Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vitiliqo xəstəliyi — Elmi adı vitiliqo, xalq dilində ala xəstəliyi adlandırılan bu xəstəlik autoimmun dəri patologiyasıdır. Yəni immun sistem hüceyrələrinin dəriyə rəng verən melanosit hüceyrələrinə hücumu və zədələməsi nəticəsində dəridə ağ ləkələr yaranır. Ağ ləkələr melanosit hüceyrələrindən binəsib qalan depiqmentasiya sahələridir. Xəstəlik hər yaşda görülə bilər. Pediatrik qrupda görülən ağ ləkələrin bir qisminin əsas səbəbi vitiliqo xəstəliyidir. Treatment options include topical medications, light therapy, surgery and cosmetics.
| Vitiliqo xəstəliyi | |
|---|---|
 | |
| XBT-10-KM | L80 |
| XBT-9 | 709.01 |
| XBT-9-KM | 709.01 |
| OMIM | 193200 |
| DiseasesDB | 13965 |
| MedlinePlus | 000831 |
| MeSH | D014820 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Etiopatogenez
Vitiliqo xəstəliyinin yaranması avtoimmun mexanizmlərlə əlaqəlidir. Xəstələrin immun sistemi ekzogen və endogen faktorların təsirindən provokasiyaya uğradılır. Provokasiya nəticəsində avtoimmun mexanizmlər işə düşərək dəriyə rəng verən melonosit hüceyrələrin məhv edilməsi başlayır. Nəticədə dəridə ağ ləkələrə səbəb olan depiqmentasiya sahələri yaranır. Provokasiyaedici faktorlara günəş şüaları, stress, travma daxildir. Bütün yuxarıda sadalanan mexanizmlərin əsasında isə immun sistem hüceyrələrinin genetik səviyyədə olan pozuntusu dayanır.
Klinik əlamətlər
Vitiliqo xəstəliyində əsas klinik əlamətlər dəridə ağ ləkələr verən depiqmentasiya sahələridir. Dərinin istənilə yerində meydana gələ bilər. Əsasən gözətrafında, dodaqətrafında, dirsəklərdə, dizlərdə, topuqda, biləklərdə, əllərin və ayaq pəncəsinin üzərində ağ ləkələr şəklində özünü göstərir. Olduğu sahələrdə tüklərdə ağarma da müşahidə edilir. Əsasən asimptomatik olur. Bəzən göynəmə və qaşıntı əlamətləri də yarana bilər. Bəzən ağ ləkələr bütün dərini əhatə edə bilər. Məşhur müğənni Maykl Ceksonda olduğu kimi.
Diaqnozu
Ala xəstəliyinin diaqnozu əsasən kliniki yollarla qoyulur. Lakin vitiliqonun qarışa biləcəyi çox dəri xəstəliyi vardır. Ona görə diaqnozu dəqiqləşdirmək üçün əlavə müayinə üsullarına tez-tez ehtiyac duyulur.
Wood lampası ilə qaranlıq otaq müayinəsi bunlardan ən çox istifadə edilən üsuludur. Bundan başqa laborator və biokimyəvi analizlərə də ehtiyac duyula bilər. Nadirən diaqnozu dəqiqləşdirmək üçün dəri biopsiyasına müraciət edilir.
Müalicəsi və profilaktikası
Vitiliqo xəstəliyinin müalicəsində lokal kortikosteroid məlhəmlərindən istifadə edilir. Profilaktikasında SPF günəş kremlərindən istifadə edilir. xəstəliyin müalicəsi çətin olsa mümkünsüz deyildir. Hər bir vitiliqo xəstəsi müalicələr almalı və profilaktik tətbirləri davamlı qaydada icra etməlidir. bu xəstəlikdən sağalanlar xəstələr vardır.
İstinadlar
- Disease Ontology (ing.). 2016.
- Monarch Disease Ontology release 2018-06-29. 2018-06-29 2018.
- James, William D.; Elston, Dirk; Treat, James R.; Rosenbach, Misha A.; Neuhaus, Isaac. 36. Disturbances of pigmentation // Andrews' Diseases of the Skin: Clinical Dermatology (ingilis) (13th). Edinburgh: Elsevier. 2020. 871–874. ISBN . 2023-07-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-05-11.
- "Vitiligo – Symptoms and causes". Mayo Clinic. 2015-04-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-05.
- "Vitiligo Symptoms, Treatment & Causes". NIAMS. 12 April 2017. 2007-08-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-05.
- National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases. "What Is Vitiligo? Fast Facts: An Easy-to-Read Series of Publications for the Public Additional". March 2007. 15 July 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-18.
- Halder RM. 72. Vitiligo // Wolff K, Freedberg IM, Fitzpatrick TB (redaktorlar ). Fitzpatrick's dermatology in general medicine (7th). New York: McGraw-Hill Professional. 2007. ISBN . OCLC 154751587.
- Whitton, ME; Pinart, M; Batchelor, J; Leonardi-Bee, J; González, U; Jiyad, Z; Eleftheriadou, V; Ezzedine, K. "Interventions for vitiligo". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2015 (2). 24 February 2015: CD003263. doi:10.1002/14651858.CD003263.pub5. PMC 10887429 (#bad_pmc). PMID 25710794.
- Halder, RM; Chappell, JL. "Vitiligo update". Seminars in Cutaneous Medicine and Surgery. 28 (2). 2009: 86–92. doi:10.1016/j.sder.2009.04.008. PMID 19608058.
- "Ala xəstəliyi (Vitilqo)" (az.). İstifadə tarixi: 2024-05-11.
- "Ala xəstəliyinin (Vitilqo) müalicəsi" (az.). İstifadə tarixi: 2024-05-11.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vitiliqo xesteliyi Elmi adi vitiliqo xalq dilinde ala xesteliyi adlandirilan bu xestelik autoimmun deri patologiyasidir Yeni immun sistem huceyrelerinin deriye reng veren melanosit huceyrelerine hucumu ve zedelemesi neticesinde deride ag lekeler yaranir Ag lekeler melanosit huceyrelerinden binesib qalan depiqmentasiya saheleridir Xestelik her yasda gorule biler Pediatrik qrupda gorulen ag lekelerin bir qisminin esas sebebi vitiliqo xesteliyidir Treatment options include topical medications light therapy surgery and cosmetics Vitiliqo xesteliyiXBT 10 KM L80XBT 9 709 01XBT 9 KM 709 01OMIM 193200DiseasesDB 13965MedlinePlus 000831MeSH D014820 Vikianbarda elaqeli mediafayllarEtiopatogenezVitiliqo xesteliyinin yaranmasi avtoimmun mexanizmlerle elaqelidir Xestelerin immun sistemi ekzogen ve endogen faktorlarin tesirinden provokasiyaya ugradilir Provokasiya neticesinde avtoimmun mexanizmler ise duserek deriye reng veren melonosit huceyrelerin mehv edilmesi baslayir Neticede deride ag lekelere sebeb olan depiqmentasiya saheleri yaranir Provokasiyaedici faktorlara gunes sualari stress travma daxildir Butun yuxarida sadalanan mexanizmlerin esasinda ise immun sistem huceyrelerinin genetik seviyyede olan pozuntusu dayanir Klinik elametlerVitiliqo xesteliyinde esas klinik elametler deride ag lekeler veren depiqmentasiya saheleridir Derinin istenile yerinde meydana gele biler Esasen gozetrafinda dodaqetrafinda dirseklerde dizlerde topuqda bileklerde ellerin ve ayaq pencesinin uzerinde ag lekeler seklinde ozunu gosterir Oldugu sahelerde tuklerde agarma da musahide edilir Esasen asimptomatik olur Bezen goyneme ve qasinti elametleri de yarana biler Bezen ag lekeler butun derini ehate ede biler Meshur mugenni Maykl Ceksonda oldugu kimi DiaqnozuAla xesteliyinin diaqnozu esasen kliniki yollarla qoyulur Lakin vitiliqonun qarisa bileceyi cox deri xesteliyi vardir Ona gore diaqnozu deqiqlesdirmek ucun elave muayine usullarina tez tez ehtiyac duyulur Wood Lampasi Muayinesi UV Isigi altinda Derinin Tehlili Wood lampasi ile qaranliq otaq muayinesi bunlardan en cox istifade edilen usuludur Bundan basqa laborator ve biokimyevi analizlere de ehtiyac duyula biler Nadiren diaqnozu deqiqlesdirmek ucun deri biopsiyasina muraciet edilir Mualicesi ve profilaktikasiVitiliqo xesteliyinin mualicesinde lokal kortikosteroid melhemlerinden istifade edilir Profilaktikasinda SPF gunes kremlerinden istifade edilir xesteliyin mualicesi cetin olsa mumkunsuz deyildir Her bir vitiliqo xestesi mualiceler almali ve profilaktik tetbirleri davamli qaydada icra etmelidir bu xestelikden sagalanlar xesteler vardir IstinadlarDisease Ontology ing 2016 Monarch Disease Ontology release 2018 06 29 2018 06 29 2018 James William D Elston Dirk Treat James R Rosenbach Misha A Neuhaus Isaac 36 Disturbances of pigmentation Andrews Diseases of the Skin Clinical Dermatology ingilis 13th Edinburgh Elsevier 2020 871 874 ISBN 978 0 323 54753 6 2023 07 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 05 11 Vitiligo Symptoms and causes Mayo Clinic 2015 04 30 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 05 05 Vitiligo Symptoms Treatment amp Causes NIAMS 12 April 2017 2007 08 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 05 05 National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases What Is Vitiligo Fast Facts An Easy to Read Series of Publications for the Public Additional March 2007 15 July 2010 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 07 18 Halder RM 72 Vitiligo Wolff K Freedberg IM Fitzpatrick TB redaktorlar Fitzpatrick s dermatology in general medicine 7th New York McGraw Hill Professional 2007 ISBN 978 0 07 146690 5 OCLC 154751587 Whitton ME Pinart M Batchelor J Leonardi Bee J Gonzalez U Jiyad Z Eleftheriadou V Ezzedine K Interventions for vitiligo The Cochrane Database of Systematic Reviews 2015 2 24 February 2015 CD003263 doi 10 1002 14651858 CD003263 pub5 PMC 10887429 bad pmc PMID 25710794 Halder RM Chappell JL Vitiligo update Seminars in Cutaneous Medicine and Surgery 28 2 2009 86 92 doi 10 1016 j sder 2009 04 008 PMID 19608058 Ala xesteliyi Vitilqo az Istifade tarixi 2024 05 11 Ala xesteliyinin Vitilqo mualicesi az Istifade tarixi 2024 05 11