Viya Artmane (latış. Vija Artmane; 21 avqust 1929 və ya 21 iyul 1929 – 11 oktyabr 2008) — Latviya aktrisası. SSRİ xalq artisti (1969).
Viya Artmane | |
---|---|
latış. Vija Artmane | |
Doğum adı | Alīda Vija Artmane |
Doğum tarixi | 21 avqust 1929 və ya 21 iyul 1929 |
Vəfat tarixi | 11 oktyabr 2008(79 yaşında) |
Vətəndaşlığı | |
Fəaliyyəti | Aktrisa |
Fəaliyyət illəri | 1950–2003 |
Mükafatları | |
IMDb | ID0037615 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
O, 1929-cu il avqustun 21-də Latviya kəndlərinin birində anadan olmuşdu. Qızcığaz atasının üzünü görməmişdi, anası hamilə ikən mədəndə işləyən atası qəza nəticəsində dünyasını dəyişmişdi. Anası ikinci dəfə ailə qurmuşdu, amma bu dəfə də xoşbəxtlik onların üzünə gülməmişdi: içki aludəçisi olan atalıq arvadını da, balaca Alidanı (aktrisanın əsl adı belədir) da döyürdü. Nəticədə, qadın qızını da götürüb onun əlindən qaçdı.
Daha sonra anası sənətə qiymət verən zəngin ailələrdən birində qulluqçuluq edir, doqquzyaşlı Alida isə inəkləri otarmaqla çörək pulu qazanırdı. Elə buna görə də aktrisalıq fəaliyyətinin ilk dövrlərində onu Buryonka ("qonur inək") deyə tanıyacaqdılar.
Riqaya köçəndən sonra Alida rəqs məktəbinə getdi. Alçaq tavanı olan, evdən daha çox çardağı xatırladan köhnə, kiçik mənzildə yaşadı. Onlar yazımasası əvəzinə çemodandan istifadə edirdilər.
İncəsənətə olan meyili Alidanı Bədii Teatrın nəzdindəki dram məktəbinə gətirdi və elə orada da qız özünə "Viya" təxəllüsünü götürdü. Pedaqoqlar onun istedadını tez müşahidə edə bildilər və gənc aktirasaya ard-arda rollar təklif olundu: Cülyetta, Ofeliya, kraliça Yelizaveta. Artmane, demək olar ki, bütün klassik obrazlarda özünü sınadı və uğur qazandı.
İlk dəfə Artmane "Fırtınadan sonra" filmi ilə ekranlara çıxdı. Sonra "Doğmaqan", "Heç kəs ölmək istəmirdi", "Edqar və Kristina" kimi ekran əsərləriylə məşhurlaşdı. Amma kütlənin sevgisini, ümumrespublika şöhrətini aktrisa ingilis yazıçısı Somerset Moemin əsəri əsasında çəkilən "Teatr"(1978) çox seriyalı televiziya filmi ilə qazandı.
Riqa teatrında karyeraya yeni başlayan Viya hamının sevimlisi olana aktyor Artur Dimitersin ağlını başından aldı. Amma Viya əvvəlcə ona əhəmiyyət vermirdi. Bohem həyat tərzi sürən "Don Juan" qızdan 14 yaş böyük, üstəlik, evliidi. Bununla belə, Dimiters hər işgününün sonu qızı xidməti çıxışda gözləyir, ona ard-arda sevgi məktubları yazırdı. Artur gənc aktrisanı şantaj etməkdən də çəkinmirdi: "Mənə gəlməsən, səni teatrdan qovacam". Öz növbəsində Viya da düşünürdü ki, məşhur aktyora ərə getmək onun karyerasına yaxşı təsir göstərə bilər. Əlbəttəki, o, yanılmırdı. Ərinin köməyi olmadan Artmane SSRİ miqyasında bu qədər məşhurluq qazana bilməzdi.
Onlar evləndilər, ilk iki həftəs akit və xoşbəxt keçdi. Cütlük konyakdan qurtum ala-ala pyesləri birgə müzakirə edirdi. Amma sonra məişət qayğıları başladı. Viya ərini azqala tanımırdı. Günbəgün onun xarakterində yeni qüsurlar ortaya çıxırdı. Aktrisa şəxsi həyatında xoşbəxt deyildi. Artur tez-tez qısqanclıq davaları çıxarır, hər boş şeydən ötrü arvadıyla savaşırdı. Oğullarının dünyaya gəlməsi belə, onların münasibətlərini yaxşılaşdırmadı. Viya həm körpə Kaspara baxır, həm də filmlərə çəkilirdi. Dimiters öz ailəsinə qətiyyən diqqət göstərmirdi. Viya uzun çəkilişlərdən sonra avtobusla evə qayıdır, uşaqlarayemək bişirir, paltar yuyur və döşəkağıları ütüləyirdi. Əri isə hətta mağazadan çörək almağıda, özünə yaraşdırmırdı. Bununla belə, onlar 27 il birgə yaşadılar. Arturun ölümündən sonra Viya uzun müddət özünə gələ bilmədi. Çünki Artmane ərini aktyor və ustad kimi yüksək qiymətləndirir, onu, azqala, teatrın atası hesab olunan Stanislavski ilə müqayisə edirdi.
Qeyd etdiyimiz kimi, ümumrespublika şöhrətini Viyaya "Teatr" televiziya filmindəki Culiya Lambert rolu gətirdi. Film ekranla "Doğmaqanı" filmi ekranlara çıxandan sonra oradakı baş qəhrəmanların real həyatda da sevgi yaşadıqları barədə söz-söhbətlər dolaşmağa başladı. Hərçənd, o vaxtadək Yevgeni Matfeyev nümunəvi ailə başçısı hesab olunurdu. Amma mətbuat bu cütlüyü, azqala, ər-arvad elan etmişdi. Az sonra Viyanın qızı Kristina dünyaya gəldi.
Ədəbiyyat
- Сосновский И. Л. Вия Артмане: (Диалог с актрисой). — М.: Искусство, 1969. — 96, [32] с.
İstinadlar
- IMDb (ing.). 1990.
- http://eng.novonews.lv/news/2008/10/21/latvia_en/006548.html.
- Bibliothèque nationale de France Vija Artmane // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Viya Artmane latis Vija Artmane 21 avqust 1929 ve ya 21 iyul 1929 11 oktyabr 2008 Latviya aktrisasi SSRI xalq artisti 1969 Viya Artmanelatis Vija Artmane Dogum adi Alida Vija ArtmaneDogum tarixi 21 avqust 1929 1929 08 21 ve ya 21 iyul 1929 1929 07 21 Vefat tarixi 11 oktyabr 2008 2008 10 11 79 yasinda Vetendasligi Latviya SSRIFealiyyeti AktrisaFealiyyet illeri 1950 2003MukafatlariIMDb ID0037615 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiO 1929 cu il avqustun 21 de Latviya kendlerinin birinde anadan olmusdu Qizcigaz atasinin uzunu gormemisdi anasi hamile iken medende isleyen atasi qeza neticesinde dunyasini deyismisdi Anasi ikinci defe aile qurmusdu amma bu defe de xosbextlik onlarin uzune gulmemisdi icki aludecisi olan ataliq arvadini da balaca Alidani aktrisanin esl adi beledir da doyurdu Neticede qadin qizini da goturub onun elinden qacdi Daha sonra anasi senete qiymet veren zengin ailelerden birinde qulluqculuq edir doqquzyasli Alida ise inekleri otarmaqla corek pulu qazanirdi Ele buna gore de aktrisaliq fealiyyetinin ilk dovrlerinde onu Buryonka qonur inek deye taniyacaqdilar Riqaya kocenden sonra Alida reqs mektebine getdi Alcaq tavani olan evden daha cox cardagi xatirladan kohne kicik menzilde yasadi Onlar yazimasasi evezine cemodandan istifade edirdiler Incesenete olan meyili Alidani Bedii Teatrin nezdindeki dram mektebine getirdi ve ele orada da qiz ozune Viya texellusunu goturdu Pedaqoqlar onun istedadini tez musahide ede bildiler ve genc aktirasaya ard arda rollar teklif olundu Culyetta Ofeliya kralica Yelizaveta Artmane demek olar ki butun klassik obrazlarda ozunu sinadi ve ugur qazandi Ilk defe Artmane Firtinadan sonra filmi ile ekranlara cixdi Sonra Dogmaqan Hec kes olmek istemirdi Edqar ve Kristina kimi ekran eserleriyle meshurlasdi Amma kutlenin sevgisini umumrespublika sohretini aktrisa ingilis yazicisi Somerset Moemin eseri esasinda cekilen Teatr 1978 cox seriyali televiziya filmi ile qazandi Riqa teatrinda karyeraya yeni baslayan Viya haminin sevimlisi olana aktyor Artur Dimitersin aglini basindan aldi Amma Viya evvelce ona ehemiyyet vermirdi Bohem heyat terzi suren Don Juan qizdan 14 yas boyuk ustelik evliidi Bununla bele Dimiters her isgununun sonu qizi xidmeti cixisda gozleyir ona ard arda sevgi mektublari yazirdi Artur genc aktrisani santaj etmekden de cekinmirdi Mene gelmesen seni teatrdan qovacam Oz novbesinde Viya da dusunurdu ki meshur aktyora ere getmek onun karyerasina yaxsi tesir gostere biler Elbetteki o yanilmirdi Erinin komeyi olmadan Artmane SSRI miqyasinda bu qeder meshurluq qazana bilmezdi Onlar evlendiler ilk iki heftes akit ve xosbext kecdi Cutluk konyakdan qurtum ala ala pyesleri birge muzakire edirdi Amma sonra meiset qaygilari basladi Viya erini azqala tanimirdi Gunbegun onun xarakterinde yeni qusurlar ortaya cixirdi Aktrisa sexsi heyatinda xosbext deyildi Artur tez tez qisqancliq davalari cixarir her bos seyden otru arvadiyla savasirdi Ogullarinin dunyaya gelmesi bele onlarin munasibetlerini yaxsilasdirmadi Viya hem korpe Kaspara baxir hem de filmlere cekilirdi Dimiters oz ailesine qetiyyen diqqet gostermirdi Viya uzun cekilislerden sonra avtobusla eve qayidir usaqlarayemek bisirir paltar yuyur ve dosekagilari utuleyirdi Eri ise hetta magazadan corek almagida ozune yarasdirmirdi Bununla bele onlar 27 il birge yasadilar Arturun olumunden sonra Viya uzun muddet ozune gele bilmedi Cunki Artmane erini aktyor ve ustad kimi yuksek qiymetlendirir onu azqala teatrin atasi hesab olunan Stanislavski ile muqayise edirdi Qeyd etdiyimiz kimi umumrespublika sohretini Viyaya Teatr televiziya filmindeki Culiya Lambert rolu getirdi Film ekranla Dogmaqani filmi ekranlara cixandan sonra oradaki bas qehremanlarin real heyatda da sevgi yasadiqlari barede soz sohbetler dolasmaga basladi Hercend o vaxtadek Yevgeni Matfeyev numunevi aile bascisi hesab olunurdu Amma metbuat bu cutluyu azqala er arvad elan etmisdi Az sonra Viyanin qizi Kristina dunyaya geldi EdebiyyatSosnovskij I L Viya Artmane Dialog s aktrisoj M Iskusstvo 1969 96 32 s IstinadlarIMDb ing 1990 http eng novonews lv news 2008 10 21 latvia en 006548 html Bibliotheque nationale de France Vija Artmane BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Xarici kecidler