Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vasili Makux (ukr. Василь Омелянович Макух; 14 noyabr 1927, Karov[d], Lvov vilayəti – 6 noyabr 1968, Kiyev) — 1968-ci ildə Ukraynanın SSRİ-nin tərkibində olması və qoşunların Çexoslovakiyaya yeridilməsinə etiraz olaraq özünü Xreşçatıkda yandıran ukraynalı fəhlə.
| Vasili Makux | |
|---|---|
| ukr. Василь Омелянович Макух | |
| Doğum tarixi | 14 noyabr 1927 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 6 noyabr 1968(40 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | əsgər, işçi[d], siyasi fəal[d], İşçi |
Bioqrafiya
Lvov voyevodalığının Karov kəndində kəndli ailəsində anadan olmuşdur.
1944-cü ildə atası və qonşuları Nikolay və Piotrun təsiri altında Dujix Ukrayna Üsyançı Ordusuna qatılır və burada hərbi kəşfiyyatda xidmət edir. 1946-cı ilin fevralında ayağından yaralanmış və sovetlərə əsir düşmüşdür.
O, 10 il həbs və 5 il sürgün cəzasına məhkum edilib. O, cəzasını Mordoviyada çəkib. Sibirdə sürgündə olarkən alman işğalı zamanı təbliğat briqadasının konsertlərində çıxış etdiyinə görə həbs edilən rəssam Lidiya İvanovna Zapara ilə tanış olur. O, azadlığa çıxandan sonra onunla yazışır.
Azadlığa çıxandan sonra Makuxun Qərbi Ukraynada yaşaması qadağan olunduğu üçün o, Dnepropetrovskda yaşayan Lidiyanın yanına gedir. Nənəsinin evini tamamlayır, sonra Lidiya ilə evlənir. 1960-cı ildə cütlüyün Olya adlı qızı, 1964-cü ildə Vladimir adlı oğlu dünyaya gəlir. Makux "Promsink" zavodunda təhlükəli odadavamlı materialların emalatxanasında işləyirdi ki, bu da onun səhhətində problemlərə, yüksək qan təzyiqinə səbəb olub. O, həm də maşın sexində mexanik işləyib.
Axşam məktəbinin 9-cu sinfinə gedib, onillik proqramı bitirib. O, universitetin pedaqoji fakültəsinə daxil olub, lakin seçim komissiyasından cinayət faktını gizlətdiyinə görə xaric edilib. Axşam və ya qiyabi şöbəyə daxil olmaq üçün təkbaşına hazırlaşır, lakin buna icazə verilmir.
Makux uşaqlarını yerli uşaq bağçasına və məktəbə göndərirdi. Uşaqlar ukrayna dilindən istifadə etdiyinə görə həmyaşıdlarının onları ələ salmasından şikayətlənirdilər. Makux keçmiş kazak bölgəsi olan Dnepropetrovskda ukrayna dilinin istifadə edilməməsinə qəzəblənir. Makux Qalisiyaya gedir və keçmiş silahdaşları ilə görüşür. Ukrayna yazıçısı Oles Qonçarın yazdığı və "Vətən" jurnalının 1968-ci il yanvar sayında dərc edilmiş "Kafedral" romanının haqsız tənqidi Makuxda böyük təəssürat doğurur. Varşava Paktı qoşunlarının Çexoslovakiyaya daxil olması onu da heyrətə gətirir. Makux həyat yoldaşına azad Ukrayna və onların uşaqlarının gələcəyi naminə özünü qurban verməyə hazır olduğunu söyləyir.
1968-ci ilin oktyabrında Makux Lvov vilayətinə səyahət etmək üçün məzuniyyətə çıxır. O, getməzdən əvvəl həyat yoldaşına və uşaqlarına bunları deyib: "Əgər başıma bir iş gəlsə, o zaman bilin ki, hamınızı çox sevirəm". Qardaşı qızı onun qablaşdırarkən üç litrlik banka hazırladığını və bunu qonşunun hədiyyəsi olduğunu deyib.
Lvov vilayətinin əvəzinə Makux Kiyevə gedir və burada 1968-ci il noyabrın 5-də günortadan sonra Xreşçatıkda, Bessarabiya bazarından çox uzaqda, 27 nömrəli evin yaxınlığında, üstünə benzin tökərək özünü yandırır. O, indiki Maydan Nezalejnosti istiqamətində qaçaraq bunları qışqırır: "Rədd olsun müstəmləkəçilər! Yaşasın azad Ukrayna! İnsanlar dəhşət içində qaçıblar, polis isə onu söndürməyə çalışıb. Makuxun dərisinin 70%-i yanır, xəstəxanaya çatdırılır və səhəri gün orada dünyasını dəyişir.
Dul qadın cəsədi götürməyə gələndə özünü yaxın qəyyumluqda gördü. Dəfn mərasimi DTK-nın nəzarəti altında keçirilib, ziyarətçilərin fotoları çəkilib və surəti alınıb. Dul qadın üç ay müddətinə DTK-da dindirilməyə çağırılır, aşpaz işindən qovulur, işə düzələ bilmir. Makuxun bacısı bir gün sonra DTK-ya çağırılır, oradan ağciyərləri zədələnmiş və qan öskürəklə qayıdır və o, iki ildən sonra ölür.
Ukrayna mətbuatında Makuxun özünü yandırması ilə bağlı heç bir məlumat yayılmayıb. Xarici xəbər agentlikləri samizdatdan məlumat alır və baş verənlər haqqında qısa məlumat verilir.
İstinadlar
- https://www.ustrcr.cz/data/pdf/pamet-dejiny/pad1601/073-090.pdf.
Mənbə
- Александра Вагнер. "«Его оружие — это жертва». 50 лет назад совершил самосожжение Василий Макух". Радио Свобода. 2018-11-04.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vasili Makux ukr Vasil Omelyanovich Makuh 14 noyabr 1927 Karov d Lvov vilayeti 6 noyabr 1968 Kiyev 1968 ci ilde Ukraynanin SSRI nin terkibinde olmasi ve qosunlarin Cexoslovakiyaya yeridilmesine etiraz olaraq ozunu Xrescatikda yandiran ukraynali fehle Vasili Makuxukr Vasil Omelyanovich MakuhDogum tarixi 14 noyabr 1927 1927 11 14 Dogum yeri Karov d Lvov vilayeti UkraynaVefat tarixi 6 noyabr 1968 1968 11 06 40 yasinda Vefat yeri Kiyev Ukrayna SSR SSRIFealiyyeti esger isci d siyasi feal d IsciBioqrafiyaLvov voyevodaliginin Karov kendinde kendli ailesinde anadan olmusdur 1944 cu ilde atasi ve qonsulari Nikolay ve Piotrun tesiri altinda Dujix Ukrayna Usyanci Ordusuna qatilir ve burada herbi kesfiyyatda xidmet edir 1946 ci ilin fevralinda ayagindan yaralanmis ve sovetlere esir dusmusdur O 10 il hebs ve 5 il surgun cezasina mehkum edilib O cezasini Mordoviyada cekib Sibirde surgunde olarken alman isgali zamani tebligat briqadasinin konsertlerinde cixis etdiyine gore hebs edilen ressam Lidiya Ivanovna Zapara ile tanis olur O azadliga cixandan sonra onunla yazisir Azadliga cixandan sonra Makuxun Qerbi Ukraynada yasamasi qadagan olundugu ucun o Dnepropetrovskda yasayan Lidiyanin yanina gedir Nenesinin evini tamamlayir sonra Lidiya ile evlenir 1960 ci ilde cutluyun Olya adli qizi 1964 cu ilde Vladimir adli oglu dunyaya gelir Makux Promsink zavodunda tehlukeli odadavamli materiallarin emalatxanasinda isleyirdi ki bu da onun sehhetinde problemlere yuksek qan tezyiqine sebeb olub O hem de masin sexinde mexanik isleyib Axsam mektebinin 9 cu sinfine gedib onillik proqrami bitirib O universitetin pedaqoji fakultesine daxil olub lakin secim komissiyasindan cinayet faktini gizletdiyine gore xaric edilib Axsam ve ya qiyabi sobeye daxil olmaq ucun tekbasina hazirlasir lakin buna icaze verilmir Makux usaqlarini yerli usaq bagcasina ve mektebe gonderirdi Usaqlar ukrayna dilinden istifade etdiyine gore hemyasidlarinin onlari ele salmasindan sikayetlenirdiler Makux kecmis kazak bolgesi olan Dnepropetrovskda ukrayna dilinin istifade edilmemesine qezeblenir Makux Qalisiyaya gedir ve kecmis silahdaslari ile gorusur Ukrayna yazicisi Oles Qoncarin yazdigi ve Veten jurnalinin 1968 ci il yanvar sayinda derc edilmis Kafedral romaninin haqsiz tenqidi Makuxda boyuk teessurat dogurur Varsava Pakti qosunlarinin Cexoslovakiyaya daxil olmasi onu da heyrete getirir Makux heyat yoldasina azad Ukrayna ve onlarin usaqlarinin geleceyi namine ozunu qurban vermeye hazir oldugunu soyleyir 1968 ci ilin oktyabrinda Makux Lvov vilayetine seyahet etmek ucun mezuniyyete cixir O getmezden evvel heyat yoldasina ve usaqlarina bunlari deyib Eger basima bir is gelse o zaman bilin ki haminizi cox sevirem Qardasi qizi onun qablasdirarken uc litrlik banka hazirladigini ve bunu qonsunun hediyyesi oldugunu deyib Lvov vilayetinin evezine Makux Kiyeve gedir ve burada 1968 ci il noyabrin 5 de gunortadan sonra Xrescatikda Bessarabiya bazarindan cox uzaqda 27 nomreli evin yaxinliginda ustune benzin tokerek ozunu yandirir O indiki Maydan Nezalejnosti istiqametinde qacaraq bunlari qisqirir Redd olsun mustemlekeciler Yasasin azad Ukrayna Insanlar dehset icinde qaciblar polis ise onu sondurmeye calisib Makuxun derisinin 70 i yanir xestexanaya catdirilir ve seheri gun orada dunyasini deyisir Dul qadin cesedi goturmeye gelende ozunu yaxin qeyyumluqda gordu Defn merasimi DTK nin nezareti altinda kecirilib ziyaretcilerin fotolari cekilib ve sureti alinib Dul qadin uc ay muddetine DTK da dindirilmeye cagirilir aspaz isinden qovulur ise duzele bilmir Makuxun bacisi bir gun sonra DTK ya cagirilir oradan agciyerleri zedelenmis ve qan oskurekle qayidir ve o iki ilden sonra olur Ukrayna metbuatinda Makuxun ozunu yandirmasi ile bagli hec bir melumat yayilmayib Xarici xeber agentlikleri samizdatdan melumat alir ve bas verenler haqqinda qisa melumat verilir Istinadlarhttps www ustrcr cz data pdf pamet dejiny pad1601 073 090 pdf MenbeAleksandra Vagner Ego oruzhie eto zhertva 50 let nazad sovershil samosozhzhenie Vasilij Makuh Radio Svoboda 2018 11 04