Valetta limanıı (malta Il-Port il-Kbir) — ingiliscə adı Qrand Harbor ilə də tanınan Maltanın ən böyük limanı. Qədim dövrlərdə finikiyalılar buranı bir liman olaraq istifadə etmişlər. Daha sonra limanın vəziyyəti əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdırılmış, limanlar, priçallar və istehkamlar meydana gəlmişdir.
Valetta limanı | |
---|---|
malta Il-Port il-Kbir | |
Ümumi məlumatlar | |
Ada | Gil adası |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Malta |
Akvatoriyası | |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Böyük liman hospital cəngavərləri üçün 268 il boyunca böyük strateji əhəmiyyətə sahib idi və ingilislərin adaya gəlişindən sonra da onu itirməmişdi.
23 sentyabr 1551, 1555 və ya 1556-cı illərdə (müxtəlif mənbələrə görə) Böyük limandan dağıdıcı bir fırtına keçir. Suyun üzərində meydana gələn bir tornado bir çox gəmini (Malta cəngavərlərinin sifarişli 4 gəmi daxil olmaqla) batırır. Bundan sonra hava burulğanı quruya çıxır və təxminən 600 nəfərin ölümünə səbəb olur. Tornadonun olmasına baxmayaraq, Maltanın paytaxtı - Valletta - o dövrdə mövcud deyildi. Malta cəngavərlərinin Böyük Ustası şəxsən 28 mart 1566-cı ildə onun təməl daşını qoyur.
Böyük liman 1565-ci ildə Maltanın Böyük mühasirəsi zamanı cəngavərlərlə və türklər arasında bir döyüş meydanına çevrilir. İkinci Dünya müharibəsi zamanı Maltanın blokadası dövründə, Port müqəddəs Elma da daxil olmaqla limandakı bir çox dok və hərbi qurğu nasist blokunun, xüsusən də İtaliya və Almaniyanın qüvvələri tərəfindən məhv edilir. Ayrıca Valletta və digər üç şəhərə böyük ziyan dəyir.
İngilis ordusu adanı tərk etdikdən sonra liman hərbi əhəmiyyətini itirir, lakin beynəlxalq ticarət baxımından aktiv olaraq qalır.
Şimal-qərbdə liman Valletta və ətrafındakı Floriananın bir hissəsini əhatə edən Ssebarras Yarımadası ilə əhatə olunmuşdur. Bu yarımada ayrıca Böyük Limanı Marsaxett limanından ayırır. Limanın cənub-şərq sahili bir çox buxta və burunlardan ibarətdir. Onlardan limana dörd kiçik axın axır. Həmçinin bu tərəfdə Cospikua, Birqu və Singea şəhərləri də vardır. Malta əhalisinin əksəriyyəti, Böyük limanın üç kilometrlik radiusunda yaşayır və bölgəni ölkənin və eyni zamanda Avropanın ən sıx əhali yerləşdiyi bölgəyə çevirir.
İstinadlar
- . www.torro.org.uk. 2015-08-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-02.
Mənbə
- Vikianbarda Böyük liman ilə əlaqəli mediafayllar var.
- Böyük liman 2007-09-28 at the Wayback Machine
- Valettanın limanları
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Valetta limanii malta Il Port il Kbir ingilisce adi Qrand Harbor ile de taninan Maltanin en boyuk limani Qedim dovrlerde finikiyalilar burani bir liman olaraq istifade etmisler Daha sonra limanin veziyyeti ehemiyyetli derecede yaxsilasdirilmis limanlar pricallar ve istehkamlar meydana gelmisdir Valetta limanimalta Il Port il KbirUmumi melumatlarAda Gil adasiYerlesmesi35 53 42 sm e 14 31 14 s u Olke MaltaAkvatoriyasi Araliq deniziValetta limani Vikianbarda elaqeli mediafayllar Boyuk liman hospital cengaverleri ucun 268 il boyunca boyuk strateji ehemiyyete sahib idi ve ingilislerin adaya gelisinden sonra da onu itirmemisdi 23 sentyabr 1551 1555 ve ya 1556 ci illerde muxtelif menbelere gore Boyuk limandan dagidici bir firtina kecir Suyun uzerinde meydana gelen bir tornado bir cox gemini Malta cengaverlerinin sifarisli 4 gemi daxil olmaqla batirir Bundan sonra hava burulgani quruya cixir ve texminen 600 neferin olumune sebeb olur Tornadonun olmasina baxmayaraq Maltanin paytaxti Valletta o dovrde movcud deyildi Malta cengaverlerinin Boyuk Ustasi sexsen 28 mart 1566 ci ilde onun temel dasini qoyur Boyuk liman 1565 ci ilde Maltanin Boyuk muhasiresi zamani cengaverlerle ve turkler arasinda bir doyus meydanina cevrilir Ikinci Dunya muharibesi zamani Maltanin blokadasi dovrunde Port muqeddes Elma da daxil olmaqla limandaki bir cox dok ve herbi qurgu nasist blokunun xususen de Italiya ve Almaniyanin quvveleri terefinden mehv edilir Ayrica Valletta ve diger uc sehere boyuk ziyan deyir Ingilis ordusu adani terk etdikden sonra liman herbi ehemiyyetini itirir lakin beynelxalq ticaret baximindan aktiv olaraq qalir Simal qerbde liman Valletta ve etrafindaki Floriananin bir hissesini ehate eden Ssebarras Yarimadasi ile ehate olunmusdur Bu yarimada ayrica Boyuk Limani Marsaxett limanindan ayirir Limanin cenub serq sahili bir cox buxta ve burunlardan ibaretdir Onlardan limana dord kicik axin axir Hemcinin bu terefde Cospikua Birqu ve Singea seherleri de vardir Malta ehalisinin ekseriyyeti Boyuk limanin uc kilometrlik radiusunda yasayir ve bolgeni olkenin ve eyni zamanda Avropanin en six ehali yerlesdiyi bolgeye cevirir Istinadlar www torro org uk 2015 08 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 08 02 MenbeVikianbarda Boyuk liman ile elaqeli mediafayllar var Boyuk liman 2007 09 28 at the Wayback Machine Valettanin limanlari