Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Viktor Andreyeviç Yuşşenko (ukr. Віктор Андрійович Ющенко; 23 fevral 1954) — Ukrayna Respublikasının Dövlət və Siyasi Xadimi. Ukrayna Respublikasının 3-cü prezidenti (2005–2010).
| Viktor Yuşşenko | |
|---|---|
| ukr. Віктор Андрійович Ющенко | |
 | |
| 23 yanvar 2005 – 25 fevral 2010 | |
| Əvvəlki | Leonid Kuçma |
| Sonrakı | Viktor Yanukoviç |
Ukraynanın xalq deputatı[d] | |
| 14 may 2002 – 23 yanvar 2005 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | Віктор Андрійович Ющенко |
| Doğum tarixi | 23 fevral 1954(70 yaş) |
| Partiya | |
| Fəaliyyəti | iqtisadçı, siyasətçi, bankir |
| Həyat yoldaşı | |
| Dini | şərqi ortodoks xristianlıq |
| Hərbi xidmət | |
| Rəhbərlik edib | |
| Rütbəsi | kapitan |
| Elmi fəaliyyəti | |
| Elmi dərəcəsi |
|
| | |
| Təltifləri |                        |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Viktor Yuşşenko 23 fevral 1954-cü ildə Ukraynanın şəhərində anadan olmuşdur. Ata və anası kənddə müəllim olmuşlar. İqtisadçı təhsili alıb, karyerasına regional şöbəsində başlayıb. 1993-cü ildə sədri təyin edilib. 1996-cı ildə dövriyyəyə buraxılan Ukrayna milli valyutasının – qrivnanın "atası" sayılır. Onun rəhbərliyi altında həyata keçirilən pul islahatı uğurlu olub, ölkə iqtisadiyyatına mənfi təsir etməyib. Avropa Bankı onu "İlin ən yaxşı bank işçisi" tituluna layiq görüb.
1999-cu ildən böyük siyasətdə yolu başlayıb, Ukrayna hökumətinə rəhbərlik edib. Bu, ikinci dəfə prezident seçkisində qələbə qazanmasından sonraya təsadüf edib. liberal bazar iqtisadiyyatına keçid istiqamətində islahatların aparılması üçün Viktor Yuşşenkonu baş nazir təyin edib. Viktor Yuşşenko gözləntiləri doğruldub. Onun hökumətə başçılıq etdiyi dövrdə ilk dəfə Ümumi Daxili Məhsulda (ÜDM) artım qeydə alınıb.
Viktor Yuşşenko enerji bazarının biznesmenlərdən asılılığını aradan qaldırıb, büdcəyə mərkəzləşdirilmiş pul axınını təmin edib. Hökumətə başçılıq etdiyi ilk dövrdə o, enerji məsələlərini Yuliya Timoşenkoya, başqa sözlə, gələcəkdə "narıncı inqilab"da silahdaşı, son illər isə əsas rəqibi olan xanıma tapşırıb.
Viktor Yuşşenko ilə Leonid Kuçmanın münasibətlərində ilk çat 2000-ci ildə yaranıb. Baş nazir ölkəyə rəhbərlik edən insanların ünvanına tənqidlər səsləndirib. Baş nazirlə prezidentin mövqeyi həmin dövrdə jurnalist Georgi Qonqadzenin ölümündən sonra yaranmış siyasi böhran zamanı da üst-üstə düşməyib. "Kuçmasız Ukrayna" aksiyasının iştirakçıları prezidentin istefasını tələb edib, onu jurnalistin ölümündə günahlandırıblar. Viktor Yuşşenko uzun müddət bu tərəflərdən hər hansı birinə açıq dəstək verməyib. 2001-ci ilin başlanğıcında isə prezident və spikerin imzaladığı müraciəti o da imzalayıb. Həmin müraciətdə prezident əleyhinə aksiya keçirənlər sərt tənqid olunub. Ancaq o, bu məsələ ilə bağlı sonradan mövqeyini dəyişib.
2004-cü ildəki prezident seçkilərində Ukraynanın prezidenti seçilmişdir. 23 yanvar 2005-ci il tarixindən prezident vəzifələrinin icrasına başlamış, 2010-cu il prezident seçkilərində məğlub olaraq hakimiyyəti Viktor Yanukoviçə təhvil vermişdir..
Zəhərlənmə
Baş nazir postunu tərk edəndən sonra Viktor Yuşşenko "Bizim Ukrayna" blokuna başçılıq etməyə başlayıb. 2002-ci ildə bu blok parlament seçkilərində 25 faiz səs toplayıb və Ali Radada ən böyük fraksiya olub. 2004-cü ildə Viktor Yuşşenko prezident seçkilərində namizədliyini irəli sürüb. Onun əsas rəqibi həmin vaxt baş nazir postunu tutan, nüfuzlu Donetsk qruplaşmasının təmsilçisi sayılan, rusiyayönümlü siyasətçi kimi qəbul edilən Viktor Yanukoviç olub. Viktor Yuşşenko və tərəfdarları iddia edirlər ki, seçki kampaniyasının ən qızğın çağında rəqibləri onu dioksinlə zəhərləyiblər. Bir müddət o, mitinqlərdə iştirak edə bilməyib, xəstəxanada müalicə alıb. Kəskin ağrıları olub, bir neçə dəfə cərrahiyə əməliyyatı keçirib, üzü, dərisi tanınmaz dərəcədə dəyişib. Zəhərlənmə məsələsində şübhələr Rusiyaya yönəlib. Ancaq hələ də bu məsələnin üstü açılmayıb.
Prezident seçkilərinin ikinci turu keçirilib və ikinci turda əvvəlcə Viktor Yanukoviç qalib elan olunsa da, davamlı aksiyalar, Qərbin təzyiqi nəticəsində üçüncü tur keçirilib. Bu, Ukraynada "narıncı inqilab" dövrü sayılır. 2005-ci il 24 yanvarda Viktor Yuşşenko seçkilərin qalibi elan olunub və prezident kürsüsündə əyləşib. Ancaq prezident və "narıncı inqilab"da onunla bir cərgədə olan Yuliya Tmioşenkonun hakimiyyət məsələsində ulduzu barışmır. Yuliya Timoşenkonu baş nazir təyin edən Viktor Yuşşenko 2005-ci ilin payızında onu istefaya göndərir. Tərəflər bir-birini korrupsiyada ittiham edirlər.
Həmin ilin qışında Ukrayna və Rusiya arasında ilk böyük qaz mübahisəsi başlayır. Moskva Kiyevi Ukrayna üzərindən kəmərlərlə Qərb ölkələrinə ötürülən qazın bir qismini oğurlamaqda günahlandırır. Növbəti parlament seçkilərində Viktor Yuşşenkonun prezident seçkilərində əsas rəqibi olmuş Viktor Yanukoviçin sədri olduğu Regionlar Partiyası qalib gəlir. Uzun müzakirələrdən sonra Viktor Yanukoviç baş nazir olur. Viktor Yanukoviçin müstəqil addımlar atmağa, prezidentin səlahiyyətlərini məhdudlaşdırmağa çalışması yeni böhranın əsasını qoyur. Prezident parlamenti buraxır, yeni seçkilər keçirilir. "Narıncı koalisiya" yaradılır və Viktor Yuşşenko ilə Yuliya Timoşenkonun tərəfdarları bir araya gəlirlər. Baş nazir postu yenidən Yuliya Timoşenkoya tapşırılır.
Prezident seçkilərinin yaxınlaşması və iqtisadi böhranın dərinləşməsi ilə Viktor Yuşşenko ilə Yuliya Timoşenkonun münasibətləri daha da pisləşib, prezidentin də reytinqi Ukrayna cəmiyyətində aşağı düşüb. Bu səbəbdən də onun bu il keçiriləcək prezident seçkilərində şansı o qədər də yüksək sayılmır.
Mükafatları
- 21. may 2008 —
![image]()
Maraqlı faktlar
- Viktor Yuşşenkonun bir sərəncamında (№ 161/2009) belə yazılmışdı: ""Ukrayna Prezidentinin 3 dekabr 2007-ci il № 292 sərəncamının ləğvi barədə" 6 mart 2009-cu il tarixli sərəncamı ləğv edilsin".
İstinadlar
- Wiktor Juschtschenko // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- . 2016-03-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-01-06.
- "V. A. Yuşşenkonun "Heydər Əliyev" ordeni ilə təltif edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 may 2008-ci il tarixli, 2829 nömrəli Sərəncamı. e-qanun.az 15 mart 2012 at the Wayback Machine (az.)
- http://www.president.gov.ua/ru/documents/9672.html 2014-12-26 at the Wayback Machine РАСПОРЯЖЕНИЕ ПРЕЗИДЕНТА УКРАИНЫ № 161/2009-рп
Xarici keçidlər
- Rəsmi saytı
- Viktor Yuşenko 2008-09-05 at the Wayback Machine
- Tərcümeyi-halı
 | Siyasətçi ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Viktor Andreyevic Yussenko ukr Viktor Andrijovich Yushenko 23 fevral 1954 Ukrayna Respublikasinin Dovlet ve Siyasi Xadimi Ukrayna Respublikasinin 3 cu prezidenti 2005 2010 Viktor Yussenkoukr Viktor Andrijovich YushenkoUkrayna Respublikasi Prezidenti23 yanvar 2005 25 fevral 2010EvvelkiLeonid KucmaSonrakiViktor YanukovicUkraynanin xalq deputati d 14 may 2002 23 yanvar 2005Sexsi melumatlarDogum adi Viktor Andrijovich YushenkoDogum tarixi 23 fevral 1954 1954 02 23 70 yas Partiya Sovet Ittifaqi Kommunist PartiyasiFealiyyeti iqtisadci siyasetci bankirHeyat yoldasi Katerina YussenkoDini serqi ortodoks xristianliqHerbi xidmetRehberlik edib Ukrayna Silahli QuvveleriRutbesi kapitanElmi fealiyyetiElmi derecesi iqtisad elmleri namizedi d 1998 Teltifleri Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiViktor Yussenko 23 fevral 1954 cu ilde Ukraynanin seherinde anadan olmusdur Ata ve anasi kendde muellim olmuslar Iqtisadci tehsili alib karyerasina regional sobesinde baslayib 1993 cu ilde sedri teyin edilib 1996 ci ilde dovriyyeye buraxilan Ukrayna milli valyutasinin qrivnanin atasi sayilir Onun rehberliyi altinda heyata kecirilen pul islahati ugurlu olub olke iqtisadiyyatina menfi tesir etmeyib Avropa Banki onu Ilin en yaxsi bank iscisi tituluna layiq gorub 1999 cu ilden boyuk siyasetde yolu baslayib Ukrayna hokumetine rehberlik edib Bu ikinci defe prezident seckisinde qelebe qazanmasindan sonraya tesaduf edib liberal bazar iqtisadiyyatina kecid istiqametinde islahatlarin aparilmasi ucun Viktor Yussenkonu bas nazir teyin edib Viktor Yussenko gozlentileri dogruldub Onun hokumete basciliq etdiyi dovrde ilk defe Umumi Daxili Mehsulda UDM artim qeyde alinib Viktor Yussenko enerji bazarinin biznesmenlerden asililigini aradan qaldirib budceye merkezlesdirilmis pul axinini temin edib Hokumete basciliq etdiyi ilk dovrde o enerji meselelerini Yuliya Timosenkoya basqa sozle gelecekde narinci inqilab da silahdasi son iller ise esas reqibi olan xanima tapsirib Viktor Yussenko ile Leonid Kucmanin munasibetlerinde ilk cat 2000 ci ilde yaranib Bas nazir olkeye rehberlik eden insanlarin unvanina tenqidler seslendirib Bas nazirle prezidentin movqeyi hemin dovrde jurnalist Georgi Qonqadzenin olumunden sonra yaranmis siyasi bohran zamani da ust uste dusmeyib Kucmasiz Ukrayna aksiyasinin istirakcilari prezidentin istefasini teleb edib onu jurnalistin olumunde gunahlandiriblar Viktor Yussenko uzun muddet bu tereflerden her hansi birine aciq destek vermeyib 2001 ci ilin baslangicinda ise prezident ve spikerin imzaladigi muracieti o da imzalayib Hemin muracietde prezident eleyhine aksiya kecirenler sert tenqid olunub Ancaq o bu mesele ile bagli sonradan movqeyini deyisib 2004 cu ildeki prezident seckilerinde Ukraynanin prezidenti secilmisdir 23 yanvar 2005 ci il tarixinden prezident vezifelerinin icrasina baslamis 2010 cu il prezident seckilerinde meglub olaraq hakimiyyeti Viktor Yanukovice tehvil vermisdir Zeherlenme Bas nazir postunu terk edenden sonra Viktor Yussenko Bizim Ukrayna blokuna basciliq etmeye baslayib 2002 ci ilde bu blok parlament seckilerinde 25 faiz ses toplayib ve Ali Radada en boyuk fraksiya olub 2004 cu ilde Viktor Yussenko prezident seckilerinde namizedliyini ireli surub Onun esas reqibi hemin vaxt bas nazir postunu tutan nufuzlu Donetsk qruplasmasinin temsilcisi sayilan rusiyayonumlu siyasetci kimi qebul edilen Viktor Yanukovic olub Viktor Yussenko ve terefdarlari iddia edirler ki secki kampaniyasinin en qizgin caginda reqibleri onu dioksinle zeherleyibler Bir muddet o mitinqlerde istirak ede bilmeyib xestexanada mualice alib Keskin agrilari olub bir nece defe cerrahiye emeliyyati kecirib uzu derisi taninmaz derecede deyisib Zeherlenme meselesinde subheler Rusiyaya yonelib Ancaq hele de bu meselenin ustu acilmayib Prezident seckilerinin ikinci turu kecirilib ve ikinci turda evvelce Viktor Yanukovic qalib elan olunsa da davamli aksiyalar Qerbin tezyiqi neticesinde ucuncu tur kecirilib Bu Ukraynada narinci inqilab dovru sayilir 2005 ci il 24 yanvarda Viktor Yussenko seckilerin qalibi elan olunub ve prezident kursusunde eylesib Ancaq prezident ve narinci inqilab da onunla bir cergede olan Yuliya Tmiosenkonun hakimiyyet meselesinde ulduzu barismir Yuliya Timosenkonu bas nazir teyin eden Viktor Yussenko 2005 ci ilin payizinda onu istefaya gonderir Terefler bir birini korrupsiyada ittiham edirler Hemin ilin qisinda Ukrayna ve Rusiya arasinda ilk boyuk qaz mubahisesi baslayir Moskva Kiyevi Ukrayna uzerinden kemerlerle Qerb olkelerine oturulen qazin bir qismini ogurlamaqda gunahlandirir Novbeti parlament seckilerinde Viktor Yussenkonun prezident seckilerinde esas reqibi olmus Viktor Yanukovicin sedri oldugu Regionlar Partiyasi qalib gelir Uzun muzakirelerden sonra Viktor Yanukovic bas nazir olur Viktor Yanukovicin musteqil addimlar atmaga prezidentin selahiyyetlerini mehdudlasdirmaga calismasi yeni bohranin esasini qoyur Prezident parlamenti buraxir yeni seckiler kecirilir Narinci koalisiya yaradilir ve Viktor Yussenko ile Yuliya Timosenkonun terefdarlari bir araya gelirler Bas nazir postu yeniden Yuliya Timosenkoya tapsirilir Prezident seckilerinin yaxinlasmasi ve iqtisadi bohranin derinlesmesi ile Viktor Yussenko ile Yuliya Timosenkonun munasibetleri daha da pislesib prezidentin de reytinqi Ukrayna cemiyyetinde asagi dusub Bu sebebden de onun bu il kecirilecek prezident seckilerinde sansi o qeder de yuksek sayilmir Mukafatlari21 may 2008 Heyder Eliyev ordeniMaraqli faktlarViktor Yussenkonun bir serencaminda 161 2009 bele yazilmisdi Ukrayna Prezidentinin 3 dekabr 2007 ci il 292 serencaminin legvi barede 6 mart 2009 cu il tarixli serencami legv edilsin IstinadlarWiktor Juschtschenko Brockhauz Ensiklopediyasi alm 2016 03 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 01 06 V A Yussenkonun Heyder Eliyev ordeni ile teltif edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 21 may 2008 ci il tarixli 2829 nomreli Serencami e qanun az 15 mart 2012 at the Wayback Machine az http www president gov ua ru documents 9672 html 2014 12 26 at the Wayback Machine RASPORYaZhENIE PREZIDENTA UKRAINY 161 2009 rpXarici kecidlerVikianbarda Viktor Yussenko ile elaqeli mediafayllar var Resmi sayti Viktor Yusenko 2008 09 05 at the Wayback Machine Tercumeyi hali Siyasetci ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin