bikovski olmusdur Ehtiyat pilot Ehtiyat pilot Aleksey LeonovMission parametersKutlesi 4 720 kq Apogey 235 km Perige 181 km Meyl 64 9 Dovr 88 4 deqiqeMissiyaBir nece gecikme Vostok 5 in buraxilisdan evvel hazirliqlarini pozdu en boyuk narahatliq gunes alovunun artmasi ile bagli idi Ilk zamanlar bunun kosmik gemiye ve onun sernisinine hansi tesirleri ola bileceyi melum deyildi buna gore de planlasdirilan 11 iyun buraxilis tarixi bir nece gun texire salindi Ayin 14 de Bikovski daha cox gecikmeler bas verdikde ucusu gozleyen kapsula baglandi Blok E merhelesindeki giroskop nasaz oldu ve deyisdirilmeli idi lakin bu yanacaqlari guclendiriciden cixarmaq onu yastiqciqdan avtomobilin yigilmasi binasina endirmek ve ise salinmani daha bir nece gun gecikdirmek demek olardi Tamamile yanacaqla doldurulmus reaktiv dasiyicida sadece temir isleri aparmaq ucun hesablanmis riski goturmek qerara alindi Tez bir zamanda evezedici giroskop qurasdirildi ve Moskva vaxti ile saat 14 59 da ucus bas verdi Son bir kicik problem gobek yastiginin elaqesini kese bilmediyi zaman ortaya cixdi lakin guclendirici qaldirilmaga baslayan kimi onu cixartdi Blok E merhelesi bir qeder zeif performans gosterse de ve kosmik gemini normal 181 235 kilometr ile muqayisede 175 222 kilometr ile orbite cixarsa da buraxilis hec bir cetinlik olmadan davam etdi Kosmonavt nin evvelce orbitde sekkiz gun qalmasi nezerde tutulmusdu lakin o dovrde gunes alovunun yuksek seviyyeleri sebebinden missiyanin teferruatlari defelerle deyisdi ve neticede o bes gunden sonra geri qaytarildi Bu tek ekipajli ucus ucun rekord olaraq qalir Bikovski orbitde bir nece sade elmi tecrube heyata kecirdi hemcinin mesq etdi ve bedeninin cekisizliye reaksiyasini yoxladi Ucusdan sonraki debrifinqde o kosmik geminin umumi dizayninin yaxsi oldugunu lakin saatin dogru yerde olmadigini soyledi Alet paneli cox uzaqda yerlesdirilmisdi Oturacaqdan acilmadan ilk yardim destine catmaq mumkun deyildi Valentina Tereskova kimi o debilqe qulaqliginin keskin xosagelmez sesler cixardigini qeyd etdi O yemeyi bele tesvir etdi Umumiyyetle yaxsi keyfiyyete malikdir baxmayaraq ki onu ise salmazdan evvel yemek olmaz Kosmik geminin tullanti toplama sistemindeki problemin kapsuldaki seraiti xosagelmez etdiyi bildirilir Qarsilasilan yegane cetinlik Vostok 1 ve Vostok 2 de oldugu kimi yeniden giris modulunun xidmet modulundan temiz sekilde ayrila bilmemesi idi Bikovskinin eve qayitma vaxti catanda ve o ayriliqlardan sonra bir nece saniyelik keskin titreyisler yasadi Vostok 5 in enis koordinatlari Qazaxistanin Karatal seherinden 2 km simal qerbde ve Qazaxistanin seherinden 550 km simal qerbde idi Xilasediciler enis yerine catmazdan evvel bir qrup yerli fermer Bikovskini qarsilamisdi Enis yeri indi iki abidesi olan kicik hasarlanmis parkdir Bir abide 10 metr hundurluyunde gumusu duzbucaqli formasindadir yaxinliginda enme tarixini gosteren kicik bir das vardir Ikinci abide L formali qumlu rengli das qurulusdur Divarda ulduzlar teleskoplar planetler ve gunesle ehate olunmus skafandrda uzen kosmonavt tesvir edilmisdir Yeniden daxil olan kapsul Kaluqadaki Tsiolkovski Muzeyinde numayis etdirilir Istinadlar 2009 04 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 03 30 NASA NSSDCA Spacecraft Trajectory Details nssdc gsfc nasa gov 2021 04 16 tarixinde Istifade tarixi 2018 05 02 Google Maps Vostok 5 Landing Site Monument Location Istifade tarixi 2010 12 29 Google Maps Vostok 5 Landing Site Stone Monument Photo Istifade tarixi 2010 12 29 Google Maps Vostok 5 Landing Site Stone Monument Photo Closeup Istifade tarixi 2010 12 29 Google Maps Vostok 5 Landing Site Metal Monument Photo Istifade tarixi 2010 12 29