Vahab Səfər oğlu Əliyev (20 iyun 1908, Bakı, Saray qəsəbəsi, 2 avqust 1993, Bakı) — Azərbaycan kimyaçısı, Azərbaycanın tanınmış elm xadimi, Azərbaycan EA-nın həqiqi üzvü, Bir sıra neft-kimya proseslərinin yaradıcısı.
Vahab Əliyev | |
---|---|
Vahab Səfər oğlu Əliyev | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Bakı, Saray qəsəbəsi |
Vəfat tarixi | (85 yaşında) |
Vəfat yeri | Bakı |
Vətəndaşlığı | Azərbaycan |
Milliyyəti | azərbaycanlı |
Elm sahəsi | Kimya |
Elmi dərəcəsi | Texnika üzrə elmlər doktoru |
Elmi adı | Akademik |
İş yeri | AMEA Neft-Kimya Prosesləri İnstitutu |
Təhsili | |
Mükafatları | |
Həyatı
Əliyev Vahab Səfərəli oğlu 1908-ci il iyunun 20-də Bakının Saray kəndində kəndli ailəsində anadan olmuşdur. V.S.Əliyev 1925-ci ilə qədər kənd təsərüffatı işləri ilə məşğul olmuşdur.. V.S.Əliyev 1925-ci ildə, 17 yaşında ikən, Bakı şəhərində fəhlə fakültəsinə daxil olmuş və eyni zamanda 6 №-li gecə məktəbində müəllimlik fəaliyyətinə başlamışdır.
V.S.Əliyev 1929-cu ildə fəhlə fakültəsini bitirdikdən sonra Qupkin adına Moskva Dövlət Neft-Qaz institutuna daxil olmuşdur. 1934-cü ildə institutu fərqlənmə diplomu ilə mühəndis-texnoloq ixtisası üzrə bitirdikdən sonra o Bakı şəhərinə, “Azneft”-in sərəncamına göndərilmişdir. Burada o, 1934-cü ilin iyuluna qədər “Azneftzavodlahiyə”-də mühəndis vəzifəsində işləmişdir.
O, 1935-ci ildə M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Sənaye İnstitutunun (indiki Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetnin) aspiranturasına qəbul olmuşdur. V.S.Əliyev aspiranturada oxumaqla bərabər Bakı şəhərindəki Oktyabr inqilabı adına Neft Texnikumunda müəllim kimi çalışmışdır. Burada o, neft zavodlarının mexanikası kursununun diplom layihələrində məsləhətçi kimi çalışmış, həmçinin tibb institutunda fiziki-kimya fənni üzrə baş müəllim kimi fəaliyyət göstərmişdir.
V.S.Əliyev 1935-ci ildən 1938-ci ilədək həm də Azərbaycan Sənaye İnstitutunda müəllim və diplom layihələrində məsləhətçi kimi çalışmışdır.
Qeyd etmək lazımdır ki, V.S.Əliyevin müəllimlik fəaliyyəti onun neft emalı və neft kimyası sahəsindəki bilik səviyyəsinin xeyli yüksəlməsinə səbəb olmuşdur.
V.S.Əliyev 1937-ci ildə Vano-Sturua adına zavodda texniki şöbənin müdiri vəzifəsinə təyin olunmuş, 1941-1942-ci illərdə texniki-istehsal şöbəsində böyük mühəndis, sonra isə həmin trestin 3 və 4 №-li zavodlarında baş mühəndis vəzifəsində, 1942-ci ildən 1946-cı ilədək isə Vano-Sturua adına 229 №-li zavodda baş mühəndis işləmişdir.
V.S.Əliyev namizədlik dissertasiyasının müdafiəsindən sonra 1951-ci ildə Neft Emalı üzrə Elmi Tədqiqat İntitutuna işə qəbul olunmuş və orada 1959-cu ilə qədər direktor vəzifəsində işləmişdir.
O, 1961-ci ildə “Neft-kimya üçün reaksiya qabiliyyətli karbohidrogenlərin tədqiqi və emalı” işini müdafiə edərək texnika elmləri doktoru elmi dərəcəsini almış və 1964-cü ildə elm və texnikada əldə etdiyi nailiyyətlərə görə Azərbaycanın Əməkdar Elm və Texnika xadimi adına layiq görülmüşdür.
25 il (1962-1987-ci illərdə) Azərbaycan EA Neft-kimya İnstitutunun direktoru olmuşdur. Bilavasitə onun rəhbərliyi ilə “qaynar lay” texnologiyasının nəzəri əsasları işlənib hazırlanmış və bir çox kimyəvi proseslərə tətbiq edilmişdir. Onun rəhbərliyi altında 7 elmlər doktoru və 60 elmlər namizədi yetişdirilmişdir. Yüksək elmi nailiyyətlərinə görə iki dəfə Azərbaycan Dövlət mükafatına layiq görülmüşdür.
Azərbaycan EA-nın həqiqi üzvü olmuşdur.
Təltif və mükafatlar
- 1944-cü il Neftayırma və neft-kimya sənayesinin inkişafında əvəzsiz xidmətlərinə görə Lenin Ordeni və “Qafqazın müdafiəsinə görə” medal
- 1945-ci il “1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə” medal
- 1948-ci il Neft və neft emalı sənayesində əsaslı təkliflərinə, emal metodlarına görə SSRİ Dövlət Mükafatı laureatı adı veriliş və “Qırmızı Əmək Bayrağı” orden
- 1949-cu il “Əməkdə fərqlənməyə görə” medal
- 1952-ci il Ümumittifaq Elmi mühəndis – texniki və neftçilər təşkilatının qərarına əsasən yeni texnikanın istehsal sahəsində yüksək göstəricilər göstərdiyi üçün təşkilatın Fəxri Fərman
- 1955-ci il “Şərəf Nişanı” Orden
- 1959-cu il “Şərəf nişanı” Orden
- 1966-cı il “Şərəf nişanı” Orden
- 1970-ci il “Rəşadətli Əməyə görə” medal
- 1976-cı il Sənayedə yüksək effektli proses olan yanacağın parafinsizləşməsi işinin tətbiqi sahəsindəki xidmətlərinə görə Azərbaycan Dövlət Mükafatı
- 1976-cı il Oktyabr İnqilabı orden
- 1978-ci il Neft-kimya və neft emalı sahəsində yüksək xidmətlərinə görə “Fəxri Neft kimyaçısı” adı
- 1979-cu il “Azərbaycan Ali Soveti Rəyasət Heyyətinin Fəxri Fərmanı”
- 1980-ci il SSRİ Xalq Təsərrüfatının inkişafındakı yüksək nailiyyətlərinə görə XTNS-nin qızıl medal
- 1982-ci il Neftin katalitik krekinqdə yüksək effektli reaktorların tətbiqi və kiçik dispersli alümosilikat katalizatorunda işləyən prosesin sənayedə tətbiqi və tədqiqi sahəsində xidmətlərinə görə Azərbaycan Dövlət Mükafatı laureatı
- 1983-cü il Azərbaycan Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərman
- 1985-ci il “Qələbənin 40illiyi” medal
- 1988-ci il Azərbaycan Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərman
İstinadlar
- . 2013-07-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-09-28.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vahab Sefer oglu Eliyev 20 iyun 1908 Baki Saray qesebesi 2 avqust 1993 Baki Azerbaycan kimyacisi Azerbaycanin taninmis elm xadimi Azerbaycan EA nin heqiqi uzvu Bir sira neft kimya proseslerinin yaradicisi Vahab EliyevVahab Sefer oglu EliyevDogum tarixi 20 iyun 1908Dogum yeri Baki Saray qesebesiVefat tarixi 2 avqust 1993 85 yasinda Vefat yeri BakiVetendasligi AzerbaycanMilliyyeti azerbaycanliElm sahesi KimyaElmi derecesi Texnika uzre elmler doktoruElmi adi AkademikIs yeri AMEA Neft Kimya Prosesleri InstitutuTehsiliMukafatlariHeyatiEliyev Vahab Sefereli oglu 1908 ci il iyunun 20 de Bakinin Saray kendinde kendli ailesinde anadan olmusdur V S Eliyev 1925 ci ile qeder kend teseruffati isleri ile mesgul olmusdur V S Eliyev 1925 ci ilde 17 yasinda iken Baki seherinde fehle fakultesine daxil olmus ve eyni zamanda 6 li gece mektebinde muellimlik fealiyyetine baslamisdir V S Eliyev 1929 cu ilde fehle fakultesini bitirdikden sonra Qupkin adina Moskva Dovlet Neft Qaz institutuna daxil olmusdur 1934 cu ilde institutu ferqlenme diplomu ile muhendis texnoloq ixtisasi uzre bitirdikden sonra o Baki seherine Azneft in serencamina gonderilmisdir Burada o 1934 cu ilin iyuluna qeder Azneftzavodlahiye de muhendis vezifesinde islemisdir O 1935 ci ilde M Ezizbeyov adina Azerbaycan Senaye Institutunun indiki Azerbaycan Dovlet Neft ve Senaye Universitetnin aspiranturasina qebul olmusdur V S Eliyev aspiranturada oxumaqla beraber Baki seherindeki Oktyabr inqilabi adina Neft Texnikumunda muellim kimi calismisdir Burada o neft zavodlarinin mexanikasi kursununun diplom layihelerinde meslehetci kimi calismis hemcinin tibb institutunda fiziki kimya fenni uzre bas muellim kimi fealiyyet gostermisdir V S Eliyev 1935 ci ilden 1938 ci iledek hem de Azerbaycan Senaye Institutunda muellim ve diplom layihelerinde meslehetci kimi calismisdir Qeyd etmek lazimdir ki V S Eliyevin muellimlik fealiyyeti onun neft emali ve neft kimyasi sahesindeki bilik seviyyesinin xeyli yukselmesine sebeb olmusdur V S Eliyev 1937 ci ilde Vano Sturua adina zavodda texniki sobenin mudiri vezifesine teyin olunmus 1941 1942 ci illerde texniki istehsal sobesinde boyuk muhendis sonra ise hemin trestin 3 ve 4 li zavodlarinda bas muhendis vezifesinde 1942 ci ilden 1946 ci iledek ise Vano Sturua adina 229 li zavodda bas muhendis islemisdir V S Eliyev namizedlik dissertasiyasinin mudafiesinden sonra 1951 ci ilde Neft Emali uzre Elmi Tedqiqat Intitutuna ise qebul olunmus ve orada 1959 cu ile qeder direktor vezifesinde islemisdir O 1961 ci ilde Neft kimya ucun reaksiya qabiliyyetli karbohidrogenlerin tedqiqi ve emali isini mudafie ederek texnika elmleri doktoru elmi derecesini almis ve 1964 cu ilde elm ve texnikada elde etdiyi nailiyyetlere gore Azerbaycanin Emekdar Elm ve Texnika xadimi adina layiq gorulmusdur 25 il 1962 1987 ci illerde Azerbaycan EA Neft kimya Institutunun direktoru olmusdur Bilavasite onun rehberliyi ile qaynar lay texnologiyasinin nezeri esaslari islenib hazirlanmis ve bir cox kimyevi proseslere tetbiq edilmisdir Onun rehberliyi altinda 7 elmler doktoru ve 60 elmler namizedi yetisdirilmisdir Yuksek elmi nailiyyetlerine gore iki defe Azerbaycan Dovlet mukafatina layiq gorulmusdur Azerbaycan EA nin heqiqi uzvu olmusdur Teltif ve mukafatlar1944 cu il Neftayirma ve neft kimya senayesinin inkisafinda evezsiz xidmetlerine gore Lenin Ordeni ve Qafqazin mudafiesine gore medal 1945 ci il 1941 1945 ci iller Boyuk Veten muharibesinde resadetli emeye gore medal 1948 ci il Neft ve neft emali senayesinde esasli tekliflerine emal metodlarina gore SSRI Dovlet Mukafati laureati adi verilis ve Qirmizi Emek Bayragi orden 1949 cu il Emekde ferqlenmeye gore medal 1952 ci il Umumittifaq Elmi muhendis texniki ve neftciler teskilatinin qerarina esasen yeni texnikanin istehsal sahesinde yuksek gostericiler gosterdiyi ucun teskilatin Fexri Ferman 1955 ci il Seref Nisani Orden 1959 cu il Seref nisani Orden 1966 ci il Seref nisani Orden 1970 ci il Resadetli Emeye gore medal 1976 ci il Senayede yuksek effektli proses olan yanacagin parafinsizlesmesi isinin tetbiqi sahesindeki xidmetlerine gore Azerbaycan Dovlet Mukafati 1976 ci il Oktyabr Inqilabi orden 1978 ci il Neft kimya ve neft emali sahesinde yuksek xidmetlerine gore Fexri Neft kimyacisi adi 1979 cu il Azerbaycan Ali Soveti Reyaset Heyyetinin Fexri Fermani 1980 ci il SSRI Xalq Teserrufatinin inkisafindaki yuksek nailiyyetlerine gore XTNS nin qizil medal 1982 ci il Neftin katalitik krekinqde yuksek effektli reaktorlarin tetbiqi ve kicik dispersli alumosilikat katalizatorunda isleyen prosesin senayede tetbiqi ve tedqiqi sahesinde xidmetlerine gore Azerbaycan Dovlet Mukafati laureati 1983 cu il Azerbaycan Ali Soveti Reyaset Heyetinin Fexri Ferman 1985 ci il Qelebenin 40illiyi medal 1988 ci il Azerbaycan Ali Sovetinin Reyaset Heyetinin Fexri FermanIstinadlar 2013 07 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 09 28